Καλλιέργεια ρεβιθιάς

Ρεβυθοκαλλιέργεια

Η ρεβιθιά καλλιεργείται στην Ελλάδα από την αρχαιότητα και αποτελεί σήμερα μια παραδοσιακή καλλιέργεια με προοπτική για την ελληνική ύπαιθρο. Είναι το πιο ανθεκτικό στις ξηροθερμικές συνθήκες ανάμεσα στα καλλιεργούμενα όσπρια στη χώρα μας, ενώ αντίθετα δυσκολεύεται να αναπτυχθεί όταν καλλιεργείται σε εδάφη που δε στραγγίζουν. Παρουσιάζει όλα τα πλεονεκτήματα των ψυχανθών και γι’ αυτό αξιοποιείται κατάλληλα στην αμειψισπορά και τη βιολογική γεωργία.

Προετοιμασία εδάφους και εγκατάσταση ρεβιθιών

Σπόροι ρεβυθιού

Η σπορά του ρεβιθιού παλαιότερα γινόταν μόνο την Άνοιξη (από 15 Φεβρουαρίου έως 15 Μαρτίου). Σήμερα με τη δημιουργία νέων μικρόσπερμων ποικιλιών (ανθεκτικών στις χαμηλές θερμοκρασίες μέχρι -10^oC) κτηνοτροφικού ρεβιθιού η σπορά μπορεί να γίνει από το Φθινόπωρο. Οι μεγαλόσπερμες ποικιλίες των ρεβιθιών είναι ακόμα πιο ευαίσθητες και αντέχουν μέχρι τους -2^oC. Το ρεβύθι θεωρείται ότι αντέχει στο κρύο λιγότερο από τα λοιπά χειμερινά ψυχανθή, ενώ αντίθετα στην ξηρασία φαίνεται να αντέχει περισσότερο.

Ένα βαθύ όργωμα και δισκοσβάρνισμα είναι αρκετά για να γίνει η εγκατάσταση της καλλιέργειας του ρεβιθιού. Είναι πολύ σημαντικό το έδαφος να είναι εντελώς επίπεδο πριν από τη σπορά. Αν τυχόν υπάρχουν λακκούβες, εκεί θα συγκεντρώνεται το νερό της βροχής και θα κινδυνεύουν οι σπόροι και τα φυτά από σαπίσματα (το ρεβίθι είναι πολύ ευαίσθητο) στην περίσσεια εδαφικής υγρασίας.

Η χρησιμοποιούμενη ποσότητα σπόρου είναι 18-20 κιλά για τις μεγαλόσπερμες ποικιλίες και 14-16 κιλά για τις μικρόσπερμες και μεσόσπερμες ποικιλίες. Σε περιπτώσεις που στο έδαφος δεν υπάρχει ο κατάλληλος πληθυσμός των αζωτοδεσμευτικών βακτηρίων συνιστάται εμβολισμός με αζωτοβακτήρια από το εμπόριο.

Η σπορά γίνεται με δύο τρόπους:

• Με τις γνωστές σπαρτικές μηχανές σίτου. Είναι η συνηθέστερη σπορά στη χώρα μας. Οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών πρέπει να είναι στα 20-25 εκατοστά και 60-75 εκ. επί των γραμμών.
• Με τις πνευματικές μηχανές με δίσκο. Όταν τα χωράφια έχουν κάποια δυσκολοεξόντωτα ζιζάνια τότε οι αποστάσεις μεταξύ των γραμμών είναι στα 50 εκ., για να γίνουν κάποια σκαλίσματα/φρεζαρίσματα. Το βάθος σποράς είναι στα 2-3 εκατοστά. Για τα ζιζάνια πριν τη σπορά με ενσωμάτωση ή μετασπαρτικά χρησιμοποιείται η δραστική ουσία pendimethalin (στο εμπόριο κυκλοφορεί ως Pendigan ή Stomp). Σε εγκατεστημένη καλλιέργεια εάν έχουμε στενόφυλλα/αγρωστώδη ζιζάνια, τότε μπορούμε να επέμβουμε την άνοιξη, μεταφυτρωτικά με τα γνωστά Quizalofop-p-ethyl (Targa, κ.λπ.).

