Ρίζες
Περιεχόμενα
Εισαγωγή στις ρίζες
Ο ώριμος σπόρος (έμβρυο) φέρει στην κορυφή του υποκοτύλιου τις ριζικές καταβολές. Όταν φυτρώσει, το πρώτο όργανο που εμφανίζεται είναι το ριζίδιο μια εμβρυακή ή πρωτογενής ρίζα, το οποίο τελικά εξελίσσεται σ' ένα ειδικό στηρικτικό και απορροφητικό όργανο. Η πρωτογενής αυτή ρίζα πολύ σύντομα σχηματίζει πλάγιες ρίζες. Όταν η πρωτογενής και οι πλάγιες ρίζες αυξάνονται κατά το μάλλον ή ήττον εξίσου, το ριζικό σύστημα καλείται θυσσανώδες. Ο τύπος αυτός του ριζικού συστήματος απαντά στα περισσότερα καρποφόρα δένδρα. Σε μερικά όμως καρποφόρα δένδρα, όπου η πρωτογενής ρίζα φέρει ελάχιστες πλάγιες ρίζες, που αυξάνονται με πολύ βραδύτερο ρυθμό απ' εκείνο της πρωτογενούς ή κύριας ρίζας, το ριζικό σύστημα καλείται πασσαλώδες. Αν και οι ρίζες σ' ένα είδος καρποφόρου δένδρου έχουν ιδιαίτερα χαρακτηρριστικά, ωστόσο, κατά το πλείστον, οι ρίζες όλων των ειδών των καρποφόρων δένδρων είναι απολύτος όμοιες μορφολογικά, ανατομικά και λειτουργικά. Ο τύπος του ριζικού συστήματος βασικά επηρεάζεται από κληρονομικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Η ρίζα χαρακτηρίζεται από θετικό γεωτροπισμό (στρέφεται δηλαδή προς το έδαφος), ενώ ο βλαστός από αρνητικό γεωτροπισμό (στρέφεται δηλαδή αντίθετα απ' το έδαφος). Η ρίζα αποτελείται από τη ριζική καλύπτρα, τη μεριστωματική ζώνη, τη ζώνη επιμήκυνσης και τη ζώνη διαφοροποίησης και ωρίμασης, όπου απαντούν ριζικά τριχίδια.[1]
Αύξηση ριζών
Η αύξηση της ρίζας επηρεάζεται:
- Απ' τις εδαφικές συνθήκες όπως είναι η συνεκτικότητα, το βάθος, η γονιμότητα και η θερμοκρασία του εδάφους και το ύψος του εδαφικού ορίζοντα κατά τους χειμερινούς μήνες,
- Από τις καλλιεργητικές φροντίδες όπως είναι το κλάδεμα και το αραίωμα των καρπών των καρποφόρων δένδρων
- Τα κληρονομικά χαρακτηριστικά των ειδών.
Οι ρίζες αυξάνουν κατά μήκος και διάμετρο. Κατά μήκος μεν με τη κυτταρική διαίρεση και μεγένθυση των πρωτογενών ιστών, κατά διάμετρο δε με τη δευτερογενή μεριστωματική δραστηριοτητα στο αγγειώδες κάμβιο και το φελλοκάμβιο. Οι ρίζες διατρυπούν το έδαφος δια της μεγεθύνσεως των κυττάρων της ζώνης επιμηκύνσεως και δια προωθήσεως της αδιαφοροποίητης ακόμα μεριστωματικής κορυφής. Οι ρίζες λυγίζουν, όταν οι κορυφές τους συναντούν εμπόδια. Τα κύτταρα της ριζικής καλύπτρας καταστρέφονται, αλλά γρήγορα ανανεώνονται απ' εκείνα που προέρχονται απ' το επάκριο μερίστωμα. Η ικανότητα των ριζών να μεταφέρουν και ν' αποθηκεύουν τροφή και ανόργανα στοιχεία αυξάνει καθώς οι δευτερογενείς ξυλώδεις και ηθμώδεις ιστοί επεκτείνονται και οι ρίζες αυξάνουν κατά διάμετρο. Η καλή ανάπτυξη των ριζών εξαρτάται κυρίως απ' την υφή, τη θερμοκρασία και τη γονιμότητα του εδάφους. Οι λεπτές ρίζες αυξάνουν και απορροφούν το σύνολο του νερού του εδάφους σε αμμοπηλώδη εδάφη, γιατί το νερό συγκρατείται λιγότερο ισχυρά απ' τους μεγάλους κόκκους της άμμου απ' ότι απ' τους λεπτούς κόκκους της αργίλου. Οι ρίζες δεν αυξάνουν πάρα πολύ σε πολύ αμμώδη εδάφη λόγω του μεγάλου όγκου του αέρα και της καλής αποστράγγισης (πορώδες), γιατί τα εδάφη αυτά χαρακτηρίζονται από μικρή προσκολλητική ικανότητα και είναι συνήθως άγονα. Γι' αυτό τα δενδροκομικά αυτά εδάφη χρειάζονται συχνά πότισμα και λίπανση. Η αύξηση των ριζών αναστέλλεται, καθώς απορροφάται το νερό, και η περιεκτικότητα της εδαφικής υγρασίας μειώνεται. Τελικά, η περιεκτικότητα σε υγρασία θα μειωθεί σε βαθμό που οι ρίζες δε θα μπορούν να απορροφούν νερό επί μακρότερον. Η εδαφική υγρασία τότε βρίσκεται στο μόνιμο σημείο μαράνσεως. Οι ρίζες των καρποφόρων δένδρων δεν εκμεταλλεύονται αποτελεσματικά τα πολύ βαριά αργιλώδη εδάφη, γιατί οι εδαφικοί κόκκοι είναι πολύ μικροί και υπερβολικά συμπαγείς. Επειδή στα εδάφη αυτά οι εδαφικοί πόροι είναι μικροί, το οξυγόνο μπορεί να μειωθεί σημαντικά και να επηρεάσει αρνητικά την αύξηση. [1]
Περιοδική αύξηση
Σχετικές σελίδες
