Πλαστικά

Τα πλαστικά υλικά συσκευασίας είναι πολυμερή υλικά διαφόρου χημικής σύστασης, δομής και φυσικών ιδιοτήτων. Σε αυτά ταξινομούνται και τα φυσικά πολυμερή, όπως τα φύλλα αναγεννημένης κυτταρίνης (σελοφάν), τα πολυμερή με βάση το άμυλο, τις πρωτεΐνες κ.λπ.

Στη συσκευασία τροφίμων χρησιμοποιούνται δύσκαμπτοι πλαστικοί περιέκτες και εύκαμπτες πλαστικές μεμβράνες. Ορισμένα πολυμερή υλικά χρησιμοποιούνται και για τις δύο κατηγορίες περιεκτών, αλλά στις εύκαμπτες συσκευασίες χρησιμοποιούνται πολύ περισσότερα είδη από ότι στις δύσκαμπτες.

Όλες οι πλαστικές συσκευασίες που περιέχουν τρόφιμα όπως μπουκάλια νερού, λαδιού, κεσέδες γιαουρτιού, βουτύρου κλπ πρέπει να φέρουν τυπωμένο σε κάποια θέση που δεν είναι αυστηρά προσδιορισμένη το ειδικό σύμβολο που δηλώνει τον τύπο του πλαστικού από το οποίο είναι φτιαγμένες. Το σύμβολο αυτό αποτελείται από τρία βέλη που σχηματίζουν ένα τρίγωνο το οποίο στο κέντρο έχει ένα κωδικό αριθμό που συχνά συνοδεύεται από τα λατινικά αρχικά γράμματα της χημικής ουσίας του πλαστικού που είναι κατασκευασμένο. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να μην υπάρχει το σύμβολο πρέπει να υπάρχει όμως ο κωδικός και τα αρχικά λατινικά γράμματα.

Στον πιο κάτω πίνακα αναγράφονται οι κωδικοί με την αντίστοιχη ονομασία του πολυμερούς :

Κωδικός	Συντομογραφία	Ονομασία πολυμερούς	Ιδιότητες
Κωδ. 1	PETE ή PET	Τερεφθαλικό Πολυαιθυλένιο γνωστό επίσης και ως πολυεστέρας	Ύποπτο για ιδιότητες που μπορεί να προκαλέσουν καρκινογένεση. Έχει διαπιστωθεί η μετανάστευση ακεταλδεύδης και φθαλικών παραγώγων στο νερό ιδίως όταν εκτίθεται σε θερμοκρασία μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη από τις προδιαγραφές και στην ηλιακή υπεριώδη ακτινοβολία. Δεν ενδείκνυται η πολλαπλή επαναχρησιμοποίηση των φιαλών, η χρήση τους για αποθήκευση λαδιού, και αλκοολούχων ποτών. Να μην καθαρίζεται έντονα, να μη θερμαίνεται και να εκτίθεται στην υπεριώδη ακτινοβολία.
Κωδ. 2	HDPE ή PE - HD	Υψηλής πυκνότητας πολαιαθυλένιο	Λίγα ερευνητικά δεδομένα είναι διαθέσιμα. Δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για τοξικότητα, ενδοκρινολογικές διαταραχές ή μίμηση οιστρογόνων. Παρατηρείται μετανάστευση ουσιών σε υψηλές θερμοκρασίες κυρίως σε λιπαρά τρόφιμα και λάδια. Υπάρχουν ενδείξεις μετανάστευσης σε τρόφιμα ακόμη και σε ξηρά τρόφιμα.
Κωδ. 3	PVC	Πολυβίνυλο Χλωρίδιο. Τάση εγκατάλειψης για εφαρμογές σε επαφή με τρόφιμα.	Ανάλογα με τους πλαστικοποιητές που περιέχει μπορεί να θεωρηθεί εξαιρετικά επικίνδυνο για έμβρυα και βρέφη. Μπορεί να περιέχει BPA.
Κωδ. 4	LDPE ή PE - LD	Χαμηλής πυκνότητας πολυαιθυλένυο	Λίγες επιστημονικές μελέτες διαθέσιμες για απελευθέρωση ουσιών. Δεν υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις.
Κωδ. 5	PP	Πολυπροπυλένιο	Οι σταθεροποιητές που χρησιμοποιούνται είναι βιολογικά ενεργοί (επηρεάζουν το νευρικό σύστημα) και υπάρχουν ενδείξεις μετανάστευσης από το πλαστικό
Κωδ. 6	PS	Πολυστυρένιο. Τάση εγκατάλειψη της χρήσης του για φλιτζάνια καφέ και πιάτα φαγητού	Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για πιθανή μεταλλαξιογόνο δράση του (Πιθανή η καρκινογόνος δράση του). Νευροτοξικές, χρωμοσωμικές και λεμφικές ανωμαλίες.
Κωδ. 7	OTHER ή O	Άλλα πλαστικά περιλαμβανομένων ακρυλικών, ακρυλονιτριλίου και πολυεστέρων	Οι πολυεστερικές ρητίνες (Lexan) χρησιμοποιούνται ευρύτατα σε επαφή με τρόφιμα – πιρούνια, κουτάλια, μαχαίρια, φιάλες για βρέφη, τάπερς κλπ. Το βασικό μονομερές τους είναι η Bisphenol A (BPA), η οποία παρασκευάστηκε δεκαετία του 1930 για φαρμακολογική ως οιστρογόνο. Ορισμένα πολυμερή της κατηγορίας αυτής όπως τα PLA (poly(lactic acid)) δεν περιέχουν BPA και θεωρούνται περισσότερο ασφαλή.

Συνοπτικά :

• Οι κωδικοί 2, 4, 5 θεωρούνται οι πιο ασφαλείς.
• Ο κωδικός 1 κατηγορείται για πιθανές ορμονικές διαταραχές.
• Ο κωδικός 3 ενοχοποιείται για καρκινογενέσεις και καρδιαγγειακά και ως εκ τούτου η χρήση του έχει περιοριστεί σημαντικά.
• Ο κωδικός 6 ύποπτος για καρκινογενέσεις.
• Ο κωδικός 7 θεωρείται η πλέον επικίνδυνη κατηγορία λόγω των αποδεδειγμένα τοξικών ουσιών που περιέχει. Μεταξύ αυτών είναι η δισφαινόλη Α-(BPA). Απαγορεύεται η οποιαδήποτε σχέση του με τα τρόφιμα.