Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Αναπαραγωγή και κύκλος ζωής του αλόγου"

Από GAIApedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
 
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
−
Η ηλικία στην οποία τα [[Ιπποειδή |άλογα]] είναι οργανικά ικανά να τεκνοποιήσουν διαφέρει ανάλογα με το φύλο, οι [[Φύλο αλόγων#Φοράδα |φοράδες]] ζευγαρώνουν μεταξύ 18 μηνών και 2 ετών αλλά μόνο μετά τα τρία τους χρόνια μπορούν να γεννήσουν.
+
{{{top_heading|==}}}Ζευγάρωμα{{{top_heading|==}}}
  
−
Τα αρσενικά άλογα ([[Φύλο αλόγων#Επιβήτορας |επιβήτορες]]), αντίστοιχα σε ηλικία ενός έτους μπορούν να τεκνοποιήσουν αλλά όταν αυτά είναι ενσταβλισμένα δεν τα χρησιμοποιούμε για αναπαραγωγή νωρίτερα από τεσσάρων ετών.
+
Η ηλικία στην οποία τα άλογα είναι οργανικά ικανά να τεκνοποιήσουν <ref name="Αναπαραγωγή αλόγου"/> διαφέρει ανάλογα με το φύλλο, τα θηλυκά άλογα (φοράδες) ζευγαρώνουν μεταξύ 18 μηνών και 2 ετών αλλά μόνο μετά τα τρία τους χρόνια μπορούν να γεννήσουν. Τα αρσενικά άλογα (επιβήτορες), αντίστοιχα σε ηλικία ενός έτους μπορούν να τεκνοποιήσουν αλλά όταν αυτά είναι ενσταβλισμένα δεν τα χρησιμοποιούμε για αναπαραγωγή νωρίτερα από τεσσάρων ετών. Οι θηλυκές έρχονται σε περίοδο κατάλληλη για ζευγάρωμα συνήθως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού κάθε 3 εβδομάδες. Σε αυτό το διάστημα οι φοράδες αποδέχονται τα αρσενικά μόνο για 5 ημέρες περίπου. Για να προσελκύσει η φοράδα τον επιβήτορα ουρεί και υψώνει την ουρά της. Ένα ενδιαφερόμενο αρσενικό άλογο, για να προσεγγίσει την φοράδα υψώνει το κεφάλι και την ουρά και γέρνει τα αυτιά προς τα πίσω.  Την περίοδο αυτή, η συμπεριφορά τους αλλάζει και μπορεί να γίνει ατίθαση και νευρική. Το όριο ηλικίας για τεκνοποίηση μια φοράδα διαρκεί μέχρι τα 15 χρόνια τους. Η εγκυμοσύνη κρατά 11 μήνες.
  
−
Οι θηλυκές έρχονται σε περίοδο κατάλληλη για ζευγάρωμα συνήθως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού κάθε 3 εβδομάδες. Σε αυτό το διάστημα οι φοράδες αποδέχονται τα αρσενικά μόνο για 5 ημέρες περίπου.
+
{{{top_heading|==}}}Διάρκεια εγκυμοσύνης{{{top_heading|==}}}
 +
Το έμβρυο διαμορφώνεται στους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης ενώ προς το τέλος αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς. Το φύλλο του εμβρύου διαμορφώνεται στον τέταρτο μήνα καθώς επίσης το σώμα και τα νύχια. Στους έξι μήνες εγκυμοσύνης το έμβρυο είναι σχεδόν 61 εκατοστά με πλήρες τρίχωμα. Στους οχτώ μήνες ζυγίζει περίπου 18 κιλά και αρχίζουν να σχηματίζονται η ουρά και η χαίτη. Στους επόμενους μήνες μέχρι τη γέννηση η ανάπτυξη του εμβρύου είναι αλματώδης, ώσπου στον ενδέκατο μήνα το έμβρυο παίρνει την κατάλληλη θέση για τη γέννα ώστε το κεφάλι και τα πόδια να γεννηθούν πρώτα.
  
