Μέλη συνεταιρισμών υποχρεώσεις-δικαιώματα

Μέλη συνεταιρισμού (γενικά)

Μέλη του αγροτικού συνεταιρισμού (ΑΣ) μπορεί να γίνουν φυσικά πρόσωπα, που έχουν πλήρη ικανότητα για δικαιοπραξία, απασχολούνται σε οποιονδήποτε κλάδο ή δραστηριότητα της αγροτικής οικονομίας που εξυπηρετείται από τις δραστηριότητες του συνεταιρισμού, πληρούν τους όρους του καταστατικού του και αποδέχονται να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του. Επίσης, μέλος ΑΣ μπορεί να γίνει και άλλος ΑΣ, ο οποίος θα μπορεί να κατέχει μόνο μία συνεταιρική μερίδα. Το σύνολο των συνεταιρικών-μερίδων που μπορεί να κατέχονται από ΑΣ δεν μπορεί να υπερβαίνει το 3% του συνόλου των κατεχομένων από μέλη–φυσικά πρόσωπα συνεταιρικών μερίδων.

Δεν μπορεί να γίνει μέλος του συνεταιρισμού όποιος :

• Αντιστρατεύεται με οποιονδήποτε τρόπο τα συμφέροντα του συνεταιρισμού.
• Τελεί υπό δικαστική συμπαράσταση ή έχει καταδικαστεί αμετάκλητα για κακούργημα εκ δόλου ή πλημμέλημα, σε βάρος της περιουσίας ΑΣ.

Όροι εισδοχής για τα μέλη του συνεταιρισμού

1. Τα πρόσωπα, που συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις, για να εγγραφούν στο συνεταιρισμό πρέπει να υποβάλουν έγγραφη αίτηση στο ΔΣ του συνεταιρισμού. Η αίτηση πρέπει να περιλαμβάνει το ονοματεπώνυμο, ή την επωνυμία, το πατρώνυμο, το επάγγελμα ή τη δραστηριότητα και την κατοικία, ή την έδρα καθώς και δήλωση του υποψήφιου μέλους ότι αποδέχεται ανεπιφύλακτα τους όρους του καταστατικού, ότι έχει τις προϋποθέσεις του καταστατικού να γίνει μέλος του συνεταιρισμού και ότι δεν συντρέχουν στο πρόσωπό του κωλύματα, από αυτά που προβλέπονται από το νόμο και τα οποία αποκλείουν την εγγραφή του στο συνεταιρισμό.
2. Το ΔΣ του συνεταιρισμού αποφασίζει για την αποδοχή ή όχι της αίτησης μέσα σε χρονικό διάστημα ενός (1) μηνός από την υποβολή της. Αποδοχή της αίτησης μετά από τη λήψη απόφασης για σύγκληση Γενικής Συνέλευσης (ΓΣ) και μέχρι την έναρξη και το τέλος των εργασιών της δεν επιτρέπεται.
3. Σε περίπτωση που το ΔΣ απορρίψει την αίτηση ή παραλείψει να πάρει απόφαση, το υποψήφιο μέλος μπορεί να προσφύγει εγγράφως στην πρώτη τακτική ΓΣ, η οποία επιλαμβάνεται του αιτήματος και αποφασίζει οριστικά.

Απόκτηση της ιδιότητας του μέλους συνεταιρισμού

• Η συνεταιριστική ιδιότητα αποκτάται από την ημερομηνία της απόφασης του ΔΣ του συνεταιρισμού ή της ΓΣ του συνεταιρισμού, που δέχεται την αίτηση, που διατάσσει την εγγραφή και με την προϋπόθεση ότι ο ενδιαφερόμενος έχει καταβάλει τη συνεταιριστική μερίδα ή το ποσό που αντιστοιχεί στην πρώτη δόση.
• Τα ιδρυτικά μέλη αποκτούν την ιδιότητα του μέλους από την καταχώρηση του Καταστατικού στο Βιβλίο Μητρώου Αγροτικών Συνεταιρισμών, που τηρείται στο αρμόδιο Ειρηνοδικείο και με την προϋπόθεση ότι κατέβαλαν τη συνεταιρική μερίδα.
• Με την απόκτηση της συνεταιριστικής ιδιότητας το μέλος εγγράφεται στο Βιβλίο Μητρώου των Μελών.

