Σόγια προϊόν

Το κύριο προϊόν για το οποίο καλλιεργείται η σόγια είναι ο σπόρος. Η καλλιέργεια της σόγιας για σανό είναι μικρής σημασίας, παρ' όλο ότι παράγει πολύ καλής ποιότητας σανό, όταν γίνουν οι κατάλληλοι χειρισμοί. Με ευνοϊκές εδαφοκλιματικές συνθήκες και σωστή καλλιεργητική τεχνική μπορούν να παραχθούν 500-1200kg σανού/στρ. Η σόγια συγκαλλιεργείται και με άλλες κασλλιέργειες για βόσκηση και για παραγωγή σανού και ενσιρώματος. Το ενσίρωμα σόγιας-καλαμποκιού είναι πολύ καλής ποιότητας με υψηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη σε σχέση με το ενσίρωμα αμιγώς καλαμποκιού. Επειδή όμως η απόδοση του μίγματος είναι μικρότερη αυτής του καλαμποκιού, δε θεωρείται οικονομικά συμφέρον στις περισσότερες περιπτώσεις.

Ελάχιστη ποσότητα σπόρου χρησιμοποιείται αυτούσια, κυρίως ως όσπριο. Η κύρια χρήση του σπόρου είναι για την παραγωγή αλεύρου, το οποίο προστίθεται στα σιτηρέσια των ζώων ως πρωτεϊνούχο συμπλήρωμα. Ως υποπροϊόν εξάγεται το λάδι το οποίο χρησιμοποιείται ως βρώσιμο και βρίσκει πολλές βιομηχανικές χρήσεις. Το αλεύρι χρησιμοποιείται αυτούσιο ή μετά από την αφαίρεση του λαδιού. Το σογιάλευρο χρησιμοποιείται επίσης για την παρασκευή κόλλας, πλαστικών χρωμάτων και άλλων ειδών.

Το λάδι της σόγιας κατατάσσεται στα ημιξηραινόμενα έλαια. Χρησιμοποιείται κυρίως στη βιομηχανία για την παρασκευή κεριών, χρωμάτων, βερνικιών, απολυμαντικών, εντομοκτόνων, γλυκερίνης, λιπαρών οξέων, πλαστικών κ.ά. και περιορισμένα στη διατροφή του ανθρώπου. Θεωρείται πολύ καλό λάδι για υγιεινή διατροφή. Με την επεξεργασία των σπόρων σόγιας παράγονται πλήθος προϊόντα διατροφής που καταναλώνονται ευρύτατα από τον άνθρωπο. Στις χώρες της Ανατολής ήταν γνωστά από παλιά διάφορα είδη αλεύρου, φαγητά, ποτά ζυμαρικά. λουκάνικα, γάλα σόγιας κ.ά. Αυτά αποτελούν μία σημαντική πηγή φυτικών πρωτεϊνών σε δίαιτες που είναι φτωχές σε ζωϊκές πρωτεϊνες. Τα προϊόντα αυτά τα τελευταία χρόνια είναι διαθέσιμα και στην αγορά των Δυτικών χωρών. Επίσης παρασκευάζονται και νέα προϊόντα σόγιας. Το σογιάλευρο που χρησιμοποιείται για ανθρώπινη κατανάλωση είναι τριών ακτηγοριών:

• με περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη 40-50%,
• συμπυκνωμένα πρωτεϊνούχα παρασκευάσματα με πρωτεΐνη τουλάχιστον 70% και
• εξαιρετικά συμπυκνωμένα πρωτεϊνούχα παρασκευάσματα με πρωτεΐνη τουλάχιστον 90%. Τα συμπυκνώματα χρησιμοποιούνται σήμερα για την παρασκευή γάλακτος, τυριού, για τον εμπλουτισμό διάφορων αλλαντικών κ.ά. Επειδή δε αυτά μπορούν ν απάρουν οποιοδήποτε σχήμα (π.χ. ίνες σαν του κρέατος), χρώμα και άρωμα, χρησιμοποιούνται για την παρασκευή τεχνητού κρέατος.

Διατροφική αξία σόγιας

Γάλα από σόγια

Η διατροφική αξία της σόγιας (σε 100 γρ.)

• Θερμίδες : 141
• Aσβέστιο: 83 mg
• Λίπος : 7,3 γρ.
• Xοληστερίνη : 0
• Φυτικές ίνες : 6,1 mg
• Σίδηρος : 3 mg
• Κάλιο : 510 mg
• Πρωτεΐνη : 14 γρ.
• Bιταμίνη E : 1,1 mg
• Ψευδάργυρος : 0,9 mg

Η σόγια πλεονεκτεί έναντι άλλων τροφίμων φυτικής προέλευσης στη μοναδική κατανομή μακροθρεπτικών συστατικών. Η σόγια περιέχει περισσότερα λίπη και πρωτείνες και λιγότερους υδατάνθρακες. Όσον αφορά στα λιπαρά οξέα, η σόγια έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά (περίπου 12% της συνολικής περιεκτικότητας σε λιπαρά οξέα) και μέτρια περιεκτικότητα σε μονοακόρεστα λιπαρά (περίπου 29%). Το κύριο λιπαρό οξύ που επικρατεί είναι το βασικό ωμέγα-6 λιπαρό οξύ λινελαϊκό οξύ (περίπου 56%), περιέχει όμως και σημαντικές ποσότητες ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, όπως το α-λινολενικό οξύ, το οποίο αντιπροσωπεύει το 6% περίπου του συνολικού περιεχομένου σε λίπος. Πρόσφατα στοιχεία αποδεικνύουν ότι η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών οξέων στη διατροφή με ένα μείγμα των ωμέγα-6 και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων είναι πιο αποτελεσματική για τη μείωση του κινδύνου καρδιακών παθήσεων.

Η σόγια είναι εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης. Μια μερίδα ενός παραδοσιακού γεύματος σόγιας, όπως 250 ml γάλα σόγιας ή 100 γραμμάρια τοφού (προϊόν από το γάλα της σόγιας, κατασκευασμένο παρόμοια όπως το τυρί) παρέχει περίπου 7 έως 15 γραμμάρια πρωτεΐνης. Η βιοδιαθεσιμότητα της πρωτείνης σόγιας είναι ουσιαστικά εφάμιλλη σε εκείνη των πρωτεινών των τροφίμων ζωικής προέλευσης. Η πρωτεΐνη μπορεί να είναι ευεργετική στην πρόληψη της παχυσαρκίας σε παιδιά και ενήλικες δεδομένου ότι κάποια στοιχεία συσχετίζουν την αυξημένη πρόσληψη πρωτεΐνης με το μεγαλύτερο κορεσμό και την απώλεια βάρους. Επίσης, στα νεαρά αγόρια η πρόσληψη πρωτεϊνών που βρίσκονται πάνω από τα συνιστώμενα διαιτητικά όρια μπορεί να προάγει τη θετική επίδραση της φυσικής δραστηριότητας και άσκησης στην οστική πυκνότητα. Για τα παιδιά και τους ενήλικες, τα τρόφιμα σόγιας αντιπροσωπεύουν μια υγιεινή και πλούσια σε πρωτεΐνες διατροφική επιλογή, δεδομένου ότι είναι χαμηλή σε κορεσμένα λίπη και χοληστερόλη.