Ασθένειες κουνουπιδιού
Περιεχόμενα
Περονόσπορος
Η ασθένεια οφείλεται σε προσβολή από τον μύκητα Peronospora brassicae. Τα συμπτώματα εκδηλώνονται τόσο στα φύλλα όσο και στις κεφαλές των φυτών. Στα μεν πρώτα σχηματίζονται υποκίτρινες κηλίδες περιορισμένες από τα νεύρα, ενώ στα φύλλα των κεφαλών σχηματίζονται μικρές βυθισμένες καστανές κηλίδες. Αργότερα οι προσβεβλημένοι ιστοί γίνονται δερματώδεις και νεκρώνονται. Στις κεφαλές του κουνουπιδιού σχηματίζονται επίσης καστανόμαυρες κηλίδες. Με συνθήκες υψηλής σχετικής υγρασίας, στις προσβεβλημένες θέσεις εμφανίζεται αραιή λευκή ή πρασινόλευκη εξάνθηση (σποριαγγειοφόροι και σποριάγγεια του μύκητα). Οι κηλίδες αυτές τελικά γίνονται νεκρωτικές και αποξηραίνονται. Η μόλυνση της κεφαλής μπορεί να γίνει διασυστηματικά από τα φύλλα της βάσης (εγκατάσταση του μυκηλίου στα αγγεία του φυτού). Στα κουνουπίδια οι προσβεβλημένες κεφαλές εμφανίζουν υπερπλασίες, παραμορφώσεις και καστανόμαυρο μεταχρωματισμό τόσο στην περιοχή των αγγείων όσο και στην εξωτερική επιφάνειά τους. Για την αντιμετώπιση εφαρμόζουμε 3ετή αμειψισπορά με φυτά που δεν ανήκουν στην ίδια οικογένεια. Απομακρύνουμε προσβεβλημένα φύλλα της βάσης και σε έντονες προσβολές ψεκάζουμε με χαλκούχα σκευάσματα. Προληπτικά απολυμαίνουμε το σπόρο και λαμβάνουμε μέτρα για τον αερισμό της καλλιέργειας.
Αδρομυκώσεις
Οφείλεται στον μύκητα Fusarium oxysporum f.sp. conglutinans. Τα φύλλα παρουσιάζουν κιτρινοπράσινο χρωματισμό και στη συνέχεια ξηραίνονται. Τα προσβεβλημένα φυτά εμφανίζονται καχεκτικά και τελικά ξηραίνονται (δεν παρουσιάζεται σάπισμα). Ο μύκητας υπάρχει στο έδαφος και η ανάπτυξη του ευνοείται από συνθήκες υπερβολικής υγρασίας του εδάφους και θερμοκρασία 21οC. Η ασθένεια αναπτύσσεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας του εδάφους και γι' αυτό κύριο μέτρο πρόληψης αποτελεί η αποφυγή υπερβολικής υγρασίας στο έδαφος βελτίωση της στράγγισης του εδάφους. Η εφαρμογή 3 - 4ετούς αμειψισποράς, η απομάκρυνση των προσβεβλημένων φυτών και η καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας μειώνουν αρκετά την πιθανότητα εμφάνισης της ασθένειας. Η ηλιοαπολύμανση τους καλοκαιρινούς μήνες έχει δείξει θετικά αποτελέσματα.
Ωΐδιο
Η ασθένεια αυτή οφείλεται στο μύκητα Erysiphe cruciferarum. Το βασικό σύμπτωμα είναι η ανάπτυξη χλωρωτικών κηλίδων με λευκή εξάνθηση (μυκήλιο) στην πάνω επιφάνεια των φύλλων. Ξεκινάμε την καλλιέργεια πιο αργά (ανοιξιάτικη παραγωγή) για να αποφύγουμε την ασθένεια. Απομακρύνουμε επιπλέον τα προσβεβλημένα φύλλα και τυχόν υπολείμματα της καλλιέργειας. Σε έντονες προσβολές ψεκάζουμε με θειούχα σκευάσματα.
