Αμπέλι
Το αμπέλι ή κλήμα είναι αγγειόσπερμο φυτό, δεν είναι ούτε θάμνος, ούτε δέντρο. Eίναι πολυετές και αναπτύσσεται γρήγορα. Καλλιεργείται κυρίως για τον καρπό του, το σταφύλι , ενώ τα φύλλα του χρησιμοποιούνται στη μαγειρική. Ο καρπός του μπορεί να χρησιμοποιηθεί για γλυκίσματα, είτε για την παραγωγή σταφιδώνκρασιού και άλλων οινοπνευματωδών ποτών όπως το τσίπουρο.
Περιεχόμενα
Ποικιλίες αμπελιού
Υπάρχουν πολλές ποικιλίες αμπελιών[1] που βασικά διακρίνονται σε ελληνικές ποικιλίες οινοποιίας, ξένες ποικιλίες οινοποιίας, αυτές οι δύο πρώτες ομάδες είναι κατάλληλες για παραγωγή κρασιού, στις ποικιλίες σταφιδοποιίας που είναι κατάλληλες ποικιλίες για την παραγωγή σταφίδας και στις ποικιλίες επιτραπέζιων σταφυλιών.
Εδαφοκλιματικές συνθήκες
Είναι φανερό ότι το έδαφος και το κλίμα παίζουν σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια του αμπελιού. Έτσι, στα πλούσια εδάφη το αμπέλι μπορεί να απλώσει τις ρίζες του και να βρει αρκετή υγρασία, ώστε να αναπτύξει υπερβολικά πυκνό φύλλωμα και να παρουσιάσει μεγάλη παραγωγή σταφυλιών. Αντίθετα, στα εδάφη που δεν συγκρατούν το νερό, το αμπέλι πρέπει να παλέψει για να το βρει. Σε αυτά, τα φτωχά εδάφη (σε νερό και σε θρεπτικά συστατικά), τα φυτά υποφέρουν σε σημαντικές εποχές του ετήσιου κύκλου ζωής τους.
Μορφολογικά-Βοτανικά χαρακτηριστικά
Το αμπέλι είναι πολυετές φυτό και αναπτύσσεται γρήγορα. Ανήκει στην τάξη των ραμνωδών και στην οικογένεια των αμπελιδών. Τα μέρη του φυτού είναι μόνιμα και ετήσια. Το κλήμα έχει βλαστούς και κληματίδες διαφόρων ηλικιών. Οι βλαστοί στην πορεία του χρόνου γίνονται ξυλώδεις βραχίονες που ονομάζονται βέργες, κληματόβεργες ή κληματίδες. Τα φύλλα του αμπελιού είναι μεγάλα και παλαμοειδή. Τα μάτια, μικροί κόμποι δηλαδή από τους οποίους φυτρώνουν οι βλαστοί, βρίσκονται στα γόνατα της κληματίδας και εναλλάξ στις μασχάλες των φύλλων. Το άνθος βγαίνει την άνοιξη.
Πολλαπλασιασμός
Ο εγγενής πολλαπλασιασμός[2] της αμπέλου εφαρμόζεται και στα προγράμματα βελτίωσης (απόκτηση νέων ποικιλιών) και δεν συνιστάται για την εγκατάσταση παραγωγικών αμπέλων. Και αυτό γιατί εξαιτίας της μεγάλης ετεροζυγωτίας των ποικιλιών vinifera, τα παραγόμενα από τα γίγαρτα φυτά, διαφέρουν προς το μητρικό φυτό από οποίο προήλθαν. Ο πολλαπλασιασμός γίνεται και αγενώς, η μέθοδος αυτή, απλή στη σύλληψή της και αποτελεσματική στην εφαρμογή της συνδυάζει τα πλεονεκτήματα της κατάργησης της διαδικασίας συγκόλλησης στον θερμοθάλαμο και την επίσπευση μόρφωσης και εισόδου στην καρποφορία των πρέμνων κατά ένα έτος. Τέλος ο πολλαπλασιασμός του αμπελιού γίνεται και με εμβολιασμό, η συγκόλληση εμβολίου–υποκειμένου μετά την εκτέλεση του εμβολιασμού και τη στενή επαφή μεταξύ των συμβιωτών, περιλαμβάνει δύο ευδιάκριτες φάσεις. Η όλη διαδικασία οδηγεί όχι μόνο στη στερεά και μόνιμη συγκόλληση αλλά και στην αποκατάσταση των φυσιολογικών σχέσεων, οι οποίες όμως προϋποθέτουν τη δημιουργία ενιαίου αγωγού συστήματος του νέου φυτού. Κατά την πρώτη φάση, που χαρακτηρίζεται από την προσωρινή ένωση των συμβιωτών, σχηματίζεται ο συγκολλητικός ιστός ή κάλος. Ενώ κατά τη δεύτερη φάση εκδηλώνεται διαφοροποίηση του καμβιόμορφου ιστού που αναπτύχθηκε.
