Αραβόσιτος προϊόν
Συντήρηση
Ξήρανση του προϊόντος
Εάν ο καρπός του αραβόσιτου δεν έχει ήδη αφυδατωθεί μέχρι το όριο υγρασίας για ασφαλή αποθήκευση (13,5%) είναι απαραίτητη η φυσική ή τεχνητή ξήρανση[1] του προϊόντος. Η διαδικασία και οι δυνατότητες ξήρανσης διαφέρουν ανάλογα με τη μέθοδο συγκομιδής που ακολουθήθηκε διαφορετική τεχνική χρησιμοποιείται ανάλογα με το εάν πρόκειται για σπάδικες χωρίς βράκτεια ή για αλωνισμένο καρπό.
Εάν χρησιμοποιείται απλή συλλεκτική σπαδίκων, οι σπάδικες συνήθως δεν αλωνίζονται αμέσως, αλλά αφήνονται να αφυδατωθούν μέχρι ο καρπός να γίνει αποθηκεύσιμος. Η ξήρανση των σπαδίκων μπορεί να πραγματοποιηθεί υπό φυσικές συνθήκες σε αλώνια ή όταν πρόκειται για μεγάλες ποσότητες προϊόντος σε ειδικά υπόστεγα (κν. κοτσερά ή κοτσέκια). Τα υπόστεγα αυτά είναι ελαφρές κατασκευές με πλευρές από ξύλινους πήχεις που αφήνουν διάκενα μεταξύ τους ή ακόμη κι από συρματόπλεγμα έτσι ώστε να επιτρέπεται η ελεύθερη κυκλοφορία του αέρα μέσα στο υπόστεγο. Οι συνηθισμένες διαστάσεις μιας βασικής μονάδας είναι 2-3 μέτρα ύψος, 1,5 m πλάτος και μήκος ρυθμιζόμενο ανάλογα με την περιοχή: σε ξηρότερες περιοχές το μήκος μπορεί να είναι μεγαλύτερο από τις υγρότερες. Υπολογίζεται ότι 1 m3 υπόστεγου μπορεί να δεχθεί 500-550kg σπαδίκων. Αν και τα υπόστεγα αυτά παρέχουν έναν αποτελεσματικό τρόπο ξήρανσης, είναι δυνατό η ξήρανση να επιταχυνθεί με τεχνητά μέσα (ρεύμα θερμού ή ψυχρού αέρα), ιδίως σε περιοχές υγρές όπου η διαδικασία της ξήρανσης είναι βραδεία.
Εάν χρησιμοποιείται συλλεκτική και αλωνιστική και ο καρπός πρόκειται να αποθηκευθεί είναι απαραίτητη η τεχνητή του ξήρανση. Η ξήρανση αυτή είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί:
- Στον ίδιο το χώρο αποθήκευσης εφόσον υπάρχει δυνατότητα (ξηραντήρες, δυνατότητα κυκλοφορίας του αέρα και εξαερισμού).
- Τμηματικά, σε ειδικά ξηραντήρια (μόνιμα ή φορητά) απ' όπου το ξηρό προϊόν μεταφέρεται στον οριστικό χώρο αποθήκευσης.
- Υπό συνεχή ρυθμιζόμενη ροή σε ειδικά ξηραντήρια απ' όπου μεταφέρεται στους τελικούς χώρους αποθήκευσης.
Η τεχνητή ξήρανση μπορεί να πραγματοποιηθεί:
- Με δίοδο ρεύματος μη θερμαινόμενου αέρα όταν η υγρασία του καρπού κυμαίνεται μεταξύ 18-22%. Η μέθοδος αυτή εξοικονομεί ενέργεια αλλά είναι βραδεία και γι' αυτό δεν συνιστάται για ποσότητα καρπού μεγαλύτερη από 950 tn σε κάθε χώρο αποθήκευσης.
