Μέθοδοι εκτροφής σαλιγκαριού
Εκτροφή ανοικτού τύπου
Η εκτροφή Ανοικτού ή Ιταλικού Τύπου [1] είναι συνδυασμός αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής, που πραγματοποιείται σε ανοιχτούς περιφραγμένους χώρους όπου καλλιεργούνται και τα φυτά με τα οποία τρέφονται τα σαλιγκάρια. Η μέθοδος αυτή παρουσιάζει πλεονεκτήματα όπως το χαμηλότερο κόστος επένδυσης και η καλύτερη ποιότητα παραγωγής, αλλά ενέχει υψηλότερη αβεβαιότητα λόγω της μεγαλύτερης εξάρτησης από τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Απαραίτητες προϋποθέσεις για την αποδοτικότητα της μεθόδου είναι η ύπαρξη ευνοϊκών κλιματολογικών και εδαφολογικών συνθηκών (θερμοκρασίες μεταξύ 7-28°C, υγρασία μεταξύ 75-95%, ευνοϊκές φωτοπερίοδοι ανάλογα με το βιολογικό κύκλο, περιορισμένα ακραία καιρικά φαινόμενα, ασβεστώδες έδαφος με pH>6,5 που στραγγίζει εύκολα και δεν δημιουργεί λάσπες, κ.λπ.), εξασφάλιση νερού καλής ποιότητας και περιορισμένη παρουσία θηρευτών.
Προεργασία
Εξέταση καταλληλότητας αγροκτήματος (κλιματολογικές συνθήκες, άνεμοι, κλίσεις, κ.λπ.), ανάλυση εδάφους και νερού, επιχειρηματικό σχέδιο και αξιολόγηση βιωσιμότητας.
Προετοιμασία του εδάφους
(Βαθύ όργωμα, φρεζάρισμα, καταπολέμηση ζιζανίων, απολύμανση και μυοκτονία σε περίπτωση που υπάρχουν ποντίκια).
Εγκατάσταση
(Περίφραξη, τοποθέτηση λαμαρινών στο έδαφος σε βάθος 30 – 50 cm για προστασία από τρωκτικά και άλλους θηρευτές, διχτυού που εμποδίζει τη φυγή των σαλιγκαριών, συστήματος άρδευσης μεσωλήνες και μπεκ τεχνητής βροχής).
Προμήθεια γεννητόρων (μάνες)
Συνήθως επιλέγονται πιστοποιημένοι γεννήτορες από κάποιον προμηθευτή (για ελαχιστοποίηση των κινδύνων), αλλά από το δεύτερο χρόνο λειτουργίας χρησιμοποιούνται γεννήτορες ιδιοπαραγωγής.
Γονιμοποίηση-αναπαραγωγή
Συνήθως τα σαλιγκάρια ζευγαρώνουν προς το τέλος της άνοιξης, αλλά υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάλογα με την περιοχή λόγω των διαφορετικών κλιματολογικών συνθηκών. Σε συνθήκες εκτροφής κάθε σαλιγκάρι γεννά από 40 μέχρι 120 αυγά τα οποία εναποτίθενται εντός του εδάφους. Η περίοδος επώασης διαρκεί περίπου 12-13 ημέρες και μία εβδομάδα μετά τη γέννηση τα νεογέννητα σαλιγκάρια βγαίνουν στην επιφάνεια για να τραφούν.
Πάχυνση
Η περίοδος πάχυνσης (από τη γέννηση μέχρι την πώληση) διαρκεί από 12 μέχρι 15 μήνες, αλλά μπορεί να υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάλογα με τις επικρατούσες συνθήκες στα εκτροφεία, τη διατροφή κ.λπ. Τα σαλιγκάρια τρέφονται από τα φυτά που καλλιεργούνται στο εκτροφείο (ραδίκι, τριφύλλι, κοκκινογούλι, τεύτλο, λευκό σέσκλο, ελαιοκράμβη, ηλίανθος και συμπληρωματικά φυτά ή φύλλα άλλων λαχανικών), ενώ σε περίπτωση που η τροφή δεν είναι επαρκής απαιτείται προσθήκη φυτών και από άλλα αγροτεμάχια. Ορισμένοι εκτροφείς συμπληρώνουν τη διατροφή και με ειδικό φύραμα ώστε να μεγιστοποιήσουν την παραγωγή τους. Για να παραχθεί ένα κιλό σαλιγκαριών απαιτούνται 7-8 κιλά φυτών.
Συλλογή
Η συλλογή των σαλιγκαριών ξεκινά όταν τα σαλιγκάρια φτάσουν στο επιθυμητό μέγεθος. Αυτά που θα πωληθούν νωπά τοποθετούνται σε αεριζόμενα κλουβιά, όπου υφίστανται δίαιτα τουλάχιστον για 4 ημέρες, ώστε να καθαρίσει ο εντερικός τους σωλήνας και στη συνέχεια γίνεται εξωτερικός καθαρισμός.
Αποθήκευση
Τα συλλεχθέντα σαλιγκάρια αποθηκεύονται προσωρινά σε ξύλινα κιβώτια αφού πρώτα γίνει η απομάκρυνση των νεκρών ζώων.
Συσκευασία
Σε ξύλινα ή πλαστικά κιβώτια 10, 20 ή 25 κιλών για πωλήσεις σε εμπόρους ή μεταποιητές και σε μικρότερες συσκευασίες για τη λιανική.
Βιβλιογραφία
Εκτροφή κλειστού τύπου
Η εκτροφή Κλειστού ή Γαλλικού Τύπου [1] είναι κτηνοτροφική παραγωγή, όπου τα σαλιγκάρια εκτρέφονται με ειδικά φυράματα σε κλειστούς προστατευμένους χώρους. Η μέθοδος αυτή παρουσιάζει σοβαρά πλεονεκτήματα, όπως ελεγχόμενες συνθήκες παραγωγής σε όλα τα στάδια, υψηλότερη παραγωγικότητα και αποδοτικότητα, αλλά απαιτεί υψηλότερο κόστος επένδυσης και έχει αυξημένο κόστος παραγωγής.
Για την εγκατάσταση και λειτουργία μιας μονάδας εκτροφής κλειστού τύπου απαιτείται η ακόλουθη διαδικασία:
Προετοιμασία του εδάφους
Βαθύ όργωμα, φρεζάρισμα, καταπολέμηση ζιζανίων, απολύμανση, μυοκτονία, βελτίωση της αποστραγγιστικής ικανότητας ή τοποθέτηση χαλικιών.
Εγκατάσταση
Κατασκευή μεταλλικού σκελετού θερμοκηπιακού τύπου, τοποθέτηση λαμαρινών στο έδαφος σε βάθος 30–50 cm για προστασία από θηρευτές, πλήρης κάλυψη με δίχτυ (σκίασης 90-95%) για προστασία από τον ήλιο και τα πουλιά, συστήματος υδρονέφωσης με μπεκ, διαμόρφωση εσωτερικών πάρκων με ηλεκτρικό σύστημα αποτροπής εξόδου και τοποθέτηση σκεπάστρων (φωλιών) από ανθεκτικό ξύλο, όπου βρίσκουν καταφύγιο τα σαλιγκάρια. Οι φωλιές είναι συνήθως σχήματος Λ, αλλά τελευταία αναπτύσσονται και οι τύπου κουρτίνας που επιτρέπουν μεγαλύτερη χωρητικότητα σε δεδομένο χώρο.
Προμήθεια γεννητόρων (μάνες) ή γόνου
Μόνο στο πρώτο έτος για τα εκτροφεία με αναπαραγωγή. Τα υπόλοιπα προμηθεύονται γόνο στην αρχή κάθε περιόδου εκτροφής.
