Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Βοτανικά χαρακτηριστικά αραβόσιτου"

Τελευταία αναθεώρηση της 09:28, 11 Ιουνίου 2013

Καρπός : Ο καρπός του αραβοσίτου χρησιμοποιείται κυρίως ως κτηνοτροφή. Χρησιμοποιείται επίσης στη διατροφή του ανθρώπου κατά διαφόρους τρόπους σε διάφορες περιοχές (κεντρική και νότια Αμερική, Αφρική, Ασία και τμήματα της Ευρώπης). Τέλος, υποπροϊόντα του χρησιμοποιούνται στις βιομηχανίες τροφίμων ή για άλλες βιομηχανικές χρήσεις.

Ο καρπός του αραβόσιτου είναι καρύοψη. Αποτελείται από τέσσερα επιμέρους τμήματα: τον ποδίσκο, το περίβλημα, το ενδοσπέρμιο και το έμβρυο.

Η ξηρή ουσία του καρπού αποτελείται κυρίως από άμυλο (περίπου 70%), πρωτεΐνες (10%) και έλαια (5%). Το ενδοσπέρμιο περιέχει περίπου το 95% του ολικού αμύλου και το 75% της πρωτεΐνης, ενώ το έμβρυο περιέχει κυρίως έλαια (84%) και το μεγάλο ποσοστό της τέφρας (ανόργανα άλατα, 80%). Το άμυλο του αραβοσίτου χαρακτηρίζεται από υψηλή περιεκτικότητα σε αμυλοπηκτίνη (72% έναντι 28% της αμυλόζης). Στα υβρίδια που ανήκουν στον "κηρώδη" αραβόσιτο το άμυλο αποτελείται αποκλειστικά από αμυλοπηκτίνη η οποία χρησιμοποιείται για την παραγωγή της γνωστής "ταπιόκα", όπως και άλλων κολλητικών ουσιών. Υπάρχουν όμως και υβρίδια με υψηλό ποσοστό (70-80%) αμυλόζης. Λόγω της υψηλής του περιεκτικότητας σε άμυλο, ο καρπός του αραβοσίτου χρησιμοποιείται στη βιομηχανία για την εξαγωγή διαφόρων τύπων αμύλου, όπως επίσης δεξτρινών, κολλητικών ουσιών, σιροπιού και δεξτρόζης. Τέλος, ο καρπός του αραβοσίτου περιέχει σημαντικές ποσότητες βιταμινών, όπως βιταμίνης Ε, νικοτινικού οξέος, παντοθενικού οξέος, θειαμίνης και ριβοφλαβίνης. Προβιταμίνη Α υπάρχει μόνο σε καρπούς με κίτρινο χρώμα ενδοσπερμίου λόγω της κρυπτοξανθίνης που περιέχουν.

Ρίζα : Το ριζικό σύστημα του σιτηρού αυτού αποτελείται από εμβρυακές, μόνιμες και εναέριες ρίζες.

• Εμβρυακές ρίζες. Διακρίνονται στην πρωτογενή εμβρυακή, που προέρχεται από την επιμήκυνση του ριζιδίου του εμβρύου, και στις δευτερογενείς εμβρυακές ρίζες οι καταβολές των οποίων βρίσκονται στο μεσοκοτύλιο.
• Μόνιμες ρίζες. Αποτελούν την κύρια μάζα του ριζικού συστήματος του φυτού. Εκφύονται αμέσως κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, από το λαιμό του φυτού που αποτελείται από τα πολύ βραχέα μεσογονάτια των πρώτων 7-8 κόμβων, μεταξύ του μεσοκοτυλίου και της επιφάνειας του εδάφους.
• Εναέριες ρίζες. Εκφύονται από τους πρώτους 2-3 κόμβους επάνω από την επιφάνεια του εδάφους κατά τα τελευταία στάδια της βλαστητικής ανάπτυξης του φυτού. Οταν (και εάν) φθάσουν στην επιφάνεια του εδάφους, εισχωρούν μέσα σε αυτό και αποκτούν τη λειτουργικότητα φυσιολογικών ριζών.

