Ριζοβολία

Ένας τρόπος για να δημιουργήσουμε νέα μπονσάι, και που δεν χρειάζεται και τόσο μεγάλη υπομονή όπως με τον σπόρο, είναι τα μοσχεύματα. Μοσχεύματα είναι μέρη του φυτού που δεν έχουν ρίζα, προέρχονται από ένα υγιές φυτό και τα φυτεύουμε στο χώμα για να δημιουργήσουν ρίζα. Τα πιο πολλά είδη φυτών μπορούν να πολλαπλασιαστούν με μόσχευμα. Με αυτή την διαδικασία πολλαπλασιασμού έχουμε την δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε τα μικρά κλαδάκια που κόβουμε, την εποχή που πρέπει να κλαδέψουμε τα μπονσάι μας. Όπως καταλαβαίνουμε, για να γίνει αυτό πρέπει να έχουμε ένα φυτό υγιές, ή να πάρουμε από κάποιον φίλο, αν υπάρχει κάποιος που μπορεί να έχει το φυτό που μας ενδιαφέρει.

Μπορούμε όλο τον χρόνο να εφαρμόζουμε αυτή την διαδικασία, αλλά είναι πιο εύκολο και γρηγορότερο να φροντίζουμε να παίρνουμε μοσχεύματα από ένα φυτό την εποχή που τα νέα βλαστάρια του είναι σε πλήρη ανάπτυξη. Μοσχεύματα από φυτά φυλλοβόλα είναι προτιμότερο να παίρνουμε από τα τέλη Ιουνίου, ενώ από κωνοφόρα ή αρχές της Άνοιξης πριν από το ξεκίνημα της βλάστησης ή από τον Σεπτέμβρη, όταν οι νέοι βλαστοί έχουν αρχίσει να ξυλοποιούνται. Στις αρχές της άνοιξης όμως γίνεται πιο γρήγορα η ριζοβολία. Γενικότερα, η ριζοβολία γίνεται πιο εύκολα αν πριν το φύτεμα των μοσχευμάτων, το μέρος που θα μπει στο χώμα το ενισχύσουμε με κάποια ειδική ορμόνη ριζοβολίας από αυτές που βρίσκουμε στα καταστήματα με φυτοφάρμακα και γεωργικά είδη.

• Μοσχεύματα από φυλλοβόλα φυτά, πρέπει να έχουν τουλάχιστον 4-6 ζεύγη φύλλα και μήκος, ανάλογα με το φυτό, 4-10 cm. Στα κωνοφόρα είναι απαραίτητο να χρησιμοποιούμε μόνο κορυφές νέων βλαστών.
• Πρέπει να τα κόβουμε από το φυτό με ένα ψαλίδι ή κοφτερό μαχαίρι κάτω ακριβώς από ένα ζεύγος φύλλων. Αφαιρούμε την τρυφερή κορφή και τα φύλλα από το μέρος που θα μπει στο χώμα, γιατί διαφορετικά θα σαπίσουν.
• Σαν δοχείο για να φυτέψουμε τα μοσχεύματα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα ειδικά δοχεία που υπάρχουν στο εμπόριο για αυτή την δουλειά, ή ένα ξύλινο κουτί με μικρό βάθος, ή ακόμα και γλάστρα για μπονσάι. Για χώμα μπορούμε να φτιάξουμε ένα μείγμα από τύρφη και άμμο σε αναλογία 50 : 50 και να γεμίσουμε το δοχείο ή την γλάστρα μέχρι σχεδόν το χείλος της. Την πιέζουμε με το χέρι και τοποθετούμε τα μοσχεύματα σε βάθος περί τα 3 cm. Αν το δοχείο είναι μεγάλο μπορούμε να βάλουμε πολλά μαζί ή σε μικρό ένα μόσχευμα. Μετά από το φύτεμα το ποτίζουμε καλά και για να παραμείνει με την υγρασία σκεπάζουμε το δοχείο με ένα φύλλο πλαστικό σαν μικρό θερμοκήπιο. Θα χρειαστεί να βάλουμε κάποια σύρματα για να κρατούν το πλαστικό ψηλά πάνω από το μόσχευμα και να το δέσουμε πάνω στο δοχείο για να μην μπορεί να εξατμιστεί το νερό και η υγρασία.

Τώρα μπορούμε να μεταφέρουμε το μικρό θερμοκήπιο σε ένα σημείο φωτεινό αλλά χωρίς ήλιο. Για να δημιουργηθούν οι ρίζες χρειάζεται μια θερμοκρασία σταθερή 15 - 20 οC. Πρέπει να θυμόμαστε ότι τα μοσχεύματα χρειάζονται υγρασία, γ αυτό την πρώτη εβδομάδα πρέπει να τα ραντίζουμε συχνά με νερό. Το χώμα πρέπει να παραμένει νωπό.Μετά από την ριζοβολία, που φαίνεται από τα νέα φύλλα που βγαίνουν, αρχίζουμε κατά την διάρκεια της ημέρας να αφαιρούμε το πλαστικό φύλλο για κάποια ώρα, μέχρι που κάποια στιγμή το αφαιρούμε εντελώς. Το νέο φυτό έχει σχηματίσει ήδη ρίζα και μπορούμε να το μεταφυτεύσουμε σε ένα γλαστράκι. Σταδιακά το προσαρμόζουμε στον ήλιο τις πρωινές ή τις απογευματινές ώρες και μετά από 4 εβδομάδες αρχίζουμε να το λιπαίνουμε ελαφρά. Ανάλογα με το είδος του φυτού, αρχίζουμε να το διαμορφώνουμε για μπονσάι μετά από 1 ή 2 χρόνια.