Αγγουριά θερμοκηπίου
Περιεχόμενα
Γενικά στοιχεία
Η αγγουριά σήμερα καλλιεργείται σε όλες τις ηπείρους. Περισσότερο από τα 3/4 (77,3%) της παγκόσμιας παραγωγής παράγεται στην Ασία και το 1/7 περίπου στην Ευρώπη. Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε) παράγουν το 5,87% και η Ελλάδα το 0,7% της παγκόσμιας παραγωγής. Η καλλιέργεια της αγγουριάς σε υψηλά, πλαστικά κυρίως θερμοκήπια συναντάται στην Κρήτη (Τυμπάκι, Ιεράπετρα) και Πελοπόννησο (Μεσσηνία, Ηλεία, Λακωνία). Μικρότερες ποσότητες παράγονται και σε άλλα διαμερίσματα της χώρας (περιοχή Θεσσαλονίκης, νησιά κ.τ.λ).Ένα σημαντικό μέρος της παραγωγής από τα θερμοκήπια εξάγεται σε χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης, κυρίως στη Γερμανία, αλλά και σε χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και Μπαχρέιν. Ανταγωνιστές της ελληνικής παραγωγής στην δυτική Ευρώπη είναι η Ισπανία-Κανάρια νησιά και το Μαρόκο με παρόμοια συστήματα καλλιέργειας αγγουριού στα θερμοκήπια και από τα τέλη Φεβρουάριου-Μαρτίου η Ολλανδία που έχει παρόμοια συστήματα φύτευσης με τη Βόρεια Ελλάδα.[1]
Βοτανικά χαρακτηριστικά
Είναι φυτό έρπον με λεπτούς βλαστούς, ριζικό σύστημα που αποτελείται από μία κεντρική ρίζα, φύλλα μεγάλα. Τα αρσενικά άνθη είναι μεγαλύτερου μεγέθους και εμφανίζονται κυρίως προς τη βάση του κεντρικού βλαστού σε αντίθεση με τα θηλυκά που έχουν μικρότερο μέγεθος και εμφανίζονται αργότερα στον κεντρικό βλαστό και κυρίως στους πλευρικούς βλαστούς. Περισσότερες λεπτομέρειες στον σύνδεσμο που ακολουθεί:
Βοτανικά χαρακτηριστικά αγγουριάς[2]
Κλιματικές συνθήκες
Συνθήκες στο σπορείο:
Θερμοκρασία: Άριστη θερμοκρασία για βλάστηση των σπόρων είναι 25 - 27oC για 3 - 4 ημέρες. Η θερμοκρασία νύχτας θα πρέπει να κυμαίνεται από 18 - 21oC και της ημέρας 21 - 23oC.
Υγρασία: Η σχετική υγρασία (Σ.Υ) κυμαίνεται από 60 - 70%
Φωτισμός: Η αγγουριά είναι φυτό θερμής εποχής, ουδέτερο στο φωτοπεριοδισμό, παρ’ όλα αυτά αντιδρά σημαντικά στο φωτισμό. Σε συνθήκες χαμηλής έντασης φωτισμού ο προσθετός τεχνητός φωτισμός συμβάλλει στην ταχύτερη ανάπτυξη των σποριόφυτων. Στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Κρήτη η ηλιοφάνεια είναι υψηλή για το μεγαλύτερο μέρος του έτους, ώστε θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι δεν τίθεται πρόβλημα φωτισμού κατά την διάρκεια πολλαπλασιασμού της αγγουριάς. Την περίοδο όμως του χειμώνα που ο φωτισμός είναι φτωχός θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα η περατότητα στο φως των υλικών κάλυψης του σπορείου. Πλαστικό ή γυαλί θα πρέπει να είναι τελείως καθαρά από σκόνη, ασβέστη, στόκο ή άλλες ουσίες.
Διοξείδιο του άνθρακα: Η αύξηση της περιεκτικότητας της ατμόσφαιρας του σπορείου σε CO2 από 3000ppm σε 1000 - 1200ppm προκαλεί αύξηση μέχρι και 50% του ρυθμού ανάπτυξης των φυτών, ανάπτυξη πλούσιου ριζικού συστήματος, πρωίμηση της άνθισης και της καρποφορίας κατά 7 - 10 ημέρες.
Συνθήκες στο σπορείο:
Θερμοκρασία αέρα: Θερμοκρασία νύχτας 14 - 16oC και ελάχιστη θερμοκρασία νύχτας 8oC. Η θερμοκρασία ημέρας κυμαίνεται από 16 - 21oC, ενώ ο εξαερισμός θερμοκηπίου θα πρέπει να βρίσκεται σε θερμοκρασία 24 - 27oC. Ο εξαερισμός βοηθά στην αποφυγή υψηλών θερμοκρασιών και στη μείωση της υγρασίας και κατά συνέπεια στη μείωση του κινδύνου σε ασθένειες.
Θερμοκρασία εδάφους: Συνιστώνται θερμοκρασίες γύρω στους 18oC. Ελάχιστο επιθυμητό όριο 15oC. Αναφέρεται ότι πότισμα με ζεστό νερό παρουσιάζει πλεονεκτήματα σε πρώιμες καλλιέργειες, όπως και η τοποθέτηση σωλήνων με διαφανές πλαστικό γεμάτοι νερό κατά μήκος των γραμμών φύτευσης.
Υγρασία αέρα: Για καλύτερη ανάπτυξη του φυτού και αποφυγή προβλημάτων στην ποιότητα του καρπού συνίσταται επίπεδο υγρασίας γύρω στο 70 - 80% σχετική υγρασία (Σ.Υ).
Ρύθμιση φωτισμού: Ο φωτισμός πρέπει να είναι επαρκής. Την άνοιξη, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο η ένταση του φωτισμού πρέπει να περιορισθεί με τη σκίαση της οροφής του θερμοκηπίου, συνήθως με στόκο ή με την χρησιμοποίηση θερμοκουρτινών διπλής ενέργειας. Η σκίαση που θα πραγματοποιηθεί θα πρέπει να είναι ελαφριά, κατ’ εκτίμηση 30% για να μη διαταραχθεί η φυσιολογική ανάπτυξη των φυτών. Μαζί με τη μείωση του φωτισμού εξασφαλίζεται και μείωση της θερμοκρασίας.
Διοξείδιο του άνθρακα: Η αύξηση της περιεκτικότητας της ατμόσφαιρας του θερμοκηπίου σε CO2 από 300 ppm σε 1000 - 1500ppm προκαλεί αυξημένη ανάπτυξη των φυτών και αύξηση της παραγωγής κατά 25 - 50%.[2]
Εδαφικές συνθήκες
Η αγγουριά έχει ευαίσθητο ριζικό σύστημα. Γι’ αυτό χρειάζεται ελαφρό έδαφος που να στραγγίζει και να αερίζεται καλά, να έχει υψηλή ικανότητα συγκράτησης νερού και να είναι απαλλαγμένο από παθογόνα. Θα πρέπει να είναι πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία ιδίως σε άζωτο και κάλιο. Περισσότερες λεπτομέρειες στο σύνδεσμο που ακολουθεί:
Εδαφικές συνθήκες αγγουριάς[1]
Πολλαπλασιασμός
Για να πετύχει μια καλλιέργεια αγγουριάς θα πρέπει κατ’ αρχάς να παραχθούν δυνατά και υγιή φυτάρια. Η χρησιμοποίηση καλών, υγιών και εύρωστων φυτών στην εγκατάσταση της φυτείας, εξασφαλίζει το 50% της επιτυχίας της καλλιέργειας. Οι σπόροι αγγουριάς δεν πρέπει να σπέρνονται κατευθείαν στο έδαφος του θερμοκηπίου. Τα φυτά πρέπει να προετοιμάζονται με σχολαστικότητα, σε χωριστό θερμοκήπιο-σπορείο, με καλές προδιαγραφές κατασκευής, λειτουργικότητας και προστασίας από το εξωτερικό περιβάλλον (μόνωση, αερισμό, δυνατότητα θέρμανσης, προστασία από έντομα κ.τ.λ), με κλίση του εδάφους για την απομάκρυνση του νερού ποτίσματος και κάλυψη του εδάφους με πλαστικό, ακόμη και με τσιμέντο.[2]
Ποικιλίες
Τα τελευταία χρόνια δημιουργούνται διαφορετικές ποικιλίες αγγουριού. Έτσι από το γνωστό κοινό αγγούρι με το μακρύ σχήμα που πωλείται με το τεμάχιο περάσαμε σε μικρότερα αγγούρια που πωλούνται με το κιλό. Επίσης υπάρχει μία ποικιλία με πολύ μικρούς καρπούς που διατηρούνται τουρσί στο ξίδι με την ονομασία αγγουράκια. Στην Κρήτη μια ποικιλία αγγουριού, που σπάνια βρίσκεται στις αγορές, ονομάζεται ξυλάγγουρο. Έχει σχήμα μικρού πεπονιού, ανοικτού πράσινου χρώματος και είναι εξωτερικά καλυμμένο με ελαφρύ χνούδι. Η σάρκα του είναι πιο σκληρή από του κοινού αγγουριού και είναι εξαιρετικά εύγευστη. Οι σημαντικότερες ποικιλίες αναφέρονται στον παρακάτω σύνδεσμο:
Ασθένειες
Οι αγγουριές, όπως όλα τα κηπευτικά, προσβάλλονται από διάφορες ασθένειες, αλλά τα προβλήματα με αυτό το φυτό προέρχονται κυρίως από τις καλλιεργητικές πρακτικές. Προσβάλλεται από μύκητες, βακτήρια και ιούς και σημαντικότερες είναι ο βοτρύτης, ο περονόσπορος, το ωΐδιο κ.ά. Στον παρακάτω σύνδεσμο, αναλύονται οι ασθένειες που προσβάλλουν την αγγουριά, ενώ αναγράφονται και οι τρόποι αντιμετώπισης των κάθε ασθενειών ξεχωριστά.
Εχθροί
Οι κυριότεροι εχθροί της αγγουριάς στη χώρα μας οι οποίοι μπορούν να προκαλέσουν ζημιές στην παραγωγή και να υποβαθμίσουν ποιοτικά το παραγόμενο προϊόν. Σημαντικότεροι εχθροί της αγγουριάς είναι οι νηματώδεις, οι θρίπες, η λιριόμυζα, κ.ά. Αναλύονται λεπτομερώς στον παρακάτω σύνδεσμο:
Πληροφοριακά στοιχεία
Ευδοκιμεί στις περιοχές
|
Σχετικές σελίδες
Βιβλιογραφία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Η τεχνική της καλλιέργειας των κηπευτικών στα θερμοκήπια, του Χρήστου Ολύμπιου, Καθηγητή Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα 2001.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Συγκριτική μελέτη βιολογικής ολοκληρωμένης και συμβατικής καλλιέργειας αγγουριού σε θερμοκήπιο στη Μεσσαρά του νομου Ηρακλείου, πτυχιακή εργασία της φοιτήτριας Ζαχαριουδάκη Βερονίκης, Ηράκλειο 2010.
- ↑ Αντιμετώπιση ασθενειών σε βιολογική καλλιέργεια αγγουριάς στην Κρήτη, πτυχιακή εργασία της φοιτήτριας Μανουσιδάκη Στεφανίας, Ηράκλειο 2008.
- ↑ Εχθροί αγγουριάς