−
Η συμπεριφορά τους αλλάζει και μπορεί να γίνει ατίθαση και νευρική. Το όριο ηλικίας για τεκνοποίηση διαφέρει ανάλογα τη [[Φυλές ιπποειδών |φυλή]] του αλόγου αλλά σε γενικές γραμμές στις ενσταβλισμένες φοράδες διαρκεί μέχρι τα 15 χρόνια τους. Η εγκυμοσύνη κρατά 11 μήνες και όπως συμβαίνει στους ανθρώπους, το έμβρυο διαμορφώνεται στους πρώτους μήνες ενώ προς το τέλος της εγκυμοσύνης αναπτύσσεται σε γρήγορους ρυθμούς. Το φύλο του εμβρύου διαμορφώνεται στον 4<sup>ο</sup> μήνα καθώς επίσης το σώμα και τα νύχια του.
+
{{{top_heading|==}}}Γέννα{{{top_heading|==}}}
  
−
Στούς 6 μήνες εγκυμοσύνης το έμβρυο είναι σχεδόν 61 εκατοστά με πλήρες τρίχωμα. Στους 8 μήνες ζυγίζει περίπιου 18 κιλά και αρχίζουν να σχηματίζονται η ουρά και η χαίτη. Στους επόμενους μήνες μέχρι τη γέννηση η ανάπτυξη του εμβρύου είναι αλματώδης ώσπου στον εντέκατο μήνα το έμβρυο παίρνει μόνο του θέση κατάλληλη για τη γέννα ώστε το κεφάλι και τα πόδια να γεννηθούν πρώτα. <font color="black">Δίδυμα έμβρυα είναι σπάνιο να γεννηθούν και έχουν μεγάλα ποσοστά θνησιμότητας.</font>
+
Οι φοράδες  φαίνεται ότι προτιμούν να γεννούν το βράδυ όταν δεν τις παρακολουθεί κάποιος και σίγουρα έχουν την ικανότητα να ελέγχουν την έναρξη του τοκετού. Παρά τις συχνές επισκέψεις στο χώρο που βρίσκεται η φοράδα, αυτή θα γεννήσει την ώρα που θα έχετε φύγει.
  
−
Τα περισσότερα πουλάρια γεννιούνται τους πρώτους μήνες του καλοκαιριού όταν ο καιρός είναι ζεστός και η τροφή άφθονη. Η γέννα είναι συνήθως εύκολη χωρίς επιπλοκές ενώ η μητέρα γλύφει προσεκτικά το νεογέννητο πουλάρι ώστε να το καθαρίσει και να τονώσει την κυκλοφορία του αίματος. Μέσα σε μισή ώρα από το τη γέννηση το πουλάρι μπορεί να σταθεί όρθιο ενώ γρήγορα μαθαίνει να περπατά και να βαδίζει στο πλάι της μητέρας του. Στην αρχή δείχνει λίγο ασταθές και άτσαλο καθώς τα πόδια του δεν είναι ακόμη δυνατά.
+
{{{top_heading|===}}}Ενδείξεις για τον επικείμενο τοκετό{{{top_heading|===}}}
 +
*Ο μαστός γεμίζει με γάλα τις 2-4 τελευταίες βδομάδες.
 +
*Οι μύες της λεκάνης χαλαρώνουν. Η βάση της ουράς προβάλλει εντονότερα λίγες μέρες πριν τη γέννα.
 +
*Συχνά υπάρχει οίδημα στην κοιλιά μπροστά από τους μαστούς λίγες εβδομάδες πριν την γέννα.
 +
*Οι θηλές μεγαλώνουν 4-6 μέρες πριν τη γέννα.
 +
*Ένα κίτρινο υγρό σαν μέλι εμφανίζεται 1-4 ημέρες στο άκρο των θηλών. Μπορεί να στάζει γάλα από τον μαστό μερικές μέρες πριν την γέννα.
 +
*Εάν η φοράδα  είναι ραμμένη στο αιδοίο πρέπει να ανοιχτεί 2-4 εβδομάδες πριν τον αναμενόμενο τοκετό.
 +
*Η φοράδα γίνεται ανήσυχη. Μπορεί να δείχνει σημάδια κολικού, να κλωτσάει την κοιλιά της, να ξαπλώνει και να σηκώνεται, να κοιτάει ή να δαγκώνει την κοιλιά της και να ιδρώνει. Αυτό είναι το πρώτο στάδιο του τοκετού. Προσοχή όμως. Εάν αυτή η συμπεριφορά παρατείνεται πέραν των 2 ωρών χωρίς εξέλιξη ,επικoινωνήστε με τον ιππίατρο.
  
