Κυριότερες ποικιλίες επιτραπέζιων σταφυλιών που καλλιεργούνται στην Ελλάδα
Ραζακί
Γενικά
Η σπουδαιότερη ποικιλία επιτραπέζιων σταφυλιών για τη χώρα μας. Συνιστάται για τις περιοχές των νομών Έβρου, Καβάλας, Θεσσαλονίκης, Κορινθίας, Εύβοιας, Λασηθίου, Ηρακλείου, Ρεθύμνης και Χανίων. Συνώνυμά του αναφέρονται τα Κέρινο και Σμυρνέικο.
Αμπελογραφικά
Φύλλο σχεδόν μεγάλο, πεντάκολπο και πεντάλοβο, κυκλικό. Το έλασμα είναι λείο με την άνω επιφάνεια χρώματος πράσινου σκοτεινού. Μισχικός κόλπος σχήματος U ανοιχτού. Σταφύλι μεγάλο, κωνικό, συχνά με διακλαδώσεις, σχεδόν αραιόραγο. Η ράγα είναι μεγάλη, κανονική, αντωοειδής και περιέχει 2-4 γίγαρτα. Ο φλοιός είναι μάλλον παχύς, διαφανής με χαρακτηριστικό κίτρινο-κεχριμπαρένιο χρώμα, καλυμμένος με λεπτό στρώμα άχνης. Η σάρκα είναι τραγανή, ανθεκτική με χαρακτηριστική γεύση, όχι πολύ γλυκειά.
Ιδιότητες
Πολύτιμη ποικιλία αμπέλου επιτραπέζιας χρήσης, με εξαιρετική συμπεριφορά στις εδαφοκλιματικές συνθήκες των αμπελοφόρων περιοχών. Την καλύτερη ποιότητα σταφυλιών δίνει σε περιοχές με υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία, με επαρκή εδαφική υγρασία και δροσερό περιβάλλον, όπου η ωρίμανση των σταφυλιών συντελείται αργά και η παραγωγή οψιμίζει. Παρά το γεγονός πως δεν παρουσιάζει προβλήματα ευδοκίμησης σε διάφορους τύπους εδαφών, «προτιμά» τα ασβεστολιθικά, μαργώδη εδάφη. Οι συνθήκες αυτές όχι μόνο συμβάλλουν στην παραγωγή σταφυλιών ποιότητας αλλα βελτιστοποιούν τις ιδιότητες της ποικιλίας που αφορούν την ικανότητα των σταφυλιών για συντήρηση και την αντοχή τους στους χειρισμούς επεξεργασίας και μεταφοράς σε μεγάλες αποστάσεις. Ποικιλία ζωηρή, παραγωγική, μορφώνεται σε κρεββατίνα ή γραμμικό και σε κύπελλο. Δέχεται κλάδεμα μακρό ή μεικτό ή και βραχύ και το σταφύλι παρουσιάζεται στο δεύτερο ή τρίτο κόμβο.
Σιδερίτης
Γενικά
Καλλιεργείται συστηματικά στη Β. και Β.Δ. Πελοπόννησο, Εύβοια, ενώ απαντάται σποραδικά σε όλες τις αμπελουργικές περιοχές της χώρας. Χαρακτηρίζεται ως «επιτρεπόμενη για καλλιέργεια ποικιλία» για τις περιοχές που αναφέρθηκαν κι ακόμη για τις περιοχές των νομών Ιωαννίνων και Θεσσαλίας.
Αμπελογραφικά
Φύλλο μεγάλο, σφηνοειδές, πεντάλοβο, παχύ, με λείες τις επιφάνειες του ελάσματος. Μισχικός κόλπος σχήματος V. Σταφύλι πολύ μεγάλο (το μήκος του φτάνει τα 45 εκατοστά και το πλάτος του τα 25 εκατοστά), κυλινδροκωνικό, μέτρια πυκνό. Ράγα συνήθως ελλειψοειδής με παχύ φλοιό, ανθεκτικό με χρώμα ρόδινο έως ρόδινο-ιώδες. Η σάρκα είναι λευκή, τραγανή, σκληρή. Χαρακτηριστική είναι η παρουσία ανισομεγέθων ραγών και διαφόρου βαθμού ωρίμανσης. Οι μικρές ράγες είναι αγίγαρτες και περισσότερο γλυκές από τις κανονικού μεγέθους.
Ιδιότητες
Όψιμη ποικιλία, ωριμάζει τα σταφύλια μετά το δεύτερο δεκαήμερο του Οκτωβρίου. Ποικιλία αμπέλου παραγωγική, ζωηρή, μορφώνεται συνήθως σε υψίκορμο κύπελλο και δέχεται κλάδεμα, ανάλογα με την περιοχή, μακρό, βραχύ και μεικτό. Η αξία (εμπορική κύρια) της ποικιλίας αποδίδεται στην οψιμότητά της και στις ιδιότητες των σταφυλιών να συντηρούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα και να αντέχουν στη μεταφορά.
Η καλλιέργεια του Σιδερίτη υποχωρεί τα τελευταία χρόνια, όμως εξακολουθεί να ζητείται από την εσωτερική κύρια αγορά
Φράουλα
Γενικά
Καλλιεργείται από πολλά χρόνια στη χώρα μας και θεωρείται ιθαγενής ποικιλία. Δε συνιστάται η επέκταση της καλλιέργειάς της, επιτρέπεται όμως (και καλλιεργείται) στην Β. Πελοπόννησο και σποραδικά απαντάται σε ολόκληρη την αμπελουργική χώρα. Παραλλαγή της αναφέρεται η Άσπρη (Λευκή) φράουλα, που μάλλον όμως πρόκειται για ξεχωριστή ποικιλία.
Αμπελογραφικά
Φύλλο μέτριου έως μεγάλου μεγέθους, στρογγυλό, πεντάλοβο, πεντάκολπο, βαθυπράσινο στην άνω επιφάνεια, ανοιχτού πράσινου χρώματος στην κάτω επιφάνεια. Μισχικός κόλπος σχήματος U ανοιχτού. Σταφύλι μεγάλο έως πολύ μεγάλο (30-45 εκατοστά), κυλινδρικό έως κυλινδροκωνικό, αραιόρραγο. Ράγα μεγάλη, ωοειδής, με φλοιό λεπτό, διαφανή, ρόδινο ή ερυθρορόδινο, πεπιεσμένη στο μέσο της. Σάρκα τραγανή, με ουδέτερη γεύση.
Ιδιότητες
Ποικιλία αμπέλου έγχρωμη, όψιμη (πλήρης ωρίμανση από το δεύτερο δεκαήμερο του Οκτωβρίου), παραγωγική. Μορφώνεται σε υψίκορμο κύπελλο ή σε κρεββατίνα και δέχεται κλάδεμα βραχύ ή μεικτό. Τα σταφύλια απαντούν στον τρίτο ή τέταρτο κόμβο του καρποφόρου βλαστού. Είναι ευαίσθητη η ποικιλία Φράουλα στον περονόσπορο και το ωίδιο. Προτιμά εδάφη γόνιμα, πεδινά.
Τα σταφύλια της φράουλας δεν προσφέρονται για συντήρηση και μεταφορά, λόγω όμως της οψιμότητας και της μεγάλης παραγωγικότητας εκτιμάται και συνιστάται για την εσωτερική αγορά.
Όψιμος Εδέσσης
Γενικά
Καλλιεργείται στις αμπελουργικές περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας (Έδεσσα, Νάουσα, Ν. Τριγλία, Χαλκιδική). Είναι γνωστή και με τα ονόματα Ντόπιο, Σταφύλι Καρατζόβας, Καρατζόβικο, Χειμωνιάτικο, Φουστάνη, Πασχαλινό, Αμάσεια (είναι όμως διαφορετική ποικιλία από την Amassya που καλλιεργείται στην Μ. Ασία).
