Μέτρο 132 "Σύστημα διαχείρισης για τη διασφάλιση της ποιότητας του χοίρειου κρέατος"

Η διαρκώς αυξανόμενη κατανάλωση χοιρινού κρέατος σε συνδυασμό με τις υψηλές απαιτήσεις των καταναλωτών, την είσοδο στην αγορά ομοειδών προϊόντων από άλλες χώρες, διαμορφώνουν νέες συνθήκες υψηλού ανταγωνισμού κατατάσσοντας τον τομέα της χοιροτροφίας ως τον πιο δυναμικό κλάδο της εντατικής κτηνοτροφίας στη χώρα μας. Η εφαρμογή σύγχρονων μορφών οργάνωσης της παραγωγής, με ταυτόχρονη τήρηση κανόνων που αφορούν τη δημόσια υγεία, την υγεία και τις συνθήκες διαβίωσης των ζώων, αναμένεται να έχουν ως αποτέλεσμα τη ραγδαία ανάπτυξη του κλάδου και την ανάδειξη της ποιότητας των προϊόντων χοιροτροφίας. Ο ΟΠΕΓΕΠ σε συνεργασία με επιστημονικούς και παραγωγικούς φορείς, εκπόνησε τη σειρά προτύπων Agro 3-1, 3-2, 3-3 & 3-4, που αφορούν κάθε στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας (παραγωγή ζωωτροφών, εκτροφή χοίρων, σφαγή, τυποποίηση). Η εφαρμογή των απαιτήσεων των παραπάνω προτύπων οδηγεί στην πιστοποίηση της ποιότητας του χοίρειου κρέατος με την απονομή πιστοποιητικών και τη χορήγηση σημάτων.

Δικαιούχοι

Δικαιούχοι της στήριξης του μέτρου 132 μπορούν να κριθούν γεωργοί φυσικά πρόσωπα και νομικά πρόσωπα κάτοχοι γεωργικής εκμετάλλευσης κάτοχοι μονάδων εκτροφής χοιρινών εφόσον εντάξουν τη μονάδα τους στο σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης σύμφωνα με τις κατευθύνσεις και προδιαγραφές του πρότυπου Agro 3.

Απαιτήσεις συστήματος

Το σύστημα διαχείρισης για τη διασφάλιση της ποιότητας του χοίρειου κρέατος χαρακτηρίζεται από διαφάνεια και είναι ανοικτό σε όλους τους παραγωγούς, εξασφαλίζει την πλήρη ιχνηλασιμότητα των προϊόντων και ανταποκρίνεται στις υπάρχουσες και τις μελλοντικές δυνατότητες διάθεσης στην αγορά. Η εφαρμογή του έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή προϊόντων ανωτέρας ποιότητας με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ενώ η τήρηση των προδιαγραφών ελέγχεται από ανεξάρτητους οργανισμούς ελέγχου. Επισημαίνεται ότι οι προδιαγραφές που περιέχονται στα πρότυπα Agro 3-1, 3-2, 3-3 & 3-4 υπερκαλύπτουν τις κανονιστικές απαιτήσεις διαχείρισης σχετικά με τη δημόσια υγεία, την υγεία των ζώων και το περιβάλλον, που προβλέπονται στον ΚΑΝ(ΕΚ)73/2009. Ειδικότερα :

• Η ιδιοτυπία του τελικού προϊόντος στο πλαίσιο των συστημάτων αυτού του είδους απορρέει από αναλυτικές υποχρεώσεις ως προς τις γεωργικές μεθόδους παραγωγής οι οποίες διασφαλίζουν:

1. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, στα οποία συγκαταλέγεται η διαδικασία παραγωγής ή ποιότητα του τελικού προϊόντος σαφώς ανώτερη των συνήθως εμπορικών προτύπων όσον αφορά τη δημόσια υγεία, την υγεία και την καλή διαβίωση των ζώων ή την προστασία του περιβάλλοντος.
2. Η ιδιοτυπία του τελικού προϊόντος, απορρέει από το γεγονός ότι με την εφαρμογή των φιλοπεριβαλλοντικών αυτών Συστημάτων, παράγονται πιστοποιημένα, ποιοτικά και ασφαλή αγροτικά προϊόντα για τους καταναλωτές, που είναι σαφώς ανώτερα από τα συμβατικά παραγόμενα προϊόντα.
3. Στην περίπτωση του προτύπου Agro 3.1, Agro 3.2, Agro 3.3, Agro 3.4 που αφορά χοίρειο κρέας αναφερόμαστε στην ποιότητα του τελικού προϊόντος.