Κατά τα τέλη Απρίλη με Μάη η καλλιέργεια δέχεται σκάλισμα μία με δύο φορές.

Καλλιέργεια ρεβιθιάς

Άρδευση ρεβιθιάς

Η ρεβιθιά καλλιεργείται σε μεγάλη ποικιλία εδαφών αρκεί αυτά να μην νεροκρατούν. Γι' αυτό είναι φυτό που προτιμάει τις πλαγές που στραγγίζουν ευκολότερα. Έτσι, οι περιφέρειες που έχουν, υγρή ατμόσφαιρα (παραθαλάσσιες, παραλίμνιες κ.τ.λ.) είναι εντελώς ακατάλληλες για τα ρεβίθια. Οι πολλές βροχές κατά την άνοιξη ευνοούν την ανάπτυξη της ασθένειας της ασκοχύτωσης, που μπορεί να εκμηδενίσει τις αποδόσεις.

Η καλλιέργεια της ρεβιθιάς όπως και αυτή της φακής γίνονται ως ξερικές (ιδίως η φακή). Εάν υπήρχε η δυνατότητα για ένα με δύο ποτίσματα όμως κατά τη διάρκεια της άνθησης και του γεμίσματος των λοβών, τη διάρκεια της καρποφορίας, θα υπάρξει διπλάσια παραγωγή στην καλλιέργεια.

Λίπανση ρεβιθιάς

Η ρεβιθιά ως ψυχανθές, καλύπτει ένα μέρος των αναγκών της σε άζωτο από την αζωτοδέσμευση. Παρ' όλο ότι αναφέρεται η δυνατότητά του να δεσμεύσει μέχρι 14kg N/στρ. σε μια καλλιεργητική περίοδο, οι συνήθεις τιμές αζωτοδέσμευσης που δίνονται στη βιβλιογραφία κυμαίνονται από 2-6kg N/στρ. Όπως αναφέρεται από το Singh και τους συνεργάτες του (1997) η αζωτοδέσμευση σε φθινοπωρινή καλλιέργεια ρεβιθιού ήταν μεγαλύτερη (8-12kg N/στρ.) σε σύγκριση με ανοιξιάτικη καλλιέργεια (2,5-4,0kg N/στρ.). Οι μικρές τιμές αζωτοδέσμευσης μπορεί να οφείλονται είτε στην έλλειψη ικανοποιητικού αριθμού ριζοβίων στο έδαφος, είτε στη μη αποτελεσματική συμβίωση μεταξύ των υπαρχόντων αυτοχθόνων ριζοβίων και των καλλιεργούμενων ποικιλιών. Η αζωτοδέσμευση μπορεί να αυξηθεί με την προσθήκη κατάλληλων σκευασμάτων ριζοβίων που κυκλοφορούν στο εμπόριο.

Στη χώρα μας, όταν τα ρεβίθια καλλιεργούνται μετά τα χειμερινά σιτηρά, δε χρειάζεται βασική αζωτούχος λίπανση, γιατί συνήθως πάντα υπάρχει υπολειμματικό άζωτο στο έδαφος. Μόνο σε πολύ φτωχά εδάφη, προσθήκη περίπου 2kg N/στρ. βοηθά την πρώτη ανάπτυξη των φυτών. Εάν στην πορεία της καλλιέργειας παρατηρηθεί περιορισμένη ανάπτυξη, χλώρωση του φυλλώματος και έλλειψη ικανοποιητικού αριθμού φυματίων στις ρίζες, προσθήκη μέχρι 6kg N/στρ., ως επιφανειακή λίπανση, θα αυξήσει την απόδοση. Πρέπει να επισημανθεί ότι το ρεβίθι ως καρποδοτικό ψυχανθές με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, χρειάζεται επάρκεια αζώτου (αζωτοδέσμευσης και εδάφους) για την επίτευξη ικανοποιητικών αποδόσεων. Το ρεβίθι επωφελείται από την προσθήκη φωσφόρου και συνιστώνται 6kg P₂O₅/στρ. Κρίσιμες συγκεντρώσεις N και P στο φυτό στο στάδιο της βλαστικής ανάπτυξης αναφέρονται τα 23g kg^-1 και 2,4g kg^-1 ξηράς ουσίας αντίστοιχα. Δεδομένου ότι τα ελληνικά εδάφη θεωρούνται κατά κανόνα εφοδιασμένα με επαρκές κάλιο, δε συνιστάται καλιούχα λίπανση, εκτός εάν η έλλειψή του είναι διαπιστωμένη από εδαφοανάλυση.

