Εχθροί ακτινιδιάς
Βαμβακάδα
Το κοκκοειδές αυτό (Pseudaulacaspis pentagona) είναι ο σοβαρότερος εχθρός και προσβάλλει τον κορμό, τα κλαδιά και τους καρπούς, είτε ως θηλυκό ακμαίο που είναι σκεπασμένο με προστατευτικό κάλυμμα, είτε ως νυμφικό στάδιο του αρσενικού το οποίο επίσης φέρει ένα επίμηκες ασπίδιο. Πολλαπλασιάζεται με μεγάλη ταχύτητα και έχει τρεις γενιές το έτος. Το έντομο απορροφάει χυμούς από το φυτό και προκαλεί την εξασθένησή του έως και την ξήρανση κληματίδων. Προκαλεί επίσης προσβολές στους καρπούς.
Για την αντιμετώπιση του εχθρού αυτού υπάρχουν τρία ωφέλιμα έντομα που είναι πολύ αποτελεσματικά στον έλεγχο της P. pentagona. Αυτά είναι τα Encarsia berlesey, Chilocorus bipustulatus, Lindorus tophanthae. Εφαρμόζεται όμως και μία μέθοδος που αποδεικνύεται πολύ αποτελεσματική και αυτή είναι η μέθοδος της υδροβολής με την οποία τα δένδρα ψεκάζονται με νερό υπό πίεση και έχει ως αποτέλεσμα τον καθαρισμό των κορμών και κλαδίσκων από την παρουσία του κοκκοειδούς. Επίσης βάσει του κανονισμού 2092/91 μπορεί να εφαρμοστούν διάφορα σκευάσματα παραφινελαίων.
Κλεονός
Ο κλεονός (Bothynoderes punctiventris) είναι ένας εχθρός που προκαλεί φαγώματα στα φύλλα και στο ρίζωμα. Τα φυτά εμφανίζουν μαρασμό και παραμένουν καχεκτικά ή πεθαίνουν. Είναι κυρίως έντομο που προσβάλλει τις τευτλοκαλλιέργειες. Σε έντονη προσβολή τα ριζώματα γίνονται ακατάλληλα για τη ζαχαρουργία. Ο ξηρός καιρός ευνοεί την εμφάνισή τους. Για την αντιμετώπιση του εχθρού αυτού απαιτείται ψεκασμός με εντομοκτόνα.
Μηλολόνθη
Το ενήλικο έχει μήκος 25–30mm, χρώματος υπομελανού. Ενώ η προνύμφη έχει μήκος 40–46mm, χρώματος λευκού. Ο εχθρός αυτός (Melolontha melolontha) προσβάλλει τις ρίζες και οι ζημιές είναι μεγαλύτερες στα φυτώρια. Προσβάλλει κυρίως σαν ακμαίο, φύλλα, άνθη και καρπούς. Όπως και ο κλεονός, είναι έντομο που προσβάλλει κυρίως τευτλοκαλλιέργειες. Οι ζημιές που επιφέρουν τα δύο αυτά έντομα δεν κρίνονται ως σοβαρές για την ακτινιδιά. Σαν προληπτικό μέτρο συνίσταται να μην γειτνιάζουν οι ακτινιδεώνες με εκτάσεις όπου καλλιεργούνται τεύτλα.
Θρίπας
Ο εχθρός αυτός (Thrips tabaki) προσβάλλει κυρίως τα φύλλα από την κάτω επιφάνεια μεταχρωματίζοντάς τα προς το ασημί και την τελική ξήρανσή τους. Μπορεί να προσβάλλει ακόμα και τους καρπούς. Υπάρχουν ωφέλιμα αρπακτικά του θρίπα όπως τα Orius sp, Anthocoris sp, Amblyseius sp. Σε σοβαρές περιπτώσεις προσβολών μπορούμε να εφαρμόσουμε σκευάσματα με βάση πυρεθρίνες που εξάγονται από το Chrysanthemum cinerariaefolium. Αρδεύσεις με τεχνητή βροχή εμποδίζουν τη μετακίνησή του από φύλλο σε φύλλο και μειώνουν την επιβίωσή του.
