Αιθέρια έλαια

Τα αιθέρια έλαια αποτελούν την ψυχή του φυτού και παραλαμβάνονται από αυτό με διάφορες μεθόδους. Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου γίνεται παίρνοντας υπόψη μας το είδος ή τμήμα του φυτικού υλικού (άνθη, φύλλα, καρπός κ.λ.π) την περιεκτικότητα του φυτού σε αιθέρια έλαια, τη χημική σύνθεση του αιθέριου ελαίου. Δεν υπάρχει μια ικανοποιητική εξήγηση σχετικά με το ρόλο των αιθέριων ελαίων στο φυτό ή σχετικά με τη μορφή αιθέριων ελαίων. Έχουν διαπιστωθεί κάποιες ερμηνείες που είναι οι ακόλουθες:

• Τα αρωματικά φυτά περιέχουν αυτές τις αρωματικές πτητικές ουσίες προκειμένου να προσελκύουν έντομα που μαζεύουν γύρη και βοηθούν έτσι στην αναπαραγωγή με επικονίαση.

• Τα αρωματικά φυτά με τις ουσίες αυτές επιδρούν στη βλάστηση και εδραίωση άλλων φυτών γύρω τους, επιδρώντας με χημικό τρόπο στη βλαστικότητα των σπόρων των άλλων φυτών.

• Τα αρωματικά φυτά προστατεύονται με τις χημικές ουσίες που περιέχουν απέναντι σε διάφορα ανεπιθύμητα μικρόβια, μύκητες, έντομα και ζώα.

Σήμερα πλέον έχει βρεθεί να υποβαθμίζεται η ποιότητα του αιθέριου ελαίου με καλλιεργητικές εργασίες που κατά τα άλλα ευνοούν την ανάπτυξη του φυτού. Επίσης, η ποιότητα του μεταβάλλεται από μια σειρά παραγόντων όπως η τοποθεσία και το μικρόκλιμα της φυτείας, το μέρος του φυτού που χρησιμοποιείται για την εξαγωγή του ελαίου, ο βαθμός ωριμότητας του φυτού την ημέρα της συλλογής του, ακόμα και η συγκεκριμένη ώρα της ημέρας που θα συλλεγεί το φυτό. Ειδικά σε ότι αφορά στην θρεπτική του αξία, κάθε αιθέριο έλαιο μπορεί να επιδράσει και να έχει διαφορετικό θεραπευτικό αποτέλεσμα στα διάφορα μέρη του σώματος. Η όλη διαδικασία παραγωγής αιθέριων ελαίων περιλαμβάνει 5 στάδια:

1. Συλλογή και επιλογή φυτικού υλικού: Είναι ιδιαίτερο σημαντικό να καθοριστεί ποιά ακριβώς ποικιλία φυτού θα επιλέγει και σε ποιό στάδιο της ανάπτυξης του φυτού θα συλλέγει το φυτικό υλικό που θα αποτελέσει την πρώτη ύλη για την παραγωγή του ελαίου.
2. Εξαγωγή του ελαίου: Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι εξαγωγής του αιθέριου ελαίου από το φυτικό υλικό (κυρίως με τις μεθόδους απόσταξης και εκχύλισης). Για κάθε φυτό μπορεί να υπάρχει μία ή και περισσότερες μεθόδοι για την εξαγωγή αιθέριου ελαίου και φυσικά κάθε μέθοδος δίνει έλαιο με διαφορετικά χαρακτηριστικά.
3. Μεταποίηση του ελαίου: Είναι πιθανόν να χρειάζεται να πάρουμε κάποιο συγκεκριμένο άρωμα ή γέυση από το έλαιο και αυτό μπορεί να γίνει με αφαίρεση ανεπιθύμητων τμημάτων του ελαίου. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν για το σκοπό αυτό φυσικές ή χημικές μέθοδοι.
4. Σύνθεση και ιδιότητες του ελαίου: Διάφορες αναλυτικές μέθοδοι των χημικών και φυσικών χαρακτηριστικών του ελαίου είναι πολύ χρήσιμες προκειμένου να καθοριστεί η παρουσία ή η απουσία κάποιου συγκεκριμένου χημικού συστατικού, η περιεκτικότητα σε συστατικά και η καθαρότητα των ελαίων. Πολλές φορές η τιμή κάποιου ελαίου εξαρτάται από την περιεκτικότητα του σε κάποιο συγκεκριμένο συστατικό. Έτσι χρησιμοποιείται ευρέως η μέθοδος της χρωματογραφίας, υγρής και αέριας, καθώς και άλλες μέθοδοι διαχωρισμού των συστατικών του ελαίου και μέτρησης τους. Ωστόσο, οι ανθρώπινες αισθήσεις της γεύσης και της όσφρησης είναι αναντικατάστατες προκειμένου να καθοριστεί η ποιότητα του ελαίου. Έτσι πολλές φορές, συμπληρωματικά με τις φυσικές και χημικές αναλύσεις χρησιμοοιούνται και ειδικοί δοκιμαστές, που με την οξυμένη γεύση και όσφρηση και την εμπειρία τους δίνουν πολύτιμες υποκειμενικές κρίσεις για την ποιότητα του ελαίου.
5. Σχηματισμός γνώμης: Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω βοηθάει στο να σχηματιστεί μια τελική γνώμη και πεποίθηση για τα ποια ακριβώς θα πρέπει να είναι τα χημικά συστατικά και οι ιδιότητες του αιθέριου ελαίου που θα παραχθεί, έτσι ώστε να ικανοποιεί τις προδιαγραφές της αγοράς προς την οποία απευθύνεται.

Σχετικές σελίδες

Τρόποι παραλαβής αιθέριων ελαίων

Μεταποιητικές - Εμπορικές επιχειρήσεις προϊόντων από αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά