Συνθήκες και περιποιήσεις στο σπορείο

Θερμοκρασία Η πεπονιά είναι φυτό θερμής εποχής και για να βλαστήσουν οι σπόροι και να αναπτυχθούν τα φυτά απαιτούνται υψηλές θερμοκρασίες υποστρώματος και αέρος. Αυτός είναι ένας σοβαρός λόγος που θέτει περιορισμούς στην ημερομηνία σποράς για πρώιμη παραγωγή, και τονίζει την σημασία που έχουν τα θερμαινόμενα θερμοκήπια σπορεία για σπορά οποτεδήποτε, με κάποια βέβαια επιβάρυνση στο κόστος παραγωγής. Η άριστη θερμοκρασία για τη βλάστηση της πεπονιάς κυμαίνεται μεταξύ 25⁰C και 30⁰C. Στις θερμοκρασίες αυτές η βλάστηση γίνεται σε 3-4 ημέρες (εμφάνιση κοτυληδόνων στην επιφάνεια του υποστρώματος). Εάν κατά τη βλάστηση επικρατούν θερμοκρασίες γύρω στους 20⁰C, τότε βλάστηση παρατηρείται μετά από 8 ημέρες, σε χαμηλότερες δε θερμοκρασίες η βλάστηση είναι πολύ περιορισμένη ή δεν γίνεται. Επίσης, τα νεαρά φυτά είναι πολύ ευπαθή στον παγετό. Στο σημείο αυτό σημειώνεται η σημασία της προβλάστησης σε κιβώτια σποράς. Μετά τη βλάστηση ή τη μεταφύτευση των προβλαστημένων σπόρων, η θερμοκρασία του αέρα στο σπορείο ρυθμίζεται στα επίπεδα: Ημέρα: 20-24⁰C, Νύκτα: 18-20⁰C. Τα χαμηλά επίπεδα εφαρμόζονται όταν επικρατεί χαμηλή ηλιοφάνεια, και τα υψηλά επίπεδα τις ηλιόλουστες ημέρες. Στις θερμοκρασίες αυτές, τα νεαρά φυτά αναπτύσσονται αρκετά γρήγορα. Πιο χαμηλές θερμοκρασίες αέρος θα μπορούσαν να εφαρμοστούν όταν η θερμοκρασία του υποστρώματος μπορεί να κρατηθεί κάπως υψηλή, με θέρμανση των πάγκων (π.χ. κυκλοφορία ζεστού νερού σε σωλήνες μέσα στον πάγκο ή κυκλοφορία θερμού αέρα κάτω από τον πάγκο που φέρει τα φυτά κ.ο.κ). Στην περίπτωση θέρμανσης των πάγκων με οποιονδήποτε τρόπο, θα χρειαστεί πιο συχνό πότισμα των φυταρίων, γιατί η εξάτμιση είναι εντονότερη. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει η θερμοκρασία στο σπορείο να βρίσκεται κάτω από 14⁰C. Στην περίπτωση που η θέρμανση στο σπορείο δεν είναι η πλέον κατάλληλη, θα βοηθούσε αρκετά (επιτάχυνση βλάστησης) εάν, μετά τη σπορά, ακολουθούσε κάλυψη των γλαστρών με πλαστικό φύλλο για μερικές ημέρες, για αύξηση της θερμοκρασίας και διατήρηση της υγρασίας στο περιβάλλον του σπόρου.

Υγρασία Τα επίπεδα της υγρασίας στην ατμόσφαιρα του σπορείου θα πρέπει να κυμαίνονται γύρω στο 70-80% Σ.Υ. Τα επίπεδα αυτά ατμοσφαιρικής υγρασίας στο χώρο του σπορείου βοηθούν στη γρήγορη ανάπτυξη των φυτών. Για το λόγο αυτό όταν η υγρασία είναι χαμηλή, θα πρέπει να ψεκάζονται τα φυτά και ο γύρω χώρος με νερό, για αύξηση της υγρασίας. Στο σημείο αυτό σημειώνεται ότι τα φυτά θα πρέπει να είναι στεγνά κατά το απόγευμα-βράδυ, προς αποφυγή ανάπτυξης μυκητολογικών προσβολών. Αντίθετα, η υπερβολική υγρασία πρέπει να αντιμετωπίζεται με αερισμό του σπορείου.

Φωτισμός Μετά τη βλάστηση των σπόρων είναι ανάγκη να υπάρχει αρκετός φωτισμός στο σπορείο γιατί, όπως και στα άλλα κολοκυνθοειδή, η πεπονιά έχει την τάση να αναπτύσσει λεπτό και μακρύ στέλεχος, ιδιαίτερα σε συνθήκες χαμηλής έντασης φωτισμού. Τα υλικά κάλυψης του θερμοκηπίου-σπορείου πρέπει να είναι διαφανή και καθαρά. Σε περίπτωση που ο φυσικός φωτισμός την εποχή του σπορείου είναι περιορισμένος, θα πρέπει να εφαρμοστεί τεχνητός φωτισμός. Στην Ελλάδα και στις άλλες μεσογειακές χώρες δεν φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα από τον φυσικό φωτισμό και τον χειμώνα.

Εμπλουτισμός με CO2 Ο εμπλουτισμός του θερμοκηπίου-σπορείου με CO2, μετά το φύτρωμα της πεπονιάς από το στάδιο των κοτυληδόνων μέχρι τη μεταφύτευση δηλ. τον σχηματισμό 7-10 φύλλων, έχει μελετηθεί στο σταθμό του Balandran στη Γαλλία, σε δυο ποικιλίες πεπονιού τις "Doublon" και "Vedrantais", με σπορά τέλη Δεκεμβρίου και μεταφύτευση τέλη Φεβρουαρίου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι με εμπλουτισμό σε συγκέντρωση 1.000ppm και με φυσικό φωτισμό δεν υπήρχε φανερή επίδραση ούτε στην ανάπτυξη ούτε στην παραγωγή που ακολούθησε.

Μέτρα υγιεινής Ένα σημαντικό σημείο για την επιτυχία στην παραγωγή φυτών πεπονιάς, είναι η διατήρηση των νεαρών φυτών απαλλαγμένων από κάθε ασθένεια. Είναι γνωστό, ότι τα νεαρά φυτά της πεπονιάς είναι πολύ ευπαθή, ιδιαίτερα στις μυκητολογικές ασθένειες, και πολλές φορές η προσπάθεια παραγωγής φυτών μπορεί να αποτύχει, εάν δεν ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής. Θα πρέπει συγκεκριμένα, να απολυμαίνονται όλοι οι χώροι του σπορείου, οι πάγκοι, τα εργαλεία κ.λπ. πριν από τη σπορά. Κατάλληλο απολυμαντικό θεωρείται το διάλυμα φορμαλδεΰδης 2%. Επίσης, το υπόστρωμα πρέπει να είναι αποστειρωμένο. Μετά τη βλάστηση και κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των φυτών, θα πρέπει να γίνονται προληπτικοί ή θεραπευτικοί ψεκασμοί, με τα κατάλληλα εντομοκτόνα και μυκητοκτόνα φυτοφάρμακα.