Ανατομία στρουθοκαμήλου
Η struthio-camelus έχει ύψος 2,30-2,60 m, βάρος 120-150 Kg, διάρκεια ζωής 60 µε 70 χρόνια. Τα αρσενικά έχουν µαύρο φτέρωµα ενώ τα θηλυκά σταχτί-καφετί.
Σύµφωνα µε τις λειτουργίες τους, τα όργανα του σώµατος χωρίζονται σε συστήµατα όπως:
Το πεπτικό σύστημα, το οποίο αποτελείται από το ράµφος, το στόµα, τον λάρυγγα, τον οισοφάγο, το στοµάχι, το συκώτι, το πάγκρεας και τον σπλήνα.
Το Πεπτικό Σύστηµα της στρουθοκαµήλου µετά από έρευνες, έχει διαπιστωθεί, ότι παρουσιάζει ιδιοµορφίες αλλά και πολλές οµοιότητες µε των µηρυκαστικών.
Το ράµφος της στρουθοκαµήλου µπορεί να κόψει γρασίδι και άλλα είδη βλάστησης µε τον ίδιο αποτελεσµατικό τρόπο, όπως οι κοπτήρες των µηρυκαστικών, στρέφοντας το κεφάλι έντονα προς την αντίθετη κατεύθυνση. Το φαγητό τότε συσσωρεύεται σε µια µικρή σακούλα στο πίσω µέρος του στόµατος, ώσπου η στρουθοκάµηλος σηκώσει το κεφάλι της για να καταπιεί. Η τροφή κατεβαίνει σ' ένα δυνατό µυώδη στόµαχο.
Η στρουθοκάµηλος έχει µια οµαλή τριγωνική γλώσσα. Σε αντίθεση µε των θηλαστικών ο οισοφάγος περνάει κατά µήκος της αριστερής πλευράς του λαιµού, όπου µπορεί κανείς να δει όγκους φαγητού να περνούν στον οισοφάγο, όσο η στρουθοκάµηλος τρώει. Ο οισοφάγος συνεχίζεται στο στήθος µέσω του διαφράγµατος και µέσα στην κοιλιά. Σε αντίθεση µε τα περισσότερα πουλιά, η στρουθοκάµηλος έχει ένα διάφραγµα σαν οικοδόµηµα, δηλαδή, µια εγκάρσια µεµβράνη που χωρίζει το θώρακα από την κοιλιά. Στα υπόλοιπα πουλιά υπάρχει µόνο µια κοιλότητα που ονοµάζεται κολεός. ∆εν έχει καταγραφεί αν αυτό το διάφραγµα µπορεί να συστέλλεται, όπως το διάφραγµα των θηλαστικών αν και η δοµή αυτής της µεµβράνης, εµφανίζεται να έχει µυϊκή φύση. Ο οισοφάγος έχει µεγάλη ικανότητα να διαστέλλεται και εµφανίζεται λιγότερο επιρρεπής στη στένωση, σε σχέση µε τον οισοφάγο των περισσοτέρων θηλαστικών. Η εξαιρετική ελαστικότητα του οισοφάγου, επιτρέπει στη στρουθοκάµηλο να καταπίνει αντικείµενα και φαγητό, σε µεγάλες ποσότητες και όγκο.
Η προ-κοιλιακή χώρα, είναι ένα όργανο µε πυκνά τοιχώµατα που βρίσκεται ανάµεσα στον οισοφάγο και το στοµάχι. Αυτό το όργανο, είναι πολύ µεγαλύτερο στη στρουθοκάµηλο. Εκεί αποθηκεύεται το φαγητό και γίνεται είναι η έναρξη της γαστρικής πέψης. Η τροφή αποθηκεύεται εδώ, καθώς δεν υπάρχει γκούσα. Το φαγητό περνάει στο στοµάχι, όπου µηχανικά διασπάται από την συνθλιπτική δράση των πετρών, οι οποίες συµπιέζονται µε το φαγητό που εισβάλλει.
Η γαστρική πρωτεόλυση (ή πεπτική διαδικασία) συνεχίζεται µε τις γαστρικές ζυµώσεις και την πέψη.
Επιπροσθέτως, η στρουθοκάµηλος θεωρείται το µοναδικό πτηνό που επιτελεί ζυµώσεις πιο πριν και µετά τα µικρά έντερα. Η ζύµωση στην προκοιλιακή χώρα και το στοµάχι σηµαίνει, ότι τα προϊόντα της ζύµωσης πρωτεΐνες και λιπαρά οξέα, µπορούν να απορροφηθούν µέσω του µικρού εντέρου, όπως των µηρυκαστικών.
