Έλεγχος προ της σφαγής

Σκοπός του προ σφαγής ελέγχου είναι :

• να διαπιστωθεί αν υπάρχει ένδειξη οποιασδήποτε κατάστασης που θα μπορούσε να βλάψει τη δημόσια υγεία ή την υγεία των ζώων,
• να μπορέσει ο επίσημος κτηνίατρος να αποφασίσει για το αν το ζώο είναι κατάλληλο για κατανάλωση από τον άνθρωπο,
• να προσδιοριστεί αν πρέπει να διεξαχθεί οποιαδήποτε δοκιμή αναφορικά με χρήση φαρμάκων / κατάλοιπα κτηνιατρικών φαρμάκων ή διάγνωση ασθένειας,
• να καθοριστεί αν έχουν παραβιαστεί οι διατάξεις για την προστασία των ζώων. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται σε ζωοανθρωπονόσους και ασθένειες υποχρεωτικής δήλωσης.

Ο επίσημος κτηνίατρος (ΕΚ) πρέπει να διενεργεί την επιθεώρηση πριν από τη σφαγή. Ζώα τα οποία δεν επιθεωρούνται προ σφαγής χαρακτηρίζονται ως ακατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση.

Ο υπεύθυνος του σφαγείου πρέπει να ακολουθεί τις οδηγίες του επίσημου κτηνιάτρου και να εξασφαλίζει ότι η επιθεώρηση πριν από τη σφαγή πραγματοποιείται υπό τις κατάλληλες συνθήκες.

Ο επίσημος κτηνίατρος επαληθεύει την κατάσταση της υγείας και την ταυτότητα των ζώων (σε κάθε ζώο ή παρτίδα) και ειδικότερα ότι :

• τα ζώα έχουν ταυτοποιηθεί σωστά,
• συνοδεύονται από τις σχετικές πληροφορίες από την εκμετάλλευση προέλευσης,
• δεν προέρχονται από περιοχές με περιορισμούς στις μετακινήσεις εκτός αν το επιτρέπει η αρμόδια αρχή,
• είναι καθαρά (ο επίσημος κτηνίατρος πρέπει να επαληθεύει ότι ο υπεύθυνος σφαγείου (ΥΣ) συμμορφώνεται με την υποχρέωση του να σφάζει μόνο τα ζώα που είναι αρκετά καθαρά και να καταγράφει τα ζώα που είναι πολύ βρώμικα),
• είναι υγιή,
• είναι σε ικανοποιητική κατάσταση όσον αφορά την καλή διαβίωση των ζώων.

Σε περίπτωση κατά την οποία ο υπεύθυνος σφαγείου έχει αντιληφθεί κάτι από τα παραπάνω πρέπει να το θέσει αμέσως υπόψη του επίσημου κτηνιάτρου. Ζώα ύποπτα πρέπει να απομονώνονται σε ειδικές εγκαταστάσεις του σφαγείου.

Ο επίσημος κτηνίατρος πρέπει να παρατηρεί κάθε ζώο που κινείται ή αναπαύεται. Ο έλεγχος πρέπει να είναι επαρκής για τον εντοπισμό των ζώων που εμφανίζουν νευρολογικά συμπτώματα, συμπτώματα από το αναπνευστικό, το πεπτικό σύστημα, χωλότητα ή εξωτερικές ανωμαλίες. Ο επίσημος κτηνίατρος εφόσον αυτό δικαιολογείται, πραγματοποιεί κλινική εξέταση των ζώων τα οποία δεν φαίνεται να είναι "κανονικά".

Για να είναι σε θέση ο επίσημος κτηνίατρος να εκτελέσει ικανοποιητικά τις επιθεωρήσεις πριν από τη σφαγή πρέπει να υπάρχει :

• επαρκής φωτισμός,
• επαρκής χώρος,
• εύκολη πρόσβαση,
• κατάλληλες χωριστές εγκαταστάσεις για λεπτομερή εξέταση,
• κελιά απομόνωσης για ύποπτα ζώα, με χωριστή αποχέτευση, τοποθετημένα σε τέτοια σημεία ώστε να αποφεύγεται η μόλυνση των υπόλοιπων ζώων,
• βοήθεια προσωπικού (για χειρισμό ή συγκράτηση),
• επαρκής χρόνος,
• κατάλληλος εξοπλισμός πχ. θερμόμετρο και στηθοσκόπιο

Ο έλεγχος πρέπει να γίνεται εντός 24 ωρών από την άφιξή τους στο σφαγείο και σε λιγότερο από 24 ώρες πριν από τη σφαγή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο προ σφαγής έλεγχος μπορεί να χρειαστεί να επαναληφθεί οποιαδήποτε στιγμή εφόσον το κρίνει σκόπιμο ο επίσημος κτηνίατρος.

Στην περίπτωση χοίρων, οι οποίοι εξετάσθηκαν από επίσημο κτηνίατρο στην εκμετάλλευση και συνοδεύονται από το αντίστοιχο υγειονομικό πιστοποιητικό, ο προ της σφαγής έλεγχος μπορεί να μην πραγματοποιηθεί. Στην περίπτωση αυτή ελέγχονται από τον επίσημο κτηνίατρο του σφαγείου :

• τα υγειονομικά πιστοποιητικά και η σήμανση των ζώων,
• οι πληροφορίες σχετικά με την τροφική αλυσίδα,
• συμμόρφωση με διατάξεις για την προστασία των ζώων.

Σημείωση : Τα ζώα πρέπει να συνοδεύονται από έγγραφα κυκλοφορίας - υγειονομικά πιστοποιητικά (άδειες διακίνησης) όπως αυτά περιγράφονται στην ΥΑ με αριθμό 263493 / 27.7.2004 (ΦΕΚ 1253 Β') και στο παράρτημα ΣΤ του ΠΔ 308 / 2000 (Α 252) και τα οποία αποτελούν επίσημα πιστοποιητικά, η παραβίαση των στοιχείων των οποίων επισύρει ευθύνες οι οποίες αποδίδονται τόσο στους μεταφορείς όσο και στους παραλήπτες.

Βιβλιογραφία

• "Εγχειρίδιο για τον επίσημο έλεγχο στα σφαγεία οπληφόρων (μηρυκαστικά - χοίροι) - καθήκοντα ελέγχου", Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικής