Τέτανος βοοειδών
Ο τέτανος είναι νόσος τοξιναιμική που χαρακτηρίζεται από τονικούς και κλονικούς σπασμούς των σκελετικών μυών και είναι εξαπλωμένη σ' όλο τον κόσμο.
Η νόσος προκαλείται από το αναερόβιο βακτηρίδιο Clostridium tetani, το οποίο φέρει τελικό σπόριο και υπάρχει στο έδαφος και τα κόπρανα των ζώων και περισσότερο στα κόπρανα των ιπποειδών. Τα σπόρια του βακτηριδίου είναι πολύ ανθεκτικά και μάλιστα, όταν είναι εκτός από την επίδραση του φωτός και της θερμότητας.
Τα σπόρια βλαστάνουν μέσα στους ιστούς του σώματος μόνο υπό αναερόβιες συνθήκες, δηλαδή μέσα σε βαθιά τραύματα, που προξενούνται με αιχμηρά όργανα. Οι νεκρώσεις και άλλες αλλοιώσεις των ιστών και η αναερόβια κατάσταση, που δημιουργούνται μέσα στα βαθιά τραύματα, αποτελούν άριστες συνθήκες για την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των βακίλλων του τετάνου. Αντίθετα σε υγιείς ιστούς δεν μπορούν να αναπτυχθούν. Στις εστίες αυτές λοιπόν οι βάκιλλοι αναπτύσσονται, πολλαπλασιάζονται και εκκρίνουν την τοξίνη, η οποία απορροφάται από τα κινητικά νεύρα και προχωρεί προς το κέντρο προκαλώντας τον ανιόντα τέτανο. Παράλληλα η τοξίνη δια μέσου του λεμφικού συστήματος εισέρχεται στην κυκλοφορία και με το αίμα φθάνει στο κεντρικό νευρικό σύστημα, οπότε προκαλείται ο κατιών τέτανος. Τα βακτηρίδια βέβαια βρίσκονται στην αρχική εστία μόλυνσης, όπου συνεχίζεται ο πολλαπλασιασμός και η ανάπτυξή τους και η παραγωγή τοξίνης. Από όλα τα ζώα περισσότερο ευαίσθητα είναι τα ιπποειδή.
Η περίοδος επώασης διαρκεί 1-3 και σπάνια μέχρι 4 εβδομάδες. Στην αρχή παρουσιάζεται μια δυσκινησία και ιδιαίτερα των οπίσθιων άκρων. Τη δεύτερη ημέρα παρατηρούνται τονικοί σπασμοί, υπεραισθησία, φωτοφοβία και στη συνέχεια συνεχής σύσπαση των μασητήρων μυών (τρισμός) και εμφάνιση του τρίτου βλεφάρου. Η συνείδηση διατηρείται σχεδόν μέχρι το τέλος της εξέλιξης της νόσου. Τα συμπτώματα χειροτερεύουν με γρήγορο ρυθμό και γενικεύονται με δραματικό τρόπο. Το ζώο καθίσταται δυσκίνητο, έχοντας τα πόδια του τεντωμένα σαν να είναι καρφωμένα στο έδαφος, ιδρώνει, αναπνέει δύσκολα και κρατά τους ρώθωνες ανοικτούς και το λαιμό και τα αυτιά τεντωμένα. Λίγο πριν από το θάνατο η θερμοκρασία του σώματος φτάνει τους 42oC και πάνω.