Το Αναπνευστικό Σύστηµα, το οποίο αποτελείται από τη ρινική κοιλότητα, το ιγµόρειο, το ρινικό αδένα, το λάρυγγα, την τραχεία, τους πνεύµονες και πέντε τµήµατα αεροφόρων σάκων.
Το Εκκριτικό Σύστηµα, το οποίο αποτελείται από τους νεφρούς, τους ουρητήρες και σε αντίθεση µε τα θηλαστικά, δεν υπάρχει ουροδόχος κύστη ή ουρήθρα.
Το Κυκλοφορικό Σύστηµα, το οποίο αποτελείται από την καρδιά, τις αρτηρίες και τις φλέβες, τις λεµφατικές δοµές και τον σπλήνα.
Το Αναπαραγωγικό Σύστηµα, το οποίο αποτελείται από τα σεξουαλικά όργανα:
- Στο θηλυκό, ωοθήκη, σάλπιγγες, κλοάκη ενώ
- Στο αρσενικό φαλλός, όρχεις.
Το Νευρικό Σύστηµα, το οποίο αποτελείται από τον εγκέφαλο, το νωτιαίο µυελό, τα νεύρα, τα µάτια και τα αυτιά.
Το Μυοσκελετικό Σύστηµα, το οποίο αποτελείται από το κρανίο, τον αξονικό σκελετό και τους µύες.
Τέλος ο οργανισµός του ζώου περιβάλλεται από το δέρµα και τα φτερά.
Η κεφαλή
Η κεφαλή της είναι σπογγώδης και γεµάτη αέρα. Το οστό του κρανίου αν και είναι λεπτό προστατεύει τον εγκέφαλο. Ο εγκέφαλος µιας ενηλίκου στρουθοκαµήλου έχει περίπου τις διαστάσεις ενός αυγού κότας και βάρος που κυµαίνεται από 30 έως 40 gr. Αποτελείται από τον εγκέφαλο, την παρεγκεφαλίδα, το νωτιαίο µυελό, τους δύο οπτικούς λοβούς και την υπόφυση.
Ο εγκέφαλος έχει ανοιχτό ροζ χρώµα και βάρος περίπου 20 gr. Η παρεγκεφαλίδα είναι ρυτιδωµένη µε σκούρα ερυθρά εµφάνιση και ο νωτιαίος µυελός είναι λευκός µε συµπαγή σύσταση. Λόγω της κατασκευής και του µεγέθους του εγκεφάλου, η στρουθοκάµηλος έχει µικρή ικανότητα συγκράτησης πληροφοριών.
∆ύο µεγάλα µάτια καλύπτουν το ένα τρίτο του όγκου της κεφαλής της στρουθοκαµήλου. Κάθε µάτι, έχει άνω και κάτω βλέφαρο µε µικροσκοπικά πούπουλα, τα οποία φαίνονται σαν µικρές βλεφαρίδες. Οι στρουθοκάµηλοι µπορούν να κοιτάζουν ολόγυρα. Η ευκινησία του λαιµού και η κατάλληλη θέση των προεξεχόντων µατιών από κάθε πλευρά του κεφαλιού, δικαιολογούν αυτήν την ικανότητα. Η στρουθοκάµηλος έχει αναπτύξει µία µεµβράνη, η οποία κινείται από την εσωτερική προς την εξωτερική γωνία του µατιού, επιτρέποντάς της να βλέπει δια µέσου αυτής της µεµβράνης, προστατεύοντας ταυτόχρονα τα µάτια από σκόνη και άµµο.
Ο λαιμός
Η τραχεία και ο οισοφάγος, είναι χαλαροί και εύκαµπτοι και ο όγκος της τροφής είναι ορατός στην κατάποση. Η επιδερµίδα είναι πολύ ελαστική και είναι ένα από τα ποιο ευαίσθητα σηµεία του σώµατος σε αµυχές. Το χαρακτηριστικό όµως της επιδερµίδας της στρουθοκαµήλου είναι η πολύ γρήγορη επούλωση. Ο λαιµός αποτελείται από 19 σπονδύλους.
Σώμα-φτερά
Το σώµα της στρουθοκαµήλου µοιάζει µε ένα "µεγάλο άδειο κουτί" περίπου 1m ύψος, 1,5m µήκος και 1m πλάτος.
