Ρυγχίτης ελιάς

• Μορφολογία εντόμου

Το ενήλικο έχει µήκος 4,5-6,5 mm (Balachowsky and Hoffmann 1963). Το χρώµα του σώµατος είναι ερυθρό ή χαλκέρυθρο µεταλλικό και των κεραιών και µέρος του ρύγχους ιώδες ως µαύρο. Το πρόνωτο και τα έλυτρα είναι στικτά και σκεπάζονται µε λεπτές τρίχες (Εικ. 1, 2). Η προνύµφη είναι πλήρως αναπτυγµένη έχει τελικές διαστάσεις 5,5-6,5 x 3-3,2 mm. Είναι υπόλευκη.

• Ξενιστές

Αχλαδιά, µηλιά, βερικοκιά, κερασιά, δαµασκηνιά, αµυγδαλά και άλλα Rosaceae.

• Βιολογία - ζημιές

Έχει µία γενεά το έτος, ή µία κάθε δύο έτη. Στήν πρώτη περίπτωση διαχειµάζει ως ενήλικο κάτω από ξερούς φλοιούς, στο έδαφος, ή άλλα καταφύγια. Στη δεύτερη περίπτωση διαχειµάζει τον πρώτο χειµώνα ως αναπτυγµένη προνύµφη στο έδαφος, µέσα σε κελί που η ίδια κατασκευάζει, και τον δεύτερο χειµώνα ως ενήλικο. Τα ενήλικα βγαίνουν από τα χειµερινά τους καταφύγια συνήθως τον Απρίλιο και σε ορισµένες περιοχές αργότερα και τρώνε οφθαλµούς, φλοιό νέων βλαστών και αργότερα νεαρούς καρπούς, προκαλώντας χαρακτηριστικές οπές βρώσης (Εικ. 3). Αφού ωριµάσει αναπαραγωγικά και συζευχθεί, το θηλυκό εισάγει τα αυγά του, ένα ένα, σε όπές που ανοίγει µε το ρύγχος του σε νεαρούς καρπούς. Στη συνέχεια φράζει την οπή ωοτοκίας µε έκκριµά του και κόβει µερικώς τον ποδίσκο του ωοτοκηµένου καρπού ώστε να µαραθεί. Η προνύµφη ορύσσει στοά µέσα στην σάρκα του καρπού από την οποία τρέφεται. Όταν συµπληρώσει την ανάπτυξη της, εγκαταλείπει τον καρπό, πέφτει στο έδαφος και σε µικρό βάθος κατασκευάζει το κελί όπου θα µείνει για λίγους µήνες ή για πλέον του έτους, προτού νυµφωθεί. Ένα ποσοστό των καρπών πέφτει στο έδαφος προτού οι προνύµφες τους εγκαταλείψουν. Η ενηλικίωση γίνεται τα τέλη του θέρους ή το φθινόπωρο. Τα ενήλικα βγαίνουν από το έδαφος και κατά το φθινόπωρο καταστρέφουν οφθαλµούς, των οποίων τρώνε το εσωτερικό προτού αποσυρθούν στα καταφύγια διαχείµασης. Η ζηµιά από τον ρυγχίτης αυτόν συνίσταται στην καταστροφή από ενήλικα οφθαλµών την άνοιξη, το θέρος και το φθινόπωρο και καρπών την άνοιξη και το θέρος από οπές βρώσης και σε καταστροφή καρπών από προνύµφες, άνοιξη και θέρος. Καρποί µε οπές ωοτοκίας µολύνονται σχεδόν πάντα από τους µύκητες της φαιάς σήψης (Balachowsky and Hoffmann 1963). Στη χώρα µας οι ζηµιές από τον ρυγχίτη αυτόν δεν είναι συνήθως σοβαρές.

• Καταπολέμηση

Έγκαιρη εφαρµογή εντοµοκτόνου επαφής το φθινόπωρο και την άνοιξη µόλις διαπιστωθεί ανησυχητικός αριθµός οπών βρώσης σε οφθαλµούς ή νεαρούς καρπούς, ή ενηλίκων στα δέντρα. Σε λίγα δέντρα, όταν θέλουµε να αποφύγουµε ψεκασµό µε εντοµοκτόνο, µπορούµε να τινάζουµε τα δέντρα τις πρώτες πρωϊνές ώρες και να µαζεύουµε ενήλικα και προσβεβληµένους νεαρούς καρπούς σε απλώµένο από κάτω κατάλληλο ύφασµα. Από τα είδη ρυγχιτών των οποίων δεν δίνοµε τη βιολογία, το Rhynchites aequatus παρατηρήθηκε σε γιγαρτόκαρπα και πυρηνόκαρπα δέντρα, το R. areipennis σε µηλια, το R, lenaeus σε αχλαδιά, το R. pauxillus σε µηλιά και αχλαδιά, το R.smyrnensis σε µηλιά και πυρηνόκαρπα και το R. uersicolor σε αχλαδιά (Balachowsky and Hoffmann 1963).

Βιβλιογραφία

• "Coleoptera καρποφόρων δέντρων και αμπέλου", Πτυχιακή εργασία της Τσακιράκη Αργυρώς, ΑΤΕΙ Κρήτης, Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας, Τμήμα Φυτικής Παραγωγής, Ηράκλειο 2010