Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Σουσάμι

[[Image:Σουσάμι.jpg|thumb|200px|Σουσάμι]]
{{{top_heading|==}}}Γενικά στοιχεία{{{top_heading|==}}}
Το [[Γενικά στοιχεία|σουσάμι]] είναι ένα από τα παλαιότερα ελαιούχα φυτά στον κόσμο. [[Καλλιέργεια σουσαμιού|Καλλιεργείται]] παγκόσμια σε έκταση περίπου 50 εκατομμυριών στρεμμάτων και η παραγωγή του φτάνει το 1,5 εκατομμύριο τόνους. Κύριες χώρες παραγωγής είναι η Ινδία, η Κίνα, οι Η.Π.Α., το Σουδάν, η Τουρκία, το Μεξικό κ.α. Στη χώρα μας, δεν καλλιεργείται καθόλου σήμερα, αν και παλαιότερα καλλιεργόταν.
Καλλιεργείται για το σπόρο του, από τον οποίο εξάγεται λάδι, το σουσαμέλαιο, που χρησιμοποιείται για διάφορους σκοπούς, με σπουδαιότερο εκείνο, για να παρασκευαστεί ταχίνι και χαλβάς. Το ταχίνι θεωρείται ότι μειώνει τη χοληστερίνη στο αίμα. Ο πλακούντας (πίτα), που μένει μετά την εκχύλιση και την εξαγωγή του λαδιού, διατίθεται για τη διατροφή των ζώων, γιατί είναι πλούσιος σε πρωτεΐνες (50-53%). Το λάδι χρησιμοποιείται και στη βιομηχανία για την παρασκευή σαπουνιών και χρωμάτων, αλλά και στην αρωματοποιία και τη φαρμακευτική. Τέλος ο σπόρος χρησιμοποιείται στο ψωμί, στα κουλούρια και στα παστέλια.
Η περιεκτικότητα του σπόρου σε λάδι είναι υψηλή (50-56%).<ref name="Σουσάμι"/>

{{{top_heading|==}}}Βοτανικά χαρακτηριστικά{{{top_heading|==}}}
Είναι φυτό δικότυλο, ποώδες, ετήσιο, όρθιας ανάπτυξης, ύψους 0,90-1,50 μέτρων. Έχει φύλλα με μίσχο, λογχοειδή ή παλαμοειδή και άνθη μασχαλιαία, ωχρορόδινα, λευκά ή ωχροκίτρινα. Ο [[Καρπός σουσαμιού|καρπός]] είναι κάψα, ωοειδής ή επιμήκης, πολύχωρη (2χωρη - 4χωρη), πολύσπερμη. Ο σπόρος είναι μικρός και έχει χρώμα άσπρο, ωχροκίτρινο, κίτρινο ή μαύρο. Φυτρώνει με αύξηση του υποκοτυλίου.<ref name="Σουσάμι"/>

{{{top_heading|==}}}Κλιματικές συνθήκες σουσαμιού{{{top_heading|==}}}
Το [[Κλιματικές συνθήκες σουσαμιού|σουσάμι]] είναι φυτό των θερμών περιοχών της γής και απαιτεί μια περίοδο 150 ημερών χωρίς παγετούς, για να ολοκληρώσει με επιτυχία το βιολογικό του κύκλο. 

Η θερμοκρασία που απαιτείται για το φύτρωμα είναι τουλάχιστον 15-16<sup>0</sup>C και για μια καλή ανάπτυξη 21-26<sup>0</sup>C. 
Ανάλογα με την καλλιεργούμενη ποικιλία, η βλαστική περίοδος διαρκεί 60-120 ημέρες. Παρόλο που θεωρείται φυτό ανθεκτικό στην ξηρασία, απαιτεί μέτριες βροχοπτώσεις, για να δώσει ικανοποιητικές αποδόσεις. Ζημιώνεται από τις πολλές βροχές.<ref name="Σουσάμι"/>

