Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Φροντίδες χοίρων"

Από GAIApedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
 
 
(18 ενδιάμεσες αναθεωρήσεις από ένα χρήστη δεν εμφανίζονται)
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
−
Για τη σωστή οργάνωση και διαχείρηση του ζωϊκού κεφαλαίου μιας χοιροτροφικής μονάδας ο κτηνοτρόφος πρέπει να ακολουθήσει κάποιες φροντίδες απέναντι στα ζώα μεταξύ των οποίων είναι η [[Διατροφή χοίρων |διατροφή]], η εγκατάσταση των γεννητόρων, η ιδιαίτερη προσοχή που πρέπει να δίνεται στα νεογέννητα χοιρίδια καθώς και ο απογαλακτισμός. Προσοχή από τον χοιροτρόφο απαιτεί και η διαδικασία της πάχυνσης καθώς η εκδήλωση πολλές φορές ασθενειών μπορεί να καθυστερήσει την παραγωγή ή στη χειρότερη περίπτωση να μολύνει και την υπόλοιπη μονάδα.  
+
Το νεαρό χοιρίδιο είναι πολύ ευαίσθητο, δεδομένου ότι έχει μικρά αποθέματα ενέργειας και είναι πολύ μικρό σε μέγεθος. Για τον λόγο αυτό διατρέχει σημαντικούς κινδύνους από διάρροιες, έλλειψη τροφής και πλακώματα από τη [[χοίροι |μητέρα]] του. Το φυσιολογικό νεογέννητο χοιρίδιο έχει τρεις βασικές ανάγκες για να επιβιώσει και να αναπτυχθεί:
 +
*Περιβάλλον ζεστό <ref name="Φροντίδες χοίρων"/> χωρίς ρεύματα αέρα, ώστε να μη σπαταλά την περιορισμένη του ενέργεια,
 +
*Επαρκή και συχνή [[Διατροφή χοίρων |διατροφή]],
 +
*Προστασία από τα πατήματα και πλακώματα της μητέρας του.
  
−
{{{top_heading|==}}}Διατροφή-Προπαρασκευή των γεννητόρων{{{top_heading|==}}}
+
{{{top_heading|==}}}Επαρκείς εγκαταστάσεις στο θάλαμο τοκετών{{{top_heading|==}}}
  
−
Οι νεαρές σύες θα πρέπει να βρίσκονται σε καλή θρεπτική και υγιή κατάσταση (οι ζωηροί [[Χοίροι |χοίροι]] είναι συνήθως και υγιείς) και να διαβιούν σε καλό και υγιές περιβάλλον αφού η αναπαραγωγική κατάσταση τόσο των χοιρομητέρων, όσο και των κάπρων επηρεάζεται από το γενότυπό τους. Βέβαια αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να υπερσιτίζονται. Ο υπερσιτισμός, ενώ δε μειώνει τη γονιμότητα του σπέρματος του κάπρου, προκαλεί μείωση της διάθεσης για σύζευξη, η οποία προκαλεί στειρότητα.
+
Οι διαθέσιμες εγκαταστάσεις του θαλάμου τοκετών πρέπει να έχουν ορισμένα χαρακτηριστικά από τα οποία τα πιο σημαντικά είναι:
 +
*Εύκολη πρόσβαση στο πίσω μέρος της χοιρομητέρας ώστε να είναι δυνατή η παροχή βοήθειας στην ίδια και τα χοιρίδια.
 +
*Σχεδίαση του κλωβού τοκετού ώστε να ελέγχεται ο τρόπος που η χοιρομητέρα κάθεται ή ξαπλώνει για την αποφυγή των συνθλήψεων των χοιριδίων.
 +
*Λάμπες υπέρυθρων ακτίνων ή θερμάστρες με φωτεινό οδηγό, τοποθετημένες αρχικά στις δύο πλευρές του κελιού στην περιοχή του μαστού, εκτός εάν η διευθέτηση αυτή προκαλέι περισσότερα πατήματα αφού ορισμένα χοιρίδια ξαπλώνουν πάνω στο μαστό. Κατά τη διάρκεια του τοκετού η μία από τις θερμαντικές πηγές μετακινείται στο πίσω μέρος της μητέρας ώστε να εξασφαλίζονται υψηλές θερμοκρασίες στα χοιρίδια μόλις γεννηθούν.
 +
*Κατάλληλος τύπος δαπέδου κάτω από τις θερμαντικές πηγές ώστε να ελαχιστοποιούνται οι απώλειες θερμότητας από το σώμα των χοιριδίων όταν ξαπλώνουν.
 +
*Κατάλληλος τύπος δαπέδου για τη χοιρομητέρα ώστε αυτή να πατά και να ξαπλώνει άνετα ο οποίος όμως θα εξασφαλίζει την άνετη κίνηση των χοιριδίων και την αποφυγή τραυματισμών στα πόδια τους.
 +
*Στην περίπτωση δαπέδων με δοκίδες πρέπει να τοποθετείται για τις πρώτες 24 ώρες μετά τον τοκετό κάποιου είδους στρωμνής (π.χ. κομμένο χαρτί) κάτω από τους μαστούς και στην περιοχή των χοιριδίων. Με την παροχή στρωμνής μειώνονται σημαντικά οι περιπτώσεις διαρροιών και τραυματισμών των χοιριδίων, όπως και της χοιρομητέρας.
  