−
Το σώμα του καλύπτεται από ένα μαλακό ελαφρύ τρίχωμα με κοντή και άτακτη χαίτη και ουρά. Το πρόσωπό του είναι πλατύ με μεγάλα μάτια ενώ συνήθως τα [[Φύλο αλόγων |πουλάρια]] γεννιούνται χωρίς δόντια αν και σε μερικά έχουν ήδη εμφανιστεί ή διαμορφώνονται μέσα σε λίγες μέρες τα πρώτα δύο επάνω δόντια. Μέσα σε 5 ή 6 εβδομάδες εμφανίζονται δύο μπροστινά δόντια στην κάτω γνάθο ενώ στους 9 με 10 μήνες το πουλάρι έχει σχηματισμένη μία πλήρη σειρά από τα πρώτα του δόντια. Μέχρι τα 5 του χρόνια τα δόντια αυτά θα αντικατασταθούν από νέα δυνατά τα οποία όσο το [[Ιπποειδή |άλογο]] γερνάει θα μακραίνουν. Γι' αυτό απαιτείται η συχνή παρακολούθηση και φροντίδα του αλόγου από οδοντίατρο.
+
Είναι προτιμότερο να αφήσουμε την φοράδα να γεννήσει χωρίς βοήθεια ή ενόχληση. Εάν προκύψει κάποιο πρόβλημα επικοινωνήστε με τον ιππίατρο. Μπορείτε να καταγράφετε  το χρονικό διάστημα του κάθε σταδίου. Βάλτε έναν επίδεσμο στην βάση της ουράς όταν δείτε ότι ξεκινάει το πρώτο στάδιο(όχι πολύ σφιχτά). Πλύνετε με ένα ήπιο σαπούνι τους μαστούς και το περίνεο και ξεπλύνετε πολύ καλά. Καθαρίστε και απολυμάνετε τον στάβλο τοκετού και βάλτε αρκετή στρωμνή. Η φυσιολογική θέση του πουλαριού όταν γεννιέται είναι με τα μπροστινά πόδια πρώτα, το ένα λίγο πιο μπροστά από το άλλο, οι οπλές κοιτάνε προς τα κάτω, μετά ακολουθεί η μύτη, το κεφάλι ,ο λαιμός, οι ώμοι και το υπόλοιπο σώμα. Εάν βγαίνει με το πέλμα των οπλών να κοιτάζει προς τα πάνω να καλέσετε αμέσως τον ιππίατρο, όπως επίσης και εάν παρατηρήσετε κάποια άλλη ανωμαλία.
  
−
Τα ενήλικα άλογα έχουν 24 πίσω και 12 μπροστινά δόντια ενώ τα αρσενικά έχουν ένα επιπλέον σετ τεσσάρων δοντιών το οποίο εμφανίζεται στα 4 χρόνια τους δύο στην επάνω γνάθο και δύο στην κάτω. Σε 5 εβδομάδες μετά τη γέννηση τα πόδια του πουλαριού έχουν δυναμώσει και σε 6 εβδομάδες μπορεί να φάει χόρτο αλλά θα συνεχίσει να θηλάζει μέχρι την ηλικία των 5-6 μηνών. Το γάλα της μητέρας είναι πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία και θα το προστατεύσουν από μολύνσεις. Μέχρι τη στιγμή του απογαλακτισμού το πουλάρι έχει διαμορφώσει το σώμα του σχεδόν όσο και το ενήλικο άλογο με τα νύχια και τους μύωνες ολοκληρωμένα και το τρίχωμά του σκληρότερο όπως των ενήλικων.
+
{{{top_heading|===}}}Ο τοκετός χωρίζεται σε τρία στάδια{{{top_heading|===}}}
  
−
Μέχρι τα 3 του χρόνια το πουλάρι έχει ήδη σχηματίσει μακριά και δυνατά πόδια και κόκκαλα. Τα περισσότερα άλογα είναι έτοιμα να εργαστούν συνήθως πρίν τα 3 τους χρόνια αλλά εάν αρχίσουμε να δουλεύουμε ένα νέο άλογο πρίν να ωριμάσουν τα κόκκαλα των ποδιών του μπορεί να προκαλέσουμε μόνιμη βλάβη. Σε ένα ενήλικο άλογο η απόσταση μεταξύ της ακρωμίας και του ώμου είναι περίπου ίδια με την απόσταση του ώμου από το έδαφος.
+
{{{top_heading|====}}}Πρώτο στάδιο{{{top_heading|====}}}
  
−
Τα άλογα είναι σε θέση να δουλέψουν μέχρι την ηλικία των 20 ετών, ενώ όσο γερνάνε παρουσιάζουν όπως και όλα τα ζώα δυσκολίες στο κυκλοφορικό, την πέψη, τα δόντια τους πέφτουν και η όραση αδυνατίζει. Στα ενσταβλισμένα άλογα είναι ευκολότερο να παρατηρηθούν τα συμπτώματα γήρανσης και να διατηρήσουμε την υγεία τους και την ποιότητα ζωής τους μέχρι το τέλος.
+
Ξεκινά με την έναρξη των συσπάσεων και συνήθως κρατάει 1-2 ώρες.Η φοράδα μπορεί να σηκώνεται και να ξαπλώνει να κοιλιέται αρκετές φορές ούτως ώστε  το πουλάρι να τοποθετηθεί κατάλληλα για την γέννα. Σε αυτή την φάση,οι συσπάσεις προωθούν το πουλάρι μέσω του τραχήλου της μήτρας  και σε θέση στην γεννητική οδό. Οι εμβρυικοί υμένες(αλλαντοικός υμένας) μπορεί να φανούν στο αιδοίο της φοράδας.Όταν ο υμένας σπάσει και βγει το περιεχόμενο υγρό,το πρώτο στάδιο τελειώνει.
  
