Σπορά μηδικής
Εποχή σποράς
Η σπορά της μηδικής σε περιοχές με ήπιο χειμώνα μπορεί να γίνει νωρίς το Φθινόπωρο ή νωρίς την Άνοιξη και σε περιοχές με ψυχρό χειμώνα μόνο την Άνοιξη. Ο χρόνος της φθινοπωρινής σποράς ρυθμίζεται έτσι ώστε τα φυτά να έχουν εγκατασταθεί καλά πριν από την έλευση των χαμηλών θερμοκρασιών του χειμώνα. Η σπορά αρχίζει το Σεπτέμβριο και πρέπει να τελειώσει στο τέλος του ίδιου μήνα στις βορειότερες και ψυχρότερες περιοχές και στις 15-20 Οκτωβρίου στις νοτιότερες και θερμότερες. Η μηδική χρειάζεται τουλάχιστον έξι εβδομάδες ανάπτυξης για να επιβιώσει κατά το Χειμώνα. Η σπορά την Άνοιξη γίνεται όσο το δυνατόν νωρίτερα, από το Φεβρουάριο στις νοτιότερες περιοχές, πρέπει δε να τελειώνει το πρώτο 15ήμερο του Απριλίου στις βορειότερες, για να μπορέσουν να εγκατασταθούν και να αναπτυχθούν τα φυτά πριν από την έλευση των υψηλών θερμοκρασιών του καλοκαιριού. Ο σπόρος της μηδικής φυτρώνει όταν η θερμοκρασία του εδάφους σταθεροποιηθεί στους 7-8oC. Μειονεκτήματα της φθινοπωρινής σποράς στη χώρα μας είναι ο ανταγωνισμός από χειμερινά ζιζάνια και ο κίνδυνος καταστροφής των φυτών από τον παγετό και τις ασθένειες. Απαραίτητη δε είναι η άρδευση για την υποβοήθηση του φυτρώματος. Η φθινοπωρινή σπορά όμως επιτρέπει την καλή ανάπτυξη της μηδικής την επόμενη άνοιξη, οπότε κατά το πρώτο έτος επιτυγχάνεται μία σχεδόν πλήρης παραγωγή. Η ανοιξιάτικη σπορά δίνει μικρότερη παραγωγή κατά το πρώτο έτος, έχει όμως πολλά πλεονεκτήματα όπως είναι το φύτρωμα χωρίς άρδευση, η έλλειψη κινδύνου παγετού, ο μικρότερος ανταγωνισμός από ζιζάνια και οι λιγότερες προσβολές από ασθένειες. Συμπερασματικά, προτιμότερη είναι η ανοιξιάτικη σπορά λόγω των περισσότερων πλεονεκτημάτων που παρουσιάζει.
Ποιότητα και γενετική σύσταση σπόρου
Ο σπόρος θα πρέπει αν είναι καθαρός από ζιζάνια, με μεγάλη φυτρωτική ικανότητα και μικρό ποσοστό σκληρών σπόρων. Τα αργοπορημένα φυτά που προέρχονται από τους σκληρούς σπόρους, στην ουσία χάνονται λόγω του ανταγωνισμού απο τα φυτά που προήλθαν από μη σκληρούς σπόρους και της καταστροφής που υφίστανται από τις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα (όταν πρόκειται για φθινοπωρινή σπορά), που τα βρίσκουν σε πολύ μικρό στάδιο ανάπτυξης. Εμβολιασμός των σπόρων με κατάλληλο σκεύασμα ριζοβίων συνιστάται σε εδάφη που δεν υπάρχουν αυτόχθονες πληθυσμοί.
Η μηδική είναι σταυρογονιμοποιούμενο, τετραπλοειδές φυτό, του οποίου η επικονίαση βασίζεται στις μέλισσες. Οι τρεις αυτοί παράγοντες συμβάλλουν στη μεγάλη της γενετική παραλλακτικότητα.
Ποιότητα σπόρου
Η χρησιμοποιούμενη ποσότητα σπόρου ποικίλει μέσα σε ευρύτατα όρια και εξαρτάται από τις κλιματικές συνθήκες κάθε περιοχής, την προετοιμασία του εδάφους, τη γονιμότητα και την υγρασιακή κατάστασή του, τον τρόπο σποράς και τον τρόπο αξιοποίησης της καλλιέργειας. Λαμβάνοντας υπόψη:
- το μέγεθος των σπόρων,
- το μικρό ποσοστό του σπόρου που δίνει φυτά στον αγρό με την καλλιεργητική τεχνική που εφαρμόζεται συνήθως και
- τον επιθυμητό στόχο για εγκατάσταση 250-540 φυτών/m2 το έτος της σποράς, η ποσότητα σπόρου για σανοδοτική καλλιέργεια κυμαίνεται από 1,5 έως 3,0kg/στρ και για καλλιέργεια σποροπαραγωγής 1-2kg/στρ. Μικρότερη ποσότητα σπόρου χρησιμοποιείται όταν η καλλιέργια προορίζεται για βοσκηση σε σύγκριση με την καλλιέργεια για παραγωγή σανού.
Αποστάσεις σποράς
Η σπορά για τη χορτοδοτική καλλιέργεια μπορεί να γίνει σε όλη την επιφάνεια του εδάφους (στα "πεταχτά") ή σε γραμμές, ενώ για καλλιέργεια σποροπαραγωγής πρέπει να γίνεται μόνο σε γραμμές. Οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών εξαρτώνται από την παραγωγική κατεύθυνση της καλλιέργειας και τη διαθεσιμότητα του νερού στο έδαφος. Για αρδευόμενους αγρούς στη χώρα μας συνιστώνται αποστάσεις 18-22cm για χορτοδοτικές καλλιέργειες και 40cm για σποροπαραγωγικές. Σε μη αρδευόμενους αγρούς οι αποστάσεις είναι κάπως μεγαλύτερες, 25cm και 50-60cm για σανοδοτικές και σποροπαραγωγικές καλλιέργειες, αντίστοιχα.
Τρόπος σποράς
Η σπορά σε όλη την επιφάνεια του εδάφους γίνεται με το χέρι ή με μηχανές, ενώ η γραμμική σπορά μόνο με μηχανές. Χρησιμοποιούνται οι κοινές σπαρτικές των χειμερινών σιτηρών ή ειδικές σπαρτικές για λεπτούς σπόρους. Με τη χρησιμοποίηση των ειδικών σπαρτικών μηχανών οι ποσότητες του σπόρου που αναφέρθηκαν μπορούν να μειωθούν στο 50%. Η σπορά γίνεται σε μικρό βάθος 1-2cm και το ανώτερο έως 2,5cm σε αμμώδη εδάφη. Το μικρότερο βάθος είναι προτιμότερο στην πρώιμη ανοιξιάτικη σπορά και το μεγαλύτερο στην όψιμη ανοιξιάτικη και στη φθινοπωρινή σπορά. Ένα ελαφρό κυλίνδρισμα σε εδάφη που δεν είναι πολύ υγρά, βοηθά τη βλάστηση των σπόρων.