Γονιμοποίηση-αναπαραγωγή ή προμήθεια γόνου
Η αναπαραγωγή μπορεί να γίνεται σε ειδικό κλειστό χώρο αναπαραγωγής με ελεγχόμενες συνθήκες θέρμανσης, υγρασίας και φωτοπεριόδου. Η αναπαραγωγή σε ελεγχόμενες συνθήκες έχει το πλεονέκτημα της επιλογής του χρόνου ανάλογα με τον προγραμματισμό της μονάδας, ενώ οι γεννήτορες μπορούν να τεθούν σε τεχνητό λήθαργο μέσα σε ειδικά ψυγεία.
Πάχυνση
Λόγω των καλύτερων συνθηκών που επικρατούν στα διχτυοκήπια, η περίοδος πάχυνσης (από τη γέννηση μέχρι την πώληση) διαρκεί από 7 μέχρι 9 μήνες. Τα σαλιγκάρια τρέφονται με ειδικά φυράματα δημητριακών η σύνθεση των οποίων διαφοροποιείται ανάλογα με τη φάση ανάπτυξης των ζώων. Στο στάδιο της αναπαραγωγής οι γεννήτορες τρέφονται με μία σύνθεση πλούσια σε πρωτεϊνες, ενέργεια, ασβέστιο, μέταλλα και βιταμίνες(A,D και E). Για τα νεογνά χρησιμοποιείται μια σύνθεση πιο εύπεπτη που περιέχει γλουτένη, γαλακτοκομικά, ζαχαρίνες, ασβέστιο, κ.τ.λ. σε λεπτή άλεση. Στην πάχυνση το χρησιμοποιούμενο μίγμα είναι εμπλουτισμένο με ασβέστιο και ιχνοστοιχεία, περιέχει πρόσθετα που καταπολεμούν την ανάπτυξη παθογόνων οργανισμών(βακτηριδίων και μυκήτων) και έχει μορφή αλεύρου, κόκκου (granule) ή βάφλας που παρουσιάζει κάποια πλεονεκτήματα (λιγότερη σκόνη, ανθεκτικότητα στην υγρασία).
Συλλογή-Αποθήκευση-Συσκευασία
περίπου όπως στην εκτροφή ανοικτού τύπου
Βιβλιογραφία
Εκτροφή μεικτού τύπου
Η μέθοδος [1] αυτή της μικτής εκτροφής είναι η πιο αποδοτική και επιτυχημένη και διακρίνεται σε δύο βασικά στάδια:
- της αναπαραγωγής που γίνεται σε κτιριακές εγκαταστάσεις και
- της πάχυνσης που γίνεται σε εξωτερικά διαμορφωμένα πάρκα.
Η αναπαραγωγή γίνεται μέσα σε κτήριο με ελεγχόμενες συνθήκες. Μέσα στο κτήριο γίνεται η παραγωγή γόνου των σαλιγκαριών. Η πάχυνση των σαλιγκαριών γίνεται σε εξωτερικά καλυμμένα πάρκα με χορήγηση σιτηρεσίου και σύστημα διατήρησης της απαιτούμενης υγρασίας για την αύξηση των σαλιγκαριών. H θρέψη των σαλιγκαριών γίνεται με τεχνητό σιτηρέσιο ειδικής σύστασης. Το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την αύξηση των σαλιγκαριών από την στιγμή που θα τοποθετηθούν τα νεαρά σαλιγκάρια (γόνος) στα εξωτερικά πάρκα μέχρι να φτάσουν σε εμπορεύσιμο μέγεθος, διαρκεί τέσσερις μήνες. Η αποδοτικότητα μιας μονάδας εκτροφής σαλιγκαριών υπολογίζεται ανά στρέμμα εξωτερικής καλυμμένης έκτασης και ανέρχεται στους 2 με 5 τόνους το στρέμμα, για κάθε παραγωγική περίοδο 4 μηνών.