−
Όταν αντίθετα τα άλογα βρίσκονται ελεύθερα στη φύση μόλις τα δόντια τους δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μασήσουν τη τροφή τους ο θάνατος είναι αναπόφεκτος.  
+
{{{top_heading|====}}}Δεύτερο στάδιο{{{top_heading|====}}}
 +
 
 +
Είναι η τελική έξοδος του πουλαριού που γίνεται πολύ γρήγορα. Εάν διαρκέσει περισσότερο από 30 λεπτά υπάρχει πρόβλημα. Γιαυτό εάν δεν υπάρχει πρόοδος 10-15 λεπτά αφού σπάσουν οι υμένες,επικοινωνήστε με τον ιππίατρο.
 +
 
 +
{{{top_heading|====}}}Τρίτο στάδιο{{{top_heading|====}}}
 +
 
 +
Αρχίζει μετά το τέλος του τοκετού και τελειώνει με την έξοδο του πλακούντα.Διαρκεί 1-3 ώρες. Εάν ο πλακούντας δεν έχει βγει μέσα σε 3 ώρες καλέστε τον ιππίατρο. Ο παραμένων πλακούντας μπορεί να προκαλέσει σοβαρή μόλυνση και ενδονυχίτιδα.
 +
 
 +
<span style="font-weight:bold;">Μετά τον τοκετό.</span>
 +
 
 +
Αφήστε λίγο χρόνο στο πουλάρι να σπάσει τους υμένες. ;oταν γίνει αυτό σιγουρευτείτε ότι το πουλάρι αναπνέει. Γενικά δεν συνιστάται να κόψουμε ή να σπάσουμε τον ομφάλιο λώρο. Εάν δεν σπάσει κατά τον τοκετό , συνήθως σπάει όταν η φοράδα σηκώνεται. Ο ομφάλιος λώρος  σπάει 2.5 εκατοστά από την κοιλιά του πουλαριού,στο σημείο πού είναι στενότερος. Εάν είναι απαραίτητο να σπάσουμε τον λώρο,τότε πρέπει να τον συγκρατήσουμε εκατέρωθεν του σημείου πού αναφέραμε,στρίβουμε τον λώρο με το χέρι πού είναι προς τον πλακούντα και τραβάμε για να σπάσει. Με αυτόν τον τρόπο ελαττώνουμε την εμφάνιση αιμορραγίας. Εάν όμως υπάρξει αιμορραγία ασκούμε πίεση στο κολόβωμα του λώρου για μερικά λεπτά με τα δάκτυλα. Ποτέ μην κόψετε τον λώρο. Αφήνοντας την φοράδα και το πουλάρι να ξεκουραστεί πριν σπάσει ο λώρος αρκετό αίμα περνάει από την φοράδα στο πουλάρι. Χρησιμοποιήστε κάποιο αντισηπτικό διάλυμα πού θα σας συστήσει ο ιππίατρος, στο κολόβωμα του λώρου για μερικές μέρες, για να προστατευτεί το νεογέννητο από μόλυνση  στο σημείο αυτό. Παρακολουθήστε την φοράδα τις επόμενες 24 ώρες.
 +
 