Δικαιώματα μελών συνεταιρισμού

Τα μέλη του Συνεταιρισμού δικαιούνται:

1. Να συμμετέχουν και να ψηφίζουν στις Γενικές Συνελεύσεις του.
2. Να εκλέγονται στο Διοικητικό Συμβούλιο και αντιπρόσωποι σε άλλες συλλογικές αγροτικές οργανώσεις.
3. Να συνιστούν και να συμμετέχουν στις Ομάδες Παραγωγών του Αγροτικού Συνεταιρισμού και λοιπές μορφές συλλογικής δράσης του Συνεταιρισμού.
4. Να συμμετέχουν στις συγκαλούμενες συσκέψεις, για θέματα του Συνεταιρισμού ή των μελών του.
5. Να συμμετέχουν σε συσκέψεις, σεμινάρια και συνέδρια στο εσωτερικό και εξωτερικό, που υιοθετεί ο Συνεταιρισμός.
6. Να ζητούν με αίτησή τους στο Διοικητικό Συμβούλιο πληροφορίες σχετικά με την πορεία των υποθέσεων του Συνεταιρισμού. Το Διοικητικό Συμβούλιο υποχρεούται να παρέχει τις σχετικές πληροφορίες στην πρώτη μετά την υποβολή της αίτησης Γενική Συνέλευση των μελών.
7. Να ζητούν με αίτησή τους στο Διοικητικό Συμβούλιο και να παίρνουν αντίγραφα των πρακτικών της Γενικής Συνέλευσης, του Ισολογισμού και του Λογαριασμού κερδών και ζημιών. Τα αντίγραφα αυτά χορηγούνται στο μέλος μέσα σε προθεσμία ενός μηνός το αργότερο από την υποβολή της αίτησης και εφόσον ο ενδιαφερόμενος καταβάλει την σχετική δαπάνη.
8. Να λαμβάνουν, με αίτησή τους στο Διοικητικό Συμβούλιο, γνώση του περιεχομένου των ατομικών τους λογαριασμών και των αποφάσεων το Συνεταιρισμού. Το Διοικητικό Συμβούλιο μπορεί με αιτιολογημένη απόφασή του να αρνηθεί τη γνωστοποίηση του περιεχομένου των αποφάσεων, για τις εμπορικές δραστηριότητες του Συνεταιρισμού, αν από τη γνωστοποίησή τους πιθανολογείται βλάβη των συμφερόντων του Συνεταιρισμού. Στην περίπτωση αυτή το Διοικητικό Συμβούλιο υποχρεούται να φέρει το θέμα για την λήψη οριστικής απόφασης στην πρώτη Γενική Συνέλευση των μελών.
9. Να συμμετέχουν στη διανομή των πλεονασμάτων της διαχειριστικής χρήσης και στο προϊόν της εκκαθάρισης, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος καταστατικού και τις αποφάσεις της Γενικής Συνέλευσης.
10. Να συμμετέχουν στις δραστηριότητες και στις συναλλαγές του Συνεταιρισμού, να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες και τις εγκαταστάσεις του.
11. Η εθελοντική εργασία που παρέχουν τα μέλη του Αγροτικού Συνεταιρισμού προς το Συνεταιρισμό τους, ανάλογα με τις ανάγκες του, δεν θεωρείται ότι παρέχεται στα πλαίσια σχέσης εξαρτημένης εργασίας. Ο Συνεταιρισμός εκδίδει αποδείξεις δαπάνης για την καταβαλλόμενη αμοιβή της προσωπικής εργασίας που παρέχεται από τα μέλη του, σύμφωνα με τα οριζόμενα από τις διατάξεις του άρθρου 15 του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων (ΚΒΣ), ανεξάρτητα από το ύψος του ποσού που καταβάλλεται και εφόσον ο δικαιούχος δεν είναι επιτηδευματίας από άλλη αιτία.