Η στρουθοκάµηλος ανήκει σε µια ειδική οµάδα πουλιών, που ονοµάζεται ratite, πουλιά δηλαδή που δεν µπορούν να πετάξουν. Τα φτερά της στρουθοκαµήλου είναι πολύ µικρά σε σχέση µε το υπόλοιπο σώµα, αλλά δεν είναι άχρηστα. Έχουν µεγάλο, ωραίο και ακριβό πτέρωµα. Οι φτερούγες χρησιµοποιούνται για την ισορροπία του σώµατος, για να προστατεύουν τον εαυτό τους από άλλες στρουθοκαμήλους στον ερωτικό χορό κατά την περίοδο του ζευγαρώµατος και για την προστασία των αυγών στη φωλιά ή των νεοσσών στην ύπαιθρο από τα άλλα πουλιά. Το αρσενικό χρησιµοποιεί τις φτερούγες του µαζί µε τα πόδια του για να αποµακρύνει από την φωλιά τα θηλυκά πριν και κατά τη διάρκεια της εκκόλαψης.
Πόδια-δάκτυλα
Το πόδι της περιλαµβάνει το µηριαίο οστούν, το κνήµιο, τον αστράγαλο και το µετατάρσιο. Τα πόδια της φέρουν λέπια, τα οποία δίνουν µία χαρακτηριστική εµφάνιση στο δέρµα όταν µαυρίζουν από τον ήλιο. ∆υσπλασίες των ποδιών είναι ένα από τα κυριότερα προβλήµατα στην εκτροφή της στρουθοκαµήλου.
Το κρέας ανευρίσκεται στην κνήµη, τον ταρσό και τον µηρό, τα οποία µαζί αποτελούνται "drumstick". Ένα γδαρµένο πόδι στρουθοκαµήλου µπορεί να ζυγίζει 18-20 Kg. από ερυθρό κρέας και οστά. Κρέας επίσης υπάρχει στη χώρα της λεκάνης, στη νεφρική χώρα και στους θωρακικούς και ιερούς σπονδύλους.
Τα δύο µεγάλα δάκτυλα και η µεµβράνη µεταξύ αυτών, επιτρέπουν σ' αυτά τα πουλιά να στηρίζουν το µεγάλο τους σωµατικό βάρος, ενώ γυρίζουν γρήγορα και εύκολα από πλευρά σε πλευρά χορεύοντας και τρέχοντας. Αν είχαν περισσότερα από δύο δάκτυλα στο κάθε πόδι, θα είχαν µεγαλύτερη επιφάνεια επαφής µε το έδαφος, µε αποτέλεσµα µικρότερη ταχύτητα που θα επηρέαζε την επιβίωσή του στις έρηµους και τις αµµώδεις εκτάσεις. Επίσης θα αύξανε τις πιθανότητες τραυµατισµών στα πόδια από αγκάθια και µυτερές πέτρες.
Αισθήσεις
Η στρουθοκάµηλος έχει εξαιρετικά καλή όραση, µπορεί να δει µακριά και µε αυτό προστατεύεται τόσο η ίδια, όσο και άλλα ζώα που βόσκουν µαζί της. Γνωρίζοντας αυτή την ικανότητα καθώς και την δύναµη των ποδιών της, όλες οι κινήσεις θα πρέπει να γίνονται αργά και ήσυχα όταν κινούµαστε στους χώρους των πουλιών.
Οι στρουθοκάµηλοι αντιδρούν ενστικτωδώς όταν αποτελούν µία οµάδα και εάν ένα από τα πουλιά κινηθεί ξαφνικά, τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν µε τον ίδιο τρόπο. Όταν εργαζόµαστε µε µεγάλες οµάδες πουλιών, τέτοιου είδους αντιδράσεις µπορεί να βάλουν τα πουλιά σε µεγάλο κίνδυνο τραυµατισµού.
∆ύο ανοίγµατα προς τα πίσω του κεφαλιού αποτελούν τα αυτιά, τα οποία µπορούν να ανοίγουν και να κλείνουν καµουφλαρισµένα µε µικροσκοπικά πούπουλα. Υπάρχουν επίσης δύο ωοειδή ρουθούνια πάνω στο ράµφος, µε δύο εµφανείς µεµβράνες δια µέσου των οποίων, τα πτηνά αναπνέουν. Η θέση και η ευαισθησία των µεµβρανών εµποδίζουν την είσοδο νερού και τροφών. Αυτό βέβαια εξαρτάται και από το µέγεθος των τροφών. Αλευρώδεις τροφές µπορούν να προκαλέσουν αναπνευστικά προβλήµατα.
