Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Λάχανο φυτό"
| Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
{{{top_heading|==}}}Γενικά στοιχεία{{{top_heading|==}}} | {{{top_heading|==}}}Γενικά στοιχεία{{{top_heading|==}}} | ||
[[Image:Καλλιεργούμενη φυτεία λάχανου.jpeg|thumb|200px|Καλλιεργούμενη φυτεία λάχανου]] | [[Image:Καλλιεργούμενη φυτεία λάχανου.jpeg|thumb|200px|Καλλιεργούμενη φυτεία λάχανου]] | ||
| − | Το [[Λάχανο προϊόν|λάχανο]] βρίσκεται αρκετές φορές την εβδομάδα στο τραπέζι του Έλληνα αφού, είτε ωμό σε σαλάτες, είτε μαγειρεμένο δίνει άψογο γευστικό αποτέλεσμα αλλά ταυτόχρονα έχει πολλά να προσφέρει στην υγεία μας. Το λάχανο ανήκει σε μια μεγάλη οικογένεια λαχανικών, τα σταυρανθή, οπότε συγγενεύει με το [[Κουνουπίδι φυτό|κουνουπίδι]], το [[Μπρόκολο φυτό|μπρόκολο]], τα | + | Το [[Λάχανο προϊόν|λάχανο]] βρίσκεται αρκετές φορές την εβδομάδα στο τραπέζι του Έλληνα αφού, είτε ωμό σε σαλάτες, είτε μαγειρεμένο δίνει άψογο γευστικό αποτέλεσμα αλλά ταυτόχρονα έχει πολλά να προσφέρει στην υγεία μας. Το λάχανο ανήκει σε μια μεγάλη οικογένεια λαχανικών, τα σταυρανθή, οπότε συγγενεύει με το [[Κουνουπίδι φυτό|κουνουπίδι]], το [[Μπρόκολο φυτό|μπρόκολο]], τα Λάχανο Βρυξελλώνκ.ά. Ο εντοπισμός της καταγωγής αυτού του δημοφιλούς λαχανικού είναι λίγο δύσκολος, λόγω των πολλών και διαφορετικών [[Ποικιλίες λάχανου|ποικιλιών]] του. Πιθανότατα το άγριο λάχανο να προέρχεται από την Εγγύς Ανατολή όπου και εξημερώθηκε για να φτάσει στην Μεγάλη Βρετανία και την ηπειρωτική Ευρώπη αρκετούς αιώνες πριν. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες που καλλιεργούνται παγκοσμίως και παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις όσο αναφορά το χρώμα, την υφή, το μέγεθος, το σχήμα και την εποχή ωρίμανσής τους. Σε κάθε χώρα ή περιοχή, οι αγρότες φαίνεται ότι επιλέγουν ποικιλία σύμφωνα με την ταχύτητα της ανάπτυξής τους, τα φυσικά μορφολογικά χαρακτηριστικά, την ανθεκτικότητά τους στις αντίξοες συνθήκες (π.χ παγετό) της περιοχής αλλά και την αντοχή τους στην προσβολή εντόμων και ασθενειών. Οι πιο δημοφιλείς πάντως είναι τα πράσινα, τα λευκά ή Δανέζικα, τα ανοιχτόχρωμα πράσινα, τα μωβ και τα κοινά πράσινα λάχανα. Η γεύση του λάχανου οφείλεται στις γλυκοσινολάτες, μια κατηγορία θειούχων ενώσεων που περιέχουν γλυκοσίδια. Η δυσάρεστη οσμή και μερικές φορές γεύση όταν μαγειρεύουμε λάχανο οφείλεται σε ένα αέριο που ονομάζεται υδροθείο και παράγεται κατά την διαδικασία. Πριν την κατανάλωσή του, αφαιρούμε μερικά από τα εξωτερικά του φύλλα, που συνήθως είναι και πιο σκληρά και ταλαιπωρημένα, κόβουμε το εσωτερικό στο μέγεθος που επιθυμούμε και τα ξεπλένουμε