Συγκεκριμένα στα πρότυπα αυτά οι προδιαγραφές διαχείρισης σχετικά με την δημόσια υγεία, την υγεία των ζώων και το περιβάλλον υπερκαλύπτουν τις κανονιστικές απαιτήσεις που προβλέπονται στον Καν. 1782/2003 (Μετρήσεις, εκμ/σεων, αναλύσεις, εκπαιδεύσεις, τεχνικό προσωπικό σε κάθε στάδιο παραγωγικής διαδικασίας – παραγωγή ζωοτροφών, εκτροφή χοίρων , σφαγή, τυποποίηση). Όλα αυτά οδηγούν στην εξασφάλιση επί πλέον βελτιωμένης ποιότητας του τελικού προϊόντος.

• Τα συστήματα επιβάλλουν ειδικές προδιαγραφές για την παραγωγή προϊόντων, η τήρηση των οποίων ελέγχεται από ανεξάρτητο οργανισμό ελέγχου. Όσον αφορά τον τομέα της χοιροτροφίας, σύμφωνα με τα πρότυπα της σειράς Agro 3, καθιερώνονται προδιαγραφές και κανόνες που διασφαλίζουν την υγιεινή και την ασφάλεια σε όλα τα στάδια, από την παραγωγή των ζωοτροφών μέχρι τη συσκευασία του χοιρινού κρέατος. Τα πρότυπα αυτά μπορούν να εφαρμοστούν από επιχειρήσεις παραγωγής ζωοτροφών χοιροτροφίας (Agro 3.1), χοιροτροφικές μονάδες (Agro 3.2), αλλά και από σφαγεία (Agro 3.3), τυποποιητήρια κρέατος και αλλαντοβιομηχανίες (Agro 3.4).

Οι επιχειρήσεις μπορούν να εφαρμόσουν τα πρότυπα, ανάλογα με τη δραστηριότητά τους, είτε το καθένα ξεχωριστά ή να επιλέξουν την πιστοποίηση όλων των προτύπων της σειράς, έτσι ώστε να ενταχθούν στο Σύστημα Διαχείρισης για τη Διασφάλιση του Χοίρειου Κρέατος, προκειμένου τα προϊόντα τους να γίνουν αναγνωρίσιμα, να αυξηθεί η προστιθέμενη αξία τους και να αποκτήσουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών.

Ειδικότερα,

1. Το πρότυπο Agro 3.1: Περιλαμβάνει τις ειδικές απαιτήσεις ως προς τις οποίες πρέπει να συμμορφώνονται οι παραγωγικές μονάδες για την υγιεινή και την ασφάλεια των ζωοτροφών χοιροτροφίας.
2. Το πρότυπο Agro 3.2: Σκοπός αυτού του προτύπου είναι η καθιέρωση και πιστοποίηση συγκεκριμένων κανόνων για την εκτροφή των χοίρων στις χοιροτροφικές μονάδες, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η υγεία των εκτρεφόμενων ζώων και κατ΄ επέκταση η υγιεινή και η ασφάλεια του παραγόμενου χοιρινού κρέατος.
3. Το πρότυπο Agro 3.3: Περιλαμβάνει ειδικές απαιτήσεις ως προς τις οποίες τα σφαγεία οφείλουν να συμμορφώνονται διαρκώς, προκειμένου να μπορέσουν να απολάβουν της πιστοποίησης και του δικαιώματος χρήσης της ειδικής σήμανσης. Οι προδιαγρφές του AGRO 3.3 υπερβαίνουν εκείνες του αντίστοιχου Κοινοτικού Προτύπου.
4. Το πρότυπο Agro 3.4: Το πρότυπο περιγράφει τις ειδικές προδιαγραφές και τους συγκεκριμένους κανόνες για τον τεμαχισμό, την αποστέωση, την επεξεργασία και τη συσκευασία του χοιρινού κρέατος, ως προς τις οποίες τα τυποποιητήρια οφείλουν να συμμορφώνονται.