- Με ρεύμα θερμού αέρα όταν η υγρασία των καρπών φτάνει μέχρι 30%. Η χρησιμοποιούμενη ανώτατη θερμοκρασία του αέρα διαφέρει ανάλογα με τη χρήση του καρπού:
- Δεν πρέπει να ξεπερνά τους 38-44oC όταν το προϊόν χρησιμοποιηθεί ως πολλαπλασιαστικό υλικό.
- Όταν ο καρπός προορίζεται για βιομηχανικές χρήσεις, το ανώτατο όριο είναι 60oC. Υψηλότερες θερμοκρασίες αλλοιώνουν την υφή της πρωτεΐνης και του αμύλου και μειώνουν την απόδοση του καρπού σε έλαιο και αλκοόλη.
- Όταν προορίζεται για κτηνοτροφή, η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει τους 93-95oC χωρίς καμία μείωση της θρεπτικής του αξίας.
- Με συνδυασμό θέρμανσης και εξαερισμού (dryeration). Ο καρπός ξηραίνεται μέχρι 16-18% υγρασία σε θερμοκρασίες κοντά στους 90oC και μετά η ξήρανση διακόπτεται προσωρινά για εξισορρόπηση της υγρασίας. Μετά από λίγς ώρες ακολουθεί ψύξη και ξήρανση σε ρεύμα μη θερμαινόμενου αέρα μέχρι το επιθυμητό ποσοστό υγρασίας.
Αποθήκευση
Η αποθήκευση [1] του αραβοσίτου από τους παραγωγούς είναι δυνατό να αποφευχθεί εφόσον υπάρχει δυνατότητα άμεσης διάθεσης όλου του προϊόντος στο εμπόριο μετά τη συγκομιδή. Είναι όμως δυνατό και να επιδιώκεται, εάν ο παραγωγός κρίνει ότι οι αυξημένες δαπάνες αποθήκευσης πρόκειται να υπερκαλυφθούν από μελλοντική άνοδο των τιμών του προϊόντος στην ελεύθερη αγορά.
Για την αποθήκευση του αραβόσιτου χρησιμοποιούνται ειδικά διαμορφωμένοι χώροι (σιλό) από μέταλλο, ξύλο ή τσιμέντο.
Εάν η αποθήκευση είναι μακράς διάρκειας επιβάλλεται οι καρποί να έχουν ανώτατη υγρασία 13,5%. Εάν η αποθήκευση προβλέπεται να γίνει για περιορισμένο χρόνο είναι δυνατό ο καρπός να έχει υψηλότερα ποσοστά υγρασίας. Εκτός απ' την υγρασία του καρπού και η θερμοκρασία του περιβάλλοντος χώρου επηρεάζει σημαντικά τον μέγιστο χρόνο αποθήκευσης του προϊόντος.
Είναι επίσης δυνατή η αποθήκευση αραβοσίτου με υγρασία ανώτερη από το όριο αποθήκευσης με τη χρήση ορισμένων συντηρητικών, κυρίως ασθενών οργανικών οξέων (προπιονικό οξύ ή μίγμα οξεικού και προπιονικού οξέος), τα οποία δεν επηρεάζουν τη θρεπτική αξία του προϊόντος ενώ ταυτόχρονα παρεμποδίζουν την ανάπτυξη των μυκήτων. Τα συντηρητικά αυτά καθιστούν τους καρπούς ακατάλληλους για οποιαδήποτε άλλη χρήση εκτός από κτηνοτροφή, ενώ μπορούν να διαβρώσουν τις μεταλλικές επιφάνειες της αποθήκης.