με νερό. Για να αποφύγουμε την περίπτωση ύπαρξης εντόμων, μπορούμε να το αφήσετε να μουλιάσει για λίγα λεπτά σε νερό όπου έχουμε προσθέσει ξύδι. Και φυσικά αυτό που ισχύει για όλα τα λαχανικά και τα φρούτα, είναι ότι πρέπει να κόβονται την τελευταία στιγμή πριν χρησιμοποιηθούν, για να μην χαθεί η πολύτιμη βιταμίνη C και μάλιστα καλό θα ήταν να χρησιμοποιούμε μαχαίρι από ανοξείδωτο ατσάλι.<ref name="Η διαθρεπτική αξία του λάχανου"/> |
{{{top_heading|==}}}Βοτανικά χαρακτηριστικά{{{top_heading|==}}} | {{{top_heading|==}}}Βοτανικά χαρακτηριστικά{{{top_heading|==}}} | ||
Αναθεώρηση της 10:43, 8 Μαΐου 2015
Περιεχόμενα
Γενικά στοιχεία
Το λάχανο βρίσκεται αρκετές φορές την εβδομάδα στο τραπέζι του Έλληνα αφού, είτε ωμό σε σαλάτες, είτε μαγειρεμένο δίνει άψογο γευστικό αποτέλεσμα αλλά ταυτόχρονα έχει πολλά να προσφέρει στην υγεία μας. Το λάχανο ανήκει σε μια μεγάλη οικογένεια λαχανικών, τα σταυρανθή, οπότε συγγενεύει με το κουνουπίδι, το μπρόκολο, τα Λάχανο Βρυξελλώνκ.ά. Ο εντοπισμός της καταγωγής αυτού του δημοφιλούς λαχανικού είναι λίγο δύσκολος, λόγω των πολλών και διαφορετικών ποικιλιών του. Πιθανότατα το άγριο λάχανο να προέρχεται από την Εγγύς Ανατολή όπου και εξημερώθηκε για να φτάσει στην Μεγάλη Βρετανία και την ηπειρωτική Ευρώπη αρκετούς αιώνες πριν. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες που καλλιεργούνται παγκοσμίως και παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις όσο αναφορά το χρώμα, την υφή, το μέγεθος, το σχήμα και την εποχή ωρίμανσής τους. Σε κάθε χώρα ή περιοχή, οι αγρότες φαίνεται ότι επιλέγουν ποικιλία σύμφωνα με την ταχύτητα της ανάπτυξής τους, τα φυσικά μορφολογικά χαρακτηριστικά, την ανθεκτικότητά τους στις αντίξοες συνθήκες (π.χ παγετό) της περιοχής αλλά και την αντοχή τους στην προσβολή εντόμων και ασθενειών. Οι πιο δημοφιλείς πάντως είναι τα πράσινα, τα λευκά ή Δανέζικα, τα ανοιχτόχρωμα πράσινα, τα μωβ και τα κοινά πράσινα λάχανα. Η γεύση του λάχανου οφείλεται στις γλυκοσινολάτες, μια κατηγορία θειούχων ενώσεων που περιέχουν γλυκοσίδια. Η δυσάρεστη οσμή και μερικές φορές γεύση όταν μαγειρεύουμε λάχανο οφείλεται σε ένα αέριο που ονομάζεται υδροθείο και παράγεται κατά την διαδικασία. Πριν την κατανάλωσή του, αφαιρούμε μερικά από τα εξωτερικά του φύλλα, που συνήθως είναι και πιο σκληρά και ταλαιπωρημένα, κόβουμε το εσωτερικό στο μέγεθος που επιθυμούμε και τα ξεπλένουμε με νερό. Για να αποφύγουμε την περίπτωση ύπαρξης εντόμων, μπορούμε να το αφήσετε να μουλιάσει για λίγα λεπτά σε νερό όπου έχουμε προσθέσει ξύδι. Και φυσικά αυτό που ισχύει για όλα τα λαχανικά και τα φρούτα, είναι ότι πρέπει να κόβονται την τελευταία στιγμή πριν χρησιμοποιηθούν, για να μην χαθεί η πολύτιμη βιταμίνη C και μάλιστα καλό θα ήταν να χρησιμοποιούμε μαχαίρι από ανοξείδωτο ατσάλι.[1]