{{{top_heading|==}}}Εδαφικές συνθήκες σουσαμιού{{{top_heading|==}}}
Προτιμά εδάφη [[Τύποι εδαφών|αμμοπηλώδη]] έως πηλώδη που συγκρατούν υγρασία. Δεν ευδοκιμεί σε βαριά, συνεκτικά εδάφη.<ref name="Σουσάμι"/>

{{{top_heading|==}}}Ποικιλίες σουσαμιού{{{top_heading|==}}}
Κυριότερες καλλιεργούμενες [[Ποικιλίες σουσαμιού|ποικιλίες]] στην Ελλάδα είναι η Early Russian, αμερικανικής προέλευσης και πολύ πρώιμη, η Margo αμερικανικής προέλευσης και σχετικά όψιμη και η Δωδεκανήσου, διαλογή του Ινστιτούτου βάμβακος από αυτόχθονα πληθυσμό η οποία παρουσιάζει μεγάλη προσαρμοστικότητα και είναι μεσοπρώιμη.

{{{top_heading|==}}}Εχθροί σουσαμιού{{{top_heading|==}}}
O τετράνυχος ανήκει στην οικογένεια ''Tetranychidae'' που περιλαμβάνει έναν μεγάλο αριθμό ειδών. Πολλά από αυτά είναι ευρύτατα διαδεδομένα γεωγραφικά.

Τα αυγά είναι σφαιρικά, πολύ μικρά με διάμετρο 0.15mm, διαφανές όταν αρχικά εναποτίθενται και λίγο πριν την εκκόλαψη υπόλευκα ή κιτρινοπράσινα. Οι προνύμφες έχουν 3 ζεύγη ποδιών και είναι ημιδιαφανείς με κόκκινα μάτια. Τα ενήλικα είναι ωοειδή, έχουν δύο χαρακτηριστικές μαύρες κηλίδες στην πλάτη και 4 ζεύγη ποδιών.

Το άκαρι αυτό προσβάλλει ένα πολύ μεγάλο αριθμό φυτών και όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές ( σχετικά υψηλές θερμοκρασίες και χαμηλή σχετική υγρασία) , μπορεί να αποξεράνει το φύλλωμα των φυτών και να προκαλέσει τη μάρανση τους. 

Από την άλλη μεριά, η κατάσταση τα τελευταία χρόνια έχει αρκετά επιδεινωθεί με την αλόγιστη χρήση ευρέος φάσματος εντομοκτόνων που σκοτώνουν και φυσικά παράσιτα των τετρανύχων. Η υπερβολική χρήση αζωτούχων λιπασμάτων επίσης προκαλεί την εμφάνιση νεαρής τρυφερής βλάστησης κατάλληλη για τις τροφικές αλλά και αναπαραγωγικές ανάγκες των τετρανύχων, των οποίων έτσι η ωοπαραγωγή αυξάνει σημαντικά.

Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται υπό μορφή μικρών ( 1 χιλ. ή λιγότερο) κίτρινων γωνιωδών κηλίδων στα φύλλα. Τα βαριά προβεβλημένα φύλλα γίνονται κίτρινα, νεκρώνονται και καλύπτονται από ένα πολύ λεπτό ιστό που προστατεύει τα ακάρεα. Τα σοβαρά προσβεβλημένα φυτά παρουσιάζουν καθυστερημένη ανάπτυξη και τα άνθη τους στεγνώνουν. Η ζημία στο φυτό προκαλείται από τις προνύμφες , νύμφες και τέλειο. Ο τετράνυχος τρέφεται από την κάτω επιφάνεια των φύλλων . Η ζημιά μπορεί να γίνει πολύ σοβαρή με την μείωση της ανάπτυξης και της παραγωγής του φυτού. Σε μεγάλο βαθμό προσβολής η καλλιέργεια μπορεί να καταστραφεί. ολοσχερώς.<ref name="Τετράνυχος"/>