Διατροφική αξία
Το καλαμπόκι που είναι το προϊόν του αραβόσιτου αποτελεί μια πλούσια πηγή[2] πολλών βασικών θρεπτικών συστατικών και φυτικών ινών. Το καλαμπόκι ή αλλιώς αραβόσιτος είναι ένα από τα πιο δημοφιλή ανοιξιάτικα σιτηρά παγκοσμίως και αποτελεί τη βασική τροφή σε πολλές χώρες συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Αφρική, κ.λπ. Όχι μόνο παρέχει τις απαραίτητες θερμίδες για την καθημερινή και σωστή λειτουργία του μεταβολισμού, αλλά επιπλέον είναι μια πλούσια πηγή βιταμινών Α, Β, Ε καθώς και πολλών μεταλλικών στοιχείων. Η υψηλή περιεκτικότητά του σε φυτικές ίνες μας εξασφαλίζει εξαρχής το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει στην πρόληψη ασθενειών του πεπτικού όπως η δυσκοιλιότητα και οι αιμορροΐδες, καθώς και ο καρκίνος του παχέος εντέρου. Τα αντιοξειδωτικά που υπάρχουν στο καλαμπόκι επίσης λειτουργούν ως αντικαρκινικοί παράγοντες και δρουν προληπτικά στη νόσου του Alzheimer.
Τα οφέλη του καλαμποκιού για την υγεία είναι πολλαπλά και περιλαμβάνουν τον καλύτερο έλεγχο του διαβήτη, την πρόληψη των καρδιακών παθήσεων, τη μείωση της υπέρτασης καθώς και διαφόρων ανωμαλιών του νευρικού σωλήνα κατά τη γέννηση. Περισσότερα οφέλη για την υγεία μας προσφέρονται από την παρουσία πολλών ποιοτικών θρεπτικών συστατικών που περιέχονται στο καλαμπόκι. Είναι πλούσιο σε φυτοχημικά, τα οποία παρέχουν προστασία από πολλές χρόνιες ασθένειες. Παρακάτω παρουσιάζονται αναλυτικά μερικά από τα οφέλη του καλαμποκιού για την υγεία μας:
Πλούσια πηγή καλών θερμίδων: Το καλαμπόκι είναι μια πλούσια πηγή καλών θερμίδων και αποτελεί μέρος της βασικής διατροφής μεταξύ πολλών πληθυσμών. Η θερμιδική περιεκτικότητα του καλαμποκιού είναι 342 θερμίδες ανά 100γρ., τα οποία είναι μεταξύ των υψηλότερων στον τομέα των σιτηρών.
Πρόληψη των αιμορροΐδων και του καρκίνου του παχέος εντέρου: Ένα φλιτζάνι καλαμπόκι αντιστοιχεί στο 18,4% της ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας φυτικών ινών. Αυτό βοηθά στην ανακούφιση από πεπτικά προβλήματα, όπως η δυσκοιλιότητα και αιμορροΐδες, καθώς και τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Πλούσια πηγή βιταμινών: Το καλαμπόκι είναι πλούσιο σε βιταμίνη Β, θρεπτικά συστατικά, όπως η θειαμίνη και η νιασίνη. Η θειαμίνη είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της υγείας των νεύρων και της γνωστικής λειτουργίας. Η ανεπάρκεια της νιασίνης από τον οργανισμό μας οδηγεί στην πελλάγρα, μια ασθένεια που χαρακτηρίζεται από διάρροια, άνοια και δερματίτιδα και παρατηρείται συνήθως σε άτομα που υποσιτίζονται. Το καλαμπόκι είναι επίσης μια καλή πηγή παντοθενικού οξέος το οποίο είναι απαραίτητο και περιέχει τους απαραίτητους υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λιπίδια για το σωστό μεταβολισμό του οργανισμού μας. Η ανεπάρκεια του φυλλικού οξέος, σε έγκυες γυναίκες, οδηγεί σε γέννηση λιποβαρών βρεφών και μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ανωμαλίες του νευρικού σωλήνα κατά τη γέννηση. Το καλαμπόκι παρέχει ένα μεγάλο κομμάτι της καθημερινής απαίτησης του οργανισμού μας σε φολικό οξύ. Το κίτρινο καλαμπόκι είναι μια πλούσια πηγή βήτα-καροτίνης που μαζί με την βιταμίνη Α αποτελούν στον οργανισμό μας, απαραίτητο συνδυασμό για τη διατήρηση της καλής όρασης και του υγιούς δέρματος. Οι πυρήνες του καλαμποκιού είναι πλούσιοι σε βιταμίνη Ε, ένα φυσικό αντιοξειδωτικό απαραίτητο για την σωστή και υγιή ανάπτυξη.