−
Για να επιτευχθεί πρώιμη γεννετήσια ωριμότητα στις χοιρομητέρες, χωρίς δυσάρεστες επιπτώσεις στην ανάπτυξη, είναι αναγκαίο οι νεαρές σύες να διατρέφονται εντατικά χωρίς βέβαια να υπερσιτίζονται. Ο υπερσιτισμός μπορεί να προκαλέσει στη συνέχεια στειρότητα ή διαταραχές του γεννητικού κύκλου.
+
{{{top_heading|==}}}Προσοχή στην αγαλαξία{{{top_heading|==}}}
  
−
{{{top_heading|==}}}Η εγκατάσταση των γεννητόρων{{{top_heading|==}}}
+
Πρέπει να λαμβάνεται πρόνοια ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος αγαλαξίας της χοιρομητέρας:
 +
*Προσεκτική παρατήρηση για μείωση της όρεξης και σκλήρυνση του μαστού της χοιρομητέρας.
 +
*Προσεκτική παρατήρηση των χοιριδίων για ανησυχία και απώλεια βάρους.
 +
*Πιθανή έξοδος υγρών από το αιδοίο της χοιρομητέρας.
 +
*Θερμομέτρηση της χοιρομητέρας δύο φορές την ημέρα για τις 2-3 πρώτες ημέρες ανεξάρτητα απ' το εάν έχει πρόβλημα ή όχι.
 +
*Μόλις διαπιστωθεί αυξημένη θερμοκρασία (πάνω από 4<sup>o</sup>C) ή οποιαδήποτε άλλη ένδειξη αγαλαξίας πρέπει να εφαρμόζεται αμέσως η απαραίτητη θεραπεία. Ορισμένες χοιρομητέρες ίσως χρειαστούν χορήγηση ωκυτοκίνης για να "κατεβάσουν" γάλα. Πολλές φορές είναι δυνατό να εφαρμοστεί και θεραπεία ρουτίνας σε όλες τις χοιρομητέρες που γεννούν αν αυτό κρίνεται αναγκαίο.
  
−
Η διαμονή των χοιρομητέρων μπορεί να γίνει είτε σε ατομικά κλουβιά, είτε σε κελιά σε μικρές ομάδες. Η τοποθέτηση πολλών συών σε περιορισμένο χώρο θα πρέπει να αποφεύγεται γιατί μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστα αποτελέσματα, αφού μπορεί να ξεσπούν συχνές διαμάχες και οι λιγότερο αναπτυγμένες χοιρομητέρες δεν μπορούν να τραφούν σωστά. Η διαμονή των κυοφορούμενων συών γίνεται στις οργανωμένες χοιροτροφικές εκμεταλλεύσεις είτε σε ατομικά κλουβιά, είτε σε κελιά με ανάλογο αριθμό ταϊστρών με τον αριθμό των ζώων που περιέχουν.
+
Η πρώιμη διάγνωση και η άμεση θεραπεία είναι οι βασικές αρχές για τη μείωση της αγαλαξίας.
  
−
Ο χρόνος παραμονής σε αυτά είναι περίπου 100-105 ημέρες, ενώ σε περίπτωση εισαγωγής νέων ζώων αναπαραγωγής από άλλες μονάδες είναι απαραίτητη η τοποθέτησή τους στο κτίριο καραντίνας. Στο κτίριο αυτό θα παραμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και έπειτα από την πραγματοποίηση του εμβολιακού προγράμματος οι νέοι γεννήτορες θα εισαχθούν στη μονάδα.
+
{{{top_heading|==}}}Φροντίδα των μικρών χοιριδίων{{{top_heading|==}}}
  
