Αειθαλές καρποφόρο δένδρο, Εσπεριδοειδή

Τα εσπεριδοειδή φέρουν ξυλοφόρους και μικτούς ανθοφόρους οφθαλμούς. Οι ξυλοφόροι οφθαλμοί απαντούν επάκρια ή πλάγια των βλαστών, και οι μικτοί ανθοφόροι οφθαλμοί μόνον πλάγια αυτών.

Η διάκριση τους, μορφολογικά και ανατομικά, είναι αδύνατη από του σχηματισμού τους μέχρι ολίγων ημερών πριν από την έκπτυξή τους, οπότε εμφανίζονται ανατομικές μικροσκοπικές διαφορές. Και τα δυο είδη οφθαλμών περιβάλλονται με περιβλήματα, που λειτουργούν προστατευτικά ως λέπια.

Συνήθως χαρακτηρίζονται γυμνοί, γιατί στερούνται του προστατευτικού από λέπια καλύματος, που παρατηρείται στους οφθαλμούς των φυλλοβόλων καρποφόρων δένδρων.

Η διαφοροποίηση των οφθαλμών, σε μικτούς ανθοφόρους, γίνεται λίγες εβδομάδες πρίν από τη βλάστηση τους. Το επάκριο τμήμα ενός νεαρού βλαστού εσπεριδοειδούς έχει θολοειδή μορφή, αποτελείται από μεριστωματικά κύτταρα και περιβάλλεται από εμβρυώδη λέπια και στοιχειώδη φύλλα. Συνηθίζεται να αποκαλείται και επάκριο μερίστωμα.

Όταν ένας φυλλοφόρος βλαστός αποκτήσει ορισμένο μήκος, χάνει το επάκριο μερίστωμα του, γιατί λίγο πιο κάτω απ' αυτό σχηματίζεται μια αφοριστική μεριστωματική στιβάδα από κύτταρα, που το απομονώνει απ' το βλαστό και το αναγκάζει να ξεραθεί και να πέσει.

Η φυσιολογική αυτή πτώση του επάκριου μεριστώματος αποδίδεται, πολλές φορές κακώς, από πολλούς παραγωγούς, σε ζημιά από παγετό. Η επέκταση επομένως ενός βλαστού, που χάνει το επάκριο μερίστωμα του, γίνεται από τον αμέσως επόμενο οφθαλμό.

Οι μασχαλιαίοι οφθαλμοί αρχίζουν να εκπτύσσονται κατά τη διάρκεια των ζεστών περιόδων του Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου, αλλά η νέα βλάστηση δεν αυξάνει με δραστηριότητα μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου ή Μαρτίου.

Ένα μεγάλο μέρος των μασχαλιαίων οφθαλμών εκπτύσσεται κανονικά, κυρίως δε εκείνοι που βρίσκονται προς την κορυφή του βλαστού. Τα εσπεριδοειδή χαρακτηρίζονται από βλάστηση, που εμφανίζεται κατά κύματα, τουλάχιστον δυο το χρόνο, ένα την άνοιξη και ένα το καλοκαίρι.

Η ανοιξιάτικη όμως βλάστηση