Αμπελογραφικά
Φύλλο μέτριου έως μεγάλου μεγέθους, πεντάλοβο, ελαφρά σφηνοειδές, με έλασμα σκληρό, κυμματοειδές, λείο. Μισχικός κόλπος U ανοιχτού. Σταφύλι μέτριου μεγέθους, κυλινδροκωνικό, σχεδόν πυκνόρραγο. Ράγα ωοειδής, μέτρια έως μεγάλη, με παχύ ανθεκτικό, κιτρινόλευκο φλοιό καλυμμένο με λάφθονη άχνη. Η σάρκα είναι ανθεκτική, τραγανή με γλυκειά γεύση.
Ιδιότητες
Λευκή ποικιλία αμπέλου, ζωηρή, πολύ παραγωγική, με δύο σταφύλια στον καρποφόρο βλαστό. Μορφώνεται σε απλό γραμμικό ή σε κρεββατίνα και σε κύπελλο. Αξιόλογη όψιμη ποικιλία με τοπικό, κύρια, ενδιαφέρον αλλά και με προοπτικές για εξαγωγή, εφόσον αξιοποιηθούν οι δυνατότητες της ποικιλίας σε κατάλληλες εδαφοκλιματικές συνθήκες.
Όψιμος Σουφλίου
Γενικά
Καλλιεργείται σχεδόν αποκλειστικά στο νομό Έβρου (περιοχή Σουφλίου). Ονομάζεται και Ραζακί Σουφλίου.
Αμπελογραφικά
Φύλλο μεγάλο, σχεδόν κυκλικό, πεντάλοβο με έλασμα λείο και επίπεδο. Μισχικός κόλπος σχήματος V ή U. Σταφύλι μεγάλο, κυλινδροκωνικό, σχεδόν πυκνόρραγο. Η ράγα είναι μεγάλη, ελλειψοειδής (ή και ωοειδής) με ανθεκτικό φλοιό, πρασινοκίτρινου χρώματος. Η σάρκα είναι ανθεκτική, με όχι ιδιαίτερα γλυκιά γεύση.
Ιδιότητες
Λευκή ποικιλία αμπελιού, όψιμη, ζωηρή, παραγωγική. Μορφώνεται σε γραμμικό σχήμα και δέχεται κλάδεμα βραχύ. Τα σταφύλια της ποικιλίας παρουσιάζουν αξιόλογη ικανότητα για συντήρηση και μεταφορά. Παρουσιάζει τοπικό ενδιαφέρον γιατί αξιοποιεί τις συνθήκες της περιοχής. Τα τελευταία χρόνια όμως στις αμπελουργικές περιοχές του νομού Έβρου συνιστάται η ποικιλία Ραζακί (σε αντικατάσταση του Όψιμου Σουφλίου).
Αητονύχι άσπρο
Γενικά
Στην ομάδα των Αητονυχιών περιλαμβάνονται τρεις ευδιάκριτες ποικιλίες μεταξύ των: το Α. άσπρο, το Α. μαύρο και το Α. κόκκινο. Από τις τρεις ποικιλίες πιο διαδεδομένη είναι το Α. άσπρο, το οποίο καλλιεργείται σποραδικά, όχι συστηματικά σε όλα τα αμπελουργικά διαμερίσματα της χώρας.
Αμπελογραφικά
Φύλλο μεγάλο, σφηνοειδές, με πέντε πολύ βαθείς κόλπους. Έλασμα λείο στην άνω επιφάνεια, με χνοασμό στην κάτω. Μισχικός κόλπος σχήματος U. Σταφύλι μεγάλο, κυλινδροκωνικό, αραιόρραγο. Ράγα ωοειδής, επιμήκης ή και συνηθέστερα γαμψή. Φλοιός παχύς ανθεκτικός, χρώματος κίτρινου, χρυσαφί. Η σάρκα είναι ανθεκτική, σχετικά τραγανή.