−
{{{top_heading|==}}}Η φροντίδα των χοιριδίων{{{top_heading|==}}}
+
Η άριστη σχεδίαση των [[Εγκαταστάσεις χοίρων |εγκαταστάσεων]] εξασφαλίζει την ελαχιστοποίηση των "πατημάτων" και της δοιάριας και τα μέτρα για την αγαλαξία την επαρκή διατροφή των χοιριδίων. Παρόλα αυτά όμως τα μικρά και αδύνατα χοιρίδια χρειάζονται οπωσδήποτε ιδιαίτερη φροντίδα.
 +
*Άνετο περιβάλλον.
 +
*Παροχή βοήθειας στα αδύνατα [[χοίροι |χοιρίδια]] να θηλάσουν αμέσως μετά τον τοκετό όταν ακόμη το γάλα είναι συνεχώς διαθέσιμο από τη χοιρομητέρα και αυτά δεν έχουν εξαντληθεί. Εάν δε βγαίνει γάλα απ' τις θηλές καλό είναι να υπάρχει πρωτόγαλα από άλλες χοιρομητέρες ή τεχνητό γάλα που προσφέρεται με το μπουκάλι και βοηθά τα ασθενικά χοιρίδια τις πρώτες ώρες της ζωής τους.
 +
*Τα χοιρίδια αυτά πρέπει να οδηγούνται στις λειτουργικές θηλές που αφήνουν τα μεγαλύτερα αδέλφια τους έτσι ώστε να μειώνεται στο ελάχιστο ο ανταγωγνισμός για τις θηλές.
 +
*Απαιτείται εξίσωση του βάρους των χοιριδίων κάθε τοκετοομάδας με την εφαρμογή υιοθεσίας αμέσως μετά τον τοκετό.
 +
*Τα μικρά και προβληματικά χοιρίδια πρέπει να τοποθετούνται σε μία ήσυχη και βολική χοιρομητέρα που έχει μικρού σχετικά μεγέθους και προσιτές θηλές.
 +
*Κατά την υιοθεσία πρέπει να διασφαλίζεται αριθμός χοιριδίων στην κάθε τοκετοομάδα ώστε να μην υπερβαίνει την ικανότητα θηλασμού της χοιρομητέρας.
 +
*Εάν η χοιρομητέρα δεν έχει αρκετό γάλα τότε πρέπει να δίνεται τεχνητό γάλα, συχνά και σε μικρές πσότητες σε καθαρά δοχεία μέχρις ότου αποκατασταθεί η γαλακτοπαραγωγή της χοιρομητέρας. Εάν δεν αποκαθίσταται η γαλακτοπαραγωγή της, τα χοιρίδια πρέπει να μεταφερθούν σε άλλη, όσο ακόμη αυτά είναι δυνατά και υγιή.
  
−
Η φροντίδα των χοιριδίων απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην παραγωγικότητα της μονάδας. Οι κυριότερες απ' τις φροντίδες αυτές είναι:
+
Περισσότερο από 75% των θανάτων χοιριδίων οφείλονται στις διάρροιες, έλλειψη τροφής και "πλακώματα". Η συστηματική φροντίδα της μητέρας και των νεαρών χοιριδίων για μικρό μόνο χρονικό διάστημα μετά τον τοκετό βοηθά ώστε τα αρσενικά χοιρίδια να αναπτυχθούν καλά και να γίνουν αποδοτικά για την εκμετάλλευση.
  
−
*<font color="black">Λήψη πρωτογάλακτος.</font>
+
{{{top_heading|==}}}Μείωση της υποθερμίας των νεογέννητων χοιριδίων{{{top_heading|==}}}
−
Τα νεαρά χοιρίδια πρέπει, αμέσως μετά τη γέννησή τους, να λάβουν ικανοποιητική ποσότητα πρωτογάλακτος, το οποίο είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες, αντισώματα και βιταμίνες A και C, αλλά φτωχό σε σίδηρο.
+
  
−
*<font color="black">Χορήγηση σιδήρου.</font>
+
Η φυσιολογική θερμοκρασία σώματος των χοιριδίων είναι 39<sup>o</sup>C. Εάν οι εγκαταστάσεις τοκετού δεν είναι άριστες, η θερμοκρασία σώματος μειώνεται αμέσως μετά τον τοκετό διότι το χοιρίδιο χρησιμοποιεί τη σωματική θερμότητα για να στεγνώσει. Όσο πιο κρύο είναι το περιβάλλον τόσο μεγαλύτερη θα είναι η πτώση της θερμοκρασίας του σώματος. Τα μικρά χοιρίδια χάνουν θερμότητα πιο γρήγορα από τα μεγάλα έτσι υποφέρουν από μεγαλύτερη πτώση της θερμοκρασίας σώματος. Όταν η θερμοκρασία σώματος μειώνεται (ιδιαίτερα κάτω απ' τους 37<sup>o</sup>C) το χοιρίδιο γίνεται νωχελικό. Δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τα άλλα για την κατάληψη θηλής και φυσικά την επαρκή πρόσληψη ποσότητας πρωτογάλακτος. Η μείωση της κινητικότητάς του το κάνει πιο ευάλωτο στα πλακώματα και την έλλειψη τροφής. Είναι επίσης πιο ευάλωτο στις μολύνσεις (διάρροιες) λόγω της μειωμένης πρόσληψης πρωτογάλακτος. Πρέπει λοιπόν να παρέχονται στα χοιρίδια άριστες συνθήκες περιβάλλοντος κατά τον τοκετό ώστε να αποφεύγεται η πτώση της θερμοκρασίας του σώματός τους.
−
Τα νεαρά χοιρίδια παρουσιάζουν συνήθως έλλειψη σιδήρου. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να γίνεται χορήγηση είτε μέσω της τροφής, είτε με ένεση κατά την 3<sup>η</sup>-4<sup>η</sup> ημέρα της ζωής τους. Η χορήγηση αυτή γίνεται συνήθως με ένεση επειδή ο τρόπος αυτός είναι αποτελεσματικότερος.
+
  
