Φυλές αιγοπροβάτων

Αυτόχθονες φυλές αιγοπροβάτων στην Ελλάδα

Υπάρχουν οι αυτόχθονες φυλές αιγοπροβάτων, όπως είναι του Αγρινίου, του Άργους, του Πηλίου, της Ζακύνθου, της Θράκης κ.ά. όσο αφορά στα πρόβατα, και της Σκοπέλου και της Εγχώριας Αίγας όσο αφορά στις αίγες.

Αυτόχθονες φυλές προβάτων στην Ελλάδα

Φυλή Αγρινίου

Φυλή Αγρινίου

Εκτρέφεται στο πεδινό τμήμα που βρίσκεται γύρω από το Αγρίνιο σε πεδινές και υγρές περιοχές όμοιες με εκείνες στις οποίες διαβιεί το πρόβατο Φριζάρτα. Σήμερα τείνει να εξαφανισθεί εξαιτίας της εισβολής άλλων φυλών προβάτων, κυρίως του Φριζάρτα Άρτας και του Καραγκούνικου, που προτιμάται από αρκετούς προβατοτρόφους της περιοχής δεδομένου ότι οι εδαφοκλιματολογικές συνθήκες της περιοχής ευνοούν τις δύο αυτές φυλές.

Στην περιοχή εντοπίσθηκαν τρία ποίμνια της φυλής Αγρινίου των οποίων ο συνολικός αριθμός των προβάτων είναι περίπου 650. Σήμερα σε πολλά ποίμνια της περιοχής συναντώνται άτομα καθαρόαιμα της φυλής Αγρινίου.

Ο χρωματισμός του είναι λευκό σώμα με μελανές κηλίδες γύρω από τα μάτια οι οποίες επεκτείνονται κατά μήκος των παρεών του προσώπου. Στις περισσότερες περιπτώσεις αυτές δεν φτάνουν στο άκρο του στόματος, το οποίο είναι λευκό όπως λευκό είναι το μέτωπο και η μύτη του ζώου. Μελανές κηλίδες υπάρχουν στα αυτιά, τα πόδια και ενίοτε στο σώμα, ολόμαυρα άτομα σπανίως συναντώνται.

Το κεφάλι του είναι τριγωνική και η μύτη του ελαφρώς κυρτή. Τα αυτιά του είναι μετρίως μεγάλα και ημικρεμάμενα. Τα πόδια είναι ψηλά (38 εκ) και ισχυρά. Το μήκος του σώματος φθάνει κατά μ.ό. τα 69 εκ. Το στήθος του δείχνει εικόνα σφριγηλού ζώου και οι διαστάσεις του είναι 29 εκ. βάθος και 18,7 εκ. πλάτος.

Η ουρά του είναι μακριά (30,8 εκ) και στενή (4,8εκ) στη βάση της. Το πλάτος της ουράς αυτού του προβάτου η οποία είναι στενότερη εκείνης του Καραγκούνικου και Κατσικά, αποτελεί την πλέον ουσιαστική διαφορά αυτών των προβάτων.

Ο μαστός είναι καλά δεμένος με τους κοιλιακούς μύες. Οι θηλές του μαστού έχουν κάθετη διαγώνιο. Τα περισσότερα αρσενικά φέρουν μεγάλα και ισχυρά κέρατα τα οποία περιλύγουν τα αυτιά τους. Τα θηλυκά δεν φέρουν κέρατα.

Η γονιμοποίηση των προβάτων γίνεται κατά τους μήνες Μάιο έως Αύγουστο, ενώ οι τοκετοί πραγματοποιούνται κατά το διάστημα Οκτωβρίου–Ιανουαρίου. Η πολυδυμία κυμαίνεται από 1,3-1,5 αρνιά σε κάθε τοκετό. Ο απογαλακτισμός των αρνιών γίνεται στην ηλικία των 40-50 ημερών με βάρος 9-11 κιλά κρέας. Η γαλακτοπαραγωγή κυμαίνεται στα 150-160Kgr σε διάστημα αρμέγματος 180-200 ημέρες.