Ιδιότητες
Σχετικά όψιμη ποικιλία αμπέλου (πλήρης ωρίμανση από τα μέσα του Σεπτέμβρη), ζωηρή, μέτριας παραγωγικότητας. Μορφώνεται σε κύπελλο και δέχεται κλάδεμα βραχύ ή και μακρό. Ευαίσθητη ποικιλία στον περονόσπορο και το ωίδιο. Τα σταφύλια της ποικιλίας αυτής δεν ενδείκνυνται για συντήρηση και μεταφορά.
Μοσχάτο Αμβούργου
Γενικά
Καλλιεργείται στις αμπελουργικές περιοχές της Θεσσαλίας και Μακεδονίας, σε έκταση αρκετά σημαντική. Κατατάσσεται στις «επιτρεπόμενες» και όχι στις «συνιστώμενες» ποικιλίες. Είναι γνωστή και ως Μοσχάτο μαύρο.
Αμπελογραφικά
Φύλλο μέτριο έως μεγάλο, πεντάκολπο με έλασμα κυματώδες. Κάτω επιφάνεια χνοώδης. Μισχικός κόλπος σχήματος V ή U. Σταφύλι σχεδόν μεγάλο, κυλινδρικό ή κυλινδροκωνικό, αραιόραγο. Ράγα μέτρια έως μεγάλη, ελλειψοειδής με φλοιό μελανο-ιώδη, καλυμμένο με λεπτό στρώμα άχνης. Σάρκα μάλλον υδαρής, αλλά αρωματική (μοσχάτη) και με γλυκιά γεύση.
Ιδιότητες
Ποικιλία αμπέλου ζωηρή, μέτρια παραγωγική. Μορφώνεται σε χαμηλό κύπελλο και δέχεται κλάδεμα βραχύ. Συνιστάται η καλλιέργειά του σε ευνοϊκές εδαφοκλιματικές συνθήκες, όπου αναπτύσσει τις ιδιότητές του. Σε αντίθετη περίπτωση και με άστοχες καλλιεργητικές επεμβάσεις που αυξάνουν την παραγωγή υποβαθμίζεται έντονα η ποιότητα των σταφυλιών.
Cardinal
Γενικά
Συνιστώμενη ποικιλία αμπέλου για τις περιοχές των Νομών Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Πιερίας, Λάρισας, Κέρκυρας, Κορινθίας, Εύβοιας και την Κρήτη. Σήμερα καλλιεργούνται περί τα 15000 στρέμματα με παραγωγή 22000 τόνων σταφυλιών.
Αμπελογραφικά
Φύλλο μέτριο έως μεγάλο, σφηνοειδές, πεντάκολπο, με έλασμα παχύ, λείο, βαθυπράσινο. Μισχικός κόλπος σχήματος U ανοιχτό. Σταφύλι μεγάλο, κωνικό, αραιόραγο, συνήθως πτερυγωτό. Ράγα μεγάλη έως πολύ μεγάλη, σφαιρική-ωοειδής, με φλοιό μέτριου πάχους, ερυθροιώδη, καλυμμένο με άφθονη άχνη. Σάρκα ανθεκτική, τραγανή, με ευχάριστη γεύση, ελαφρά αρωματική.
Ιδιότητες
Προϊόν διασταυρώσεως των ποικιλιών Flame Rokey x Ribier du Maroc, είναι η πιο πρώιμη ποικιλία επιτραπέζιων σταφυλιών που καλλιεργείται στη χώρα μας. Ποικιλία ζωηρή, παραγωγική, με υψηλές αποδόσεις σταφυλιών με ωραία εμφάνιση, επιδεκτικών στους χειρισμούς επεξεργασίας και ανθεκτικών στη συντήρηση και μεταφορά, με την προϋπόθεση ότι καλλιεργείται σε ευνοϊκό εδαφοκλιματικό περιβάλλον και δέχεται τις κατάλληλες καλλιεργητικές φροντίδες. Τα πρέμνα μορφώνονται σε κύπελλο ή γραμμικό και δέχονται κλάδεμα βραχύ. Κάθε καρποφόρος βλαστός είναι δυνατόν να φέρει και 4 σταφύλια. Μειονέκτημα της ποικιλίας το σχάσιμο των ραγών και η παρατηρούμενη ανισορραγία. Συχνά παρατηρείται, κάτω από δυσμενείς συνθήκες και υπερβολικό φορτίο, και ανομοιομορφία στο χρώμα των ραγών. Αξιοσημείωτη είναι τέλος, η ευαισθησία της στις προσβολές του ωιδίου.