−
*<font color="black">Κοπή δοντιών και ουράς.</font>
+
Η χοιρομητέρα είναι άνετα όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι 18<sup>o</sup>C. Γεννά πιο γρήγορα, τα θνησιγενή χοιρίδια είναι μειωμένα, είναι σε άριστη κατάσταση μετά το τέλος του τοκετού, έχει αυξημένη όρεξη και παράγει περισσότερο γάλα. Τα χοιρίδια απαιτούν μια θερμοκρασία περιβάλλοντος 34<sup>o</sup>C στο χώρο γέννησής τους και στις δύο πλευρές του κελιού τοκετού για να μην παρατηρηθεί σημαντική πτώση της θερμοκρασίας σώματος μετά τη γέννησή τους. Οι συνθήκες περιβάλλοντος των νεογέννητων χοιριδίων βελτιώνονται σημαντικά με την τοποθέτηση μιας θερμαντικής πηγής πίσω απ' τη χοιρομητέρα. Η απαιτούμενη υψηλή θερμοκρασία των 34<sup>o</sup>C στις δύο πλευρές του κλωβού τοκετού πετυγχάνονται με παροχή στρωμνής και πρόσθετη θέρμανση. Στα συμπαγή δάπεδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί το ξερό ροκανίδι ως στρωμνή. Το ροκανίδι συγκρατείται στη θέση του με τη χρησιμοποίηση πλαισίου (ύψους 7 εκατοστών) ώστε να εξασφαλίζεται πάντοτε το απαιτούμενο βάθος στρωμνής για τα χοιρίδια. Στα δάπεδα με δοκίδες χρησιμοποιείται το ψιλοκομμένο χαρτί, το οποίο πρέπει να τοποθετείται σε αρκετή ποσότητα κάτω και πλευρικά από τη χοιρομητέρα για τις πρώτες 24 ώρες από τον τοκετό. Με τη χρήση στεγνής στρωμνής για τις πρώτες 24 ώρες αυξάνεται η αισθητή θερμοκρασία των χοιριδίων κατά 8<sup>o</sup>C λόγω της μειώσεως των απωλειών θερμότητας προς το δάπεδο.
−
Η φροντίδα αυτή πραγματοποιείται ταυτόχρονα κατά τη 2<sup>η</sup>-3<sup>η</sup> ημέρα μετά τη γέννησή τους. Η κοπή των δοντιών γίνεται για να αποφευχθεί ο τραυματισμός των μαστών της χοιρομητέρας, αλλά και οι τραυματισμοί που προκαλούνται στα χοιρίδια κατά τις αψιμαχίες μεταξύ τους, ενώ η κοπή της ουράς σημειώνεται για να αποφευχθεί το φαινόμενο του κανιβαλισμού.
+
  
−
{{{top_heading|==}}}Απογαλακτισμός{{{top_heading|==}}}
+
==Βιβλιογραφία==
−
 
+
−
Ο αριθμός των χοιριδίων που αποδίδει κάθε χρόνο μια [[Χοίροι |χοιρομητέρα]], εξαρτάται πρωταρχικά από το μέγεθος των τοκετο-ομάδων της στον απογαλακτισμό και τον αριθμό των τοκετών που πραγματοποιεί. Κατά γενικό κανόνα όμως, η εμφάνιση οίστρου είναι στενά συνδεδεμένη με τη στέρευση της γαλακτοπαραγωγής, δηλαδή με τον απογαλακτισμό των χοιριδίων. Θεωρητικά όσο πιο σύντομη είναι η περίοδος γαλουχίας, τόσο περισσότερους τοκετούς μπορεί να πραγματοποιήσει μια συς στη διάρκεια του έτους.
+
−
 
