Εχθρός ηλίανθου Σκόρος
Ο σκόρος του ηλιάνθου (Homoeosoma electellum) είναι το πιο διαδεδομένο και καταστροφικό έντομο του ηλιάνθου στον κόσμο, ειδικά στη Βόρεια Αμερική. Συνήθως βρίσκεται σε όλες τις περιοχές όπου αναπτύσσεται είτε ο καλλιεργούμενος είτε ο άγριος ηλίανθος. Το όριο εντοπισμού του σκόρου είναι ένας ένας ή δύο δύο ανά πέντε φυτά ηλιάνθου όταν το φυτό αρχίζει να ανθίζει ή εντός επτά ημερών από την πρώτη εμφάνιση των ενηλίκων σκόρων. Οι αγροί που βρίσκονται σε στάδιο ανθοφορίας ή θα βρεθούν σε μία ή δύο εβδομάδες ή παραπάνω μετά την πρώτη εμφάνιση των ενήλικων σκόρων, έχουν μικρή πιθανότητα εκτεταμένης ζημιάς παρά την παρουσία σκόρων σε οριακούς αριθμούς.
Οι νεαρές κάμπιες του εντόμου τρέφονται κυρίως με τα ανθήλια και τη γύρη. Οι πιο ηλικιωμένες κάμπιες σκάβουν σήραγγες μέσα στους ανώριμους σπόρους και σε άλλα μέρη της κεφαλής. Μία μόνη κάμπια μπορεί να τρέφεται από 3-12 σπόρους και να σκάβει σήραγγες και στους σπόρους και στους ιστούς της κεφαλής. Οι κάμπιες υφαίνουν μεταξωτές κλωστές που δένονται με τα ανθήλια σε μαρασμό και δίνουν στην κεφαλή εμφάνιση ευτελή. Οι σοβαρές μολύνσεις από τις κάμπιες μπορούν να προκαλέσουν απώλειες σε ύψος 30-60 %, και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να καταστραφεί ολόκληρη η κεφαλή.
Tο ενήλικο είναι λαμπερό γκρίζο με μήκος μέχρι 9mm και άνοιγμα φτερών περίπου 19mm. Τα πίσω φτερά δεν έχουν στίγματα, τα μπροστινά όμως έχουν μικρά, σκούρα, δισκοειδή στίγματα κοντά στο κέντρο κάθε φτερού και 2-3 κοντά στις άκρες. Όταν αναπαύονται, τα φτερά παραμένουν σφιχτά κολλημένα στο σώμα δίνοντας στο σκόρο σχήμα τσιγάρου. Η κάμπια έχει ανοιχτόχρωμες ή σκουρόχρωμες ρίγες σε ένα σώμα ανοιχτοκάστανο Στην ωριμότητα η κάμπια έχει μήκος 19mm. Τα αυγά είναι κατάλευκα, ελλειπτικά, με λεπτό δίχτυ, μήκος 0.63-0.80mm και διάμετρο 0.23-0.27mm.
Ο βασικός κύκλος ζωής του σκόρου του ηλιάνθου είναι ο ακόλουθος: τα αυγά εκκολάπτονται εντός 3-5 ημερών, ενώ η κάμπια μετέρχεται 4-5 ενδιάμεσες φάσεις εκ των οποίων η πρώτη διαρκεί 4 ημέρες, η δεύτερη 3-5 ημέρες, η τρίτη 5 ημέρες, η τέταρτη 1-3 ημέρες και η πέμπτη 10-12 ημέρες. Η χρυσαλλίδα παραμένει στο κουκούλι στο έδαφος για 6-7 ημέρες και το ενήλικο έντομο ζει 2 εβδομάδες.
Οι σκόροι έλκονται πολύ από τον ηλίανθο που αρχίζει να ανθίζει. Μέχρι 30 αυγά τη μέρα εναποτίθενται από κάθε θηλυκό στην επιφάνεια της ανοιχτής κεφαλής του ηλίανθου. Τα αυγά εκκολάπτονται μέσα σε 43- 72 ώρες και οι νεοεμφανιζόμενες κάμπιες τρέφονται με τη γύρη και τα ανθήλια. Οι κάμπιες αρχίζουν να κάνουν σήραγγες μέσα στους σπόρους μέχρι να φθάσουν στο τρίτο αναπτυξιακό τους στάδιο. Συνεχίζουν να κάνουν σήραγγες μέχρι να αναπτυχθούν πλήρως. Η ανάπτυξη της κάμπιας από την εκκόλαψη μέχρι την πλήρη ωρίμανση διαρκεί 15-19 ημέρες.
Χρήση ανθεκτικών υβριδίων ηλιάνθου και καλή καλλιεργητική αντιμετώπιση (η έγκαιρη φύτευση ηλιάνθου σημαίνει λιγότερες μολύνσεις από το σκόρο του ηλιάνθου). Για την αντιμετώπιση του εντόμου υπάρχουν αρκετά εντομοκτόνα με carbaryl, carbofuran, chlorpyrifos, methyl parathion and methidathion ως ενεργά συστατικά.