Βιβλιογραφία
- ↑ "Διαφορές στην κατανάλωση, πληθυσμιακές εκτιμήσεις και διατροφικές προτιμήσεις σε είδη γαστερόποδων", Πτυχιακή εργασία της Μαρτάκη Ειρήνης, Ανώτατο Τεχνολογικό Ίδρυμα Κρήτης, Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας, Τμήμα Βιολογικών Θερμοκηπιακών Καλλιεργειών & Ανθοκομίας, Ηράκλειο 2011
Εκτροφή με μέθοδο κουρτίνας
Η μέθοδος της κουρτίνας
Η μέθοδος της κουρτίνας σε ένα εκτροφείο σαλιγκαριών έχει πολλά πλεονεκτήματα τα οποία έχουν να κάνουν με την καλύτερη διαχείριση του σαλιγκαριού και την υγιεινή του χώρου.
Με την χρήση της κουρτίνας τα κόπρανα του σαλιγκαριού πέφτουν κάτω και έτσι δεν έρχονται σε επαφή με τα σαλιγκάρια.
Επίσης πολύ σημαντικό είναι ότι εξασφαλίζεται ικανοποιητικός αερισμός που βοηθάει στη μη εξάπλωση ασθενειών.
Η μέθοδος της κουρτίνας [1] δεν επηρεάζει καθόλου τον κύκλο ζωής του σαλιγκαριού. Το σαλιγκάρι δεν έχει την ανάγκη να βρίσκεται σε οριζόντια θέση, μπορεί να κινηθεί, να ζευγαρώσει ή να κοιμηθεί εξίσου άνετα σε κάθετη θέση ή ακόμη και ανάποδα.
Η μέθοδος της κουρτίνας βοηθά τον εκτροφέα πολύ πιο εύκολα να κάνει τις καθημερινές επιθεωρήσεις και εργασίες του. Βλέπει ανά πάσα στιγμή όλα τα σαλιγκάρια χωρίς να τα ενοχλεί και χωρίς να χρειάζεται να σκύψει για να σηκώσει τις παλέτες.
Διασφαλίζεται έτσι καθαρή εικόνα για το στάδιο που βρίσκονται οι γονιμοποιήσεις, οι γέννες κι η ανάπτυξη του γόνου. Επίσης εντοπίζονται και απομακρύνονται πολύ πιο εύκολα τα νεκρά σαλιγκάρια, τα οποία πρέπει να αφαιρούνται σε καθημερινή βάση, ώστε να εξασφαλίζεται ένα υγιεινό και καθαρό εκτροφείο.
Η μέθοδος της κουρτίνας απλουστεύει το μάζεμα–συγκομιδή σαλιγκαριών γιατί δεν χρειάζεται να σκύβουμε όπως θα έπρεπε να κάνουμε με την χρήση παλέτας.
Αναμφισβήτητα η εκτροφή σαλιγκαριών με την μέθοδο της κουρτίνας έχει πολλά πλεονεκτήματα που σχετίζονται βέβαια με τον πιο σημαντικό παράγοντα που είναι η υγιεινή αλλά και κατά δεύτερον γίνονται γρηγορότερα και ευκολότερα όλες οι εργασίες.
Το μόνο ίσως μειονέκτημα, είναι το μεγαλύτερο κόστος κατασκευής έναντι των άλλων μεθόδων εκτροφής. Λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι χρειαζόμαστε το ένα πέμπτο του αγροτεμαχίου, αφού η εκτροφή σαλιγκαριών με την μέθοδο της κουρτίνας πολλαπλασιάζει τον χώρο εκτροφής πέντε φορές, μία έκταση των 1000 τετραγωνικών μέτρων μας δίνει ένα εκτροφείο 5 στρεμμάτων. Βλέπουμε λοιπόν ότι η απόσβεση του επιπλέον κεφαλαίου γίνεται πολύ γρήγορα.
Βιβλιογραφία