Η συγκεκριμένη φυλή θεωρείται πρόβατο μεγαλόσωμο. Έχει σωματικό βάρος 55-80 Kg για τα αρσενικά και 35-45 Kg τα θηλυκά. Ο δείκτης πολυδυμίας του κυμαίνεται στα 1,3-1,5, το σωματικό βάρος των αρνιών στη γέννηση ανέρχεται στα 4kg ενώ το σωματικό βάρος των αρνιών στον απογαλακτισμό ανέρχεται στα 9-11kg. Η συχνότητα των γεννήσεων είναι 12 μήνες. Όσο αφορά στα παραγωγικά του χαρακτηριστικά η εμπορεύσιμη γαλακτοπαραγωγή του φτάνει τα 150-160Kg, η ηλικία των αρνιών κατά τη σφαγή είναι 40-50 μέρες ενώ η εριοπαραγωγή είναι 1,1-1,6 Kg αναμικτόμαλλου μαλλιού.

Βιβλιογραφία

Φυλή Άργους

Φυλή Άργους

Το πρόβατο Άργους πήρε το όνομά του από την περιοχή στην οποία αρχικά εκτρεφόταν. Δηλαδή το πλούσιο σε βοσκές πεδινό τμήμα που περιβάλλει την πόλη του Άργους. Σήμερα εκτρέφεται σε περιορισμένο αριθμό. Στη περιοχή αυτή εκτρέφονται δύο κοπάδια με 100 περίπου καθαρόαιμα πρόβατα της φυλής. Αρκετά όμως πρόβατα με λίγο ή πολύ αίμα της φυλής συναντώνται και μέσα σε μερικά άλλα ανάμικτα ποίμνια. Η όλη προβατοτροφική εικόνα της περιοχής δείχνει ότι το πρόβατο της φυλής Άργους δέσποζε κάποτε εκεί. Πρίν όμως από την σχεδόν εξαφάνιση της φυλής στην περιοχή Αργολίδος αρκετά πρόβατα της φυλής μεταφέρθηκαν σε ίδια εδαφοκλιματολογική περιοχή του Νομού Μεσσηνίας, τη Μεσσήνη.

Εκεί εκτρέφονται σήμερα 5 ποίμνια με 550 περίπου πρόβατα. Το πρόβατο της φυλής Άργους δημιουργήθηκε στην περιοχή της Αργολίδος ύστερα από διασταυρώσεις που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ ενός ντόπιου προβάτου, ενός πλατύουρου της Ανατολής και πολύ πιθανό του Χιακού πρόβατου και συνεχούς φυσικής και τεχνητής επιλογής στις συνθήκες της περιοχής.

Το πρόβατο της φυλής Άργους είναι αναμικτόμαλλο με λίγες σχετικά αγανώδεις τρίχες. Μερικά άτομα ελάχιστα διαφέρουν ως προς την ποιότητα του μαλλιού τους, από τα πρόβατα των ομοιόμαλλων φυλών, γεγονός που δείχνει ότι στη δημιουργία της φυλής πιθανόν μετείχε κατά κάποιο ποσοστό και το χιώτικο πρόβατο. Η ουρά του διαφέρει όλων των άλλων Ελληνικών προβάτων. Έχει σχήμα στρογγυλό. Το μήκος της είναι 21 εκ. και το πλάτος 17εκ. Σε μερικά άτομα παρουσιάζει μικρή εκλέπτυνση στο κάτω άκρο της ενώ σε άλλα η ουρά έχει σχήμα σιγμοειδές ή και χοανοειδές.

Ο χρωματισμός του προβάτου παρουσιάζει μεγάλη ομοιομορφία με πολύ μικρές αποκλίσεις. Το σώμα του είναι λευκό με μαύρο πρόσωπο και άσπρη την κορυφή της κεφαλής. Μάλιστα ορισμένα ζώα φέρουν άσπρες κηλίδες στα αυτιά και στην κάτω γνάθο, ενώ ελάχιστα φέρουν άσπρη ρίγα κατά μήκος της μύτης. Τα πόδια είναι τελείως λευκά.

Το κεφάλι είναι μικρού μεγέθους σε σχέση με το σώμα και μάλλον τριγωνικό. Έχει ελαφρώς κυρτό επιρρίνιο και μεγάλα ημικρεμάμενα αυτιά. Οι κριοί φέρουν μεγάλα και ισχυρά κέρατα που ελίσσονται γύρω από τα αυτιά τους ενώ τα θηλυκά, σε ένα ποσοστό 60%, φέρουν ισχυρά κέρατα μικρότερα των αρσενικών σε μορφή ημικυκλίου με κλίση προς τη ράχη.