 +
<span style="font-weight:bold;">Μετά τον τοκετό πρέπει να προσέξουμε τα εξής:</span>
 +
*εάν το πουλάρι αναπνέει φυσιολογικά.
 +
*εάν είναι ζωηρό και  κινητικό. Το πουλάρι πρέπει να κάνει προσπάθειες να σηκωθεί μέσα σε 30 λεπτά αφού γεννηθεί.
 +
*εάν η φοράδα αποδέχεται το νεογέννητο. Συνήθως κάποιες πρωτόγεννες φοράδες μπορεί να μην αποδεχτούν το παιδί τους.Σε αυτή την περίπτωση απομακρύνουμε το νεογέννητο και το παρουσιάζουμε πάλι αφού έχουμε συγκρατήσει την φοράδα.
 +
*εάν το νεογέννητο στέκεται όρθιο και θηλάζει μέσα σε 2 ώρες από την γέννα.Εάν δεν συμβεί αυτό καλέστε τον ιππίατρο διότι το πουλάρι μπορεί να είναι ασθενικό και να χρειάζεται ιατρική βοήθεια..
 +
*εάν το πουλάρι περάσει το μηκώνιο(η πρώτη κένωση) μετά από το πρώτο κλύσμα πού γίνεται λίγες ώρες μετά τη γέννα.Εάν δεν περάσει το μηκώνιο ένα δεύτερο κλύσμα πρέπει να γίνει.
 +
*εάν η φοράδα είναι ζωηρή και ευδιάθετη.Δώστε της να φάει και να της έχετε καθαρό νερό.
 +
*όταν ο πλακούντας βγει σιγουρευτείτε ότι είναι ακέραιος και δεν έχει τρύπες ειδικά στα άκρα των κεράτων.Ο πλακούντας πρέπει να έχει σχήμα Υ και η μόνη τρύπα πού έχει είναι από εκεί πού βγήκε το έμβρυο. Πολλές φοράδες μπορεί να ξαπλώσουν για να βγάλουν τον πλακούντα αλλά αυτό γίνεται γρήγορα. Εάν δείχνει ότι πονάει αφού έχει βγει ο πλακούντας χρειάζεται ιατρική βοήθεια. Να φυλάγεται πάντα ο πλακούντας ούτως ώστε να μπορεί ο ιππίατρος να τον εξετάσει.
 +
*καλό είναι να παρακολουθείτε την θερμοκρασία της φοράδας τις πρώτες 24 ώρες(η φυσιολογική είναι 37.5-38.6)
 +
*παρατηρήστε τις κενώσεις της φοράδας και την πρόσληψη τροφής διότι μετά την γέννα υπάρχει δυνατότητα κολικού λόγω μετατόπισης του παχέος εντέρου.
 +
 
 +
Το πρώτο γάλα της φοράδας είναι πλούσιο σε αντισώματα.Παρέχει ανοσία στο πουλάρι απέναντι σε ασθένειες μέχρι να ξεκινήσει το δικό του ανοσοποιητικό σύστημα. Το πουλάρι πρέπει να πάρει το πρωτόγαλα μέσα στις πρώτες 8-12 ώρες της ζωής του για να προσλάβει τά αντισώματα.Εάν είναι πολύ αδύνατο πρέπει να αρμεχτεί ή φοράδα και ο ιππίατρος να δώσε το πρωτόγαλα με οισοφαγικό καθετήρα. Εάν η φοράδα πριν γεννήσει έχει πολύ γάλα σε βαθμό πού βγαίνει από τον μαστό(συνήθως αυτό δεν έχει αντισώματα), συμβουλευτήτε τον ιππίατρο μήπως η φοράδα πρέπει να αρμεχθεί και το πρωτόγαλα να μπει στο ψυγείο για να δοθεί στο νεογέννητο.                                   
 +
 
 +
Για ορφανά πουλάρια ή όταν η φοράδα δεν έχει αρκετό  πρωτόγαλα είναι σημαντικό να υπάρχει μία πηγή προμήθειας.Χωρίς αυτό το πουλάρι είναι εκτεθημένο σε μολύνσεις. Ο ιππίατρος μπορεί να ελέγξει αν το πρωτόγαλα έχει αρκετά αντισώματα. Το αίμα του νεογέννητου μπορεί να ελεγχθεί για την ποσότητα των αντισωμάτων στις 8-12 ώρες τής ηλικίας του. Εάν είναι χαμηλά και το πουλάρι είναι αρκετά μικρο σε ηλικία μπορεί να δοθεί συμπληρωματικό πρωτόγαλα ή πλάσμα εάν είναι μεγαλύτερο(δεν υπάρχει στην ελληνική αγορά).
  
 
[[σχετίζεται με::Ιπποειδή| ]]
 
[[σχετίζεται με::Ιπποειδή| ]]
Γραμμή 25: Γραμμή 58:
 
[[πόσο αφορά σε κτηνίατρο::30| ]]
 
[[πόσο αφορά σε κτηνίατρο::30| ]]
 
[[κατάσταση δημοσίευσης::10| ]]
 
[[κατάσταση δημοσίευσης::10| ]]
 +
 +
==Βιβλιογραφία==
 +
 +
<references>
 +
 +
<ref name="Αναπαραγωγή αλόγου"> [{{#show: Ιστοσελίδα Μαθαίνοντας για τα άλογα/Αναπαραγωγή αλόγου| ?has link}} Ιστοσελίδα Μαθαίνοντας για τα άλογα, Αναπαραγωγή αλόγου]</ref>
 +
 +
</references>
 +
[[κατάσταση δημοσίευσης::10| ]]
 +
__NOTOC__

