Οιστρικός κύκλος αγροτικών ζώων
Όπως είναι γνωστό το αναπαραγωγικό σύστημα του θηλυκού και συγκεκριμένα οι ωοθήκες δεν παρουσιάζουν σταθερή λειτουργία, όπως αντίθετα συμβαίνει στο αρσενικό, αλλά μια καθορισμένη εναλλαγή λειτουργικών φάσεων που επαναλαμβάνονται κυκλικά. Στα διάφορα είδη των αγροτικών ζώων η κυκλική λειτουργία των ωοθηκών επαναλαμβάνεται ανά 17-21 ημέρες. Το διάστημα αυτό καλείται οιστρικός [1] ή σεξουαλικός ή γενετήσιος κύκλος.
Συγκεκριμένα ως οιστρικός κύκλος ορίζεται το διάστημα μεταξύ δύο διαδοχικών οίστρων ή καλύτερα δύο ωοθυλακιορρηξιών στην ίδια οιστρική περίοδο. Ο οιστρικός κύκλος μπορεί να χωριστεί σε τέσσερις περιόδους ή φάσεις.
- Στον οίστρο
- μέτοιστρο
- δίοιστρο και
- πρόϊστρο. Όλες αυτές οι φάσεις λαμβάνουν χώρα με μία κυκλική αλληλουχία, εκτός από τις περιόδους του άνοιστρου (απουσία κύκλων) στα εποχιακώς οιστρικά ζώα (προβατίνα, αίγα, φοράδα) όπως επίσης στην άνοιστρο της εγκυμοσύνης και στην άνοιστρο των πρώιμων σταδίων μετά τον τοκετό (άνοιστρος γαλουχίας) για όλα τα είδη.
Γενικά κατά τον οιστρικό κύκλο παρατηρούνται σοβαρές μεταβολές στις ωοθήκες, στη μήτρα και στους ωαγωγούς καθώς επίσης και στη συμπεριφορά των ζώων. Το σύνολο των μεταβολών αυτών αποσκοπεί στην ελευθέρωση ενός ή περισσοτέρων ωοκυττάρων κατάλληλων για γονιμοποίηση, στην ταυτόχρονη διέγερση της επιθυμίας του θηλυκού για σύζευξη και στην προπαρασκευή της μήτρας για την αποδοχή του εμβρύου. Όλες οι παραπάνω μεταβολές τελούν υπό τον έλεγχο νευροενδοκρινικών μηχανισμών. Οι διάφορες φάσεις του οιστρικού κύκλου περιγράφονται παρακάτω.
| Οιστρικός κύκλος/Είδη ζώων | Αγελάδα | Προβατίνα | Χοίρος | Φοράδα | Αίγα |
|---|---|---|---|---|---|
| Διάρκεια Οιστρικού Κύκλου (Ημέρες) | 21 (14-29) | 17 (14-19) | 21 (19-23) | 22 (16-25) | 21 (18-22) |
| Μετοίστρος (Ημέρες) | 3-4 | 2-3 | 2-3 | 2-3 | 2-3 |
| Διοίστρος (Ημέρες) | 10-14 | 10-12 | 11-13 | 10-12 | 13-15 |
| Προοίστρος (Ημέρες) | 3-4 | 2-3 | 3-4 | 2-3 | 2-3 |
| Οίστρος (Ώρες) | 18 (12-30) | 24-36 | 40-72 | 96-192 | 24-48 |
| Διάμετρος γραφιανού ωοθυλακίου (mm) | 16-18 | 10-12 | 1-11 | 35-55 | 10-12 |
| Ωοθυλακιορρηξία ως προς τον οίστρο | 9-12 h από το τέλος | Στο τέλος | Στο μέσο | 1-2 ημέρ. προ τέλους | Λίγο μετά το τέλος |
| Ωοθυλακιορρηξία από την αρχή του οίστρου | 18-48 h | 24-30 h | 24-42 h | - | 24-36 h |
| Ωοθυλακιορρηξία από την κορυφή της LH | 25-30 h | 24-36 h | 40-48 h | Κατά τη διάρκεια | 24-48 h |
| Μέγεθος Ωοθυλακιορρηξίας | 1-2 | 1-5 | 10-26 | 1-2 | 1-5 |
Βιβλιογραφία
- ↑ "Σημειώσεις Φυσιολογίας Αναπαραγωγής των Αγροτικών Ζώων", Μπιζέλης Ιωσήφ, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εργαστήριο Γενικής και Ειδικής Ζωοτεχνίας, Αθήνα 1996