Το σώμα του Αργίτικου προβάτου έχει μήκος 65-75 εκ. και η περίμετρος του θώρακα είναι κ.μ.ο 96,8 εκ. Τα πόδια είναι αρκετά ψηλά και όχι ισχυρά. Το στήθος του είναι αρκετά βαθύ αλλά όχι ευρύ.

Ο μαστός εμφανίζεται καλά δεμένος με τους κοιλιακούς μυς, ενώ οι θηλές του με μέγεθος κ.μ.ο. 2,8 εκ. είναι οι μικρότερες όλων των ελληνικών προβάτων.

Η γονιμοποίηση των προβατίνων γίνεται κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο ενώ οι τοκετοί πραγματοποιούνται κατά το διάστημα Δεκεμβρίου-Ιανουαρίου. Οι αμνάδες αρχίζουν να γονιμοποιούνται συνήθως από το πρώτο έτος της ηλικίας τους ενώ από την ηλικία των 8 μηνών εμφανίζουν κανονικούς οργασμούς. Η πολυδυμία κυμαίνεται από 1,5 έως 1,8 αρνιά σε κάθε τοκετό. Ο απογαλακτισμός των αρνιών γίνεται στην ηλικία των 30 περίπου ημερών με βάρος απογαλακτισμού 12-13 χλγ. Το πρόβατο Άργους έχει καλή παραγωγικότητα με μέση ετήσια γαλακτοπαραγωγή η οποία υπερβαίνει τα 150 λίτρα/προβατίνα σε διάστημα άμελξης 150-180 ημερών. Θεωρείται πρόβατο μεγαλόσωμο. Έχει σωματικό βάρος 70 Kg για τα αρσενικά και 59 Kg τα θηλυκά. Ο δείκτης πολυδυμίας του κυμαίνεται στα 1,5-1,8, το σωματικό βάρος των αρνιών στον απογαλακτισμό ανέρχεται στα 12-13kg. Η συχνότητα των γεννήσεων είναι 12 μήνες. Η ηλικία των αρνιών κατά τη σφαγή είναι 30-40 μέρες.

Βιβλιογραφία

Φυλή Ζακύνθου

Φυλή Ζακύνθου

Το πρόβατο της φυλής Ζακύνθου διαφέρει σημαντικά των άλλων ελληνικών φυλών προβάτων στη σωματική διάπλαση, στο μαλλί του και στις αποδόσεις. Μοιάζει πολύ με την ιταλική φυλή Bergamasca και είναι πολύ πιθανόν οι δύο αυτές φυλές να έχουν κοινή προέλευση. Πιθανόν να εισήχθησαν πρόβατα στη Ζάκυνθο από τους Ενετούς όταν το νησί βρισκόταν υπό κατοχή τους.

Εκτρέφεται στο νησί σε 9 καθαρόαιμα ποίμνια με συνολικό αριθμό προβάτων 830 περίπου. Διάσπαρτα πρόβατα της φυλής εντελώς καθαρά ή με υψηλό ποσοστό αίματος συναντώνται σε πολλά ποίμνια του νησιού.

Το πρόβατο διαβιώνει στις ορεινές και πεδινές περιοχές του νησιού με εξαιρετικές αποδόσεις κυρίως στα πεδινά όπου οι βοσκές είναι καλύτερες των ορεινών. Θεωρείται δε ιδανικό για πεδινές περιοχές της δυτικής Ελλάδος και Πελοποννήσου.

Λόγω της υψηλής γαλακτοπαραγωγής χρειάζεται σιτηρέσιο πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία ώστε να εκδηλώσει το γενετικό δυναμικό του.

Ο χρωματισμός είναι εντελώς λευκός σε όλα τα μέρη του σώματος. Πολύ λίγα ζώα φέρουν σκοτεινόχρωμα στίγματα στο πρόσωπο και τα αυτιά. Το κεφάλι του είναι μεγάλο και ισχυρό και η μύτη πολύ κυρτή (γαμψή), ιδιαίτερα στα αρσενικά. Τα περισσότερα αρσενικά φέρουν μεγάλα και πολύ ισχυρά ελικοειδή κέρατα, ενώ οι προβατίνες είναι κατά κανόνα ακέρατες. Τα αυτιά είναι μεγάλα και κρεμάμενα. Τα πόδια είναι πολύ υψηλά, μετρίου πάχους και ισχυρά. Ο τράχηλος είναι μακρύς και λεπτός.

Ο κορμός είναι μακρύς, κυλινδρικός, καλής διάπλασης (74,7 εκ). Η ράχη του είναι ευθυτενής. Ο θώρακας είναι μέσου βάθους και εύρους με περίμετρο (100,8εκ). Η λεκάνη μάλλον επικλινής. Η ουρά του είναι πολύ μακριά στενή και σχεδόν ισοπαχύς καθ’ όλο το μήκος της. Ο Μαστός του είναι καλοφτιαγμένος και γερά δεμένος στους κοιλιακούς μυς. Οι θηλές του μαστού έχουν πλαϊνή κατεύθυνση μετρίου μεγέθους (4,0 εκ). Το άρμεγμα γίνεται εύκολο και πιθανόν να μη αντιμετωπίζονται προβλήματα όταν αυτό γίνει με μηχανή. Το μαλλί του είναι ανάμικτο και έχει τις περισσότερες τρίχες αγανώδεις, χονδρές και μακριές. Η κοιλιά, το κεφάλι, το κάτω μέρος του λαιμού και τα πόδι είναι γυμνά μαλλιού.

Είναι από τα πλέον μεγαλόσωμα πρόβατα της Χώρας μας

Η γονιμοποίηση των προβατίνων αρχίζει το τελευταίο δεκαήμερο του Μαϊου και διαρκεί εώς τις αρχές Ιουλίου. Οι τοκετοί πραγματοποιούνται συνήθως τον Νοέμβριο και Δεκέμβριο. Το πρόβατο Ζακύνθου διακρίνεται για την πρώϊμη γενετήσια ωριμότητα. Πολλές αμνάδες μπαίνουν στη αναπαραγωγή νωρίς.

Εμφανίζουν οργασμούς στη ηλικία των οκτώ μηνών και με την συμπλήρωση 13 μηνών ζωής, τους πρώτους τοκετούς.

Ο δείκτης πολυδυμίας είναι 1,80-1,90. Τα μονόδυμα αρνιά έχουν σωματικό βάρος στη γέννησή τους 4-4,6 χλγ και σε ηλικία 60 ημερών γύρω στα 22-25 χλγ. Τα δίδυμα έχουν σωματικό βάρος 4 και 16χλγ αντίστοιχα. Γενικά το σφάγιο σε σχέση με τα άλλα Ελληνικά πρόβατα υστερεί ποιοτικά. Μυικές μάζες συγκεκριμένων κατηγοριών είναι ανεπαρκής ανεπτυγμένες και τα σφάγια μοιάζουν με εκείνα των εριφίων και των αιγών.

Η εριοπαραγωγή κυμαίνεται από 0,8-1,2 Κgr πολύ αδρού μαλλιού «σιδηρομάλλι». Αυτό αποτελείται από 60-70% από σκληρές αγανότριχες μεγάλης διαμέτρου, λείες, αλλά αλαμπούς στιλπνότητας, οι οποίες δεν βάφονται.

Η κρεατοπαραγωγή ποσοτικά δεν υστερεί από τα άλλα ελληνικά πρόβατα. Η γαλακτοπαραγωγή είναι υψηλή κ.μ.ο 225Kg. Υπάρχει όμως ανομοιομορφία στην παραγωγή μεταξύ των προβατίνων οι αποδόσεις των οποίων κυμαίνονται από 150 έως 300Kg. Οι ημέρες αρμέγματος είναι κ.μ.ο. 175 ανά γαλακτικό έτος.

Παρά τις υψηλές του αποδόσεις σε γάλα και κρέας και την αντοχή του σε αντιξοότητες δεν κατάφερε να πολλαπλασιαστεί και κινδυνεύει τώρα να εξαφανισθεί. Αυτό οφείλεται ότι τα παράγωγα που προέρχονται από διασταύρωση με άλλες φυλές και κυρίως Φριζάρτα Άρτας δίνουν μεγάλες αποδόσεις. Τα προϊόντα αυτής της διασταύρωσης δίνουν καλά αποτελέσματα στις πρώτες γαλακτικές περιόδους και ξεγελούν τους εκτροφείς όσον αφορά την συνολική παραγωγικότητα των ζώων. Συνήθως τα προϊόντα της πρώτης γενεάς μορφολογικά μοιάζουν πολύ με καθαρόαιμα ζώα φυλής Ζακύνθου και αυτό συγχέει τον εκτροφέα στην επιλογή των ζώων αναπαραγωγής με συνέπεια να μην μπορεί αυτός να εφαρμόσει κάποιο πρόγραμμα διατήρησης καθαρόαιμου ποιμνίου της φυλής εφόσον το θέλει. Το σωματικό τους βάρος ανέρχεται στα 82 Kg για τα αρσενικά και στα 75 Kg για τα θηλυκά.

Ο δείκτης πολυδυμίας του κυμαίνεται στα 1,8 με 1,9, το σωματικό βάρος των αρνιών στη γέννηση ανέρχεται στα 4-4,6 Kg, το σωματικό βάρος των αρνιών στον απογαλακτισμό ανέρχεται στα 16-25 Kg, η ηλικία των προβατίνων στον πρώτο τοκετό είναι 13 μήνες και η συχνότητα γεννήσεων είναι ανά 12μηνο. Όσο αφορά στα παραγωγικά του χαρακτηριστικά η εμπορεύσιμη γαλακτοπαραγωγή του φτάνει τα 200-230 Kg, η ηλικία των αρνιών κατά τη σφαγή είναι 40-60 μέρες, το σωματικό βάρος κατά τη σφαγή είναι 16-25 Kg ενώ η εριοπαραγωγή είναι 0,8-1,2 Kg.

Βιβλιογραφία

Φυλή Θράκης

Φυλή Θράκης

Υπάρχει ένα ποίμνιο με 200 ζώα στο νομό Ροδόπης (στοιχεία 2009).

Τα πρόβατα της φυλής αυτής είναι ομοιόμαλλα και λεπτόουρα. Πρόκειται για ζώα σχετικά μικρόσωμα. Ο δείκτης πολυδυμίας τους ανέρχεται στο 1. Tα αρνιά θηλάζουν για 3 μήνες. Όσο αφορά στη γαλακτοπαραγωγή τους αυτή ανέρχεται στα 50 kg ανά προβατίνα. Το βάρος τους κυμαίνεται στα 47 kg για το αρσενικό και στα 33 kg για το θηλυκό. Το ύψος του ακρωμίου ανέρχεται στα 63 cm για το αρσενικό και στα 56 cm για το θηλυκό.

Το κεφάλι του προβάτου της φυλής είναι επίμηκες, κωνικό με επιρρίνιο μακρύ και ευθύγραμμο. Τα αυτιά του είναι μικρά και ημιόρθια. Τα αρσενικά φέρουν ελικοειδή κέρατα, ενώ τα θηλυκά είναι ακέρατα. Τα άκρα του έχουν μικρό μήκος, αλλά είναι λεπτά και ισχυρά. Η όλη σωματική διάπλαση των ζώων της φυλής είναι κατάλληλα προσαρμοσμένη για τις δύσκολες αναρριχήσεις στις βουνοπλαγιές των οροσειρών της Θράκης όπου βόσκει. Ο χρωματισμός του είναι συνήθως λευκός. Πολλά λευκά άτομα έχουν καστανές ή μαύρες κηλίδες γύρω από τους οφθαλμούς, στα αυτιά, στα άκρα και συχνά στον κορμό. Σε πολύ μικρό ποσοστό απαντώνται και άτομα εντελώς μαύρα.

Βιβλιογραφία

Φυλή Καλαρρύτικο

Φυλή Καλαρρύτικο

Η Καλαρρύτικη φυλή προβάτου εκτρέφεται στους Καλλαρύτες και το Συρράκο σε 18 ποίμνια με 6413 ζώα (στοιχεία του 2009).

Τα ποίμνια είναι μετακινούμενα (το καλοκαίρι στην οροσειρά των Τζουμέρκων και το χειμώνα σε πεδινές περιοχές της Θεσσαλίας, Τύρναβος, Βλωχός, Αμφιθέα ή του Ακτίου).

