Λεπιδόπτερα

Μικρά έως μεγάλα έντομα με δύο ζεύγη μεγάλων μεμβρανωδών πτερύγων που είναι καλυμμένες με λέπια. Το σώμα και οι πόδες επίσης καλύπτονται με λέπια και τρίχες. Τα στοματικά μόρια στα ακμαία έχουν τροποποιηθεί σε προβοσκίδα. Είναι έντομα Ολομετάβολα. Οι προνύμφες έχουν σώμα μαλακό αλλά απεσκληρυμένη κεφαλή, μασητικά στοματικά μόρια, τρία ζεύγη θωρακικών ποδών και κοιλιακούς ψευδόποδες. Οι χρυσαλλίδες (pupae) έχουν τα άκρα καλυμμένα μέσα στο πουπάριο.

Τα Λεπιδόπτερα απαντούν σε όλα τα κλίματα σε όλες τις περιοχές της υφηλίου σε ποικιλία ειδών, μεγέθους και χρωμάτων. Όλα τα είδη σχεδόν είναι φυτοφάγα στο στάδιο της προνύμφης και περιλαμβάνουν μερικούς από τους πιο σοβαρούς εχθρούς των γεωργικών καλλιεργειών. Σχεδόν κάθε καλλιεργούμενο φυτό έχει ένα ή περισσότερα Λεπιδόπτερα φυτοπαράσιτα. Τα ακμαία, πεταλούδες ή ψυχές, τρέφονται συνήθως από νέκταρ λουλουδιών και είναι πρακτικά χωρίς σημασία για τις καλλιέργειες. Σε μερικές περιπτώσεις συμβάλλουν στην επικονίαση αλλά χωρίς ιδιαίτερη οικονομική σημασία. Οι προνύμφες (κάμπιες) προσβάλλουν τα φυτά μασώντας φυτικούς ιστούς είτε εξωτερικά, όπως στα φύλλα, είτε ορύσσοντας στοές σε φύλλα, στελέχη, καρπούς, κλάδους κ.α. μερικά προσβάλλουν υπόγεια μέρη. Άλλα είναι εχθροί αποθηκευμένων προϊόντων, υφασμάτων, χαλιών κ.α.

Οικογένειες Λεπιδοπτέρων και χαρακτηριστικά τους είδη με ιδιαίτερη οικονομική σημασία είναι :

• Οικογένεια Cossidae : Περιλαμβάνει επιζήμια ξυλοφάγα είδη. Τα Cossus cossus και Zeuzera pyrina προσβάλλουν οπωροφόρα και την ελιά. Η καταπολέμησή τους είναι πολύ δύσκολη.
• Οικογένεια Lyonetidae : Τα είδη Cemiostoma scitella και Lyonetia clerkella είναι πολύ ζημιογόνοι φυλλορύκτες των οπωροφόρων και κυρίως της μηλιάς.
• Οικογένεια Lithocolletidae : Το είδος Lithocolletis blancardella είναι επίσης φυλλορύκτης της μηλιάς.
• Οικογένεια Hyponomeutidae : Το είδος Prays citri είναι ο ανθοτρήτης των εσπεριδοειδών. Το είδος Prays oleae είναι ο πυρηνοτρήτης της ελιάς. Προσβάλλει τον καρπό, τα άνθη και τα φύλλα της ελιάς.
• Οικογένεια Gelechiidae : Περιλαμβάνει ποικιλία ζημιογόνων ειδών: Anarsia lineatella στη δενδροκομία, Pectinophora (Platyedra) gossypiella, το ρόδινο σκουλήκι του βαμβακιού, Phthorimaea opercullella στις πατάτες, Sitotroga cerealella σε σπόρους σιτηρών στις αποθήκες.
• Οικογένεια Tortricidae : Το είδος Cacoesia rosana είναι ο φυλλοδέτης των δενδρωδών. Το Sparganothis pileriana προσβάλλει το αμπέλι.
• Οικογένεια Olethreutidae : Επίσης περιλαμβάνει μεγάλη ποικιλία εχθρών της δενδροκομίας κ.α.: Carpocapsa pomonella, η καρπόκαψα της μηλιάς, Grapholitha molesta, στη ροδακινιά, Laspeyresia splendana, στη καστανιά, Polychrosis botrana, η ευδαιμίδα του αμπελιού.
• Οικογένεια Pyralidae (Pyralididae) : Είδη του γένους Ephestia είναι σοβαροί εχθροί αποθηκευμένων προϊόντων. Το είδος Margaronia unionalis προσβάλλει τις κορυφές σε νεαρά δένδρα ελιάς. Το Plodia interpunctella προσβάλλει σταφίδα σε αποθήκες κ.α. Το Ostrina nubilalis είναι η πυραλίδα του αραβόσιτου.
• Οικογένεια Geometridae : Περιλαμβάνει ευρύ φάσμα ζημιογόνων ειδών. Π.χ. τα Hybernia sp. και Problepsis sp. προσβάλλουν την ελιά.
• Οικογένεια Sphingidae : Περιλαμβάνει μεγάλα, αδηφάγα έντομα. Το Acherontia atropos προκαλεί ζημιές στη μελισσοκομία (το ακμαίο).
• Οικογένεια Noctuidae : Έχει ιδιαίτερη οικονομική σημασία: Τα Agrotis ypsilon, A. segetum κ.α., είναι νυκτόβια έντομα με ιδιαίτερα ζημιογόνες προνύμφες εδάφους. Το Earias insulana, είναι το αγκαθωτό σκουλήκι του βαμβακιού. Το Helicoverpa armigera, είναι το πράσινο σκουλήκι που προσβάλλει τον καπνό, τον αραβόσιτο, το βαμβάκι και άλλα φυτά στη μεγάλη καλλιέργεια, στη λαχανοκομία κ.α. Tα Spodoptera spp., είναι σοβαροί εχθροί σε διάφορα φυτά μεγάλης καλλιέργειας. Τα Sesamia nonagrioides και S. cretica είναι εχθροί του καλαμποκιού.
• Οικογένεια Bombycidae : Το είδος Bombyx mori είναι ο μεταξοσκώληκας.
• Οικογένεια Thaumetopoeidae : Το Thaumetopoea sp. είναι η κάμπια των πεύκων.