Το περιβάλλον των ριζών
Περιεχόμενα
Εισαγωγή στο περιβάλλον των ριζών
Το περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται το ριζικό σύστημα των δένδρων επηρεάζει όλες τις φάσεις της ανάπτυξης και λειτουργίας του. Το εδαφικό περιβάλλον είναι πιο σταθερό απ' το εναέριο. Παραταύτα, οι ρίζες είναι πιο ευπαθείς στις αλλαγές που επισυμβαίνουν στο έδαφος και πιο ευαίσθητες στις αλλαγές αυτές απ' ότι τα εναέρια φυτικά μέρη. Η αποτυχία πολλών υποκειμένων καρποφόρων δένδρων ή τα προβλήματα που συνδέονται μ' αυτά μπορεί να αποδοθούν στον επηρεασμό τους από κάποιο μη ευνοϊκό ή περιοριστικό παράγοντα του εδαφικού περιβάλλοντος.[1]
Υφή εδάφους
Οι φυσικές και χημικές ιδιότητες του εδάφους επηρεάζουν το ρυθμό αύξησης των ριζών και τον όγκο αυτών. Η αύξηση δε των ριζών περιορίζεται απ' το πορώδες του εδάφους, το μέγεθος των πόρων και την κινητικότητα των κόκκων του εδάφους, το καθένα απ' τα οποία επηρεάζει τη μηχανική αντίσταση. Οι κορυφές των ριζών, μπορεί να ασκήσουν πίεση 15 έως 25 ατμοσφαιρών και να διασπάσουν το χώμα. Μεγαλύτερη όμως πίεση ασκείται προς τα πλάγια από τις ρίζες, κατά τη δευτερογενή πάχυνση τους. Υπάρχει στενή σχέση μεταξύ της περιεκτικότητας του εδάφους σε νερό και της μηχανικής αντίστασης. Η επαφή των ριζών με το έδαφος είναι σημαντική για στήριξη και απορρόφηση. Οι αυξανόμενες ρίζες αξιοποιούν τις υπάρχουσες εδαφικές διόδους, αλλ' από παρατηρήσεις φαίνεται ότι πάνω απ' το 40% των νέων ριζών δεν έχουν καλή επαφή με το χώμα, όταν χάσουν το φλοιό τους και η διάμετρος τους μειωθεί. Η επαφή βελτιώνεται ξανά για τις ρίζες εκείνες που υφίστανται δευτερογενή αύξηση. Οι ρίζες αντιδρούν στις πιέσεις στο έδαφος δια τροποποιήσεως του μεγέθους του αγγειώδους ιστού, του μεγέθους των επιδερμικών κυττάρων, της διαμέτρου και του τύπου διακλάδωσης τους. Η αντίδραση αυτή δεν ερμηνεύεται πλήρως επί τη βάσει των φυσικών πιέσεων. Οι αυξητικές ουσίες πιθανόν να λαμβάνουν μέρος στην αντίδραση. Η εισδοχή των ριζών στο έδαφος, σε βάθος, αυξάνει, καθώς η υφή του εδάφους αλλάζει απ' το αμμώδες στο αργιλώδες, αν αμφότερα είναι βαθιά, αποστραγγίζουν καλά και δεν είναι συμπαγή. Σε αμμώδη και πηλώδη εδάφη οι πρωτογενείς ρίζες βρίσκονται επιφανειακά, αλλά διαθέτουν και κάθετες απορροφητικές ρίζες. Στα δε αργιλώδη εδάφη οι πρωτογενείς ρίζες εισχωρούν στο υπέδαφος διαγώνια.[1]
Οξυγόνο εδάφους
Οι απαιτήσεις του ριζικού συστήματος σε οξυγόνο διαφέρουν ανάλογα με το είδος. Τα περισσότερα καρποφόρα δένδρα και ιδιαίτερα εκείνα της οικογένειας Rosaceae, έχουν υψηλές ριζικές απαιτήσεις σε οξυγόνο και λειτουργούν καλύτερα σε υψηλότερες από 10% συγκεντρώσεις οξυγόνου. Η αύξηση μειώνεται σημαντικά σε συγκέντρωση 3-5%, αλλά οι ρίζες επιβιώνουν ή έχουν επιβιώσει σε συγκέντρωση οξυγόνου 0.1-3%. Οι αυξανόμενες ρίζες χρειάζονται περισσότερο οξυγόνο από τις μη αυξανόμενες τοιαύτες. Κανονικά δεν απαιτείται οξυγόνο, αν το δένδρο βρίσκεται σε λήθαργο. Αντίθετα, οι ρίζες που βρίσκονται σε ενεργό κατάσταση είναι πολύ ευαίσθητες στην έλλειψη οξυγόνου με τα ριζικά τριχίδια να μειώνουν τη δραστηριότητα τους εντός 30 λεπτών, όταν το οξυγόνο είναι περιορισμένο. Έλλειψη οξυγόνου στο έδαφος μπορεί να προέλθει απ' ανεπαρκή αερισμό, που οφείλεται στην ανεπάρκεια εδαφικών πόρων, για την ανταλλαγή αερίων, όπως σε συμπαγή ή λεπτόκοκκα σε υφή εδάφη και σ' έλλειψη αερισμού, λόγω κατάκλυσης των εδαφών με νερό. Σε μη κατακλυζόμενα από νερό εδάφη, από τις ρίζες και τους μικροοργανισμούς κατά την αναπνοή, χρησιμοποιείται οξυγόνο, με αποτέλεσμα αυτό να μειούται σε βαθμό που να προκαλεί έλλειψη αν ο ρυθμός διάχυσης του στο έδαφος είναι μικρός. [1]
Σχετικές σελίδες
Εισαγωγή στο περιβάλλον των ριζών