+
−
Δεδομένου ότι οι τεχνολογίες σίτησης και διαχείρησης για τα μικρά χοιρίδια έχουν βελτιωθεί, πολλοί χοιροτρόφοι έχουν αρχίσει τον απογαλακτισμό των χοιριδίων σε μικρότερες ηλικίες. Η πρακτική δίνει τη δυνατότητα για βελτίωση της παραγωγικότητας της μονάδας και κατ' επέκταση την αύξηση του κέρδους..
+
−
 
+
−
Ανάλογα με την εφαρμοζόμενη μέθοδο [[Εκτροφή χοίρων |εκτροφής]], η γαλουχία μπορεί να διαρκέσει από 2-3 ημέρες έως 8 εβδομάδες. Σε όλες τις περιπτώσεις τα χοιρίδια καταναλώνουν το πρωτόγαλα, μόνη οικονομικά συμφέρουσα πηγή εφοδιασμού τους, στην ηλικία αυτή με αντισώματα. Η μέθοδος του απογαλακτισμού σε ηλικία 2-3 ημερών, που στην πραγματικότητα είναι στέρευση της γαλακτοπαραγωγής της χοιρομητέρας και τεχνητή γαλουχία των χοιριδίων με υποκατάστατα, ποτέ δε διαδόθηκε στην πράξη. Τα χοιρίδια που έχουν ηλικία μικρότερη των δυο εβδομάδων δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν τα θρεπτικά συστατικά των τροφών, εκτός από το μητρικό γάλα και τα υποκατάστατα.
+
−
 
+
−
Ο απογαλακτισμός σε ηλικία μικρότερη των 14 ημερών προκαλεί παράλληλα και υγειονομικά προβλήματα. Γι' αυτό το λόγο θα πρέπει να έχει ως στόχο την αποκοπή των χοιριδίων σε ικανοποιητική ηλικία και παράλληλα την αύξηση του αριθμού των τοκετών της χοιρομητέρας.
+
−
 
+
−
Οι μέθοδοι απογαλακτισμού κατατάσσονται σε 4 κατηγορίες:
+
−
#Πολύ πρώιμος απογαλακτισμός, σε ηλικία 2 εβδομάδων και μικρότερη.
+
−
#Πρώιμος απογαλακτισμός, σε ηλικία 3 εβδομάδων.
+
−
#Κανονικός απογαλακτισμός, σε ηλικία 5-6 εβδομάδων.
+
−
#Όψιμος απογαλακτισμός, σε ηλικία 8 εβδομάδων.
+
−
 
+
−
Η περισσότερο διαδεδομένη μέθοδος απογαλακτισμού στις χοιροτροφικές επιχειρήσεις της Ελλάδας, όπως και των άλλων ζωοτεχνικά αναπτυγμένων χωρών, είναι ο κανονικός και πρώιμος απογαλακτισμός. Πιο συγκεκριμένα, στον κανονικό απογαλακτισμό τα σύμπηκτα τροφής είναι πιο φθηνά απ' ό,τι στον πρώιμο. Όσον αφορά στον πρώιμο απογαλακτισμό, οι σύγχρονες και πιο εξελιγμένες μονάδες της χώρας τον εφαρμόζουν περισσότερο (πραγματοποιείται κυρίως στην ηλικία των 4 εβδομάδων περίπου).
+
−
 
+
−
Τέλος, κατά γενικό κανόνα στις τροφές για τα απογαλακτισμένα χοιρίδια προστίθενται αντιβιοτικά ή διάφορα αντιβακτηριδιακά, τόσο για την προστασία της υγείας τους, όσο και ως <u>αυξητικοί παράγοντες</u>.
+
−
 
+
−
{{{top_heading|==}}}Πάχυνση{{{top_heading|==}}}
+
−
 
+
−
Σκοπός της πάχυνσης είναι η παραγωγή, στο συντομότερο δυνατό διάστημα, σφάγιων ζώων με το χαμηλότερο δυνατό κόστος.
+
−
 
+
−
Η διαδικασία της πάχυνσης απαιτεί προσοχή από τον χοιροτρόφο και το υπαλληλικό προσωπικό της εκμετάλλευσης, καθώς η εκδήλωση πολλές φορές ασθενειών μπορεί να καθυστερήσει την παραγωγή ή, στη χειρότερη περίπτωση, να μολύνει και την υπόλοιπη μονάδα.
+
−
 
+
−
Η τοποθέτηση των [[Χοίροι |χοιριδίων]] στους θαλάμους πάχυνσης πρέπει να γίνεται από μέλη της ίδιας τοκετο-ομάδας και εφόσον αυτό δεν είναι δυνατό να τοποθετούνται λιγότερες. Τότε απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή γιατί προκαλούνται διαμάχες για την κατάκτηση κάποιας ιεραρχικής θέσης. Για να μειωθούν οι διαμάχες συνιστάται ο ψεκασμός των ζώων με το ίδιο αρωματικό για την απόκτηση ίδιας οσμής. Επίσης, οι θάλαμοι πάχυνσης θα πρέπει να έχουν ικανοποιητικό φωτισμό και αερισμό και να αποφεύγονται οι θόρυβοι.
+
−
 