Αναθεώρηση της 12:57, 9 Ιουλίου 2015

Ζευγάρωμα

Η ηλικία στην οποία τα άλογα είναι οργανικά ικανά να τεκνοποιήσουν [1] διαφέρει ανάλογα με το φύλλο, τα θηλυκά άλογα (φοράδες) ζευγαρώνουν μεταξύ 18 μηνών και 2 ετών αλλά μόνο μετά τα τρία τους χρόνια μπορούν να γεννήσουν. Τα αρσενικά άλογα (επιβήτορες), αντίστοιχα σε ηλικία ενός έτους μπορούν να τεκνοποιήσουν αλλά όταν αυτά είναι ενσταβλισμένα δεν τα χρησιμοποιούμε για αναπαραγωγή νωρίτερα από τεσσάρων ετών. Οι θηλυκές έρχονται σε περίοδο κατάλληλη για ζευγάρωμα συνήθως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού κάθε 3 εβδομάδες. Σε αυτό το διάστημα οι φοράδες αποδέχονται τα αρσενικά μόνο για 5 ημέρες περίπου. Για να προσελκύσει η φοράδα τον επιβήτορα ουρεί και υψώνει την ουρά της. Ένα ενδιαφερόμενο αρσενικό άλογο, για να προσεγγίσει την φοράδα υψώνει το κεφάλι και την ουρά και γέρνει τα αυτιά προς τα πίσω. Την περίοδο αυτή, η συμπεριφορά τους αλλάζει και μπορεί να γίνει ατίθαση και νευρική. Το όριο ηλικίας για τεκνοποίηση μια φοράδα διαρκεί μέχρι τα 15 χρόνια τους. Η εγκυμοσύνη κρατά 11 μήνες.

Διάρκεια εγκυμοσύνης

Το έμβρυο διαμορφώνεται στους πρώτους μήνες της εγκυμοσύνης ενώ προς το τέλος αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς. Το φύλλο του εμβρύου διαμορφώνεται στον τέταρτο μήνα καθώς επίσης το σώμα και τα νύχια. Στους έξι μήνες εγκυμοσύνης το έμβρυο είναι σχεδόν 61 εκατοστά με πλήρες τρίχωμα. Στους οχτώ μήνες ζυγίζει περίπου 18 κιλά και αρχίζουν να σχηματίζονται η ουρά και η χαίτη. Στους επόμενους μήνες μέχρι τη γέννηση η ανάπτυξη του εμβρύου είναι αλματώδης, ώσπου στον ενδέκατο μήνα το έμβρυο παίρνει την κατάλληλη θέση για τη γέννα ώστε το κεφάλι και τα πόδια να γεννηθούν πρώτα.

Γέννα

Οι φοράδες φαίνεται ότι προτιμούν να γεννούν το βράδυ όταν δεν τις παρακολουθεί κάποιος και σίγουρα έχουν την ικανότητα να ελέγχουν την έναρξη του τοκετού. Παρά τις συχνές επισκέψεις στο χώρο που βρίσκεται η φοράδα, αυτή θα γεννήσει την ώρα που θα έχετε φύγει.

Ενδείξεις για τον επικείμενο τοκετό

  • Ο μαστός γεμίζει με γάλα τις 2-4 τελευταίες βδομάδες.
  • Οι μύες της λεκάνης χαλαρώνουν. Η βάση της ουράς προβάλλει εντονότερα λίγες μέρες πριν τη γέννα.
  • Συχνά υπάρχει οίδημα στην κοιλιά μπροστά από τους μαστούς λίγες εβδομάδες πριν την γέννα.
  • Οι θηλές μεγαλώνουν 4-6 μέρες πριν τη γέννα.
  • Ένα κίτρινο υγρό σαν μέλι εμφανίζεται 1-4 ημέρες στο άκρο των θηλών. Μπορεί να στάζει γάλα από τον μαστό μερικές μέρες πριν την γέννα.
  • Εάν η φοράδα είναι ραμμένη στο αιδοίο πρέπει να ανοιχτεί 2-4 εβδομάδες πριν τον αναμενόμενο τοκετό.
  • Η φοράδα γίνεται ανήσυχη. Μπορεί να δείχνει σημάδια κολικού, να κλωτσάει την κοιλιά της, να ξαπλώνει και να σηκώνεται, να κοιτάει ή να δαγκώνει την κοιλιά της και να ιδρώνει. Αυτό είναι το πρώτο στάδιο του τοκετού. Προσοχή όμως. Εάν αυτή η συμπεριφορά παρατείνεται πέραν των 2 ωρών χωρίς εξέλιξη ,επικoινωνήστε με τον ιππίατρο.