Πρόκειται για αναμικτόμαλλο και λεπτόουρα πρόβατα. Τα ζώα αυτής της φυλής έιναι μικρόσωμα, ο χρωματισμός τους είναι ομοιόμορφος (πρόκειται για λευκά ζώα με κοκκινόφαιες κηλίδες στις παρειές του προσώπου τους, γύρω από το στόμα και τα αυτιά τους). Έχουν ιδιαίτερα ευρύ στήθος.

Οι τοκετοί τους είναι πρώιμοι (συνήθως τον Οκτώβριο με Νοέμβριο). Ο δείκτης πολυδυμίας του είναι 1,3–1,4. Η γαλακτοπαραγωγή τους κυμαίνεται στα 80‐100 kg ανά προβατίνα. Το ύψος του ακρωμίου τους κυμαίνεται στα 67 cm για τα αρσενικά και στα 60 cm για τα θηλυκά. Το σωματικό τους βάρος είναι 64 kg για τα κριάρια και 45 kg για τις προβατίνες.

Βιβλιογραφία

Φυλή Καραγκούνικο

Φυλή Καραγκούνικο

Η Καραγκούνικη φυλή προβάτων εκπροσωπεί τον πεδινό τύπο της Εγχώριας φυλής. Εκτρέφεται κυρίως στο δυτικό τμήμα της Θεσσαλίας.

Ο χρωματισμός ποικίλλει σε ευρέα όρια, αφού υπάρχουν ζώα με μαύρο χρώμα, λευκά με μελανές κηλίδες στο σώμα, το πρόσωπο, τα αυτιά και τα άκρα και άλλα εντελώς λευκά.

Υπάρχουν 200.000 καθαρόαιμα ζώα της φυλής αυτής. Πρόκειται για λεπτόουρα και αναμικτόμαλλα πρόβατα. Είναι μεγαλόσωμη φυλή με ισχυρά άκρα. Έχουν κυρτό επιρρίνιο και ημικρεμάμενα αυτιά. Η ουρά τους είναι πολύ μακριά και στρογγυλή που σε μερικά ζώα αγγίζει σχεδόν το έδαφος και γενικά είναι κάπως πλατιά στη βάση τους. Τα κριάρια σε ποσοστό 50% περίπου είναι κερασφόρα. Τα κέρατά τους είναι μεγάλα, ισχυρά, ελικοειδή και συνήθως περιτυλίγουν τα αυτιά. Μικρό ποσοστό κριαριών φέρει μικρά και λεπτά μάλλον κέρατα, ενώ τα υπόλοιπα είναι ακέρατα. Οι προβατίνες κατά κανόνα είναι ακέρατες, υπάρχουν όμως και λίγες προβατίνες με μικρά κέρατα, ενώ εκείνες που φέρουν μικρά και προς τα πλάγια κατευθυνόμενα κέρατα είναι ελάχιστες. Ο μαστός τους είναι καλής διαπλάσεως και προσφύσεως. Είναι ανθεκτικό σε ακραίες θερμοκρασίες, μαστίτιδες και πυροπλασμώσεις. Είναι πρόβατο ακατάλληλο για πετρώδεις ορεινούς βοσκοτόπους. Ο συντελεστής πολυδυμίας είναι 1,36.

Η γαλακτοπαραγωγή ανέρχεται στα 190 kg περιεκτικότητας 7,4% σε λίπος. Η διάρκεια γαλακτικής περιόδου είναι 165 ημέρες. Ο ρυθμός ανάπτυξης είναι 220 g ανά ημέρα (115 μέρες). Πρόκειται για σφάγια καλής ποιότητας. Το βάρος των ενηλίκων είναι 80 kg για τα αρσενικά και 60 kg για τα θηλυκά. Ενώ το ύψος του ακρωμίου είναι 78 cm για τα αρσενικά και 68 cm για τα θηλυκά.

Βιβλιογραφία

Φυλή Κοκοβίτικη

Η Κοκοβίτικη φυλή εκτρέφεται στην κεντρική, ορεινή περιοχή της Πελοποννήσου στα όρια των νομών Αρκαδίας, Αχαΐας, Ηλίας και Μεσσηνίας. Η περιοχή αυτή είναι ορεινή, δύσβατη και απομακρυσμένη από τα αστικά κέντρα και τις κεντρικές οδικές αρτηρίες. ΈΛαβε το όνομά της από το χωριό Κόκοβα (Σκοτάνη) του νομού Αχαΐας. Λέγεται επίσης Ακοβίτικη από το χωριό Άκοβα (Τρόπαια) του νομού Αρκαδίας. Πολλά ποίμνια εκτρέφονται σήμερα στο χωριό Κοντοβάζαινα του νομού Αρκαδίας.