Ribier
Γενικά
Ποικιλία έγχρωμη, γαλλικής προέλευσης, γνωστή και ως Alfonce iavallee. Συνιστώμενη για τις περιοχές των Νομών Καβάλας, Θεσσαλονίκης και Λάρισας.
Αμπελογραφικά
Φύλλο μεγάλο, πεντάκολπο, σφηνοειδές, με έλασμα κυματώδες. Κάτω επιφάνεια ελάσματος καλυμμένη με χνοασμό. Μισχικός κόλπος σχήματος V κλειστού. Σταφύλι μεγάλο, κωνικό, σχεδόν πυκνόρραγο. Ράγα πολύ μεγάλη, σφαιρική έως ελλειπτική, με φλοιό μέτριου πάχους, χρώματος κυανομελανού, καλυμμένος με άφθονη άχνη. Η σάρκα είναι ανθεκτική, μέτρια γλυκιά και ουδέτερης γεύσης.
Ιδιότητες
Ποικιλία αμπέλου ζωηρή, παραγωγική, μέσης πρωιμότητας. Μορφώνεται σε γραμμικό σχήμα και δέχεται κλάδεμα βραχύ. Ευδοκιμεί σε θερμές περιοχές με πλούσιο, γόνιμο έδαφος. Ευαίσθητη στις προσβολές του ωιδίου. Κάτω από ευνοϊκές συνθήκες τα σταφύλια της ποικιλίας είναι πολύ καλής ποιότητας, επιδεκτικά στη συντήρηση με ψύξη και τη μεταφορά.
Calmeria
Γενικά
Νέα ποικιλία για την αμπελοκομική πράξη της χώρας, συνιστώμενη για τις περιοχές των Νομών Κορινθίας, Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Πιερίας.
Αμπελογραφικά
Φύλλο μέτριου μεγέθους, σφηνοειδές, τρίλοβο, τρίκολπο. Μισχικός κόλπος σχήματος λύρας ανοιχτής. Έλασμα μέτρια παχύ, λείο με ανοιχτό πράσινο χρώμα. Σταφύλι μεγάλο, κωνικό, πτερυγωτό, μέτριας πυκνότητας. Ράγα μεγάλη, ελλειπτική, ελαφρά γαμψή, με παχύ φλοιό καλυμμένο με άφθονη άχνη. Περιέχει συνήθως 2-3 γίγαρτα. Το χρώμα του φλοιού είναι κιτρινοπράσινο, η σάρκα τραγανή, ανθεκτική, ουδέτερης γεύσης.
Ιδιότητες
Ποικιλία αμπέλου ζωηρή, παραγωγική, σχεδόν όψιμη. Μορφώνεται σε γραφικό σύστημα, κύπελλο ή και κρεβατίνα και δέχεται βραχύ κλάδεμα καρποφορίας. Προτιμά εδάφη μέσης σύστασης με υψηλή εδαφική υγρασία. Αξιόλογη ποικιλία εξαιτίας της σχετικής οψιμότητας και της ικανότητας των σταφυλιών να συντηρούνται σε συνθήκες ψύξης και να αντέχουν για μακρό χρόνο στη μεταφορά.
Italia
Γενικά
Καλλιεργείται σε μικρή έκταση στη χώρα μας. Συνιστάται για ορισμένες περιοχές του Νομού Κορινθίας. Είναι γνωστή και ως Ραζακί Μοσχάτο και Ideal.