• Τα συστήματα αυτά είναι ανοικτά σε όλους τους παραγωγούς και μπορούν να εφαρμόζονται ατομικά από μεμονωμένους παραγωγούς, είτε συλλογικά από ομάδες παραγωγών.

• Τα συστήματα χαρακτηρίζονται από διαφάνεια και εγγυώνται την πλήρη ιχνηλασιμότητα των προϊόντων. Η πιστοποίηση χορηγείται μετά από τη διενέργεια εξειδικευμένων ελέγχων και επιθεωρήσεων, δειγματοληψιών γεωργικών προϊόντων, εργαστηριακών αναλύσεων, ελέγχων ιχνηλασιμότητας κλπ, από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, με αμεροληψία, αντικειμενικότητα και διαφάνεια, σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας. Η ιχνηλασιμότητα των προϊόντων αποτελεί την καρδιά ενός συστήματος Διασφάλισης Πιστοποιημένης Παραγωγής. Θα πρέπει να είναι αξιόπιστη και να παρέχει με άμεσο τρόπο τις πληροφορίες που ζητούνται κάθε φορά. Εξάλλου, η τήρηση και κοινοποίηση σχετικών πληροφοριών, για κάθε στάδιο της παραγωγικής και μεταποιητικής διαδικασίας, είναι υποχρεωτική από τον κανονισμό ΚΑΝ (Ε.Ε.) 852/2004. Σύμφωνα με την απόφαση 402669/11.12.2001 της Γενικής Διεύθυνσης Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφιμών, κάθε χοιροτροφική μονάδα κωδικοποιείται με τα γράμματα EL και εξαψήφιο αριθμό, από τον οποίο τα δύο πρώτα ψηφία υποδηλώνουν το νομό της έδρας της εκμετάλλευσης και τα υπόλοιπα τέσσερα τον αύξοντα αριθμό της μονάδας. Αυτή είναι και η βάση για την ταυτοποίηση των παραγώγων της χοιροτροφικής μονάδας. Σε αυτόν τον αλφάριθμο προστίθεται τετραψήφιος αριθμός ενδεικτικός της μητέρας του παραγώγου (Η σήμανση των χοιρομητέρων, άρα και η τήρηση στοιχείων που τις αφορά είναι υποχρεωτική από τη νομοθεσία). Ένας τριψήφιος αριθμός που δηλώνει τον αριθμό του κελιού πάχυνσης ακολουθούμενος από άλλον έναν τριψήφιο αριθμό που αντιστοιχεί στην ημέρα του έτους, δηλωτικός της ημέρας σφαγής συμπληρώνουν τα στοιχεία των παραγώγων της μονάδας. Για τα προϊόντα σφαγείου σήμερα απαιτείται η σφαγή να γίνεται αποκλειστικά σε σφαγεία που έχουν κωδικό αριθμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ίδιο συμβαίνει και με τα τυποποιητήρια - συσκευαστήρια. Στο σφαγείο γίνεται καταχώρηση των στοιχείων (μπορεί να προστεθεί και ο αύξων αριθμός σφαγής του ζώου ανά ημέρα) και προστίθεται ο κωδικός αριθμός του σφαγείου (νέος τριψήφιος αλφάριθμος). Τέλος η ταυτότητα των τεμαχίων συμπληρώνεται επιπλέον και με τον τριψήφιο κωδικό αριθμό του τυποποιητηρίου.

• Τα συστήματα ανταποκρίνονται στις υπάρχουσες ή προβλέψιμες δυνατότητες διάθεσης στην αγορά. Επειδή αφορά μετατροπή συμβατικών παραγωγών σε ποιοτικές δεν υφίσταται πρόβλημα διάθεσης, άλλωστε το γεγονός ότι προσφέρονται εγγυήσεις στους καταναλωτές δεν αντιμετωπίζονται προβλήματα διάθεσης.

Σχετικές σελίδες

• Μέτρο 132 "Συμμετοχή γεωργών σε συστήματα για την ποιότητα τροφίμων"
• Σύστημα διαχείρισης για τη διασφάλιση της ποιότητας του χοιρινού κρέατος - Agro 3

Σύνδεσμοι

• Οργανισμός Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων (ΟΠΕΓΕΠ)
• Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφιμών (ΥΠΑΑΤ)