Υποχρεώσεις μελών συνεταιρισμού

1. Οι συνεταίροι υποχρεούνται να παραμείνουν μέλη του Συνεταιρισμού τουλάχιστον για τρία (3) χρόνια και αναλαμβάνουν την υποχρέωση εγγραφής στην ομάδα παραγωγών του συνεταιρισμού για την ελάχιστη χρονική, περίοδο, που απαιτούν οι κοινοτικοί κανονισμοί. Κάθε μέλος του συνεταιρισμού κοινοποιεί την τυχόν αποχώρησή του γραπτώς έξι (6) μήνες πριν την αποχώρησή του. Αποχώρηση είναι δυνατή πριν τη λήξη της τριετίας μόνο ένεκα σπουδαίου λόγου κατόπιν αποφάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου.
2. Τα μέλη του Συνεταιρισμού υποχρεούνται:
   • Να συμμορφώνονται με τις διατάξεις του καταστατικού, του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας του συνεταιρισμού της ομάδας παραγωγών, τις αποφάσεις της γενικής συνέλευσης και τις αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου του συνεταιρισμού.
   • Να συμμετέχουν ενεργά και να συνεργάζονται στη λειτουργία και στις δραστηριότητες του συνεταιρισμού, να υπερασπίζονται και να εξυπηρετούν τα συμφέροντα του συνεταιρισμού και να μη προβαίνουν σε πράξεις που μπορούν να βλάψουν τα συμφέροντά του ή τα συμφέροντα των συνεταίρων, ως μελών του συνεταιρισμού.
   • Να εκπληρώνουν όλες τις υποχρεώσεις που ορίζονται από το νόμο, τις διατάξεις του καταστατικού αυτού και τους κανονισμούς του συνεταιρισμού - ομάδας παραγωγών.
   • Να μην ανταγωνίζονται το συνεταιρισμό, στον οποίο είναι μέλη.
   • Να παραδίδουν στο συνεταιρισμό, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας, την παραγωγή τους, που προορίζεται για το εμπόριο, των προϊόντων, για τα οποία η γενική συνέλευση αποφάσισε την κοινή εμπορία ύστερα από μεταποίηση ή όχι.
   • Να δηλώνουν στο συνεταιρισμό μέσα σε προθεσμίες, που καθορίζει το διοικητικό συμβούλιο με απόφασή του, την παραγωγή που προορίζεται για πώληση των προϊόντων, της οποίας τη συγκέντρωση έχει αποφασίσει η γενική συνέλευση.
   • Να εφαρμόζουν τους κανόνες παραγωγής και ποιότητας, που θεσπίζονται για κάθε προϊόν, με απόφαση της γενικής συνέλευσης.
   • Να δέχονται και να διευκολύνουν τα όργανα του συνεταιρισμού, που είναι αρμόδια για τον έλεγχο της τήρησης των κανόνων παραγωγής και ποιότητας.
   • Να τηρούν όλες τις υποχρεώσεις, που επιβάλλονται από το συνεταιρισμό - ομάδα παραγωγών (π.χ. εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας συνεταιρισμού - ομάδας παραγωγών).
   • Να εμπορεύονται την παραγωγή τους μέσω του συνεταιρισμού.
3. Με απόφαση της γενικής συνέλευσης, τα μέλη μπορούν να απαλλάσσονται μερικά ή ολικά από την υποχρέωση για παράδοση της παραγωγής τους στο συνεταιρισμό, εφόσον :
   • Έχουν αντικειμενική αδυναμία ή άλλους σοβαρούς λόγους.
   • Πριν από την ένταξή τους στο συνεταιρισμό είχαν συνάψει αποδεδειγμένα συμβάσεις πώλησης των προϊόντων τους σε τρίτους, εφόσον ο συνεταιρισμός έχει ενημερωθεί έγκαιρα για τη διάρκεια, τον όγκο παραγωγής και τις λοιπές λεπτομέρειες της σύμβασης.
   • Ο συνεταιρισμός αδυνατεί να απορροφήσει την προσφερόμενη παραγωγή.
4. Συνέταιρος, που αδικαιολόγητα δεν δηλώνει την παραγωγή του έγκαιρα στο συνεταιρισμό ή κάνει ανακριβή δήλωση και δεν προσκομίζει την παραγωγή του στις εγκαταστάσεις του συνεταιρισμού ή στο χώρο, που ο συνεταιρισμός ορίζει ή διαθέτει την παραγωγή του μερικά ή ολικά σε άλλους φορείς χωρίς την έγγραφη συγκατάθεση του συνεταιρισμού :
   • Υπόκειται στην πληρωμή ποινικής ρήτρας που αποφασίζεται από το ΔΣ, υπολογιζόμενη επί της αξίας κάθε κιλού προϊόντος, που δεν παραδίδεται. Το ακριβές ποσό της ποινικής ρήτρας προσδιορίζεται από τη γενική συνέλευση κατά τη λήψη της σχετικής απόφασης για την κοινή εμπορία του σχετικού προϊόντος.
   • Μπορεί να διαγραφεί με απόφαση της γενικής συνέλευσης, η οποία επιβάλλει ταυτόχρονα και ποινική ρήτρα.