Βοτανικά χαρακτηριστικά
Το λάχανο είναι φυτό διετές, καλλιεργούμενο ως μονοετή, όπως και το κουνουπίδι.[2] Ανήκει στην οικογένεια των σταυρανθών (Crucifereae) και είναι φυτό γρήγορης ανάπτυξης με επιφανειακό ριζικό σύστημα 12,5-30cm.[3] Τα φύλλα γίνονται πολύ μεγάλα και σαρκώδη με διάταξη διαδοχική, το ένα επάνω στο άλλο, ώστε να σχηματίζουν είδος μάπας κλειστής ή κλειστού χωνιού. Ό σχηματισμός αυτός, οφείλεται στην υπερτροφία των ακρινών ή των πλευρικών ματιών στα οποία, τα αναπτυσσόμενα φύλλα, δίδουν το σχήμα μεγάλου ή μικρού κεφαλιού.[2] Η κεφαλή είναι συνεκτική, μεγάλου μεγέθους, σφαιροειδής και σχηματίζεται από αλληλοεπικαλύψεις των φύλλων. Είναι συνεκτική, σφικτή και έχει σχήμα σφαιροειδές. Ο χρωματισμός ποικίλει από ανοικτό πράσινο μέχρι κοκκινωπό. Όταν η κεφαλή παραμείνει στο έδαφος και δε συγκομιστεί, τότε ανοίγει και από το κέντρο της εμφανίζεται το ανθικό στέλεχος και πάνω σε αυτό οι ταξιανθίες. Ο σχηματιζόμενος σπόρος κατά τη φάση της πλήρους ωρίμανσης (Αύγουστος) αποκτά σκούρο χρώμα. [3]
Κλιματικές συνθήκες
Το λάχανο θέλει δροσερό κλίμα και θεωρείται ανθεκτικό φυτό στις χαμηλές θερμοκρασίες. Η άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης είναι 15-18oC. Στις νότιες περιοχές της χώρας καλλιεργείται κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα, ενώ στις βόρειες κατά την άνοιξη και το καλοκαίρι. Οι πολύ χαμηλές θερμοκρασίες μπορεί να προξενήσουν ζημιές μόνο όταν τα φυτά βρίσκονται σε μικρό στάδιο ανάπτυξης.[3] Παρά το γεγονός ότι αντέχει τόσο σε παγετούς όσο και σε θερμοκρασίες 3-8oC, σε πολλές ποικιλίες διαταράσσεται ο παραγωγικός κύκλος αν επικρατήσουν για μακρά περίοδο θερμοκρασίες κάτω από 10oC ή πάνω από 25oC.[4]
Εδαφικές συνθήκες
Το έδαφος πρέπει να είναι μέσης σύστασης, γόνιμο, πλούσιο σε οργανική ουσία, να διαθέτει υγρασία και στραγγίζει καλά. Θα πρέπει όμως να αποφεύγονται εδάφη που στεγνώνουν πολύ γρήγορα. Το pH του εδάφους θα πρέπει να έχει άριστη τιμή 6-6.5, ενώ σε πολύ χαμηλότερη τιμή επηρεάζεται αρνητικά η διαθεσιμότητα των ιχνοστοιχείων (απαραίτητα για το λάχανο).[3] Για τα πρώιμα λάχανα προτιμώνται αμμώδη, ζεστά εδάφη. Για τα οψιμότερα προτιμώνται βαριά εδάφη που είναι στραγγερά και πλούσια σε οργανική ουσία.[4]
Πολλαπλασιασμός
Ο πολλαπλασιασμός του λάχανου γίνεται είτε με απευθείας σπορά είτε με τη χρήση σπορείου και στη συνέχεια μεταφύτευση στη τελική θέση, που αποτελεί τον πιο συνηθισμένο τρόπο. Οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών φύτευσης είναι 70cm και οι αποστάσεις μεταξύ των φυτών πάνω στη γραμμή περίπου 50cm. Ο σπόρος τοποθετείται σε βάθος περίπου 1cm. Εάν εφαρμοστεί απευθείας σπορά στο χωράφι, τότε σε κάθε θέση τοποθετούνται 2-3 σπόροι. Ιδανικές θερμοκρασίες για τη βλάστηση των σπόρων είναι μεταξύ 20-30 oC.[3]
Ποικιλίες
Υπάρχουν πολλοί τύποι λάχανου που διαφέρουν ως προς το μέγεθος, το σχήμα και το χρώμα της κεφαλής, τη διάρκεια του βιολογικού κύκλου και άλλα χαρακτηριστικά. Ως προς τη διάρκεια του βιολογικού κύκλου, δηλαδή του απαιτούμενου χρόνου από τη μεταφύτευση μέχρι την ωρίμανση, διακρίνουμε τα υπερπρώιμα (ωριμάζουν σε 55-60 ημέρες από τη μεταφύτευση και είναι συνήθως μικρού μεγέθους και χρησιμοποιούνται για ανοιξιάτικη καλλιέργεια), τα πρώιμα (ωριμάζουν σε 90 ημέρες και χρησιμοποιούνται κυρίως για καλοκαιρινή καλλιέργεια), τα μεσοπρώιμα και μεσόψιμα (ωριμάζουν σε 120 ημέρες και είναι κατάλληλα για φθινοπωρινή καλλιέργεια) και όψιμα ή χειμωνιάτικα (κατάλληλα για χειμερινή καλλιέργεια). Ως προς το σχήμα και το χρώμα της κεφαλής υπάρχουν τα άσπρα λάχανα τα οποία έχουν συμπαγή ή αφράτη κεφαλή με χρωματισμό ανοιχτό πράσινο και σχήμα κωνικό ή σφαιρικό και τα κόκκινα λάχανα.[4]. Οι σημαντικότερες ποικιλίες του λάχανου αναγράφονται στον παρακάτω σύνδεσμο:
Ασθένειες
Το λάχανο προσβάλλεται από πολλές ασθένειες, που σαν αποτέλεσμα έχουν την ποιοτική και ποσοτική υποβάθμιση του προϊόντος. Κυριότερες και σοβαρότερες ασθένειες του λάχανου στη χώρα μας είναι ο μαύρος λαιμός, η αλτενάρια, η βακτηριακή κηλίδωση και ο περονόσπορος. Όλες οι ασθένειες και οι τρόποι καταπολέμησής τους αναγράφονται λεπτομερώς στον παρακάτω σύνδεσμο:
Εχθροί
Το λάχανο, όπως και όλα γενικά τα σταυρανθή λαχανικά, έχουν σοβαρούς εντομολογικούς εχθρούς με σπουδαιότερο και πιο συχνό την πιέριδα. Η αντιμετώπισή τους δεν είναι πάντα εύκολη και για τον λόγο αυτό θα πρέπει να γίνονται συχνοί προληπτικοί έλεγχοι και να μην αμελούνται οι καλλιεργητικές εργασίες (πότισμα, λίπανση, σκάλισμα εδάφους κ.τ.λ).
Πληροφοριακά στοιχεία
Ευδοκιμεί στις περιοχές
|
Σχετικές σελίδες
Βιβλιογραφία
- ↑ Η διαθρεπτική αξία του λάχανου.
- ↑ 2,0 2,1 Λάχανο σπορά φύτεμα καλλιέργεια.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Τεχνική βιολογικής καλλιέργειας λαχανικών - Λάχανο, του Χαράλαμπου Θανόπουλου Msc Γεωπόνος, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα 2008.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Συντήρηση λάχανου.
- ↑ Ποικιλίες και υβρίδια άσπρου λάχανου.
- ↑ Ποικιλίες και υβρίδια κόκκινου λάχανου.
- ↑ Σταυρανθή - Βιολογικός λαχανόκηπος, των Λαμπρόπουλο Παναγιώτη και Νυδριώτη Έφης, Γεωπόνων Γ.Π.Α M.Sc.
