Άλλοι παράγοντες τροφίμων

Εκτός από το βάρος και τον όγκο και άλλοι παράγοντες έχουν σχέση με το σχήμα και το μέγεθος και επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα. Οι σπουδαιότεροι είναι:

Συμμετρία: Στην περίπτωση των τροφίμων, ανομοιομορφία ως προς τη συμμετρία σημαίνει κυρίως ανάμειξη μονάδων με ακανόνιστα σχήματα και διαφορετικά μεγέθη. Ο βαθμός της συμμετρίας μπορεί να προσδιοριστεί με σύγκριση του προϊόντος με φωτογραφίες - πρότυπα ή και με απλή παρατήρηση. Τα όργανα που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση των διαστάσεων μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στην περίπτωση αυτή.

Καμπυλότητα: Μερικά προϊόντα έχουν την τάση να παρουσιάζουν καμπυλότητα. Για τη μέτρηση της καμπυλότητας μιας μονάδας χαράσσονται δύο ευθείες κατά την έννοια του άξονα των δύο ευθύγραμμων τμημάτων και μετράται η γωνία που σχηματίζουν οι άξονες με τη βοήθεια του μοιρογνωμονίου. Η καμπυλότητα εκφράζεται σε μοίρες. Για άλλα προϊόντα η καμπυλότητα αποτελεί πλεονέκτημα, όπως για παράδειγμα στα γαριδάκια, ενώ για άλλα θεωρείται μεγάλο μειονέκτημα όπως για το σπαγγέτο, τα μακαρόνια και άλλα.

Επιφάνεια: Σε πολλές περιπτώσεις κατά τον ποιοτικό έλεγχο των τροφίμων είναι ανάγκη να υπολογιστεί μια επιφάνεια. Τέτοια παραδείγματα είναι η επιφάνεια του φλοιού που έχει παραμείνει πάνω στα κονσερβοποιημένα ροδάκινα ή στις κονσερβοποιημένες ντομάτες, η επιφάνεια αποχρωματισμένων κηλιδων πάνω στα φρούτα. Για την ακριβή μέτρηση γίνεται αποτύπωση της επιφάνειας που πρόκειται να μετρηθεί πάνω σε ένα φύλλο χαρτιού και ο υπολογισμός γίνεται με μία από τις παρακάτω μεθόδους:

• Με ζύγιση: Κόβεται με ψαλίδι και αποχωρίζεται η επιφάνεια του φύλλου του χαρτιού που μας ενδιαφέρει. Το τεμάχιο αυτό ζυγίζεται και το βάρος του συγκρίνεται με το βάρος ενός άλλου τεμαχίου από το ίδιο χαρτί που έχει γεωμετρικό σχήμα. Αν το βάρος του σχήματος που μας ενδιαφέρει είναι Β₁ και η επιφάνεια και το βάρος του τεμαχίου με το κανονικό σχήμα είναι Ε₂ και Β₂ τότε η ζητούμενη επιφάνεια Ε₁ βρίσκεται από την σχέση Ε₁ = Β₁ * Ε₂ / Β₂. Για την εφαρμογή της παραπάνω μεθόδου γίνεται η υπόθεση ότι το χαρτί που χρησιμοποιείται είναι ομοιόμορφο, έχει δηλαδή την ίδια πυκνότητα σε όλα τα σημεία της επιφάνειάς του.

• Με τη χρήση πλανήμετρου: Το πλανήμετρο είναι ένα όργανο με το οποίο γίνεται εύκολη η μέτρηση των επιφανειών ανώμαλων σχημάτων. Η μόνη ενέργεια που απαιτείται είναι να κινηθεί ο βραχίονας του οργάνου κατά μήκος της περιμέτρου του σχήματος και το όργανο δίνει αμέσως την επιφάνεια που περικλείεται από την περίμετρο αυτή. Σαν παράδειγμα αναφέρεται η μέτρηση της ικανότητας συγκρατήσεως νερού του κρέατος με τη μέθοδο Graw - Hamm.

• Με τη χρήση μαθηματικών μεθόδων: Θα αναφερθούν δύο μέθοδοι που βρίσκουν συχνή εφαρμογή και που είναι σχετικά απλές στην εφαρμογή τους. Και για τις δύο μεθόδους, το σχήμα του οποίου πρόκειται να υπολογιστεί η επιφάνεια τοποθετείται σε σύστημα αξόνων, οπότε και εφαρμόζεται ο κανόνας του Simpson ή η μέθοδος του μέσου όρου των τετμημένων.