Αντιμετώπιση του τετράνυχου στο σουσάμι

Επιθεωρήστε τα φυτά καλά πριν από την αγορά για τα σημάδια των επιβλαβών εντόμων. Δυναμώστε το έδαφος προσεκτικά κοντά στη βάση του φυτού και να αναζητήσετε τη γυαλιστερή, σαφή προνύμφη. Απόρριψτε κάθε φυτό που ανεβάινει στις σκνίπες που πετούν.
Οι Μύκητες σκνίπες κάνουν το καλύτερο δυνατό σε υγρά εδάφη? να είναι προσεκτικοί να μην είναι πάνω από το νερό, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες, όταν τα φυτά χρησιμοποιούν λιγότερο νερό. Όταν οι γλάστρες, αποφεύγουν να κρατήσουν το νερό, οργανικά υλικά όπως τύρφη που μπορεί να ενθαρρύνουν την ωοτοκία.
Εάν τα παράσιτα είναι παρόντα, επιτρέπουν το χώμα να στεγνώσει σε βάθος ενός έως δύο ίντσες μεταξύ των ποτισμάτων. Αυτό όχι μόνο σκοτώνει τις προνύμφες και αναστέλλει την ανάπτυξη των αυγών, καθιστά επίσης το έδαφος λιγότερο ελκυστικό για τα θηλυκά αυγά ωοτοκίας. Εφαρμόστε σκνίπα Nix ως επικάλυψη για να μειωθεί σημαντικά ο πληθυσμός των παρασίτων.
Χρησιμοποιήστε την κίτρινη κολλητική παγίδα και τοποθετείστε την οριζόντια στην επιφάνεια του εδάφους για να συλλάβει μεγάλο αριθμό από ενήλικα ωοτόκα. Οι σκνίπες προσελκύονται στο κίτρινο και αφαιρούνται εύκολα στην παγίδα για να μπορέσουν να γεννήσουν περισσότερα αυγά.
Ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος για να σκοτώσει τις προνύμφες χωρίς κινδύνους για τα κατοικίδια ζώα, τα πουλιά, ή την  άγρια ζωή, κουνούπι Bits (Bacillus thuringiensis var. Israelensis) περιέχει ένα άκρως επιλεκτικό, βιολογικό νυμφοκτόνο συνιστώμενο ασφαλές για τα θερμοκήπια, και τα χαρακτηριστικά του νερού στον κήπο. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μια ευρεία ποικιλία από καλλωπιστικά φυτά, καθώς και όλες τις καλλιέργειες βολβών, φυτά κλινοσκεπάσματα και φυτικά σύνολα.
Τα φυτά εσωτερικού χώρου με ωφέλιμα νηματώδη μπορούν να καταστρέψουν το στάδιο των προνύμφων. Οι νηματώδεις είναι μικροσκοπικά στρογγυλά σκουλήκια που διεισδύουν στις προνύμφες του μύκητα κουνουπιών, καθώς και επιβλαβείς στο γρασίδι και στις προνύμφες κήπου, ψύλλους, και άλλα εδαφογενή παράσιτα (που δεν βλάπτουν τους γαιοσκώληκες), στη συνέχεια, αφήνουν ένα βακτήριο που καταναλώνει το παράσιτο από μέσα προς τα έξω. Οι μακροχρόνιες νηματώδεις είναι ασφαλή για χρήση γύρω από τα κατοικίδια ζώα, τα φυτά, και την οικογένειά σας.
Το ιπτάμενο έντομο δολοφόνος, είνα ένας συνδυασμός μέντας, κανέλας και έλαια σουσαμιού, είναι ένα μη τοξικό σπρέι που θα μας απαλλαγούσε από σκνίπες και άλλα έντομα που μαζεύονται γύρω από τα παράθυρα.<ref name="Αντιμετώπιση σουσαμιού από τετράνυχο"/>



{{{top_heading|==}}}Ασθένειες σουσαμιού{{{top_heading|==}}}
Sesame webworm (Antigastra catalaunalis)

