Ραδίκι φυτό

Γενικά στοιχεία

Το ραδίκι είναι γνωστό από τους αρχαίους χρόνους και αναφέρεται στον πάπυρο του Ebers 4.000 χρόνια π.Χ.. Ο Θεόφραστος, ο Διοσκουρίδης και ο Πλίνιος αναφέρονται στο είδος αυτό με τις ονομασίες κιχόρη ή κιχόριον, ήμερος Σέρις, πικρίδα κ.ά. Ο Γαληνός το ονομάζει «φίλο του συκωτιού». Τα ραδίκια ανήκουν στην κατηγορία cichorium και διακρίνονται σε πάρα πολλά είδη όπως το άγριο, το ήμερο (ή αλλιώς αντίδι), το σταμναγκάθι, το ιταλικό, το ραντίκιο, το Witloof ή Βρυξελλών μέχρι και ραδίκι για την παραγωγή υποκατάστατου του καφέ υπάρχει. Και μιλάμε για αυτά που καλλιεργούνται όχι για τα αυτοφυή. Κοινό χαρακτηριστικό τους είναι η πικρή τους γεύση που τους δίνει και ιδιαίτερη νοστιμάδα. Τα ραδίκια είναι χειμερινά φυτά τα οποία αρχίζουμε να τα βλέπουμε από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη. Υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη, βόρεια Αμερική και την βόρεια Ασία, γενικά στο βόρειο ημισφαίριο, αν και πλέον έχουν αποικήσει παντού σχεδόν στο κόσμο.

Καταναλώνονται άμεσα, αφού η θρεπτική τους αξία χάνεται πολύ γρήγορα. Τρώγονται ωμά σε σαλάτες συχνά ανακατεμένα με άλλα σαλατικά ή βραστά με λάδι και λεμόνι. Μαγειρεύονται όμως και με κρέας, γίνονται σούπες ή αποτελούν τη γέμιση για χορτόπιτες. Επίσης χρησιμοποιούνται οι ρίζες αποξηραμένες, μόνες τους ή μαζί με το φυτό. Εκτός από τη βοτανοθεραπευτική της δράση τις χρησιμοποιούν και σαν υποκατάστατο του καφέ (μετά από ξήρανση). Αν δεν βραστούν την ίδια ημέρα, είναι απαραίτητο να φυλαχθούν στο κάτω μέρος του ψυγείου, κλεισμένα σε αεροστεγείς πλαστικές σακούλες, κατάλληλες για τρόφιμα, από τις οποίες θα αφαιρεθεί ο περισσότερος αέρας, συμπιέζοντάς τις. Επίσης, είναι απαραίτητο να γίνεται καθαρισμός, χωρίς να πλυθούν, γιατί η υγρασία ευνοεί τον πολλαπλασιασμό των μικροοργανισμών που υπάρχουν σ' αυτά, με αποτέλεσμα να χαλάσουν.

Το πλύσιμο γίνεται σε κρύο νερό. Δεν πρέπει να τα αφήνουμε να μουσκεύουν για πολύ ώρα, γιατί πολλά συστατικά τους διαλύονται στο νερό και έτσι μειώνεται η θρεπτική αξία τους. Το πλύσιμο θα πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν πιο προσεκτικά. Αν τα χόρτα που θα φάμε υποψιαζόμαστε ότι προέρχονται από βοσκότοπους ή τα έχουν επισκεφτεί σκυλιά και είναι πιθανόν να έχουν κολλήσει πάνω τους αβγά παράσιτων (τσιμπούρια, αχινόκοκκος), καλό είναι να τα μουσκεύουμε πρώτα σε ξιδόνερο, για να διευκολύνουμε την αποκόλληση των απορριμμάτων.

Βοτανικά χαρακτηριστικά

Το ραδίκι είναι χαμηλής ανάπτυξης φυτό και το ύψος του υπέργειου τμήματος μπορεί να φτάσει σε ύψος 60cm. Η ρίζα είναι πασαλλώδης (δηλαδή αναπτύσσεται κατακόρυφα) και σε ορισμένες ποικιλίες είναι σαρκώδης. Τα φύλλα είναι μακριά, με ή χωρίς οδοντώσεις, χρώμα πράσινο ή με αποχρώσεις κόκκινες και μίσχο πράσινο ή κόκκινου χρώματος (ανάλογα με την ποικιλία) Κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής φάσης, σχηματίζεται το ανθικό στέλεχος (επιμήκυνση του βλαστού), όπου στη συνέχεια διακλαδίζεται. Πάνω στις διακλαδώσεις σχηματίζονται οι ταξιανθίες και κάθε μία από αυτές φέρει 15 - 20 άνθη. Ο σχηματιζόμενος καρπός (αχαίνιο), που περιέχει το σπόρο, είναι μικρός, έχει κωνικό σχήμα και μοιάζει υπερβολικά με αυτόν του αντιδιού.

Κλιματικές συνθήκες

Οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα δε φαίνεται να αποτελούν πρόβλημα στην καλλιέργεια του ραδικιού. Ακόμα αντέχει στις υψηλές θερμοκρασίες και σε συνθήκες έντονης ξηρασίας (λόγω του πλούσιου ριζικού συστήματος), αν και μπορεί να προκαλέσουν ταχύτερη ανάπτυξη του φυτού (χάνει τη τρυφερότητα του) και πρόωρη έκπτυξη του ανθικού στελέχους.

Εδαφικές συνθήκες

Το έδαφος πρέπει να είναι μέσης σύστασης, ελαφρύ (αμμώδες), γόνιμο, πλούσιο σε οργανική ουσία, να διαθέτει υγρασία και καλή αποστράγγιση. Εάν όμως το έδαφος συγκρατεί αρκετή υγρασία, τότε η καλλιέργεια γίνεται σε αναχώματα. Το pH του εδάφους θα πρέπει να έχει γύρω στη τιμή 6,5.

Πολλαπλασιασμός

Ο πολλαπλασιασμός του ραδικιού γίνεται με σπορά απευθείας στο χωράφι (τελικές θέσεις), ενώ εφαρμόζεται και η σπορά σε σπορείο και ακολούθως φύτευση των σπορόφυτων στο χωράφι. Περισσότερες πληροφορίες στη σελίδα της σποράς.