Είναι προτιμότερο να αφήσουμε την φοράδα να γεννήσει χωρίς βοήθεια ή ενόχληση. Εάν προκύψει κάποιο πρόβλημα επικοινωνήστε με τον ιππίατρο. Μπορείτε να καταγράφετε το χρονικό διάστημα του κάθε σταδίου. Βάλτε έναν επίδεσμο στην βάση της ουράς όταν δείτε ότι ξεκινάει το πρώτο στάδιο(όχι πολύ σφιχτά). Πλύνετε με ένα ήπιο σαπούνι τους μαστούς και το περίνεο και ξεπλύνετε πολύ καλά. Καθαρίστε και απολυμάνετε τον στάβλο τοκετού και βάλτε αρκετή στρωμνή. Η φυσιολογική θέση του πουλαριού όταν γεννιέται είναι με τα μπροστινά πόδια πρώτα, το ένα λίγο πιο μπροστά από το άλλο, οι οπλές κοιτάνε προς τα κάτω, μετά ακολουθεί η μύτη, το κεφάλι ,ο λαιμός, οι ώμοι και το υπόλοιπο σώμα. Εάν βγαίνει με το πέλμα των οπλών να κοιτάζει προς τα πάνω να καλέσετε αμέσως τον ιππίατρο, όπως επίσης και εάν παρατηρήσετε κάποια άλλη ανωμαλία.

Ο τοκετός χωρίζεται σε τρία στάδια

Πρώτο στάδιο

Ξεκινά με την έναρξη των συσπάσεων και συνήθως κρατάει 1-2 ώρες.Η φοράδα μπορεί να σηκώνεται και να ξαπλώνει να κοιλιέται αρκετές φορές ούτως ώστε το πουλάρι να τοποθετηθεί κατάλληλα για την γέννα. Σε αυτή την φάση,οι συσπάσεις προωθούν το πουλάρι μέσω του τραχήλου της μήτρας και σε θέση στην γεννητική οδό. Οι εμβρυικοί υμένες(αλλαντοικός υμένας) μπορεί να φανούν στο αιδοίο της φοράδας.Όταν ο υμένας σπάσει και βγει το περιεχόμενο υγρό,το πρώτο στάδιο τελειώνει.

Δεύτερο στάδιο

Είναι η τελική έξοδος του πουλαριού που γίνεται πολύ γρήγορα. Εάν διαρκέσει περισσότερο από 30 λεπτά υπάρχει πρόβλημα. Γιαυτό εάν δεν υπάρχει πρόοδος 10-15 λεπτά αφού σπάσουν οι υμένες,επικοινωνήστε με τον ιππίατρο.

Τρίτο στάδιο

Αρχίζει μετά το τέλος του τοκετού και τελειώνει με την έξοδο του πλακούντα.Διαρκεί 1-3 ώρες. Εάν ο πλακούντας δεν έχει βγει μέσα σε 3 ώρες καλέστε τον ιππίατρο. Ο παραμένων πλακούντας μπορεί να προκαλέσει σοβαρή μόλυνση και ενδονυχίτιδα.

Μετά τον τοκετό.

Αφήστε λίγο χρόνο στο πουλάρι να σπάσει τους υμένες. ;oταν γίνει αυτό σιγουρευτείτε ότι το πουλάρι αναπνέει. Γενικά δεν συνιστάται να κόψουμε ή να σπάσουμε τον ομφάλιο λώρο. Εάν δεν σπάσει κατά τον τοκετό , συνήθως σπάει όταν η φοράδα σηκώνεται. Ο ομφάλιος λώρος σπάει 2.5 εκατοστά από την κοιλιά του πουλαριού,στο σημείο πού είναι στενότερος. Εάν είναι απαραίτητο να σπάσουμε τον λώρο,τότε πρέπει να τον συγκρατήσουμε εκατέρωθεν του σημείου πού αναφέραμε,στρίβουμε τον λώρο με το χέρι πού είναι προς τον πλακούντα και τραβάμε για να σπάσει. Με αυτόν τον τρόπο ελαττώνουμε την εμφάνιση αιμορραγίας. Εάν όμως υπάρξει αιμορραγία ασκούμε πίεση στο κολόβωμα του λώρου για μερικά λεπτά με τα δάκτυλα. Ποτέ μην κόψετε τον λώρο. Αφήνοντας την φοράδα και το πουλάρι να ξεκουραστεί πριν σπάσει ο λώρος αρκετό αίμα περνάει από την φοράδα στο πουλάρι. Χρησιμοποιήστε κάποιο αντισηπτικό διάλυμα πού θα σας συστήσει ο ιππίατρος, στο κολόβωμα του λώρου για μερικές μέρες, για να προστατευτεί το νεογέννητο από μόλυνση στο σημείο αυτό. Παρακολουθήστε την φοράδα τις επόμενες 24 ώρες.