+
−
Μετά την ανάμιξη των ζώων χρειάζεται προσεκτική παρακολούθηση. Όποιο ζώο είναι απαθές και διεγείρει τα υπόλοιπα θα πρέπει να απομακρύνεται (υπάρχει κίνδυνος θανάτωσης από τα υπόλοιπα), ενώ η επιστροφή του θα πρέπει να αποφεύγεται.
+
−
 
+
−
Ο θάλαμος θα πρέπει να αδειάζει και να γεμίζει ολόκληρος, το πολύ μέσα σε 2 ημέρες ενώ μετά το άδεισμα καθαρίζεται, απολυμαίνεται και παραμένει άδειος τουλάχιστον για μια εβδομάδα για υγειονομικούς λόγους.
+
  
 +
<references>
  
 +
<ref name="Φροντίδες χοίρων"> "Φροντίδα της χοιρομητέρας και των χοιριδίων", Προετοιμασία από Peter English και wen McPherson, Παν/μιο Aberdeen, Στέλιος Δεληγεώργης, Γεωπονικό Παν/μιο Αθηνών, Jose Vidal, Inatega SA, Ισπανία.</ref>
  
 +
</references>
  
 
[[σχετίζεται με::Εκτροφή χοίρων| ]]
 
[[σχετίζεται με::Εκτροφή χοίρων| ]]
 
[[πόσο αφορά σε κτηνοτρόφο::30| ]]
 
[[πόσο αφορά σε κτηνοτρόφο::30| ]]
 
[[πόσο αφορά σε κτηνίατρο::30| ]]
 
[[πόσο αφορά σε κτηνίατρο::30| ]]
 +
[[κατάσταση δημοσίευσης::10| ]]
 
__NOTOC__
 
__NOTOC__

Τελευταία αναθεώρηση της 12:37, 29 Αυγούστου 2014

Το νεαρό χοιρίδιο είναι πολύ ευαίσθητο, δεδομένου ότι έχει μικρά αποθέματα ενέργειας και είναι πολύ μικρό σε μέγεθος. Για τον λόγο αυτό διατρέχει σημαντικούς κινδύνους από διάρροιες, έλλειψη τροφής και πλακώματα από τη μητέρα του. Το φυσιολογικό νεογέννητο χοιρίδιο έχει τρεις βασικές ανάγκες για να επιβιώσει και να αναπτυχθεί:

  • Περιβάλλον ζεστό [1] χωρίς ρεύματα αέρα, ώστε να μη σπαταλά την περιορισμένη του ενέργεια,
  • Επαρκή και συχνή διατροφή,
  • Προστασία από τα πατήματα και πλακώματα της μητέρας του.

Επαρκείς εγκαταστάσεις στο θάλαμο τοκετών

Οι διαθέσιμες εγκαταστάσεις του θαλάμου τοκετών πρέπει να έχουν ορισμένα χαρακτηριστικά από τα οποία τα πιο σημαντικά είναι:

  • Εύκολη πρόσβαση στο πίσω μέρος της χοιρομητέρας ώστε να είναι δυνατή η παροχή βοήθειας στην ίδια και τα χοιρίδια.
  • Σχεδίαση του κλωβού τοκετού ώστε να ελέγχεται ο τρόπος που η χοιρομητέρα κάθεται ή ξαπλώνει για την αποφυγή των συνθλήψεων των χοιριδίων.
  • Λάμπες υπέρυθρων ακτίνων ή θερμάστρες με φωτεινό οδηγό, τοποθετημένες αρχικά στις δύο πλευρές του κελιού στην περιοχή του μαστού, εκτός εάν η διευθέτηση αυτή προκαλέι περισσότερα πατήματα αφού ορισμένα χοιρίδια ξαπλώνουν πάνω στο μαστό. Κατά τη διάρκεια του τοκετού η μία από τις θερμαντικές πηγές μετακινείται στο πίσω μέρος της μητέρας ώστε να εξασφαλίζονται υψηλές θερμοκρασίες στα χοιρίδια μόλις γεννηθούν.
  • Κατάλληλος τύπος δαπέδου κάτω από τις θερμαντικές πηγές ώστε να ελαχιστοποιούνται οι απώλειες θερμότητας από το σώμα των χοιριδίων όταν ξαπλώνουν.
  • Κατάλληλος τύπος δαπέδου για τη χοιρομητέρα ώστε αυτή να πατά και να ξαπλώνει άνετα ο οποίος όμως θα εξασφαλίζει την άνετη κίνηση των χοιριδίων και την αποφυγή τραυματισμών στα πόδια τους.
  • Στην περίπτωση δαπέδων με δοκίδες πρέπει να τοποθετείται για τις πρώτες 24 ώρες μετά τον τοκετό κάποιου είδους στρωμνής (π.χ. κομμένο χαρτί) κάτω από τους μαστούς και στην περιοχή των χοιριδίων. Με την παροχή στρωμνής μειώνονται σημαντικά οι περιπτώσεις διαρροιών και τραυματισμών των χοιριδίων, όπως και της χοιρομητέρας.

