Πολλαπλασιασμός Τεϊόδενδρου

Από GAIApedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Τα άνθη του τεϊόδενδρου είναι σταυροεπικονιαζόμενα. Η αυτογονιμοποίηση δίνει μικρή παραγωγή και κατώτερης ποιότητας σπόρους. Γι' αυτό ο πολλαπλασιασμός [1] καλών ποικιλιών κατ' αυτό τον τρόπο δεν είναι βιώσιμος. Η μεταφορά της γύρης γίνεται με τα έντομα.

Εγγενής πολλαπλασιασμός

Ο σπόρος του τεϊόδενδρου συλλέγεται από επιλεγμένες μητρικές φυτείες. Χαρακτηρίζεται από μικρή περίοδο βιωσιμότητας, γι' αυτό πρέπει να φυτευτεί όσο γίνεται νωρίτερα μετά τη συγκομιδή. Αν πρόκειται να μεταφερθεί σε μακρινές αποστάσεις πρέπει να διατηρηθεί σε κάποιο υγροσκοπικό υλικό. Ο σπόρος τοποθετείται σε νερό και όσος επιπλέει απομακρύνεται, γιατί είναι κούφιος. Η εμβάπτιση κρατά συνήθως 24 ώρες.

Πριν τη σπορά του σπόρου στο φυτώριο πρέπει προηγουμένως να φυτρώσει. Συνήθως διασκορπίζονται πάνω σε μαύρα φύλλα πολυαιθυνελίου, υπό φυσικές συνθήκες φωτός, και διατηρούνται σε υγρή κατάσταση με συχνές διαβροχές. Μόλις το περίβλημα του σπόρου σπάσει, μεταφέρεται και σπέρνεται στο φυτώριο. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται αλίες με καλό επιφανεικαό χώμα, το οποίο πρέπει να έχει κατάλληλο pH (5-6), και να βρίσκονται υπό σκιά. Όταν το pH είναι υψηλό βελτιώνεται με θειάφι. Οι σπόροι τοποθετούνται σε αποστάσεις 12.5 cm οριζόντια και καλύπτονται με 2.5 cm χώμα. Η προμεταχείρηση των αλιών (πριν τη σπορά) με σιμαζίνη βοηθά στην καταπολέμηση των ζιζανίων, όταν τα σπορόφυτα είναι ακόμα μικρά. Τα φυτά στο φυτώριο πρέπει να ποτίζονται συχνά για να μη ξεραθούν. Η εφαρμογή διαφυλλικών ψεκασμών κατά τακτά χρονικά διαστήματα (συνήθως με άζωτο, φώσφορο, κάλιο) βοηθά στην παραγωγή ισχυρών φυτών. Η σκίαση, καθώς τα φυτά αναπτύσσονται, μειώνεται σιγά-σιγά. Πριν την εξαγωγή τους από το φυτώριο τα σπορόφυτα πρέπει να εκτεθούν σε πλήρη ηλιοφάνεια γι' αρκετές εβδομάδες για να σκληραγωγηθούν. Μπορεί όμως η παραγωγή σποροφύτων να γίνει και σε σακούλες πολυαιθυλενίου με το κατάλληλο υπόστρωμα. Από το φυτώριο τα σπορόφυτα συνήθως λαμβάνονται ως κουτσουράκια. Ξεριζώνονται και αποκόπτονται σε ύψος 10cm πάνω από την επιφάνεια του εδάφους και 45 cm κάτω απ' αυτή. Η διεργασία αυτή κατά κανόνα γίνεται όταν τα σπορόφυτα αποκτήσουν διάμετρο 1cm στο σημείο του λαιμού και έχουν εκτεθεί σε πλήρη ηλιοφάνεια τουλάχιστον 3 μήνες. Η υψηλή συγκέντρωση των σπορφύτων σε άμυλο εξασφαλίζει την επιβίωση και την καλή αύξηση τους στο χωράφι. Τα κουτσουράκια είναι έτοιμα για φύτευση στο χωράφι μετά 2-3 χρόνια από της σποράς του σπόρου, τούτου εξαρτωμένου από τον ρυθμό αύξησης τους. Τα φυτά σε σακούλες πολυαιθυλενίου μπορεί να φυτευτούν νωρίτερα. Για ενδιάμεση φύτευση είναι προτιμότερο τα φυτά να είναι μεγαλύτερα σε ηλικία πριν τη φύτευση, γιατί αντέχουν καλύτερα στον ανταγωγνισμό με τους εγκατεστημένους θάμνους.