Παρέχει απαραίτητα ανόργανα άλατα: Το καλαμπόκι περιέχει άφθονο φώσφορο, μαγνήσιο, μαγγάνιο, ψευδάργυρο, σίδηρο και χαλκό. Ο φώσφορος είναι απαραίτητος για τη διατήρηση της φυσιολογικής ανάπτυξης, την υγεία των οστών και την ομαλή λειτουργία των νεφρών. Το μαγνήσιο είναι απαραίτητο για τη διατήρηση του φυσιολογικού καρδιακού ρυθμού και για την αντοχή των οστών. Επίσης περιέχει ιχνοστοιχεία όπως το σελήνιο.
Αντιοξειδωτικές ιδιότητες του καλαμποκιού: Σύμφωνα με μελέτες που έχουν διεξαχθεί στο Πανεπιστήμιο Cornell, το καλαμπόκι είναι μια πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών που καταπολεμούν τον καρκίνο ο οποίος προκαλείται απο τις ελεύθερες ρίζες. Στην πραγματικότητα, το μαγείρεμα αυξάνει τα αντιοξειδωτικά στο γλυκό καλαμπόκι. Το καλαμπόκι είναι μια πλούσια πηγή ενός φαινολικού σύνθετου οξέος, του φερουλικού οξέος, ένας αντικαρκινικός παράγοντας που έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικός στην καταπολέμηση των όγκων του καρκίνου του μαστού και του καρκίνου του ήπατος. Οι ανθοκυανίνες, που βρέθηκαν στο πορφυρό καλαμπόκι επίσης μπορούν να λειτουργήσουν ως «καθαριστές» του καρκίνου που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες.
Καρδιο-προστατευτικές ιδιότητες: Σύμφωνα με τους ερευνητές, το καλαμποκέλαιο έχει αποδειχθεί ότι έχει αντιαθηρωματική επίδραση στα επίπεδα χοληστερόλης, εμποδίζοντας έτσι τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων.
Αποτρέπει την αναιμία: Η βιταμίνη Β12 και φυλλικού οξέος που περιέχονται στο καλαμπόκι δρα στην πρόληψη της αναιμίας η οποία προκαλείται από την έλλειψη αυτών των βιταμινών.
Μείωση της LDL χοληστερόλης: Σύμφωνα με την Εφημερίδα της Διατροφικής Βιοχημείας, η κατανάλωση του φλοιού του καλαμποκιού μειώνει την LDL χοληστερόλη του πλάσματος, μειώνοντας την απορρόφηση της κακής χοληστερόλης από τον οργανισμό.
Προστασία κατά του διαβήτη και της υπέρτασης: Η κατανάλωση των πυρήνων του καλαμποκιού βοηθούν στη διαχείριση του μη-ινσουλινοεξαρτώμενου σακχαρώδη διαβήτη (NIDDM) και είναι αποτελεσματικό κατά της υπέρτασης λόγω της παρουσίας των φυτοχημικών φαινολικών σε ολόκληρο καλαμπόκι.
Καλλυντικά Οφέλη: Το άμυλο του καλαμποκιού χρησιμοποιείται για την παρασκευή πολλών καλλυντικών και μπορεί επίσης να εφαρμόζεται τοπικά σε ήπια δερματικά εξανθήματα και ερεθισμούς. Τα προϊόντα του καλαμποκιού μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντικατάσταση των καρκινογόνων προϊόντων πετρελαίου που αποτελούνται τα περισσότερα βασικά συστατικά των καλλυντικών παρασκευασμάτων τα τελευταία χρόνια.
Σχετικές σελίδες
Βιβλιογραφία
- ↑ 1,0 1,1 Τα σιτηρά των θερμών κλιμάτων Αραβόσιτος-Σόργο-Ρύζι-Κεχρί", Ανδρέας Ι. Καραμάνος, Εκδόσεις Παπαζήση.
- ↑ Διατροφική αξία καλαμποκιού