Προσοχή στην αγαλαξία

Πρέπει να λαμβάνεται πρόνοια ώστε να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος αγαλαξίας της χοιρομητέρας:

  • Προσεκτική παρατήρηση για μείωση της όρεξης και σκλήρυνση του μαστού της χοιρομητέρας.
  • Προσεκτική παρατήρηση των χοιριδίων για ανησυχία και απώλεια βάρους.
  • Πιθανή έξοδος υγρών από το αιδοίο της χοιρομητέρας.
  • Θερμομέτρηση της χοιρομητέρας δύο φορές την ημέρα για τις 2-3 πρώτες ημέρες ανεξάρτητα απ' το εάν έχει πρόβλημα ή όχι.
  • Μόλις διαπιστωθεί αυξημένη θερμοκρασία (πάνω από 4oC) ή οποιαδήποτε άλλη ένδειξη αγαλαξίας πρέπει να εφαρμόζεται αμέσως η απαραίτητη θεραπεία. Ορισμένες χοιρομητέρες ίσως χρειαστούν χορήγηση ωκυτοκίνης για να "κατεβάσουν" γάλα. Πολλές φορές είναι δυνατό να εφαρμοστεί και θεραπεία ρουτίνας σε όλες τις χοιρομητέρες που γεννούν αν αυτό κρίνεται αναγκαίο.

Η πρώιμη διάγνωση και η άμεση θεραπεία είναι οι βασικές αρχές για τη μείωση της αγαλαξίας.

Φροντίδα των μικρών χοιριδίων

Η άριστη σχεδίαση των εγκαταστάσεων εξασφαλίζει την ελαχιστοποίηση των "πατημάτων" και της δοιάριας και τα μέτρα για την αγαλαξία την επαρκή διατροφή των χοιριδίων. Παρόλα αυτά όμως τα μικρά και αδύνατα χοιρίδια χρειάζονται οπωσδήποτε ιδιαίτερη φροντίδα.

  • Άνετο περιβάλλον.
  • Παροχή βοήθειας στα αδύνατα χοιρίδια να θηλάσουν αμέσως μετά τον τοκετό όταν ακόμη το γάλα είναι συνεχώς διαθέσιμο από τη χοιρομητέρα και αυτά δεν έχουν εξαντληθεί. Εάν δε βγαίνει γάλα απ' τις θηλές καλό είναι να υπάρχει πρωτόγαλα από άλλες χοιρομητέρες ή τεχνητό γάλα που προσφέρεται με το μπουκάλι και βοηθά τα ασθενικά χοιρίδια τις πρώτες ώρες της ζωής τους.
  • Τα χοιρίδια αυτά πρέπει να οδηγούνται στις λειτουργικές θηλές που αφήνουν τα μεγαλύτερα αδέλφια τους έτσι ώστε να μειώνεται στο ελάχιστο ο ανταγωγνισμός για τις θηλές.
  • Απαιτείται εξίσωση του βάρους των χοιριδίων κάθε τοκετοομάδας με την εφαρμογή υιοθεσίας αμέσως μετά τον τοκετό.
  • Τα μικρά και προβληματικά χοιρίδια πρέπει να τοποθετούνται σε μία ήσυχη και βολική χοιρομητέρα που έχει μικρού σχετικά μεγέθους και προσιτές θηλές.
  • Κατά την υιοθεσία πρέπει να διασφαλίζεται αριθμός χοιριδίων στην κάθε τοκετοομάδα ώστε να μην υπερβαίνει την ικανότητα θηλασμού της χοιρομητέρας.
  • Εάν η χοιρομητέρα δεν έχει αρκετό γάλα τότε πρέπει να δίνεται τεχνητό γάλα, συχνά και σε μικρές πσότητες σε καθαρά δοχεία μέχρις ότου αποκατασταθεί η γαλακτοπαραγωγή της χοιρομητέρας. Εάν δεν αποκαθίσταται η γαλακτοπαραγωγή της, τα χοιρίδια πρέπει να μεταφερθούν σε άλλη, όσο ακόμη αυτά είναι δυνατά και υγιή.

