Στάδια κατεργασίας μαστίχας

Κοσκίνισμα μαστίχας (Πρώτη κατεργασία μαστίχας)

Τσίμπημα μαστίχας με σουγιαδάκια (Δεύτερη κατεργασία μαστίχας)

Πρώτη κατεργασία: Στα Μαστιχοχώρια όταν ο παραγωγός συγκεντρώνει την παραγωγή του, πρώτα κοσκινίζει, δηλαδή κάνει το ταχτάρισμα, με το οποίο ξεχωρίζει τη μαστίχα από τα φύλλα και τα χώματα. Μετά διαλύει μέσα σε κρύο νερό σαπούνι, δημιουργείται ένας πλούσιος αφρός και πλένεται καλά η μαστίχα. Τελικά την ξεπλένει με πολλά κρύα και καθαρά νερά και την απλώνει μέσα στο σπίτι για να στεγνώσει καλά. Έπειτα χρησιμοποιώντας ένα μικρό μαχαιράκι ξεκολλά κάθε ξένη ύλη που τυχόν έμεινε κολλημένη πάνω στους κόκκους. Αυτή η εργασία γίνεται από τις γυναίκες του σπιτιού, έξω από την πόρτα τους το καλοκαίρι και το χειμώνα στις βραδινές συντροφιές. Μετά το τσίμπημα, δηλαδή το καθάρισμα που γίνεται με βελόνα για να φύγουν τα πετραδάκια, η μαστίχα κοσκινίζεται με διάφορα κόσκινα για να γίνει η ταξινόμηση. Τα παραπροϊόντα που δημιουργούνται είναι η σκόνη και το καζανομάστιχο. Χρησιμοποιείται για τον αρωματισμό των ποτών, κυρίως του ούζου. Όλες σχεδόν οι εργασίες της επεξεργασίας και της ταξινόμησης γινόταν από τις γυναίκες των παραγωγών. Τα υπολείμματα από την κατεργασία της μαστίχας ήταν χώμα, φύλλα σχοίνου και σκόνη μαστίχας. Η σκόνη ανήκε εθιμικά στη γυναίκα του παραγωγού, η οποία την κρατούσε ως δώρο, επειδή το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών γινόταν από τις γυναίκες. Αυτή την αντάλλασσε στους πλανόδιους πωλητές με ίσο βάρος σε ρύζι, μακαρόνια, ζάχαρη. Μετά την κατεργασία και ταξινόμηση οι παραγωγοί παραδίνουν στο συνεταιρισμό όλη τους την παραγωγή. Εκεί ο τεχνικός υπάλληλος της Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου (Ε.Μ.Χ) με κόσκινο ελέγχει τις κατηγορίες και ο συνεταιρισμός θα εκδώσει απόδειξη κατάστασης, το λεγόμενο ζυγολόγιο και θα στείλει στην Ένωση τη μαστίχα.

Δεύτερη κατεργασία: Η δεύτερη κατεργασία γίνεται στην Ένωση. Συγκεκριμένα, όταν η καθαρή μαστίχα παραδοθεί από το συνεταιρισμό στην Ένωση, πλένεται πολλές φορές και απλώνεται για να στεγνώσει. Μετά το στέγνωμα τη ρίχνουν πάνω σε τραπέζια, όπου οι γυναίκες θα κάνουν το δεύτερο τσίμπημα για να καθαρίσουν με περισσότερη φροντίδα κομμάτι - κομμάτι τη μαστίχα με σουγιαδάκια . Η Ένωση ξεχωρίζει την καθαρή μαστίχα σε χονδρή και ψιλή. Σήμερα οι εμπορικοί τύποι της καθαρής μαστίχας είναι 6 και ο κάθε τύπος έχει την τιμή του. Αυτοί είναι:

• μαστίχα χονδρή Ν^ο1

• μαστίχα χονδρή Ν^ο3

• μαστίχα χονδρή Ν^ο4

• μαστίχα ψιλή Ν^ο1

• μαστίχα ψιλή Ν^ο3

• μαστίχα ψιλή Ν^ο5