Συμπτώματα
Οι νεαρές προνύμφες είναι λιγότερο συχνές από ό, τι στο λοβό και σε άλλα μέρη του φυτού. Τρέφονται εξωτερικά κάνοντας ένα χαλαρό ιστό, που κολλάει πολλά φύλλα μαζί. Η προνύμφες τρέφονται με φύλλα και με τους νέους βλαστούς. Τα Περιττώματα (frass) παραμένει ανάμεσα στα φύλλα και το χαλαρό ιστό.
Σε μεταγενέστερο στάδιο, οι προνύμφες μολύνουν την κάψουλα σουσάμι φρούτων, κάνουν μια οπή εισόδου στην πλάγια πλευρά και τρέφονται με τους σπόρους στο εσωτερικό της κάψουλας? αφήνουν περιττώματα επί των σπόρων.

Πρόληψη και έλεγχος
Υπάρχει μια σημαντική συσχέτιση μεταξύ του σκώρου αφθονίας και τις υγρές και τις ξηρές εποχές.  Ακόμη και εντός της υγρής περιόδου, η ημερομηνία της σποράς έχει σημαντική επίδραση στην απόδοση των καλλιεργειών. Η βέλτιστη ημερομηνία στην Ινδία να είναι η 23η του Ιουλίου. Υπάρχει επίσης μια θετική συσχέτιση μεταξύ του αριθμού των σκόρων και του αριθμού των ωρών της ηλιοφάνειας. Η συγκαλλιέργεια, μειώνει τις απώλειες που οφείλονται σε Α catalaunalis. Τα φυτά που καλλιεργούνται στη σκιά είναι λιγότερο μολυσμένα από εκείνα που λαμβάνουν πλήρες φως του ήλιου.

Βιολογικός έλεγχος

Υπάρχουν πολλά παράσιτα των προνυμφών Α catalaunalis στην Ινδία. Το πιο σημαντικό παράσιτο είναι Trathala flavoorbitalis? έως 20% των προνυμφών μπορεί να μολυνθεί.

Είδη Trichrogramma εκτράφηκαν στο εργαστήριο για χρήση σε προγράμματα βιολογικής καταπολέμησης στην Κολομβία, αλλά αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά.<ref name="Προσβολή σουσαμιού από Antigastra catalaunalis"/>

==Σχετικές σελίδες==

* [[Καλλιέργεια σουσαμιού]]

* [[Καρπός σουσαμιού]]

* [[Γενικά στοιχεία σουσαμιού]]

* [[Βοτανικά χαρακτηριστικά σουσαμιού]]

* [[Κλιματικές συνθήκες σουσαμιού]]

* [[Εδαφικές συνθήκες σουσαμιού]]

* [[Ποικιλίες σουσαμιού]]

* [[Εχθροί σουσαμιού]]

* [[Ασθένειες σουσαμιού]]


==Βιβλιογραφία==
<references>
<ref name="Σουσάμι"> Φυτά Μεγάλης Καλλιέργειας Τόμος II "Ειδικότητα: Φυτικής Παραγωγής", Αυγουλάς Χρήστος, Ποδηματάς Κων/νος, Παπαστυλιανού Παναγιώτα, Καθηγητών Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.</ref> 
<ref name="Τετράνυχος">"Μελέτη της οικολογίας του τετράνυχου στη Βόρεια Ελλάδα", Περιφέρεια δυτικής Μακεδονίας, Π.Ε. Καστοριάς, Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, Πετρίδης Παναγιώτης - Νασιόπουλος Βασίλης, Σεπτέμβριος 2012</ref>
<ref name="Προσβολή σουσαμιού από Antigastra catalaunalis"> [{{#show:Ιστοσελίδα Plantwise/Προσβολή σουσαμιού από Antigastra catalaunalis| ?has link}} Προσβολή σουσαμιού από Antigastra catalaunalis].</ref>
<ref name="Αντιμετώπιση σουσαμιού από τετράνυχο"> [{{#show:Ιστοσελίδα Planetnatural/Τετράνυχος| ?has link}} Αντιμετώπιση σουσαμιού από τετράνυχο].</ref>
</references>