Περισσότερο από 75% των θανάτων χοιριδίων οφείλονται στις διάρροιες, έλλειψη τροφής και "πλακώματα". Η συστηματική φροντίδα της μητέρας και των νεαρών χοιριδίων για μικρό μόνο χρονικό διάστημα μετά τον τοκετό βοηθά ώστε τα αρσενικά χοιρίδια να αναπτυχθούν καλά και να γίνουν αποδοτικά για την εκμετάλλευση.

Μείωση της υποθερμίας των νεογέννητων χοιριδίων

Η φυσιολογική θερμοκρασία σώματος των χοιριδίων είναι 39oC. Εάν οι εγκαταστάσεις τοκετού δεν είναι άριστες, η θερμοκρασία σώματος μειώνεται αμέσως μετά τον τοκετό διότι το χοιρίδιο χρησιμοποιεί τη σωματική θερμότητα για να στεγνώσει. Όσο πιο κρύο είναι το περιβάλλον τόσο μεγαλύτερη θα είναι η πτώση της θερμοκρασίας του σώματος. Τα μικρά χοιρίδια χάνουν θερμότητα πιο γρήγορα από τα μεγάλα έτσι υποφέρουν από μεγαλύτερη πτώση της θερμοκρασίας σώματος. Όταν η θερμοκρασία σώματος μειώνεται (ιδιαίτερα κάτω απ' τους 37oC) το χοιρίδιο γίνεται νωχελικό. Δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τα άλλα για την κατάληψη θηλής και φυσικά την επαρκή πρόσληψη ποσότητας πρωτογάλακτος. Η μείωση της κινητικότητάς του το κάνει πιο ευάλωτο στα πλακώματα και την έλλειψη τροφής. Είναι επίσης πιο ευάλωτο στις μολύνσεις (διάρροιες) λόγω της μειωμένης πρόσληψης πρωτογάλακτος. Πρέπει λοιπόν να παρέχονται στα χοιρίδια άριστες συνθήκες περιβάλλοντος κατά τον τοκετό ώστε να αποφεύγεται η πτώση της θερμοκρασίας του σώματός τους.

Η χοιρομητέρα είναι άνετα όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι 18oC. Γεννά πιο γρήγορα, τα θνησιγενή χοιρίδια είναι μειωμένα, είναι σε άριστη κατάσταση μετά το τέλος του τοκετού, έχει αυξημένη όρεξη και παράγει περισσότερο γάλα. Τα χοιρίδια απαιτούν μια θερμοκρασία περιβάλλοντος 34oC στο χώρο γέννησής τους και στις δύο πλευρές του κελιού τοκετού για να μην παρατηρηθεί σημαντική πτώση της θερμοκρασίας σώματος μετά τη γέννησή τους. Οι συνθήκες περιβάλλοντος των νεογέννητων χοιριδίων βελτιώνονται σημαντικά με την τοποθέτηση μιας θερμαντικής πηγής πίσω απ' τη χοιρομητέρα. Η απαιτούμενη υψηλή θερμοκρασία των 34oC στις δύο πλευρές του κλωβού τοκετού πετυγχάνονται με παροχή στρωμνής και πρόσθετη θέρμανση. Στα συμπαγή δάπεδα μπορεί να χρησιμοποιηθεί το ξερό ροκανίδι ως στρωμνή. Το ροκανίδι συγκρατείται στη θέση του με τη χρησιμοποίηση πλαισίου (ύψους 7 εκατοστών) ώστε να εξασφαλίζεται πάντοτε το απαιτούμενο βάθος στρωμνής για τα χοιρίδια. Στα δάπεδα με δοκίδες χρησιμοποιείται το ψιλοκομμένο χαρτί, το οποίο πρέπει να τοποθετείται σε αρκετή ποσότητα κάτω και πλευρικά από τη χοιρομητέρα για τις πρώτες 24 ώρες από τον τοκετό. Με τη χρήση στεγνής στρωμνής για τις πρώτες 24 ώρες αυξάνεται η αισθητή θερμοκρασία των χοιριδίων κατά 8oC λόγω της μειώσεως των απωλειών θερμότητας προς το δάπεδο.

Βιβλιογραφία

  1. ↑ "Φροντίδα της χοιρομητέρας και των χοιριδίων", Προετοιμασία από Peter English και wen McPherson, Παν/μιο Aberdeen, Στέλιος Δεληγεώργης, Γεωπονικό Παν/μιο Αθηνών, Jose Vidal, Inatega SA, Ισπανία.




Ανακτήθηκε από «http://www.gaiapedia.gr/gaiapedia/index.php?title=Φροντίδες_χοίρων&oldid=34030»