Σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών
Η Σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια [1] των βοοειδών είναι μια προοδευτική νευρολογική ασθένεια των αγελάδων. Προοδευτική σημαίνει ότι η κατάσταση χειροτερεύει με την πάροδο του χρόνου. Νευρολογική ασθένεια σημαίνει ότι βλάπτει το κεντρικό νευρικό σύστημα μιας αγελάδας (τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό). Οι περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν ότι η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών οφείλεται σε μια πρωτεΐνη που ονομάζεται prion. Το πιο κοινό σύμπτωμα είναι η έλλειψη συντονισμού κινήσεων. Η αγελάδα δεν μπορεί να σηκωθεί με τα πόδια και επίσης μπορεί να είναι νευρική και βίαιη. Περνούν τέσσερα έως έξι χρόνια από τη στιγμή που μια αγελάδα έχει προσβληθεί από την ανώμαλη πρωτεΐνη μέχρι να φανούν τα πρώτα συμπτώματα. Αυτό ονομάζεται περίοδος επώασης. Κατά τη διάρκεια της περιόδου επώασης, δεν υπάρχει κανένας τρόπος να διαπιστωθεί ότι μια αγελάδα έχει σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια. Μόλις μια αγελάδα αρχίζει να παρουσιάζει συμπτώματα, γίνεται όλο και πιο άρρωστη μέχρι να πεθάνει, συνήθως μέσα σε δύο εβδομάδες έως έξι μήνες. Δεν υπάρχει θεραπεία και δεν υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη. Επί του παρόντος, δεν υπάρχει αξιόπιστος τρόπος ελέγχου για σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια σε μια ζωντανή αγελάδα. Η επιβεβαίωση της νόσου γίνεται με την εξέταση του εγκεφάλου στο μικροσκόπιο μετά το θάνατο, ο οποίος έχει σπογγώδη εμφάνιση. Οι επιστήμονες επίσης μπορούν να επιβεβαιώσουν εάν μια αγελάδα είχε τη νόσο με τη χρήση τεστ με το οποίο μπορούν να ανιχνεύσουν την ανώμαλη πρωτεΐνη στον εγκέφαλο.
Τα μέρη μιας αγελάδας που δεν τρώγονται από τους ανθρώπους γίνονται σκόνη, και χρησιμοποιούνται για πολλούς σκοπούς, όπως για την παραγωγή ζωοτροφών. Μια αγελάδα προσβάλλεται από σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια με την κατανάλωση ζωοτροφών μολυσμένων με ουσίες από άλλη αγελάδα που ήταν άρρωστη. Οι μολυσμένες ζωοτροφές περιέχουν την ανώμαλη πρωτεΐνη και η αγελάδα μολύνεται, συνήθως στο πρώτο έτος της ζωής της, οπότε τα πρώτα σημάδια της νόσου θα φανούν όταν γίνει πέντε ετών ή μεγαλύτερη.
Υπάρχει μια ανθρώπινη παραλλαγή της σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας που ονομάζεται ασθένεια Creutzfeldt-Jakob. Τον Ιούνιο του 2008, 208 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι γνωστό ότι νόσησαν από αυτήν, από την κατανάλωση τροφίμων από αγελάδες που νοσούσαν από σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια. Τόσο η ασθένεια Creutzfeldt-Jakob όσο και η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια δεν είναι μεταδοτικές. Επίσης, έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να νοσήσουν από την κατανάλωση γάλακτος ή γάλακτοκομικών προϊόντων, ακόμα και αν το γάλα προέρχεται από μια άρρωστη αγελάδα.
Πρόβατα, αίγες, βιζόν, ελάφια και άλκες μπορεί να προσβάλλονται από σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια. Η γάτα είναι το μόνο κοινό οικιακό κατοικίδιο ζώο για το οποίο είναι γνωστό ότι προσβάλλεται από ένα είδος σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας που ονομάζεται σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των αιλουροειδών.
Βιβλιογραφία