Ασθένειες
Οι ασθένειες[3] του αμπελιού διακρίνονται σε:
- Ιολογικές ασθένειες αμπέλου που περιλαμβάνουν το Μολυσματικό εκφυλισμό, το Καρούλιασμα των φύλλων, τη Βοθρίωση του ξύλου της αμπέλου και τη Στίξη της αμπέλου.
- Μη μεταδοτικές ασθένειες που περιλαμβάνουν τις Τροφοπενίες, την Ανθόπτωση – Μειωμένη καρπόδεση – Ανισορραγία, τις Ζημιές από χαμηλές και υψηλές θερμοκρασίες, τις Τοξικότητες και την Ξήρανση της ραχέως των βότρυων.
- Μυκητολογικές ασθένειες που περιλαμβάνουν τον Περονόσπορο, το Ωΐδιο της αμπέλου, την Ίσκα, τη Φώμοψη, το Βοτρύτη και τη Νέκρωση βραχιόνων.
- Προκαρυωτικές ασθένειες που περιλαμβάνουν τη Βακτηριακή νέκρωση, τον Ίκτερο και την Ασθένεια Pierce.
Εχθροί
Από την εποχή που το αμπέλι αποτέλεσε αντικείμενο βιοποριστικό και στη συνέχεια συστηματικής καλλιέργειας από τον άνθρωπο, η παρουσία ζωϊκών εχθρών ήταν μια λογική συνέπεια. Ορισμένοι από αυτούς ενώ υπήρχαν και δεν ενοχλούσαν, βρήκαν αφθονία τροφής και αναπτύχθηκαν ταχύτερα από τους βιολογικούς τους εχθρούς. Οι καλλιεργητικές τεχνικές που εφαρμόστηκαν και εφαρμόζονται μέχρι σήμερα (χρήση ορμονών, κατάχρηση παρασιτοκτόνων, άρδευση κλπ) βοηθούν επίσης στην εμφάνιση νέων ζωϊκών εχθρών. Οι εχθροί[4] της αμπέλου είναι οι: Ευδεμίδα, το Τζιτζικάκι, η Ερίνωση, ο Κόκκινος τετράνυχος, ο Θρίπας της αμπέλου, ο Θρίπας της Καλιφόρνιας, η Φυλλοξήρα και ο Ψευδόκοκκος.
Πληροφοριακά στοιχεία
Ευδοκιμεί στις περιοχές
|
Σχετικές σελίδες
Βιβλιογραφία
- ↑ "Ειδική αμπελουργία, ΙΙ. Θέματα αμπελογραφίας", Μανώλη Ν. Σταυρακάκη, Αναπληρωτής καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
- ↑ "Ειδική Αμπελουργία, ΙΙΙ. Πολλαπλασιασμός της αμπέλου", Μανώλη Ν. Σταυρακάκη, Αναπληρωτής καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
- ↑ "Ασθένειες καρποφόρων δέντρων και αμπέλου", Παναγόπουλος Χ., καθηγητής Φυτοπαθολογίας του Γ.Π.Α.
- ↑ "Αντιμετώπιση των εχθρών του αμπελιού στα πλαίσια της ολοκληρωμένης διαχείρισης της παραγωγής.", Πτυχιακή εργασία της Χατζηνικολάου Σοφία, Ηράκλειο 2008.
- ↑ "Βελτίωση Αμπελοκαλλιέργειας με Χρήση Εξειδικευμένων Γνώσεων", Ομάδα έργου: Δρ. Α. Λιόπα-Τσακαλίδη (Επιστημονική Υπεύθυνη Έργου), Δρ. Π. Μπαρούχας, Δρ. Ν. Μαλάμος, Α. Κουλόπουλος, Δρ. Ι. Τζίμας, Δρ. Κ. Πουλάς, Ε. Βιέννας, Δρ. Λ. Παναγιωτόπουλος, Δρ. Γ. Χώτος Ι. Ηγούμενος, Δρ. Ε. Πολίτης, Νοέμβριος 2011.
- ↑ "Συγκριτική Ανατομική και Μορφολογική Μελέτη των Οργάνων της Ρίζας και του Βλαστού Ποικιλιών και Υποκειμένων Αμπέλου", Μεταπτυχιακή μελέτη της Παπαδάκη Αλεξάνδρας Ε., Αθήνα 2010.