Ζιζανιοκτονία ρεβιθιάς

Ζιζανιοκτόνο Fuzilade

Η ρεβιθιά είναι φυτό το οποίο έχει πολύ μικρή ανταγωνιστική ικανότητα απέναντι στα ζιζάνια. Σήμερα, μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά μόνο τα αγρωστώδη ζιζάνια. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν μεταφυτρωτικά ζιζανιοκτόνα για τα πλατύφυλλα ζιζάνια (γρούβα, αγριοτοματιά, περικοκλάδα, κ.λπ.), γεγονός που μειώνει την παραγωγή και υποβαθμίζει το τελικό προϊόν.

Κατάλληλα ζιζανιοκτόνα για τη φθινοπωρινή σπορά είναι:

1. Cyanazine (Blandex 50%) με προφυτρωτική εφαρμογή με 250 γραμμάρια δραστικής ουσίας/στρέμμα. Καταπολεμά πολλά ζιζάνια.
2. Diclofop methyl (illoxan 36 EC) εφαρμόζεται μεταφυτρωτικά όταν τα φυτά της αγριοβρώμης βρίσκονται στο στάδιο των 2-4 φύλλων. Συνιστώμενη δόση 110 γραμ. δραστικής ουσίας/στρέμμα.
3. Fluazifop-butul (Fusilade 25 EC) πολύ αποτελεσματικό για καταπολέμηση αγρωστωδών ζιζανίων στα ρεβίθια. Εφαρμόζεται μεταφυτρωτικά.

Συγκομιδή ρεβιθιών

Συγκομιδή ρεβυθιών

Το ρεβίθι φθινοπωρινής σποράς είναι έτοιμο για συγκομιδή στη χώρα μας το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου, ενώ της ανοιξιάτικης ένα μήνα αργότερα. Παλαιότερα η συγκομιδή γινόταν σε δύο στάδια. Εκρίζωση ή θερισμός των φυτών κοντά στην επιφάνεια του εδάφους και μετά από κάποια περίοδο παραμονής τους σε σωρούς στον αγρό ή σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους (τα αλώνια) για να αποξηρανθούν τελείως, γινόταν αλωνισμός με τα χέρια ή με μηχανή. Σήμερα η συγκομιδή γίνεται με θεριζοαλωνισμό, όταν τα φυτά έχουν αποξηρανθεί τελείως και έχουν πέσει τα περισσότερα φύλλα. Τη μηχανική συγκομιδή επιτρέπουν η συνήθως όρθια ανάπτυξη των φυτών και το ότι δεν ανοίγουν οι πρώτοι λοβοί με την ωρίμανση. Χρησιμοποιούνται οι θεριζοαλωνιστικές μηχανές των χειμερινών σιτηρών ή ειδικές μηχανές για συγκομιδή οσπρίων, μετά από κατάλληλη ρύθμιση. Συνιστάται η συγκομιδή να γίνεται τις πρωινές ώρες, όταν τα φυτά έχουν κάποια υγρασία, ώστε να μη σπάζουν οι λοβοί και τινάζουν οι σπόροι. Δυσκολίες στο θεριζοαλωνισμό παρατηρούνται όταν τα φυτά έχουν μικρή ανάπτυξη π.χ. λόγω όψιμης ανοιξιάτικης σποράς και παρατεταμένης ξηρασίας και οι λοβοί σχηματίζονται πολύ κοντά στο έδαφος. Τέτοιο πρόβλημα δεν εμφανίζεται στη φθινοπωρινή σπορά, γιατί τα φυτά γίνονται υψηλότερα. Αυτό αποτελεί ένα επιπλέον πλεονέκτημα της φθινοπωρινής σποράς έναντι της ανοιξιάτικης.

Σχετικές σελίδες

• Ρεβιθιά
• Όσπρια
• Τύποι εδαφών
• Ψυχανθή
• Αμειψισπορά