Το Κοκοβίτικο πρόβατο σύμφωνα με τις πληροφορίες των προβατοτρόφων της περιοχής και των παλαιότερων ειδικών στην προβατοτροφία γεωπόνων, πρέπει να είναι παράγωγο του ορεινού προβάτου της Πελοποννήσου. Διαφοροποιήθηκε εξαιτίας των ειδικών συνθηκών εκτροφής του στις συγκεκριμένες περιοχές και διαμορφώθηκε σε έναν ιδιαίτερο τύπο προβάτου, μικρού σωματικού μεγέθους και πολύ μικρής παραγωγικότητας, αλλά με μεγάλη αντοχή σε δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, οι οποίες ακόμη έως σήμερα παραμένουν το ίδιο αντίξοες στην περιοχή όπου εκτρέφεται.

Η φυλή εκτρέφεται σε μικρά ποίμνια των 30 έως 70 προβατινών από εκτροφείς των οποίων η οικονομική κατάσταση και γενικά το βιοτικό επίπεδο δεν είναι πολύ υψηλό. Πρόβατα της φυλής συναντώνται και σε ποίμνια της ορεινής, κεντρικής Πελοποννήσου με ετερογενές γενετικό υλικό. Το Κοκοβίτικο πρόβατο είναι μικρόσωμο. Από τις σωματομετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε τέσσερα ποίμνια προέκυψε ότι το μέσο ύψος ακρωμίου των κριών ανέρχεται σε 63cm και των προβατινών σε 55cm, με αντίστοιχα μέσα σωματικά βάρη 56kg και 41kg. Το κεφάλι της Κοκοβίτικης φυλής είναι μικρό και κωνοειδές με πρόσωπο τριγωνικό, το οποίο λεπταίνει προς την περιοχή του στόματος. Το επιρρίνιο είναι ευθύ και τα αυτιά είναι μικρά, μάλλομ όρθια, σε μερικά άτομα είναι πολύ μικρά, ενώ σε άλλα ελλείπουν εντελώς. Τα αρσενικά φέρουν μεγάλα και ισχυρά κέρατα τα οποία περιελίσσονται γύρω από τα αυτιά, ενώ όλα τα θηλυκά είναι ακέρατα. Τα άκρα είναι πολύ μικρά 30cm περίπου και ισχυρά. Το μήκος του σώματος φθάνει κατά μέσο όρο τα 60cm, το εύρος του στήθος τα 14cm και το βάθος του τα 25cm, ενώ η περίμετρος του θώρακα είναι κατά μέσο όρο 77cm. Η ουρά είναι αρκετά μακριά, 31cm περίπου και στενή 4cm περίπου. Ο μαστός του έχει καλή διάπλαση με πολύ ισχυρή πρόσφυση. Οι θηλές έχουν διαγώνια διεύθυνση και μέσο μήκος γύρω στα 4cm.

Ο χρωματισμός της φυλής είναι λευκός στο σώμα αλλά ποικίλει στο κεφάλι. Διακρίνονται πρόβατα με εντελώς λευκό πρόσωπο, αλλά με μαύρους ή κοκκινόμαυρους δακτυλίους γύρω από τους οφθαλμούς, τα αυτιά και το στόμα, άλλα με κοκκινόμαυρα στίγματα σε όλο το πρόσωπο και τα άκρα και άλλα με κοκκινόμαυρο όλο το πρόσωπο. Σε μικρό ποσοστό συναντώνται και εντελώς κοκκινόμαυρα πρόβατα. Το μαλλί της είναι δασί, ικανό να προφυλάσσει το ζώο από το δριμύ ψύχος του χειμώνα. Μαλλί φέρει σε όλα τα μέρη του σώματος ακόμη και στην κοιλιά, τα άνω άκρα, μέρος των άκρων και την κορυφή του κεφαλιού, όπου σχηματίζει θύσανο που επεκτείνεται στο μέτωπο έως στους οφθαλμούς.

