Το Βόριο των Νερών Άρδευσης

Τα νερά άρδευσης περιέχουν διάφορες συγκεντρώσεις βορίου, οι οποίες εξαρτώνται από το είδος των πετρωμάτων δια των οποίων διέρχονται κατά την κίνηση τους. Το Β είναι θρεπτικό στοιχείο απαραίτητο για την ανάπτυξη των φυτών. Όμως, όταν η συγκέντρωση του στο έδαφος αυξηθεί πάνω από την οριακή τιμή, τότε μπορεί να δράσει τοξικά. Η διαφορά στη συγκέντρωση Β μεταξύ ωφέλιμης και τοξικής δράσης είναι μικρή και εδώ χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Μία περιεκτικότητα του Β στο νερό άρδευσης ίση με 0,2 mg/l είναι επαρκής για τα φυτά και το νερό αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς κανένα πρόβλημα. Εάν όμως η περιεκτικότητα του είναι > 1-2mg/l, τότε υπάρχει ο πιθανός κίνδυνος της τοξικής δράσης σε βάρος των φυτών. Τα επιφανειακά νερά σπανίως περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις Β, ενώ τα υπόγεια μπορεί μερικές φορές να περιέχουν υψηλές συγκεντρώσεις του στοιχείου αυτού. Ως παράδειγμα αναφέρονται εδώ τα νερά των ελαιοχωρίων Νομού Χαλκιδικής, τα οποία προέρχονται από πετρώματα πλούσια σε Β και η περιεκτικότητα τους είναι πολύ υψηλή (>2mg/l). Τα φυτά διαφέρουν ως προς την ανθεκτικότητα τους στην παρουσία του Β. Δίνονται τα όρια διάφορων κατηγοριών ανθεκτικότητας των καλλιεργειών στο Β. Η ανθεκτικότητα αυτή σχετίζεται με την κληρονομικότητα του κάθε είδους φυτού και περιέχει έναν τρόπο αξιοποίηση των νερών με υψηλή συγκέντρωση Β. Το Β που προστίθεται στο έδαφος μέσω του νερού άρδευσης δεσμεύεται κατά ένα ποσοστό, ανάλογα με τα φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά του κάθε εδάφους. Κατά συνέπεια, το θέμα της τοξικότητας θα πρέπει να εξετάζεται σε συνάρτηση με το είδος του εδάφους, διότι η δέσμευση του εξουδετερώνει μέρος της τοξικής του δράσης. Γενικά τα συμπτώματα τοξικότητας του Β εκδηλώνονται όταν η περιεκτικότητα του στοιχείου αυτού στα φύλλα γίνει >250-300ppm. Π.χ. στην αγγουριά συμπτώματα τοξικότητας εμφανίζονται όταν η περιεκτικότητα είναι >300-500ppm Β. Αυτό, βέβαια, εξαρτάται και από το είδος του φυτού. Υπάρχουν φυτά τα οποία εκδηλώνουν συμπτώματα τοξικότητας σε πολύ μικρές συγκεντρώσεις (π.χ. τα αγγουράκια gherkin σε 30 ppm Β. Οι ευαίσθητες καλλιέργειες στο Β συνήθως δε συσσωρεύουν υψηλές συγκεντρώσεις Β και κατά συνέπεια ορισμένες απ' αυτές μπορούν να αποφεύγουν τις επιπτώσεις της τοξικότητας του Β.