Συστήματα εκτροφής χοίρων
Στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετά συστήματα εκτροφής χοίρων με κυριότερα:
- Την εντατική χοιροτροφία, που περιλαμβάνει το εντατικό ή συμβατικό σύστημα εκτροφής.
- Την εκτατική χοιροτροφία, που περιλαμβάνει το παραδοσιακό και εκτατικό ή ελεύθερο σύστημα εκτροφής.
- Την οικόσιτη χοιροτροφία.
- Τη βιολογική χοιροτροφία.
Εντατική χοιροτροφία
Η εντατική χοιροτροφία είναι ένα σύστημα εκτροφής [1] κατά το οποίο παρατηρείται εντατικοποίηση των συντελεστών παραγωγής (φυλές υψηλών αποδόσεων, μεγάλες πυκνότητες ζώων στους θαλάμους εκτροφής, χρήση αντιβιοτικών και αυξητικών παραγόντων κ.ά.). Η εντατική χοιροτροφία είναι μια βιομηχανική εκτροφή που έχει ως στόχο την παραγωγή όσο το δυνατόν μεγαλύτερης ποσότητας χοιρινού κρέατος, παραμελώντας την ποιότητά του. Ωστόσο, η εντατικοποίηση της παραγωγής προκαλεί σοβαρά προβλήματα στο περιβάλλον, με σημαντική επιβάρυνση του εδάφους και περιβαλλοντική ρύπανση των επιφανειακών και κυρίως των υπόγειων υδάτων, λόγω της διαβίωσης πολλών ζώων σε περιορισμένο χώρο.
Εκτατική χοιροτροφία
Η εκτατική χοιροτροφία αποτελεί ένα σύστημα εκτροφής, το οποίο στηρίζεται κυρίως στη χρήση εγχώριων φυλών και στη διαβίωση των ζώων υπό μορφή αγέλης. Τα ζώα διαβιούν σε μεγάλα αγροκτήματα και τρέφονται με εκτεταμένη εφαρμογή βόσκησης σε φυσικούς βοσκοτόπους. Στην εκτατική χοιροτροφία περιλαμβάνονται:
- το παραδοσιακό ή χωρικό σύστημα εκτροφής,
- το ελεύθερο ή υπαίθριο σύστημα εκτροφής.
Ειδικότερα, η παραδοσιακή χοιροτροφία ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη μέχρι το 1960, οπότε και άρχισε η ανάπτυξη της εντατικής χοιροτροφίας. Στην παραδοσιακή χοιροτροφία τα ζώα τρέφονται με ελεύθερη βόσκηση, ενώ ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες μπορούν να τους δοθούν και επιπρόσθετες τροφές.
Η υπαίθρια χοιροτροφία παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με την παραδοσιακή, ωστόσο γίνεται με πιο οργανωμένο τρόπο. Αυτό το σύστημα εκτροφής τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει ιδιαίτερη ανάπτυξη καθώς το καταναλωτικό κοινό ζητά συνεχώς χοιρινό κρέας καλύτερης γεύσης. Τα κυριότερα πλεονεκτήματα της ελεύθερης εκτροφής χοίρων έναντι της εντατικής είναι:
- χαμηλές επενδύσεις για τη δημιουργία εγκαταστάσεων,
- μικρές λειτουργικές δαπάνες,
- παραγωγή χοιρινού κρέατος με ιδιαίτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά,
- ελάχιστα προβλήματα υγείας στους χοίρους,
- μικρή επιβάρυνση στο περιβάλλον.
Οικόσιτη χοιροτροφία
Πρόκειται για ένα σύστημα εκτροφής που εφαρμοζόταν στην Ελλάδα μέχρι το 1960. Ωστόσο, ισχύει και σήμερα σε ορισμένες νησιωτικές και ορεινές περιοχές όπου η επικοινωνία και συνεπώς και ο εφοδιασμός με χοιρινό κρέας είναι περιορισμένος. Βέβαια, η οικόσιτη χοιροτροφία έχει συρρικνωθεί λόγω του εξηλεκτρισμού και της μεγάλης επέκτασης των δικτύων διανομής. Η διατροφή των ζώων σε αυτό το σύστημα εκτροφής γίνεται κυρίως με την αξιοποίηση οικιακών διατροφικών υπολειμμάτων και συμπληρώνεται με υπολείμματα γεωργικών προϊόντων (τεύτλα, πατάτες, φρούτα, λαχανικά κ.ά.) και με τη χορήγηση, ορισμένες φορές, επιπρόσθετων τροφών. Η εγκατάσταση των χοίρων γίνεται κυρίως σε πρόχειρα καταλύματα δίπλα σε χώρους όπου κατοικεί ο άνθρωπος. Οι οικόσιτοι χοίροι αποτέλεσαν παλαιότερα μια από τις κυριότερες πηγές πρωτεΐνης και αμινοξέων για την ελληνική οικογένεια.
Βιολογική χοιροτροφία
Η βιολογική ή οικολογική χοιροτροφία παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με την εκτατική και αποτελεί μια μορφή ημιεκτατικής-εκτατικής εκτροφής. Ωστόσο, είναι ένα σύστημα εκτροφής πιο απαιτητικό και περιορίζεται από ορισμένους κανόνες. Στόχος της βιολογικής εκτροφής είναι η παραγωγή χοίρων με περιορισμένη ή και καθόλου χρήση αντιβιοτικών. Η διατροφή των χοίρων σ' αυτό το σύστημα εκτροφής γίνεται με τροφές που έχουν παραχθεί με βιολογικό τρόπο, ενώ ο αριθμός των ζώων ανά εκτάριο καθορίζεται από κανόνες της Ε.Ε., ώστε να περιορίζεται η μόλυνση από τα απόβλητά τους. Η βιολογική χοιροτροφία παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια μεγάλη ανάπτυξη σε χώρες της Ε.Ε. και φυσικά στην Ελλάδα όπου οι συνθήκες είναι εξαιρετικά ευνοϊκές για την ανάπτυξή της.