Αγενής πολλαπλασιασμός

Μοσχεύματα

Τα περισσότερα μοσχεύματα ριζοβολούν εύκολα στο κατάλληλο υπόστρωμα, αλλά κάποιοι κλώνοι ριζοβολούν δύσκολα. Ως μοσχεύματα χρησιμοποιούνται αυτά του ενός φύλλου. Εξίσου καλά ριζοβολούν και μοσχεύματα με 2-3 φύλλα. Οι κλώνοι σήμερα πολλαπλασιάζονται με μοσχεύματα του ενός φύλλου. Για το σκοπό αυτό πρέπει να διατηρούνται μητρικές φυτείες κατάλληλες για τη λήψη μοσχευμάτων. Οι μητρικές φυτείες κλαδεύονται αυστηρά κατά τακτά χρονικά διαστήματα για την παραγωγή βλαστών, που να βρίσκονται στην νεανική φάση, γιατί τα μοσχεύματα ριζοβολούν ευκολότερα. Τα μητρικά φυτά διαμορφώνονται έτσι σε κουτσουράκια και αυτό γίνεται, όταν οι βλαστοί έχουν 12 φύλλα. Στα χαμηλά υψόμετρα η επέμβαση αυτή γίνεται κάθε 3 μήνες, ενώ στα υψηλότερα περίπου κάθε 8 μήνες. Αποκόπτονται όλοι οι βλαστοί και το ύψος αποκοπής εξαρτάται από το πάχος αυτού. Αναγκαία κρίνεται η λίπανση των μητρικών φυτειών, η οποία πρέπει να γίνεται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους και μάλιστα στο ενδιάμεσο μεταξύ δυο επεμβάσεων κλαδέματος. Οι βλαστοί μετά την αποκοπή τους διατηρούνται σε υγρό σακί κάτω από σκιά και διαβρέχονται συνεχώς μέχρι την κατασκευή των μοσχευμάτων του ενός φύλλου. Τα μοσχεύματα ακολούθως υφίστανται το χειρισμό με ορμονικό διάλυμα ριζοβολιάς (ΝΑΑ, ΙΒΑ) και φυτεύονται σε κατάλληλο υπόστρωμα σε σύστημα υδρονεφώσεως.

Ενοφθαλμισμός και εγκεντρισμός Τεϊόδενδρου

Το τεϊόδενδρο μπορεί να εμβολιαστεί επιτυχώς με πολλές τεχνικές. Αλλά ο τρόπος αυτός πολλαπλασιασμού δεν είναι ανταγωνιστικός με εκείνο των μοσχευμάτων για την παραγωγή φυτών για την εγκατάσταση φυτείας στο χωράφι. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται μόνο για τον εμβολιασμό μητρικού φυτού, που προορίζεται για την παραγωγή σπόρου, με καλύτερο, από απόψεως παραγωγής, κλώνο, ή για την παραγωγή φυτών ανθεκτικών στην ξηρασία, με εμβολιασμό των ευαίσθητων κλώνων επί των ανθεκτικών.

Πολλαπλασιασμός in vitro Τεϊόδενδρου

Ο πολλαπλασιασμός in vitro του τεϊόδενδρου είναι δύσκολος. Κατά τους Jain et al., (1993) επιτεύχθηκε επαύξηση του ποσοστού ριζοβολίας βλαστών, που παρήχθησαν in vitro. Πιστεύεται ότι η μέθοδος αυτή είναι δύσκολο να υποκαταστήσει τους παραδοσιακούς τρόπους πολλαπλασιασμού του τεϊόδενδρου σε εμπορική κλίμακα παραγωγής φυτών στο άμεσο μέλλον.




Βιβλιογραφία

  1. Ειδική δενδροκομία Τόμος V "Τροπικά φυτά", Ποντίκη Κων/νου, Καθηγητή Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Εκδόσεις Σταμούλη, 2001.