Εχθροί του σιταριού

Κάραβος

Τα τέλεια έντομα εξέρχονται το Μάϊο και προσβάλλουν τους καρπούς στο στάχυ κατά τη νύχτα. Ωοτοκούν το καλοκαίρι και το φθινόπωρο και οι προνύμφες προσβάλλουν τη νύκτα τα φύλλα και τα στελέχη του σιταριού. Οι προσβολές απ' αυτόν τον εχθρό συνεχίζονται όλο το χειμώνα και την επόμενη άνοιξη οι προνύμφες νυμφώνονται στο έδαφος.

Αντιμετωπίζονται με αμειψισπορά όπου τη θέση του σιταριού λαμβάνει η ανθεκτική βρώμη και με εντομοκτόνα εδάφους.

Χλώροπας

Το ακμαίο εμφανίζεται την άνοιξη (Μάϊος) και γεννά στη βάση του στάχυ μια ανοιχτοπράσινη προνύμφη που αρχικά προσβάλλει το κάτω μέρος του στάχυ και στη συνέχεια κατεβαίνει στο καλάμι όπου γίνεται νύμφη στο ύψος του 1^ου-2^ου κόμβου. Διέρχεται το καλοκαίρι στα υπολείμματα της καλλιέργειας και το φθινόπωρο εξέρχονται τα ακμαία της δεύτερης γενιάς που γεννούν στη βάση των νεαρών φυτών. Οι προνύμφες τρώνε τον κόμβο εσωτερικά και νυμφώνονται επιτόπου. Αποτέλεσμα της πρώτης προσβολής είναι ατροφικά καλάμια και άγονοι, λευκοί στάχεις, ενώ της δεύτερης είναι καθυστέρηση της ανάπτυξης, υπερβολικό αδέλφωμα ή και θάνατος των φυταρίων. Αυτός ο εχθρός αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με καλλιεργητικούς τρόπους (κάψιμο καλαμιάς, πρώιμες ποικιλίες, άφθονη φωσφορική λίπανση, αμιψεισπορά χωρίς αγρωστώδη). Υπάρχουν επίσης και ανθεκτικές ποικιλίες.

Οσινέλλα

Η πρώτη γενιά των ακμαίων εμφανίζεται την άνοιξη και ωοτοκούν στα νεαρά φύλλα του σιταριού. Οι προνύμφες τρώνε τα φύλλα και το εσωτερικό του στελέχους όπου και νυμφώνονται. Η δεύτερη γενιά αυτού του εχθρού εμφανίζεται πριν την ωρίμανση και οι προνύμφες προσβάλλουν το στάχυ προκαλώντας πτώση των καρπών. Η τρίτη γενιά εμφανίζεται το φθινόπωρο σε αυτοφυή αγρωστώδη. Από τις προσβολές της πρώτης γενιάς προκαλείται ατροφία ή και θάνατος των φυταρίων, ενώ από της δεύτερης μειώνεται ο αριθμός καρπών/στάχυ. Αντιμετωπίζεται με καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας, αμιψεισπορά χωρίς αγρωστώδη και απολύμανση των σπόρων με εντομοκτόνα εδάφους.

Κηκιδόμυγα

Θεωρείται ως το περισσότερο καταστρεπτικό έντομο για τη σιτοκαλλιέργεια σε πολλές χώρες. Το ακμαίο γεννά την άνοιξη 250-300 αυγά χρώματος πορτοκαλί στην επάνω επιφάνεια των φύλλων και οι εκκολαπτόμενες προνύμφες (λευκού χρώματος και μήκους περίπου 3mm) μετακινούνται προς τη βάση του φυτού μεταξύ στελέχους και κολεού και τρέφονται από το καλάμι. Στη συνέχεια νυμφώνονται επί τόπου (οι νύμφες θυμίζουν λιναρόσπορο) και κατά το φθινόπωρο εξέρχεται η δεύτερη γενιά των ακμαίων που γεννούν στα φύλλα των νεαρών φυτών. Οι προνύμφες μετακινούνται πάλι μεταξύ του στελέχους και κολεού, απομυζούν το στέλεχος στη βάση του με αποτέλεσμα να δημιουργούν εντοπισμένο εξόγκωμα και τέλος νυμφώνονται.

Οι καταστροφές από την πρώτη γενιά συνίστανται σε θραύσεις των φυτών και πλαγιάσματα των στελεχών μόλις εμφανισθούν οι στάχεις ενώ η γενιά του φθινοπώρου καθυστερεί την ανάπτυξη, καταστρέφει τα αδέλφια και συνήθως και ολόκληρα τα φυτάρια. Είναι δυνατό σε ορισμένες περιπτώσεις να υπάρξει και τρίτη γενιά.

Αντιμετωπίζεται με κάψιμο ή ενσωμάτωση στο έδαφος των υπολειμμάτων της προσβεβλημένης καλλιέργειας, με όψιμες σπορές για να αποφευχθούν οι προσβολές της δεύτερης γενιάς και με καταστροφή τυχόν αυτοφυών αγρωστωδών κατά το φθινόπωρο που μπορούν να αποτελέσουν καταφύγιο για τη δεύτερη γενιά. Η καλλιέργεια ανθεκτικών ποικιλιών αποτελεί ίσως τον αποτελεσματικότερο τρόπο αντιμετώπισης. Επίσης, ψεκασμοί με διασυστηματικά εντομοκτόνα είναι αποτελεσματικοί.

Βλαστορρήκτης

Τα ακμαία ωοτοκούν το Μάϊο στα στελέχη του σιταριού, λίγο κάτω από το στάχυ και οι προνύμφες (λευκές, μήκους περίπου 12mm) εισδύουν στο εσωτερικό του στελέχους, τρέφονται από αυτό και το διαυλακώνουν μέχρι τη βάση του. Γύρω στο τέλος του καλοκαιριού νυμφώνονται στη βάση του στελέχους και διαχειμάζουν. Η προσβολή απ' αυτόν τον εχθρό εκδηλώνεται με κακή ανάπτυξη, ατροφικούς στάχεις και αυξημένη τάση για πλάγιασμα και θραύση των στελεχών, ιδιαίτερα μετά το ξεστάχυασμα. Η καταπολέμηση γίνεται κυρίως με καλλιεργητικά μέσα (αναστροφή (όχι κάψιμο) της καλαμιάς μετά τη συγκομιδή, πρώιμη συγκομιδή, αμιψεισπορά με ανθεκτικά φυτά όπως βρώμη, αραβόσιτο και μη αγρωστώδη). Υπάρχουν επίσης ανθεκτικές ποικιλίες.

Βρωμούσες

Βρωμούσα

Διαχειμάζουν ως τέλεια και κατά τις αρχές της άνοιξης απομυζούν τους χυμούς των φύλλων, στελεχών και τέλος των αναπτυσσόμενων καρπών. Μπορεί επίσης να προσβάλουν και τους καρπούς στα δεμάτια μετά το θερισμό. Οι βλάβες συνίσταται κυρίως σε μικρούς συρρικνωμένους καρπούς σιταριού και σε υποβάθμιση της αρτοποιητικής ικανότητας του αλεύρου λόγω προσβολής της γλουτένης από τα ένζυμα που εκκρίνουν με τη μύζηση τα έντομα. Οι έντονες προσβολές απ' αυτόν τον εχθρό ελέγχονται αποτελεσματικά με ψεκασμούς οργανοφωσφορικών.