Ασθένεια τριανταφυλλιάς περονόσπορος

Ο Περονόσπορος (downy mildew) της τριανταφυλλιάς διαπιστώθηκε για πρώτη φορά το 1862 στην Αγγλία και από εκεί, στις αρχές του 1900, διαπιστώθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη, από τη Γαλλία και Σκανδιναβία μέχρι την τέως Σοβιετική Ένωση. Στις ΗΠΑ διαπιστώθηκε αρχικά στις μεσοδυτικές πολιτείες το 1880 και αργότερα σε όλες τις περιοχές των ΗΠΑ και τον Καναδά. Σήμερα η ασθένεια είναι γνωστή στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Όλες οι ποικιλίες της τριανταφυλλιάς είναι ευπαθείς στην ασθένεια, αλλά διαφέρει ο βαθμός ευαισθησίας μεταξύ των διαφόρων ποικιλιών. Τα διάφορα είδη άγριας τριανταφυλλιάς (όπως Rosa californica, R. centifolia, R. canina, R. rubiginosa και R. indica) είναι επίσης ευαίσθητα στο μύκητα.

Συμπτώματα της ασθένειας του περονόσπορου στην τριανταφυλλιά είναι τ' ακόλουθα: Τα συμπτώματα της ασθένειας εμφανίζονται στα φύλλα, τους βλαστούς, τους ποδίσκους, τους κάλυκες και τα πέταλα των ανθέων. Προσβάλλονται κυρίως τα τρυφερά όργανα του φυτού. Στα φύλλα εμφανίζονται ακανόνιστες κιτρινο-πράσινες κηλίδες που συχνά αποκτούν χρώμα ιώδες μέχρι σκούρο καστανό. Η ασθένεια είναι γνωστή και ως "μαύρος περονόσπορος" (black mildew). Τα ελάσματα των φύλλων κιτρινίζουν, ενώ διατηρούνται περιοχές διαμέτρου μέχρι 1 cm πράσινες. Τα προσβεβλημένα φύλλα πέφτουν με ελαφρό τίναγμα του φυτού. Με υψηλή σχετική υγρασία στις προσβεβλημένες περιοχές και στην κάτω επιφάνεια του ελάσματος των φύλλων εμφανίζονται οι λευκο-γκρίζες εξανθήσεις του μύκητα. Τα συμπτώματα στα φύλλα μοιάζουν με εγκαύματα από φυτοφάρμακα. Στους βλαστούς, τους ποδίσκους, τους κάλυκες και σπανιότερα στα πέταλα εμφανίζονται μικρές κηλίδες ή περιοχές μήκους >- 2cm και χρώματος ιώδους μέχρι μελανού.

Αίτια και Συνθήκες αναπτύξεως του περονόσπορου στην τριανταφυλλιά: Οφείλεται στον μύκητα Peronospora sparsa Berk. Σχηματίζει κονιδιοφόρους που εξέρχονται από τα στόματα της κάτω επιφάνειας των φύλλων και είναι διαστάσεων 490 - 600 x 4 - 6μm με διχοτομική διακλάδωση, στο οξύ άκρο των οποίων παράγονται τα ελλειψοειδή μέχρι σφαιρικά, σποράγγεια (κονίδια) του μύκητα διαστάσεων 18 - 24 x 16 - 20μm. Τα ωοσπόρια έχουν διάμετρο 22 - 30μm. Το παθογόνο διαχειμάζει με τα ωοσπόρια τα οποία σχηματίζονται στα προσβεβλημένα φύλλα, τα σέπαλα, τους ανθοφόρους οφθαλμούς και τους βλαστούς. Ακόμη ο μύκητας μπορεί να διαχειμάσει με μυκήλιο που διατηρείται στα προσβεβλημένα όργανα του φυτού. Τα κονίδια επιβιώνουν επί των ξηρών πεσμένων φύλλων επί ένα μήνα. Η ασθένεια ευνοείται από τον υγρό καιρό (σχετική υγρασία 90 - 100% και πάντως με σχετική υγρασία μεγαλύτερη από 85%) και με άριστη θερμοκρασία 18⁰C. Η βλάστηση των κονιδίων πραγματοποιείται σε θερμοκρασίες που κυμαίνονται μεταξύ 5 - 27⁰C. Σύμφωνα με πρόσφατα ερευνητικά δεδομένα η ασθένεια μεταδίδεται και με το πολλαπλασιαστικό υλικό που προέρχεται από προσβεβλημένες μητρικές φυτείες. Η χρησιμοποίηση μοσχευμάτων που έχουν λανθάνουσα μόλυνση μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές στα φυτώρια τριανταφυλλιάς λόγω αποτυχίας της ριζοβολίας. Η ανίχνευση του παθογόνου στις μητρικές φυτείες με PCR και η εμβάπτιση, επί 10 λεπτά, των υπόπτων μοσχευμάτων, προ της φυτεύσεως , σε διάλυμα metalaxyl ή mefenoxam φαίνεται ότι αντιμετωπίζουν το πρόβλημα.

Τρόποι καταπολέμησης της ασθένειας του περονόσπορου στην τριανταφυλλιά είναι οι ακόλουθοι:

• Αφαίρεση και καταστροφή των προσβεβλημένων φυτικών οργάνων.
• Στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες συνιστάται η λήψη μέτρων μειώσεως της υγρασίας του περιβάλλοντος με καλό αερισμό ή και με αύξηση της θερμοκρασίας στους 27⁰C.
• Συνιστώνται ψεκασμοί με azoxystrobin, zineb, febram, maneb, mancozeb, daconil, metalaxyl ή fosetyl.