Διατροφή νεογέννητου μοσχαριού
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη διατροφή του νεογέννητου µοσχαριού κατά τις πρώτες µέρες της ζωής του. Τη χρονική αυτή περίοδο ο οργανισµός του µοσχαριού δεν διαθέτει µηχανισµούς προστασίας από τα µικρόβια του περιβάλλοντος και το µόνο µέσο που βοηθά τον οργανισµό του νεαρού ζώου να αντιστέκεται κατά των µικροβίων είναι το πρωτόγαλα. Πρωτόγαλα είναι το γάλα που παράγει η αγελάδα τις τρεις πρώτες µέρες της γαλουχίας µετά τον τοκετό και είναι πλούσιο σε βιταµίνη Α, ανόργανα άλατα και αντισώµατα. Παράλληλα, το πρωτόγαλα έχει καθαρτική δράση που είναι αναγκαία για την αποµάκρυνση των ακαθαρσιών από το πεπτικό σύστηµα του νεογνού.
Επειδή η απορροφητικότητα των αντισωµάτων του πρωτογάλακτος από το πεπτικό σύστηµα του νεογέννητου µοσχαριού µειώνεται µε την πάροδο του χρόνου από τη γέννηση του, στόχος του αγελαδοτρόφου πρέπει να είναι η παροχή όσο το δυνατό µεγαλύτερης ποσότητας πρωτογάλακτος τις πρώτες 24 µέχρι 48 ώρες της ζωής του. Το πρώτο γεύµα προσφέρεται 1-2 ώρες µετά τη γέννηση, ενώ η διατροφή µε πρωτόγαλα πρέπει να συνεχιστεί και τις επόµενες δύο µε τρεις µέρες, µε σταδιακή αντικατάστασή του στη συνέχεια µε κανονικό γάλα αγελάδας. Στις περιπτώσεις που το µοσχάρι αποµακρύνεται αµέσως από τη µητέρα του το πρωτόγαλα χορηγείται σ’ αυτό µε τη βοήθεια τεχνητών µέσων. Στο πρώτο γεύµα µπορεί να δοθεί µέχρι και 1 λίτρο πρωτογάλακτος, ενώ στα επόµενα η ποσότητα αυτή µπορεί να αυξηθεί στα 2-2,5 λίτρα. Συνολικά τις τρεις πρώτες µέρες της ζωής του ένα µοσχάρι µπορεί να καταναλώσει µέχρι και 20 λίτρα πρωτόγαλα σε µικρές και συχνές δόσεις. Μετά την τρίτη µέρα και µέχρι τον απογαλακτισµό προσφέρεται κανονικό γάλα αγελάδας. Σηµειώνεται όµως ότι το γάλα αυτό δεν πρέπει να προέρχεται από αγελάδες που πάσχουν από µαστίτιδα, βρουκέλλα ή άλλες ασθένειες. Από τη δεύτερη εβδοµάδα και παράλληλα προς το πλήρες γάλα, χορηγείται τριφυλλοσανός πολύ καλής ποιότητας, µίγµα συµπυκνωµένης τροφής ψηλής πρωτεϊνικής αξίας και άφθονη ποσότητα καθαρού νερού. Τα υποκατάστατα αγελαδινού γάλακτος είναι παρασκευάσµατα τα οποία χρησιµοποιούνται για τη διατροφή των νεαρών µοσχαριών. Έχουν τη µορφή αλεύρου (σκόνης) και η σύνθεσή τους είναι περίπου η ακόλουθη:
- Αποβουτυρωµένη σκόνη γάλακτος 78-82%
- Ζωικό ή φυτικό λίπος 17-20%
- Λεκιθίνες από σόγια 1-2%
- Μίγµα βιταµινών και ιχνοστοιχείων ιδιαίτερα ενισχυµένο σε βιταµίνη Α και σίδηρο.
Ένα καλό υποκατάστατο γάλακτος πρέπει να περιέχει τουλάχιστον 22% πρωτεΐνη, 17-20% λίπος, 1,45% λυσίνη, 0,90% ασβέστιο και 0,65% φωσφόρο και όχι πέραν του 3,0% κυτταρίνη. Τα υποκατάστατα αγελαδινού γάλακτος χορηγούνται στα µοσχάρια σαν ρόφηµα, από την ηλικία των πέντε ηµερών µέχρι και τον απογαλακτισµό. Για την ετοιµασία του ροφήµατος αραιώνεται µια ποσότητα σκόνης σε ζεστό νερό και το ρόφηµα προσφέρεται στο ζώο σε θερµοκρασία 36–38oC.