Καρκίνος σταυρανθών
Η προκαρυωτική αυτή ασθένεια οφείλεται στον Plasmodiophora brassicae. Το βασικό σύμπτωμα είναι η ανάπτυξη υπερτροφιών στις ρίζες, που παρουσιάζονται διογκωμένες και η επιφάνεια τους είναι ανώμαλη και φέρει σχισμές. Η εκδήλωση της ασθένειας ευνοείται από υψηλή υγρασία και θερμοκρασία 18-25oC. Η πρόληψη στηρίζεται στην εφαρμογή μέτρων που θα μειώνουν την υπερβολική υγρασία του εδάφους και στη χρησιμοποίηση ανθεκτικών ποικιλιών. Το pH του εδάφους δεν θα πρέπει να είναι όξινο γιατί ευνοείται η ανάπτυξη της ασθένειας. Η καλλιέργεια θα πρέπει να ενταχθεί σε σύστημα 3 - 4ετούς αμειψισποράς. Σε περίπτωση προσβολής αφαιρούμε τα προσβεβλημένα φύλλα και καταστρέφουμε τα υπολείμματα της καλλιέργειας.
Σκληρωτίνια
Οφείλεται στο μύκητα Sclerotinia sclerotiorum. Προκαλείται σάπισμα στη περιοχή του λαιμού του φυτού. Στα σημεία προσβολής και κάτω από συνθήκες υπερβολικής υγρασίας σχηματίζεται περιοχή λευκού χρώματος (μυκήλιο) με μαύρα στίγματα (σπόρια του μύκητα). Η ασθένεια αναπτύσσεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας του εδάφους και γι' αυτό κύριο μέτρο πρόληψης αποτελεί η αποφυγή υπερβολικής υγρασίας στο έδαφος. Η εφαρμογή 3 - 4ετούς αμειψισποράς και η απομάκρυνση των προσβεβλημένων φυτών μειώνουν αρκετά την πιθανότητα εμφάνισης της ασθένειας. Η εδαφοκάλυψη με μαύρο πλαστικό ή το λιάσιμο του εδάφους σε περιόδους που δεν υπάρχει καλλιέργεια στο έδαφος βοηθάει στην καταπολέμηση της ασθένειας.
Αλτερνάρια
Η αλτερνάρια είναι μία ασθένεια που οφείλεται στον μύκητα Alternaria brassicae. Προσβάλλονται όλα τα υπέργεια μέρη του φυτού σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης τους. Οι σημαντικότερες προσβολές εκδηλώνονται με κηλιδώσεις των ανθοκεφαλών, καθώς υποβαθμίζεται η ποιότητα του προϊόντος. Τα νεαρά φυτάρια σαπίζουν στη περιοχή του λαιμού, ενώ στα μεγαλύτερης ηλικίας προκαλούνται κηλιδώσεις στα φύλλα. Οι προσβεβλημένοι ιστοί στα φύλλα τελικά ξηραίνονται και πέφτουν αφήνοντας τρύπες στα φύλλα. Ο μύκητας μπορεί να προξενήσει μετασυλλεκτικές σήψεις στις ανθοκεφαλές. Η προσβολή ευνοείται από υψηλή υγρασία και υψηλή θερμοκρασία (28 - 31oC). Η διαβροχή του φυλλώματος ευνοεί την είσοδο του παθογόνου (μεταφέρεται με τη βροχή και τον άνεμο). Η ασθένεια αναπτύσσεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας του εδάφους και γι αυτό κύριο μέτρο πρόληψης αποτελεί η αποφυγή υπερβολικής υγρασίας στο έδαφος. Η εφαρμογή 3 - 4ετούς αμειψισποράς, η απομάκρυνση των προσβεβλημένων φυτών και η καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας μειώνουν αρκετά την πιθανότητα εμφάνισης της ασθένειας.
