Σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης στη φυτική παραγωγή (γενικά)

Η ολοκληρωμένη διαχείριση καλλιεργειών είναι μία πολιτική που στοχεύει στο να παράσχει τη βάση για αποτελεσματική και κερδοφόρα παραγωγή που να είναι οικονομικά βιώσιμη και περιβαλλοντικά υπεύθυνη. Ενσωματώνει ωφέλιμες φυσικές διαδικασίες σε σύγχρονες γεωργικές πρακτικές με τη χρήση προχωρημένης τεχνολογίας και σκοπεύει στην ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών κινδύνων, ταυτόχρονα με τη συντήρηση, την ενθάρρυνση και την αναδημιουργία αυτού που είναι περιβαλλοντικά σημαντικό.

Η ολοκληρωμένη διαχείριση, σαν τρόπος διαχείρισης είναι σχετικά απλός, και βασίζεται:

στην σταθερή συνεργασία με τον επιστήμονα – γεωπόνο
στην ορθολογική χρήση όλων των εισροών (νερό, λιπάσματα, φυτο-προστατευτικά προϊόντα)
στην παρακολούθηση και τον έλεγχο όλων των φάσεων παραγωγής (με απλή καταγραφή και έλεγχο)
στην τήρηση των νομικών απαιτήσεων

Το "σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης (ΣΟΔ)",σύμφωνα με τα πρότυπα του Οργανισμού Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων (ΟΠΕΓΕΠ), είναι μια εναλλακτική της συμβατικής, φιλοπεριβαλλοντική μέθοδος παραγωγής, σύμφωνα με την οποία ο παραγωγός μειώνει δραστικά τη χρήση χημικών σκευασμάτων και την ανεξέλεγκτη εφαρμογή καλλιεργητικών παρεμβάσεων. Είναι υποχρεωμένος να ακολουθεί συγκεκριμένους κανόνες παραγωγής. Ο ΟΠΕΓΕΠ έχει εκπονήσει τα πρότυπα Agro 2 και κατευθυντήρια οδηγία για την εφαρμογή και πιστοποίηση του προτύπου, που περιγράφουν τις απαιτήσεις στις οποίες πρέπει να συμμορφώνεται μια εκμετάλλευση, προκειμένου να πιστοποιηθεί για την εφαρμογή του συστήματος ολοκληρωμένης διαχείρησης (ΣΟΔ) στην παραγωγή των προϊόντων της. Το σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρησης σύμφωνα με τα πρότυπα Agro 2 εφαρμόζεται είτε σε συλλογική βάση από ομάδες παραγωγών είτε σε ατομική βάση από μεμωνομένους παραγωγούς, με επιστημονική υποστήριξη και παρακολούθηση από επιβλέποντα τεχνικό σύμβουλο.

Βασική απαίτηση του συστήματος είναι να υπάρχει καταγραφή των ενεργειών και των επεμβάσεων που πραγματοποιούνται στην εκμετάλλευση. Αυτό σημαίνει ότι ο παραγωγός θα τηρεί αρχείο που θα περιλαμβάνει τόσο τα νομικά έγγραφα που αφορούν τη εκμετάλλευση όσο και στοιχεία που αναφέρονται στο ιστορικό της καλλιέργειας από την εγκατάστασή της, τις καλλιεργητικές φροντίδες που εφαρμόζει σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, τη συγκομιδή και την αποθήκευση των προϊόντων που παράγει. Όλα τα παραπάνω συνοψίζονται στο ημερολόγιο εργασιών που πρέπει να τηρείται από τον παραγωγό σε συνεχή βάση.

Με την εφαρμογή του "ΣΟΔ" επιτυγχάνεται:

Ο έλεγχος σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας
Η συνεχής ενημέρωση και εκπαίδευση των εμπλεκόμενων παραγωγών
Η μείωση του κόστους παραγωγής με την ορθολογική χρήση νερού, λιπασμάτων, φυτοπροστατευτικών κλπ.
Η προστασία της υγείας των παραγωγών και των καταναλωτών
Η προστασία του περιβάλλοντος
Η παραγωγή ασφαλών και ποιοτικών αγροτικών προϊόντων που ικανοποιούν τις απαιτήσεις της αγοράς

Η εφαρμογή του "ΣΟΔ" χρηματοδοτείται μέσω διαφόρων ευρωπαϊκών προγραμμάτων όπως το μέτρο 132 που αφορά τη συμμετοχή γεωργών σε Συστήματα για την Ποιότητα των Τροφίμων και το μέτρο 214-δράση 2.3 που αφορά συστήματα ολοκληρωμένης διαχείρισης στην παραγωγή προϊόντων που δεν προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση (πχ. καπνός). Όσον αφορά το Μέτρο 132 αναφέρεται στη βιολογική παραγωγή των προϊόντων όπως καθορίζεται από τον Κανονισμό (ΕΚ) 834/2007 σε όλα τα στάδια παραγωγής, παρασκευής και διανομής καθώς και στην εφαρμογή του Συστήματος Ολοκληρωμένης Διαχείρισης στη φυτική παραγωγή (Agro 2) και για τη διασφάλιση της ποιότητας του χοιρινού κρέατος (Agro 3). Αυτά τα μέτρα είναι δυναμικά και μπορεί να υπάρξει είσοδος κι άλλων Δράσεων. Επίσης, η εφαρμογή των συστημάτων ποιότητας μπορεί κατά καιρούς να χρηματοδοτείται και από άλλα μέτρα στα πλαίσια ανάπτυξης της ανταγωνιστικότητας και της ποιότητας των τροφίμων ανάλογα με την κοινοτική και εθνική πολιτική όπως είναι τα ειδικά μέτρα στήριξης στα πλαίσια του άρθρου 68.

Για την αναγνώριση του συστήματος πιστοποίησης χρησιμοποιείται το παρακάτω εθνικό σήμα ποιότητας.