Ασθένεια βιομηχανικής ντομάτας Φουζάριο

Ξενιστές: Περισσότερα από 265 είδη καλλιεργούμενων και αυτοφυών φυτών. Στη χώρα µας ο µμύκητας V. dahliae είναι ένα από τα σπουδαιότερα παθογόνα του αγγειακού συστήματος των ανώτερων φυτών. Μεταξύ των λαχανοκοµικών ειδών που προσβάλλονται συνήθως από το V. dahliae είναι η τομάτα, η πατάτα, η µελιτζάνα, η πιπεριά, η µπάµια, η αγγουριά, η πεπονιά, κ.ά. Υπάρχουν όμως µερικά λαχανοκοµικά φυτά που προσβάλλονται σπάνια από το µμύκητα όπως: το µκαρούλι, το λάχανο, το λάχανο Βρυξελλών, το κουνουπίδι, το µμπρόκολο, το σινάπι, κ.ά.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα φυτά που έχουν προσβληθεί εμφανίζουν το σύνδρομο του βραδέως µαρασµού. Πολλές φορές εμφανίζεται µε μορφή ημιπληγίας. Στα αρχικά στάδια η ασθένεια εκδηλώνεται µε µαρασµό µεµονωµένων φυλλιδίων ή φύλλων. Στο έλασµα των κατώτερων φύλλων εμφανίζεται αρχικά χλώρωση µεταξύ των νευρώσεων και εν συνεχεία νέκρωση των χλωρωτικών ιστών, µαρασµός και πτώση φύλλων, Τα συμπτώματα αυτά εκδηλώνονται αργότερα και στα ανώτερα φύλλα. Ακόµη τα ασθενή φυτά µπορεί να εµφανίσουν νανισµό. Χαρακτηριστικό σύµπτωµα των αδροµυκώσεων είναι ένας καστανός µεταχρωµατισµός των αγγείων του ξύλου που εµφανίζεται σε επιµήκη ή εγκάρσια τοµή του στελέχους. Ο µεταχρωµατισµός αυτός είναι εµφανής στις ρίζες, αλλά µπορεί να επεκτείνεται και σ’ όλο το µήκος των στελεχών, ακόµη και µέχρι τα αγγεία των καρπών της τομάτας.

ΑΙΤΙΟ-ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΕΩΣ

Το παθογόνο είναι ο µύκητας Verticillium dahliae. Ο µύκητας V. dahliae έχει δύο φυσιολογικές φυλές (physiological races), την 1 που είναι ευρέως διαδεδοµένη στη Χώρα µας και τη 2 που έχει περιορισµένη εξάπλωση. Πρόσφατα όµως, διαπιστώθηκε η εξάπλωσή της φυλής 2 σε µερικές περιοχές της Κρήτης. Οι περισσότερες ποικιλίες και υβρίδια τοµάτας που καλλιεργούνται στη χώρα µας δεν προσβάλλονται από τη φυλή 1, επειδή διαθέτουν το γονίδιο αντοχής Ve. Όµως, µπορούν να προσβληθούν από τη φυλή 2. Για το λόγο αυτό πιθανή εξάπλωσή της φυλής 2 θα δηµιουργήσει σοβαρό πρόβληµα για την αντιµετώπιση της βερτισιλλίωσης στην τοµάτα στη χώρα µας στο απώτερο µέλλον, διότι δεν υπάρχουν ποικιλίες τοµάτας ανθεκτικές στη φυλή αυτή.

Ο µύκητας επιβιώνει στο έδαφος για 12-24 χρόνια., ενώ εξασφαλίζει τη µακροβιότητα του µε τη δηµιουργία µικροσκληρωτίων.

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

1. Αποµάκρυνση και καταστροφή µε φωτιά των υπολειµµάτων της προηγούµενης καλλιέργειας (τα µικροσκληρώτια του µύκητα επιβιώνουν στο έδαφος απουσία ξενιστών για περισσότερα από 10 χρόνια).

2. Ηλιοαπολύµανση εδάφους.

3. Ενσωµάτωση φρέσκων οργανικών υλικών (π.χ. µπρόκολα, λάχανα, µαρούλια) στο έδαφος και ταυτόχρονη κάλυψη τους µε φύλλο πλαστικού για ηλίοαπολύµανση

4. Χρησιµοποίηση ανθεκτικών ποικιλιών και υβριδίων στη φυλή 1 του µύκητα ή εµβολιασµός σε ανθεκτικά υποκείµενα.

5. Αµειψισπορά πολυετής (5-7 ετών).

6. Έγκαιρη καταπολέµηση των νηµατωδών και των εντόµων του εδάφους.

7. Εφαρµογή ισορροπηµένης λίπανσης και αποφυγή εφαρµογής αυξηµένων ποσοτήτων αζώτου και φωσφόρου.

8. Χρησιµοποίηση µη αλατούχου νερού άρδευσης, επειδή το αλατούχο νερό αυξάνει την ευπάθεια των φυτών.

9. Βιολογική καταπολέµηση: Χρησιµοποίηση διαφόρων ανταγωνιστών (βακτήρια της ριζόσφαιρας και ενδοριζόσφαιρας και µύκητες). Έχει χρησιµοποιηθεί ο µύκητας Talaromyces flavus και βακτήρια του γένους Bacillus.

Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι σε ερευνητική εργασία, η συνδυασµένη

εφαρµογή ηλιοαπολύµανσης και του µύκητα Trichoderma harzianum βελτίωσαν την αποτελεσµατικότητά τους στην αντιµετώπιση της ασθένειας.

ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