Το ροδίτικο άλογο
Τα αλογάκια της Ρόδου είναι απόγονος ενός πανάρχαιου φύλου. Είναι είδη μικρόσωμα καθώς το ύψος τους δεν ξεπερνά τους 80-115 πόντους. Έχουν εξαιρετική σωματική διάπλαση, τέλειες αναλογίες, τρίχωμα πλούσιο σε χαίτη και ουρά. Τα μορφολογικά χαρακτηριστικά του μικρόσωμου αυτού αλόγου μοιάζουν με τα αντίστοιχα χαρακτηριστικά των μεγαλόσωμων φυλών αλόγου. Να ξεχωρίσουμε ότι δεν είναι άλογα νάνοι, τα γνωστά pony. Επομένως το αλογάκι της Ρόδου ανήκει στο γένος Equus Cabalus, αλλά λόγω του μικρού σωματικού μεγέθους του και της μακραίωνης ιστορίας του επιβάλλεται να το χαρακτηρίσουμε ξεχωριστή φυλή. Έχει εξαιρετική σωματική διάπλαση, κεφάλι μικρό, τράχηλο μακρουλό και μυώδη, ευρύ θώρακα, ισχυρούς επικλινείς γλουτούς, μυώδη και ισχυρά πόδια που καταλήγουν σε σκληρές μαύρες οπλές. Ο χρωματισμός του ποικίλει από σκούρο καφέ έως βαθύ κόκκινο ή κανελί, πλούσια μακριά χαίτη με δεξιόστροφη ή αριστερόστροφη φορά, ζωηρά μάτια, μεγάλα ρουθούνια και ευκίνητα αυτιά. Τεντωμένα τα αυτιά εκφράζουν φόβο, ανασηκωμένα ανησυχία και κατεβασμένα ηρεμία. Έχει γίνει εξέταση στο DNA τους, στα εργαστήρια του Cambridge. Στη ράχη και στο στόμα έχουν σημάδια, γραμμή στην πλάτη και, λευκά σημάδια, που επιβεβαιώνουν την αρχέγονη καταγωγή τους. Κυριότερες αιτίες της μείωσης του πληθυσμού των αλόγων είναι οι κατά καιρούς πυρκαγιές και οι ανομβρίες, οι Ιταλοί στρατιώτες κατά τη διάρκεια του πολέμου σκότωναν τα μικρόσωμα αυτά ζώα για τροφή, η κακοποίηση του οικοσυστήματος και ο περιορισμός της έκτασης βοσκής τους από άλλες δραστηριότητες κυρίως η αναρχία στη διαχείριση των αιγοπροβάτων και η έλλειψη ευαισθησίας από πολλούς για την προστασία τους, ιδίως κτηνοτρόφους της περιοχής.
Διάφορα ευρήματα που εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο της Ρόδου μαρτυρούν ότι τα άλογα υπήρχαν από αρχαιότατων χρονών στο νησί. Πλήρης καταγραφή τους έγινε από τους Ιταλούς κατά τη διάρκεια της Ιταλικής κατοχής του νησιού. Μάλιστα, οι Ιταλοί μερίμνησαν για την κατασκευή ενός καταυλισμού του περίφημου "Cavallino" όπου επιδόθηκαν στην εκτροφή αλόγων της φυλής Ρόδου με σκοπό τη σύσταση ίλης ιππικού για στρατιωτικούς σκοπούς. Προπολεμικά διοργανώνονταν και επιδείξεις αλόγων σε εκθεσιακό χώρο κοντά στο σημερινό καζίνο της πόλης Ρόδου.
Η εν λόγω φυλή έχει συνδεθεί με την πολιτισμική παράδοση του νησιού, καθώς τα άλογα αυτά χρησιμοποιούνται από τους αγρότες για το αλώνισμα των σιτηρών. Ο σημαίνων ρόλος του ροδίτικου αλόγου στην κοινωνία του νησιού απεικονίστηκε σε διαφορές μορφές λαϊκής τέχνης.
Συμφώνα με τις μαρτυρίες κατοίκων του Αρχάγγελου Ρόδου, τα άλογα της φυλής Ρόδου αριθμούσαν περίπου 150 άτομα το 1950, σταδιακά η συμβολή τους στην αγροτική παραγωγή ελαχιστοποιήθηκε με αποτέλεσμα τα άλογα να αφεθούν ελευθέρα στην ορεινή περιοχή του όρους Κουτσομύτης. Εξαιτίας των δυσμενών συνθηκών διαβίωσης και των διωγμών που υπέστησαν από τους κτηνοτρόφους τη περιοχής, τα ζώα αυτά αποδεκατίστηκαν. Το 2000 απέμεινε στο βουνό μόνο μια αγέλη έξι αλόγων.
Το αλογάκι της Ρόδου κινδυνεύει από την λαθροθηρία, την έλλειψη τροφής, τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα και αλλα πολλά που θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή των αλόγων αυτών. Οι ανθρώποι κυνηγούν τα ζώα αυτά, είτε για το κρέας τους, είτε για ευχαρίστηση με αποτέλεσμα την κατακόρυφη μείωση του πληθυσμού τους και οδεύουν στον αφανισμό της σπάνιας αυτής φυλής που ζεί μόνο στο νησί της Ρόδου.
