Πολλαπλασιασμός λίτσι

Εναέρια καταβολάδα για να πολλαπλασιαστεί το λίτσι

Οι εναέριες καταβολάδες αποτελούν την πιο ευρύτατα διαδεδομένη μέθοδο πολλαπλασιασμού και είναι η μοναδική που μας δίνει τα πιο ικανοποιητικά αποτελέσματα. Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της βασίζονται ότι είναι απλή στη χρήση και ότι παράγει γενετικά πανομοιότυπα φυτά. Το πιο σημαντικό μειονέκτημα είναι ότι προκαλείται ζημιά στο φυτό - γονέα αν είναι απαιτούμενος ένας μεγάλος αριθμός καταβολάδων. Τα φυτά που προετοιμάζονται από αυτή την μέθοδο είναι εύθραυστα και επομένως δεν είναι κατάλληλα όταν ο σκοπός μας είναι να μεταφερθούν ποικιλίες σε άλλες χώρες ή απομακρυσμένες περιοχές. Εδαφικές καταβολάδες δεν γίνονται συχνά. Οι εναέριες καταβολάδες είναι περισσότερο διαδεδομένες. Όσο πιο γερά κλαδιά χρησιμοποιούνται τόσο καλύτερο ριζικό σύστημα επιτυγχάνεται, έτσι εξαιρετικά αποτελέσματα έχουν επιτευχθεί με κλαδιά διαμέτρου 10 - 25mm. Γενικά συστήνεται επιλογή κλαδιών με διάμετρο 10 - 20mm και μήκος 45 - 60cm, τα οποία όπως έχει αποδειχθεί παράγουν εξαιρετικά φυτά, με ποσοστό ριζοβολίας ανώτερο από 90% και προξενούν ελάχιστη ζημία στο φυτό - γονέα. Εναέριες καταβολάδες μπορούν να γίνουν κάθε εποχή του χρόνου εφόσον υπάρχει επαρκής υγρασία, αλλά καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνονται την άνοιξη. Τα κλαδιά πρέπει να επιλέγονται περιφερειακά του δένδρου, έτσι ώστε να πραγματοποιούνται με μεγαλύτερη ευκολία οι διάφοροι χειρισμοί. Επίσης πρέπει να αποτελούνται από ένα μόνο στέλεχος, διαφορετικά τα άλλα στελέχη πρέπει να απομακρύνονται, προτιμώνται τα κάθετα κλαδιά με ικανοποιητικό πάχος και είναι απαραίτητο να βρίσκονται στο σωστό στάδιο ανάπτυξης. Πρόσφατα ανθισμένο ξύλο έχει εξαντλήσει τα αποθέματα του και παράγει φυτά με φτωχό ριζικό σύστημα. Η διαδικασία της μεθόδου πολλαπλασιασμού με εναέριες καταβολάδες είναι η εξής:

Το πρώτο βήμα γίνεται με την αφαίρεση μιας λωρίδας φλοιού περίπου 1,5 - 2,5cm μήκους γύρω από τον βλαστό, ακολουθεί η αφαίρεση του καμβιακού στρώματος. Ένα κοινό μαχαίρι ή ψαλίδι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αυτή την εργασία. Το ακάλυπτο μέρος του κλαδιού και μια περιοχή μόλις πάνω και κάτω από το σημείο που έχει απομακρυνθεί ο φλοιός (12,5 και 7,5 cm αντίστοιχα) τυλίγεται με κάποιο υλικό το οποίο διατηρεί την υγρασία σταθερή. Τα πιο ευρύτατα συνηθισμένα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι το υγρό έδαφος του λίτσι, το σφάγνο ή η τύρφη, αν και το έδαφος του λίτσι θα έπρεπε να απορρίπτεται για τον λόγο ότι ίσως περιέχει παθογόνα, νηματώδεις κ.α., τα οποία μπορεί να προσβάλουν το ριζικό σύστημα. Διάφορα πειράματα έχουν δείξει ότι η τύρφη αποτελεί καλύτερο υλικό από τα άλλα δύο και η χρήση της συνιστάται αρκετά. Για να διατηρήσουμε την τύρφη στο σημείο που έχει αφαιρεθεί ο φλοιός και για να εμποδίσουμε την απώλεια υγρασίας τοποθετείται γύρω από το σημείο της τομής μια λεπτή, διαφανής πλαστική σακούλα, διαστάσεων 20 x 20 cm, η οποία δένεται καλά στα δύο άκρα και την γεμίζουμε με υγρή τύρφη. Η σακούλα μπορεί να καλυφθεί με φύλλο από αλουμινόχαρτο ή με κάποιο άλλο υλικό, με σκοπό να προστατευτεί το ριζικό σύστημα από τις ακτίνες του ήλιου, καθώς και από την απώλεια της υγρασίας. Στο Ισραήλ όταν υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός φυτών που πρέπει να γίνουν εναέριες καταβολάδες, η υγρή τύρφη λαμβάνεται από το χωράφι και είναι ήδη προετοιμασμένη σε σφραγισμένες πλαστικές σακούλες. Οι σακούλες τότε σχίζονται με ένα μαχαίρι, τοποθετούνται γύρω από το σημείο όπου έχει αφαιρεθεί ο φλοιός και τυλίγονται με μια άλλη πλαστική σακούλα.

Οι ρίζες εμφανίζονται περίπου σε έξι βδομάδες κάτω από ικανοποιητικές συνθήκες θερμοκρασίας (25 - 30^oC). Η εναέρια καταβολάδα θα μπορούσε να αφαιρεθεί από το μητρικό φυτό όταν το χρώμα 6 - 8 ριζών διακρίνεται από την σακούλα και έχει μετατραπεί από λευκό σε κρεμ - καφέ, αλλά όχι κατά την διάρκεια της ενεργούς ανάπτυξης. Ιδιαίτερη φροντίδα πρέπει να δίνεται για την αποφυγή ζημιάς του νεαρού ριζικού συστήματος κατά την μεταφύτευση, η οποία δεν πρέπει να γίνεται σε περίοδο που ο καιρός είναι ξηρός και ζεστός. Επίσης, είναι απαραίτητο να μειωθεί το φύλλωμα του φυτού τουλάχιστον κατά το μισό. Τα νεαρά φυτά πρέπει να τοποθετούνται σε ξεχωριστές σακούλες (175mm x 150mm x 350mm) και συμπληρώνονται με ένα καλά στραγγισμένο, όξινης αντίδρασης, πυκνό μίγμα, το οποίο πρέπει να γεμίζεται προσεκτικά γύρω από την σακούλα συγκρατώντας τις ρίζες. Τα φυτά αυτά καλό θα ήταν να παραμείνουν μέσα στο φυτώριο σε σκιερό μέρος και να αρδεύονται άφθονα για μία περίοδο περίπου 6 μηνών, ώστε να μπορέσει να αναπτυχθεί ένα ικανοποιητικό ριζικό σύστημα. Δύο ή τρία βλαστικά ξεπετάγματα πρέπει να εμφανιστούν πριν τα φυτά σκληραγωγηθούν στην ύπαιθρο κατά την τελική τους μεταφύτευση. Ολόκληρη η διαδικασία, από την έναρξη της τεχνικής των εναέριων καταβολάδων έως την μεταφύτευση στην τελική θέση στο χωράφι, διαρκεί περίπου 12 - 18 μήνες.