Μετά τον τοκετό πρέπει να προσέξουμε τα εξής:

  • εάν το πουλάρι αναπνέει φυσιολογικά.
  • εάν είναι ζωηρό και κινητικό. Το πουλάρι πρέπει να κάνει προσπάθειες να σηκωθεί μέσα σε 30 λεπτά αφού γεννηθεί.
  • εάν η φοράδα αποδέχεται το νεογέννητο. Συνήθως κάποιες πρωτόγεννες φοράδες μπορεί να μην αποδεχτούν το παιδί τους.Σε αυτή την περίπτωση απομακρύνουμε το νεογέννητο και το παρουσιάζουμε πάλι αφού έχουμε συγκρατήσει την φοράδα.
  • εάν το νεογέννητο στέκεται όρθιο και θηλάζει μέσα σε 2 ώρες από την γέννα.Εάν δεν συμβεί αυτό καλέστε τον ιππίατρο διότι το πουλάρι μπορεί να είναι ασθενικό και να χρειάζεται ιατρική βοήθεια..
  • εάν το πουλάρι περάσει το μηκώνιο(η πρώτη κένωση) μετά από το πρώτο κλύσμα πού γίνεται λίγες ώρες μετά τη γέννα.Εάν δεν περάσει το μηκώνιο ένα δεύτερο κλύσμα πρέπει να γίνει.
  • εάν η φοράδα είναι ζωηρή και ευδιάθετη.Δώστε της να φάει και να της έχετε καθαρό νερό.
  • όταν ο πλακούντας βγει σιγουρευτείτε ότι είναι ακέραιος και δεν έχει τρύπες ειδικά στα άκρα των κεράτων.Ο πλακούντας πρέπει να έχει σχήμα Υ και η μόνη τρύπα πού έχει είναι από εκεί πού βγήκε το έμβρυο. Πολλές φοράδες μπορεί να ξαπλώσουν για να βγάλουν τον πλακούντα αλλά αυτό γίνεται γρήγορα. Εάν δείχνει ότι πονάει αφού έχει βγει ο πλακούντας χρειάζεται ιατρική βοήθεια. Να φυλάγεται πάντα ο πλακούντας ούτως ώστε να μπορεί ο ιππίατρος να τον εξετάσει.
  • καλό είναι να παρακολουθείτε την θερμοκρασία της φοράδας τις πρώτες 24 ώρες(η φυσιολογική είναι 37.5-38.6)
  • παρατηρήστε τις κενώσεις της φοράδας και την πρόσληψη τροφής διότι μετά την γέννα υπάρχει δυνατότητα κολικού λόγω μετατόπισης του παχέος εντέρου.

Το πρώτο γάλα της φοράδας είναι πλούσιο σε αντισώματα.Παρέχει ανοσία στο πουλάρι απέναντι σε ασθένειες μέχρι να ξεκινήσει το δικό του ανοσοποιητικό σύστημα. Το πουλάρι πρέπει να πάρει το πρωτόγαλα μέσα στις πρώτες 8-12 ώρες της ζωής του για να προσλάβει τά αντισώματα.Εάν είναι πολύ αδύνατο πρέπει να αρμεχτεί ή φοράδα και ο ιππίατρος να δώσε το πρωτόγαλα με οισοφαγικό καθετήρα. Εάν η φοράδα πριν γεννήσει έχει πολύ γάλα σε βαθμό πού βγαίνει από τον μαστό(συνήθως αυτό δεν έχει αντισώματα), συμβουλευτήτε τον ιππίατρο μήπως η φοράδα πρέπει να αρμεχθεί και το πρωτόγαλα να μπει στο ψυγείο για να δοθεί στο νεογέννητο.

Για ορφανά πουλάρια ή όταν η φοράδα δεν έχει αρκετό πρωτόγαλα είναι σημαντικό να υπάρχει μία πηγή προμήθειας.Χωρίς αυτό το πουλάρι είναι εκτεθημένο σε μολύνσεις. Ο ιππίατρος μπορεί να ελέγξει αν το πρωτόγαλα έχει αρκετά αντισώματα. Το αίμα του νεογέννητου μπορεί να ελεγχθεί για την ποσότητα των αντισωμάτων στις 8-12 ώρες τής ηλικίας του. Εάν είναι χαμηλά και το πουλάρι είναι αρκετά μικρο σε ηλικία μπορεί να δοθεί συμπληρωματικό πρωτόγαλα ή πλάσμα εάν είναι μεγαλύτερο(δεν υπάρχει στην ελληνική αγορά).




Βιβλιογραφία

  1. ↑ Ιστοσελίδα Μαθαίνοντας για τα άλογα, Αναπαραγωγή αλόγου


Ανακτήθηκε από «http://www.gaiapedia.gr/gaiapedia/index.php?title=Αναπαραγωγή_και_κύκλος_ζωής_του_αλόγου&oldid=43009»