Βακτηρίωση
Η ασθένεια οφείλεται στο βακτήριο Xanthomonas campestris και μεταφέρεται με το σπόρο και κατά την προσβολή των νεαρών φυταρίων οι κοτυληδόνες ξεραίνονται περιμετρικά και στη συνέχεια πέφτουν. Ακολουθεί η ξήρανση ολόκληρου του φυταρίου. Σε μεγαλύτερης ηλικίας φυτά το μόλυσμα εισέρχεται στο σύστημα των αγγείων και δημιουργεί χαρακτηριστικές κίτρινες περιοχές στα φύλλα σχήματος “V” ή “U” που ξεκινούν από την περιφέρεια και επεκτείνονται προς το εσωτερικό του φύλου. Στη συνέχεια οι περιοχές αυτές αποκτούν καφέ χρωματισμό και τελικά ξεραίνονται. Η ασθένεια μέσω του αγγειακού συστήματος μεταφέρεται σε ολόκληρο το φυτό. Οι κεφαλές που έχουν προσβληθεί έχουν μικρότερο μέγεθος και χάνουν πολύ εύκολα τα κατώτερα τους φύλλα. Η προσβολή ευνοείται από τα εδάφη που συγκρατούν αρκετή υγρασία. Για την αντιμετώπιση της ασθένειας συνίσταται η χρησιμοποίηση απολυμασμένου σπόρου, η απολύμανση των σπορείων με ατμό, η χρήση ανθεκτικών ποικιλιών και η 3ετής αμειψισπορά. Η εγκατάσταση της καλλιέργειας πρέπει να γίνεται μόνο σε περιοχές που υπάρχει ικανοποιητική στράγγιση του εδάφους. Σε περίπτωση που εντοπιστεί η ασθένεια δεν θα πρέπει να περιορίζονται οι καλλιεργητικές εργασίες στα φυτά για την αποφυγή διάδοσης του μολύσματος. Σε έντονες προσβολές μπορεί να χρησιμοποιηθεί κάποιο χαλκούχο σκεύασμα.
Κιτρίνισμα φύλλων
Παρατηρείται συνήθως σε εδάφη φτωχά σε οργανική ουσία. Οφείλεται καθαρά στην έλλειψη αζώτου. Για άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος συνίσταται προσθήκη χλωρής λίπανσης, ενώ για μακροχρόνια αποτελέσματα θα πρέπει να προσθέσουμε κοπριά, κομπόστα ή άλλη μορφή οργανικής ουσίας.
Τροφοπενία βορίου
Η έλλειψη βορίου προκαλεί το σχηματισμό κηλίδων καστανού μεταχρωματισμού πάνω στην επιφάνεια της ανθοκεφαλής και βαθουλώματα ανοικτότερου χρωματισμού από το φυσιολογικό στο στέλεχος λίγο πιο κάτω από την ανθοκεφαλή. Για την αντιμετώπιση αυτής της φυσιολογικής ανωμαλίας θα πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική αζωτούχα λίπανση των φυτών, η έλλειψη νερού (ή ακανόνιστα ποτίσματα) κατά την ανάπτυξη των ανθοκεφαλών και η καλλιέργεια των φυτών σε εδάφη με υψηλό pH.
Τροφοπενία μολυβδένιο
Η έλλειψη μολυβδενίου προκαλεί την ανάπτυξη καχεκτικών φυτών και το σχηματισμό στενών φύλλων. Για την αντιμετώπιση αυτής της φυσιολογικής ανωμαλίας θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα κατά τη βασική λίπανση των φυτών ή έγκαιρη προσθήκη του ιχνοστοιχείου εάν διαπιστωθεί η τροφοπενία κατά την ανάπτυξη της καλλιέργειας.
Άνοιγμα ανθοκεφαλών
Παρουσιάζεται σε φυτά που καλλιεργούνται σε θερμές περιόδους του έτους, λόγω της υψηλής θερμοκρασίας και τις υψηλές υδατικές απαιτήσεις του φυτού. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος συστήνεται το συχνό πότισμα των φυτών.
Κιτρίνισμα ανθοκεφαλών
Εμφανίζεται λόγω της έκθεσης των ανθοκεφαλών σε έντονη ηλιακή ακτινοβολία. Για την προστασία των φυτών θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα όπως το σκέπασμα των ανθοκεφαλών με τα εξωτερικά φύλλα του φυτού.