Αμπελογραφικά
Φύλλο μέσου μεγέθους έως μεγάλο, πεντάλοβο, σφηνοειδές. Μισχικός κόλπος σχήματος V. Το έλασμα είναι πομφολυγώδες, λείο στην άνω επιφάνεια. Σταφύλι μεγάλο, κωνικό ή κυλινδρικό, σχεδόν πυκνόρραγο. Ράγα μεγάλη, ελλειψοειδής, με φλοιό κίτρινο, μέτριου πάχους. Η σάρκα είναι ανθεκτική με ελαφρά γεύση μοσχάτου. Συνήθως περιέχει 2-3 γίγαρτα.
Ιδιότητες
Αξιόλογη ποικιλία αμπέλου, μέσης εποχής ωρίμανσης, ζωηρή, παραγωγική. Μορφώνεται σε κύπελλο, γραμμικό και σε κρεββατίνα, ανάλογα με την περιοχή. Δέχεται μικρό κλάδεμα καρποφορίας και είναι ευαίσθητη στις προσβολές του ωιδίου ενώ παρουσιάζει ευαισθησία και στην επίδραση του θείου. Σε θερμές περιοχές και ελαφρά εδάφη επιτυγχάνεται η καλύτερη ποιότητα σταφυλιών με το χαρακτηριστικό άρωμα. Χαρακτηριστική ιδιότητα η ικανότητα διατήρησης των σταφυλιών για μικρό χρονικό διάστημα στα πρέμνα και ακόμη η αντοχή στους χειρισμούς συντήρησης με ψύξη και μεταφοράς.
Black Magic N
Πρώιμη ερυθρή ποικιλία που δημιουργήθηκε στην Μολδαβία. Ποικιλία μέσης ζωηρότητας και καλής παραγωγικότητας με ιδιαίτερο πλεονέκτημα την μεγάλη πρωιμότητα της (1-2 Δεκαήμερο Ιουλίου). Δέχεται κλαδέματα τόσο κοντά, αλλά και μακριά και διαμόρφωση τέτοια ώστε να διασφαλίζεται η μέγιστη πρωιμότητα. Εποχή έκπτυξης 3ο δεκαήμερο Μαρτίου, εποχή άνθισης 3ο δεκαήμερο Μαίου και εποχή ωρίμανσης 2ο δεκαήμερο Ιουλίου. Πολύ ενδιαφέρουσα ποικιλία, λόγω της πρωιμότητας της και των οργανοληπτικών συστατικών των σταφυλιών.
Crimson Seedless N
Ποικιλία πολύ μεγάλης ζωηρότητας και παραγωγικότητας προτιμά υψηλά σχήματα διαμόρφωσης και ζεστά κλίματα. Η γονιμότητα των οφθαλμών ανέρχεται στο 0,96. Η εποχή έκπτυξης 1ο δεκαήμερο Απριλίου, εποχή άνθισης 1ο δεκαήμερο Ιουνίου και εποχή ωρίμανσης 1ο δεκαήμερο Οκτωμβρίου. Αγιγαρτή ποικιλία με ενδιαφέρον τόσο στην εγχώρια, όσο και στην εξαγωγική της δυνατότητα. Καλή αντοχή στις μεταφορές και ικανοποιητική μετασυλλεκτική διαχείριση.
Moscato Amburgo N
Ερυθρή ποικιλία ευρέως γνωστή στην Ελλάδα, όπου συνήθως χρησιμοποιείται ως επιτραπέζια και ως οινοποιήσιμη (Λάρισα-Τύρναβος). Ποικιλία μέσης ζωηρότητας και καλής παραγωγικότητας με χαρακτηριστικό μοσχάτο άρωμα. Είναι ευαίσθητη στο ωίδιο, στον περονόσπορο και στον βοτρύτη. Εποχή έκπτυξης 1ο δεκαήμερο Απριλίου, εποχή άνθισης 1ο-2ο δεκαήμερο Ιουνίου και εποχή ωρίμανσης 1ο δεκαήμερο Σεπτεμβρίου. Το χαρακτηριστικό άρωμα του μοσχάτου είναι το βασικό πλεονέκτημα της ποικιλίας αυτής και η καθιέρωση της στην εγχώρια αγορά.