Αποχώρηση μελών συνεταιρισμού

1. Τα μέλη του συνεταιρισμού δεν μπορούν να αποχωρήσουν από αυτόν πριν περάσει χρονικό διάστημα τριών χρόνων, εκτός εάν συντρέχει σπουδαίος λόγος.
2. Για την αποχώρηση απαιτείται έγγραφη αίτηση του μέλους προς το συνεταιρισμό πριν από έξι (6) τουλάχιστον μήνες. Μέχρι τη χρονολογία της αποχώρησης εξακολουθεί το μέλος, που ζήτησε να αποχωρήσει, να έχει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των άλλων μελών και να μετέχει στις γενικές συνελεύσεις. Όμως, από την ημέρα υποβολής της αίτησης θεωρείται ότι παραιτήθηκε από τυχόν αξιώματα, που κατείχε σε όργανα του Συνεταιρισμού ή σε άλλη συλλογική αγροτική οργάνωση, στην οποία μετέχει ο συνεταιρισμός.
3. Το μέλος που ζήτησε την αποχώρηση από το συνεταιρισμό μπορεί να την ανακαλέσει με έγγραφη δήλωσή του προς το συνεταιρισμό μέχρι τη λήξη της παραπάνω προθεσμίας, που η αποχώρησή του γίνεται οριστική. Επανάκτηση των αξιωμάτων που κατείχε αποκλείεται.

Διαγραφή μελών συνεταιρισμού

1. Με αιτιολογημένη απόφαση του διοικητικού συμβουλίου διαγράφεται μέλος του συνεταιρισμού, όταν :
   • Δεν έχει πλέον τις προϋποθέσεις εγγραφής,
   • Τεθεί υπό δικαστική συμπαράσταση.
   • Αρνείται χωρίς λόγο την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του απέναντι στο συνεταιρισμό και δεν εφαρμόζει τις διατάξεις του παρόντος καταστατικού, του νόμου, του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας και τις αποφάσεις της γενικής συνέλευσης.
   • Ανταγωνίζεται το συνεταιρισμό, στον οποίο είναι μέλος .
   • Βλάπτει από πρόθεση τα συμφέροντα του συνεταιρισμού και ιδίως με την άσκηση κάθε δραστηριότητας, η οποία στρέφεται εναντίον των οικονομικών ή ηθικών συμφερόντων του συνεταιρισμού.
2. Το διοικητικό συμβούλιο πριν από την απόφασή του περί διαγραφής συνεταίρου, τάσσει σ' αυτόν δεκαήμερη προθεσμία για παροχή εξηγήσεων και άρση του λόγου διαγραφής, αν συντρέχει τέτοια περίπτωση.
3. Κατά της απόφασης διαγραφής επιτρέπεται προσφυγή του διαγραφέντος στη γενική συνέλευση. Τη διαγραφή στη γενική συνέλευση εισηγείται το διοικητικό συμβούλιο, που υποχρεούται όπως και η γενική συνέλευση να ακούσει προηγουμένως το υπό διαγραφή μέλος.
4. Η απώλεια της ιδιότητας του μέλους που διαγράφεται, επέρχεται με την κοινοποίηση της απόφασης του διοικητικού συμβουλίου ή της γενικής συνέλευσης.
5. Στα μέλη, που διαγράφονται για τους λόγους που αναφέρονται ανωτέρω, δεν επιστρέφονται οι υποχρεωτικές μερίδες.