Ακάρεα Tentranychidae
Τα διαχειμάζοντα θηλυκά ακμαία εμφανίζονται κατά το στάδιο της πράσινης κορυφής και τρέφονται από φυτικούς χυμούς και προκαλούν αποχρωματισμούς στα φύλλα. Μέχρι σήμερα δεν έχουν δημιουργήσει οικονομικό πρόβλημα στην καλλιέργεια της ακτινιδιάς. Υπάρχουν αρπακτικά των τετρανύχων όπως της οικογενείας Phytoseiidae και κυρίως το αρπακτικό Phytoseiulus persimilis. Στην σπάνια περίπτωση έντονης προσβολής μπορούμε να εφαρμόσουμε θερινό πολτό ή κάποιο άλλο φυσικό εντομοκτόνο. Συστήνεται να γίνεται μία επέμβαση αν χρειαστεί με θερινό πολτό ο οποίος θα αντιμετωπίσει και την περίπτωση προσβολής από βαμβακάδα.
Νηματώδεις
Η ακτινιδιά προσβάλλεται από νηματώδεις του γένους Meloidogyne spp. και κυρίως από τα είδη Meloidogyne halpa και Meloidogyne javanica. Ο βιολογικός τους κύκλος ποικίλει από 21 ημέρες μέχρι και μήνες, κυρίως όμως υπολογίζεται σε 21 ή 45 ημέρες. Τα συμπτώματα που αναπτύσσονται στα φυτά είναι χαρακτηριστικά, όπως μικρά και λίγα φύλλα, μικρή βλάστηση, μαρασμός φύλλων και τελικά ξήρανση των φυτών. Γενικά το φυτό μένει καχεκτικό και η παραγωγή μειώνεται ποσοτικά και ποιοτικά. Η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης είναι η πρόληψη. Θα πρέπει να αποφεύγονται εδάφη που έχουν ιστορικό παρουσίας νηματωδών, έστω και αν μια εργαστηριακή ανάλυση εδάφους δεν το επιβεβαιώνει. Πριν από την εγκατάσταση της φυτείας μπορούμε να εφαρμόσουμε:
- Κατάκλυση του εδάφους με νερό που έχει ως αποτέλεσμα την μείωση του οξυγόνου στο μηδέν μέσα σε δύο ημέρες. Το CO2 αυξάνεται λόγω της δράσης αναερόβιων βακτηρίων που παράγουν τοξικές ουσίες για τους νηματώδεις. Επίσης παρατηρείται αύξηση στη συγκέντρωση αμμωνίας. Προϋπόθεση της μεθόδου είναι και η απομάκρυνση των ζιζανίων.
- Ηλιοαπολύμανση. Το έδαφος καλύπτεται με πλαστικό σε περιοχές με επαρκή ηλιακή ακτινοβολία για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Αναπτύσσονται ωφέλιμοι μικροοργανισμοί υπεύθυνοι για την βιολογική καταπολέμηση φυτοπαθογόνων, εχθρών και φυτών. Βασίζεται στη φυσική, χημική και βιολογική μεταβολή που υφίσταται το έδαφος κάτω από την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας.
- Καθαρό φυτικό υλικό. Είναι πολύ σημαντικό να μεταφυτεύονται φυτά χωρίς προσβολή από νηματώδεις. Για αυτό πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη σημασία στην εγκατάσταση των φυτωρίων.
- Η ενσωμάτωση οργανικών ουσιών μειώνει την πυκνότητα του πληθυσμού λόγω της αύξησης των λιπαρών οξέων και των φαινολικών ουσιών στο έδαφος. Στην περίπτωση όπου το έδαφος έχει νηματώδεις και χρησιμοποιούμε κοπριά για λίπασμα, ο πληθυσμός των νηματωδών φθάνει στο μέγιστο της πυκνότητάς του κατά την περίοδο της συγκομιδής.
Μετά την εγκατάσταση της φυτείας παίρνουμε πάντα μέτρα προφύλαξης σε όλες τις καλλιεργητικές φροντίδες ώστε να μην μεταφέρουμε νηματώδεις άθελα μας σε ένα υγιές χωράφι(μολυσμένα εργαλεία και επιφανειακή άρδευση). Σαν έσχατο όπλο καταπολέμησης μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μη φυτοτοξικά νηματοδοκτόνα όπως είναι το λάδι Neem.