Βλαστός : Ο βλαστός του αραβοσίτου είναι κάλαμος συμπαγής, κυλινδρικής διατομής, με πλάγιο επίμηκες αυλάκι και φέρει συνήθως 8-21 μεσογονάτια, από τα οποία τα μεσογονάτια της βάσης είναι βραχύτερα από εκείνα της κορυφής. Η δομή αυτή του στελέχους, σε συνδυασμό με την εντεριώνη που γεμίζει εσωτερικά το βλαστό και τις εναέριες ρίζες, προσδίδει αντοχή στο πλάγιασμα και συμπάγεια στο βλαστό, ιδιότητες που του είναι απαραίτητες εάν ληφθεί υπόψη ότι το ύψος του μπορεί να υπερβεί σε ορισμένους γονότυπους τα 4m και στις πιο συνηθισμένες περιπτώσεις τα 2-2,5m. Με εξαίρεση τον υψηλότερο κόμβο, κάθε κόμβος φέρει την καταβολή ενός οφθαλμού ενώ οι κατώτεροι κόμβοι φέρουν και τις καταβολές των εναέριων ριζών που θα αναπτυχθούν αργότερα. Οι οφθαλμοί είναι τοποθετημένοι κατ' εναλλαγή στο βλαστό. Οι κατώτεροι οφθαλμοί, και ιδίως εκείνοι που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, μπορούν να αναπτυχθούν και να εξελιχιούν σε αδέλφια, ενώ εκείνοι που βρίσκονται στο ανώτερο τμήμα είναι ανθοφόροι και εξελισσόμενοι μπορούν να παράγουν έναν ή περισσότερους σπάδικες.

Φύλλα : Τα φύλλα του αραβοσίτου αναπτύσσονται ανά ένα σε κάθε κόμβο. Ο αριθμός των φύλλων που μπορεί να αναπτύξει ένα φυτό είναι συνάρτηση κυρίως του γονότυπου και δευτερευόντως των θερμοκρασιών που επικράτησαν κατά την περίοδο του σχηματισμού των καταβολών. Πάντως έχει βρεθεί ότι ο αριθμός των φύλλων είναι ανάλογος προς τη διάρκεια του βιολογικού κύκλου του φυτού. Ετσι, οι πρώιμες ποικιλίες έχουν 9-10 φύλλα, οι μέσης πρωιμότητας 17-21, ενώ οι όψιμες περισσότερα από 40 φύλλα. Το φύλλο του αραβοσίτου αποτελείται από έναν ισχυρό κολεό που περιβάλλει το μεσογονάτιο μέχρι τον αμέσως επόμενο κόμβο, ένα λογχοειδές έλασμα και τη γλωσσίδα. Ο κολεός παρεμποδίζει τη θραύση του στελέχους στο λιγότερο ισχυρό (ενδιάμεσο) τμήμα του μεσογονατίου. Η γλωσσίδα προσφύεται στο σημείο συνένωσης του ελάσματος με τον κολεό, στη μασχάλη φύλλου-στελέχους, και έτσι σχηματίζει έναν δακτύλιο που παρεμποδίζει την είσοδο νερού μεταξύ στελέχους και κολεού. Ο δακτύλιος αυτός καθορίζει τη γωνία μεταξύ ελάσματος και στελέχους, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην παραγωγικότητα της καλλιέργειας. Η γωνία ελάσματος-στελέχους είναι μεγαλύτερη για τα κατώτερα και μικρότερη για τα ανώτερα φύλλα, αλλά για μία δεδομένη θέση φύλλου μεταβάλλεται μεταξύ των γονότυπων.

Αναπαραγωγικά όργανα : Ο αραβόσιτος είναι φυτό μόνοικο-δίκλινο του οποίου τα άνθη σχηματίζουν ταξιανθίες. Αρσενική ταξιανθία. Η αρσενική ταξιανθία του αραβοσίτου είναι φόβη και ο κεντρικός της άξονας αναπτύσσεται ως προέκταση του άκρου του βλαστού. Θηλυκή ταξιανθία. Ο αραβόσιτος αναπτύσσει μία ή περισσότερες θηλυκές ταξιανθίες, τους σπάδικες, πλευρικά επάνω σε βραχείες διακλαδώσεις του κεντρικού στελέχους που αναπτύσσονται περίπου στο μέσο του βλαστού.