Σε περίπτωση θανάτου μέλους του συνεταιρισμού, ο κληρονόμος ή όταν υπάρχουν περισσότεροι κληρονόμοι, αυτός που υποδείχθηκε με έγγραφη συμφωνία τους, εφόσον έχει τις προϋποθέσεις του νόμου και του καταστατικού να γίνει μέλος, υπεισέρχεται σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του μέλους που πέθανε. Η δήλωση - αίτηση του κληρονόμου για τη συνέχιση στο πρόσωπό του της συνεταιριστικής ιδιότητας του μέλους που πέθανε, υποβάλλεται στο διοικητικό συμβούλιο του συνεταιρισμού μέσα σε προθεσμία τεσσάρων (4) μηνών από την ημερομηνία του θανάτου του μέλους. Αν δεν υποδειχθεί, η ονομαστική αξία της μερίδας, όπως τυχόν έχει προσαυξηθεί ή μειωθεί ανάλογα, όταν υπάρχει ζημία, αποδίδεται στους κληρονόμους στο τέλος της χρήσης.

Δικαιώματα εξερχόμενων μελών συνεταιρισμού

1. Ο συνέταιρος, που εξέρχεται από το συνεταιρισμό, δεν μπορεί να ζητήσει την εκκαθάρισή του, ούτε έχει καμιά απαίτηση ή αξίωση πάνω στην περιουσία του. Δικαιούται μόνο στην επιστροφή στις υποχρεωτικής συνεταιρικής του μερίδας ή μερίδων, που καταβλήθηκαν απ’ αυτόν, στις έχουν διαμορφωθεί, καθώς και το μέρος από το καθαρό πλεόνασμα στις ετήσιας διαχείρισης, αν υπάρχει, που δικαιούται στο τέλος στις χρήσης που εξήλθε, αφού αφαιρεθούν και στις δύο περιπτώσεις οι ζημιές των προηγούμενων χρήσεων και οι κρατήσεις για τα αποθεματικά κεφάλαια, που προβλέπονται από το νόμο και το καταστατικό.
2. Η απόδοση της συνεταιρικής μερίδας και του δικαιώματος από το πλεόνασμα της χρήσης γίνεται μέσα σ' ένα χρόνο από την ημερομηνία που το μέλος, σύμφωνα με το νόμο, έχασε τη συνεταιριστική του ιδιότητα όχι όμως νωρίτερα από έξι μήνες απ' αυτή.
3. Αν μέχρι την οριστική έξοδο του μέλους αποφασισθεί η επιβολή εισφοράς στα μέλη, η απόφαση εφαρμόζεται και σε εκείνους, που έχουν ζητήσει να αποχωρήσουν.
4. Το διοικητικό συμβούλιο πάντοτε παίρνει τα κατάλληλα μέτρα για την εξασφάλιση των απαιτήσεων του συνεταιρισμού έναντι των συνεταίρων, που αποχωρούν ή διαγράφονται καθώς και για την εκπλήρωση όλων των υποχρεώσεών τους απέναντι στο συνεταιρισμό.