Βοτανικά χαρακτηριστικά βαμβακιού
Το βαµβάκι (Gossypium sp.) είναι φυτό της οικογένειας Malvaceae. Το γένος Gossypium sp. περιλαµβάνει πολυετή είδη, ποώδη ή δενδρώδη, που καλλιεργούνται σαν μονοετή. Το ριζικό σύστηµα με πασσαλώδη ρίζα μήκος 60cm έως 1m με ύψος του κυρίου στελέχους να κυµαίνεται μεταξύ 60cm έως 180cm. Τα φύλλα είναι πεντάλοβα με μακρύ μίσχο. Τα άνθη είναι άσπρα, κίτρινα ή κόκκινα και μπορεί στη βάση των πετάλων να έχουν μια κηλίδα κόκκινου χρώµατος. Ο καρπός είναι κάψα (καρύδι) με 3 - 5 καρπόφυλλα, μόλις ωριµάσει ανοίγει και εµφανίζονται οι ίνες του βαµβακιού, οι οποίες σχηµατίζονται από την επιµήκυνση των επιδερµικών τριχών του σπόρου. Σε πολλές ποικιλίες εκτός από αυτές τις μακριές ίνες υπάρχουν και κοντές (χνούδι) που δεν αποµακρύνονται με τον εκκοκκισµό.
Το γένος Gossypium περιλαµβάνει γύρω στα 20 είδη, αλλά καλλιεργητική σηµασία έχουν τα εξής:
Το πιο διαδεδοµένο καλλιεργούµενο είδος βαµβακιού. Απαντάται στη χώρα μας, στην Τουρκία, στην Κίνα, στην Ινδία, στην Κορέα, στην Αφρική, στη Βραζιλία και στις Η.Π.Α. (όπου αντιπροσωπεύει το 99% της παραγωγής). Τα φυτά έχουν μικρό ύψος, άνθη άσπρα ή ελαφρά κίτρινα, κάψες 4 ή 5 χωρών, μήκος ίνας 25 - 31mm και σπόροι με χνούδι σε όλη την επιφάνεια.
- Gossypium barbadense:
Κατάγεται από την Ν. Αµερική, έχει άνθη κίτρινα με κόκκινες κηλίδες, κάψα τρίχωρη και σπόρους με χνούδι στα άκρα. Στο είδος αυτό διακρίνουµε δύο τύπους:
- Το Αιγυπτιακό βαµβάκι, που καλλιεργείται στη κοιλάδα του Νείλου και σε μικρότερη έκταση στο Σουδάν και στις Η.Π.Α., έχει πολύ μακριά ίνα (35 - 38mm) με ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά (λεπτότητα και αντοχή).
- Τύπος Sea - Island, ο οποίος καλλιεργείται στη Φλόριντα και την Γεωργία. Έχει τις πιο μακριές ίνες (60mm), η καλλιέργεια του έχει περιοριστεί λόγω των σοβαρών ζηµιών που υφίσταται από τις προσβολές του ανθονόµου (Anthonomus grandis).
- Gossypium herbaceum:
Tύπος που καλλιεργείται στην Ασία με κοντές ίνες μικρής ποιοτικής αξίας.
- Gossypium arboreum:
Το είδος αυτό απαντάται στην χώρα μας σαν άγριο είδος, έχει ίνες κοντές (13mm) αλλά πολύ ανθεκτικές. Θα πρέπει να αναφέρουµε ότι τα είδη G.hirsutum και G.barbadense συγκροτούν την οµάδα του αµερικάνικου βαµβακιού (οµάδα Hirsuta, n=26) και τα είδη G.arboreum και G.herbaceum την ομάδα του ασιατικού βάµβακα (ή είδη του Παλαιού κόσµου, οµάδα Herbacea, n=13).
