Πολλαπλασιασμός με τη μέθοδο της ιστοκαλλιέργειας

Γενικά

Μέθοδος αγενούς πολλαπλασιασμού των φυτών με τεράστιες δυνάτοτητες, ποσοτικές–ποιοτικές, παραγωγής νέων φυτών, βασισμένη στη σύγχρονη τεχνολογία που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια. Μέχρι πρότινος η ιστοκαλλιέργεια αναφερόταν σε ποώδη φυτά, ενώ την τελευταία δεκαετία εφαρμόστηκε στα δενδρώδη φυτά και την άμπελο. Ο in vitro πολλαπλασιασμός της αμπέλου αφορά την καλλιέργεια κορυφαίου μεριστώματος σε υγρό ή στερεό θρεπτικό διάλυμα. Εκτός του κορυφαίου μεριστώματος μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά περίπτωση φυτικοί ιστοί από φύλλο, ανθικές καταβολές και τελευταία πρωτοπλάστες. Ειδικά η καλλιέργεια πρωτοπλαστών περικλείει εν δυνάμει ως μέθοδος πρωτοφανείς δυνατότητες στον πολλαπλασιασμό των φυτών. Ιδιαίτερα με την ανάπτυξη της γενετικής μηχανικής στα επόμενα χρόνια η «εμφύτευση» γόνων διαφορετικής προέλευσης στους πρωτοπλάστες θα ανοίξει νέους ορίζοντες για την παραγωγή νέων φυτών με επιθυμητές ιδιότητες.

Οι πρώτες προσπάθειες ιστοκαλλιέργειας στην άμπελο αφορούσαν όπως ήταν φυσικό τα α.ρ.μ.φ–υποκείμενα και στη συνέχεια περιέλαβαν ποικιλίες vinifera. Μοσχεύματα αμπέλου τοποθετούνται σε συνθήκες υδρονέφωσης για τη γρήγορη εκβλάστηση των οφθαλμών. Από τους βλαστούς που προκύπτουν, με τεμαχισμό, λαμβάνονται μοσχεύματα με ένα οφθαλμό. Μετά αποστειρώνονται τα μοσχεύματα ενός οφθαλμού και μεταφέρονται σε δοκιμαστικούς σωλήνες που περιέχουν θρεπτικό υπόστρωμα Murashige – Skook. Οι δοκιμαστικοί σωλήνες μεταφέρονται σε ειδικούς θαλάμους ανάπτυξης (συνθήκες θερμοκρασίας 26^oC, φωτισμού έντασης 3.000 Lux, φωτοπεριόδου 16 ώρων). Μετά την ταχεία ανάπτυξη των βλαστών λαμβάνονται εκ νέου μοσχεύματα ενός οφθαλμού προς βλάστηση και ριζοβόληση. Η εργασία αυτή επαναλαμβάνεται 3–4 φορές. Για την ταχεία ανάπτυξη των φυτών και την απόκτηση πλούσιου ριζικού συστήματος το πολλαπλασιαστικό υλικό μεταφέρεται σε θερμοκήπιο υδρονέφωσης. Τα νεαρά φυτά μεταφυτεύονται σε δοχεία από πλαστικό, υφίστανται τη διαδικασία σκληραγώγησης και διατίθενται για τη φύτευσή τους στην οριστική τους θέση. Μία άκρως ενδιαφέρουσα εφαρμογή της ιστοκαλλιέργειας αναφέρεται στην παραγωγή φυτών απαλλαγμένων από ιώσεις. Με την ιστοκαλλιέργεια μειώνονται αισθητά τα χρονικά διαστήματα για την απαλλαγή από τους ιούς ή ασθένειες που αποδίδονται στους ιούς.