Το μέσο μέγεθος των εκτρεφόμενων ποιμνίων είναι περίπου 50 πρόβατα. Η διατροφή του στηρίζεται κταά την περίοδο που δεν υπάρχει χιόνι στις βοσκές, οι οποίες άλλοτε είναι άφθονες και άλλοτε φτωχές, καθώς και στις μικρές συνήθως ποσότητες δημητριακών και μηδικής που προσφέρονται στα ζώα κατά την εποχή των τοκετών, η οποία συμπίπτει κατά κανόνα με την περίοδο των χιονοπτώσεων. Ο σταβλισμός γίνεται σε παραδοσιακές εγκαταστάσεις, πρόχειρα κατασκευασμένες, χωρίς να πληρούν τις απαιτήσεις υγείας των ζώων. Οι τοκετοί κατά κανόνα μονόδυμοι, πραγματοποιούνται κατά την περίοδο του χειμώνα από Δεκέμβριο έως Φεβρουάριο. Τα αρνιά εκποιούνται το Πάσχα σε σωματικό βάρος γύρω στα 15kg. Οι προβατίνες αμέλγονται 2 φορές την ημέρα έως το τέλος του καλοκαιριού και παράγουν 50-60kg γάλακτος. Το γάλα χρησιμοποιείται από τους εκτροφείς για την παραγωγή τυριού φέτας.

Βιβλιογραφία

Φυλή Καρύστου

Φυλή Καρύστου

Στην επαρχία Καρύστου εκτρέφονται περίπου 55.000 πρόβατα, από τα οποία ένα ποσοστό γύρω στο 90% ανήκει στην ομώνυμη φυλή. Τα πρόβατα Καρύστου είναι καλά προσαρμοσμένα στις δύσκολες συνθήκες της περιοχής. Οι παραγωγοί είναι ικανοποιημένοι από τις αποδόσεις τους και δεν προτίθενται, όπως δηλώνουν, να τα αντικαταστήσουν με ζώα άλλων φυλών.

Πρόκειται για πρόβατο μικρού σχετικά σωματικού μεγέθους. Tο ύψος ακρωμίου των κριών κυμαίνεται γύρω στα 64 εκ. και των προβατινών γύρω στα 59 εκ. , τα μέσα σωματικά βάρη είναι 60 κιλά για τους κριούς και 40 κιλά για τις προβατίνες.

Η κεφαλή του προβάτου Καρύστου είναι μετρίου μεγέθους με κωνικό σχήμα. Το επιρρίνιο είναι ελαφρώς κυρτό στους κριούς και ευθύγραμμο στις προβατίνες. Τα αυτιά είναι πολύ ισχυρά και ημιόρθια. Τα άκρα είναι πολύ ισχυρά και έχουν μήκος γύρω στα 31 εκ. Το σώμα με ευθύγραμμα ράχη έχει μήκος γύρω στα 57 εκ. ενώ το στήθος είναι βαθύ (28 εκ.) και όχι ιδιαίτερα ευρύ (16 εκ.). Η περίμετρος του θώρακα είναι περίπου 81 εκ. Η ουρά του είναι μακριά και μάλλον πλατιά με μήκος 31 εκ. και πάχος 6 εκ. στη βάση της. Ο μαστός έχει κανονική διάπλαση, οι θηλές έχουν μάλλον οριζόντια διεύθυνση και το μήκους τους ανέρχεται λίγο πάνω από 3 εκ. Οι κριοί φέρουν μεγάλα και ισχυρά κέρατα, ελικοειδή, με διεύθυνση λίγο ή πολύ οριζόντια. Ένα μικρό ποσοστό των προβατινών φέρει επίσης κέρατα, τα οποία είναι μικρότερα και λιγότερο ισχυρά από τα κέρατα των κριών.

Οι κτηνοτρόφοι ονομάζουν «κοκκίνικα» όσα από τα πρόβατα έχουν ερυθρό χρώμα στα μη καλυπτόμενα από μαλλί μέρη του σώματος, (κεφαλή, αυτιά, κάτω κοιλιακή χώρα, τράχηλος και άκρα), και «βακρίνικα», όσα έχουν στα αντίστοιχα μέρη του σώματος μαύρο χρώμα. Περίπου το 70% των προβάτων της φυλής είναι κοκκίνικα και το 30% βακρίνικα, ενώ ένα πολύ μικρό ποσοστό φέρει άλλους χρωματισμούς.

Ο χρωματισμός του τριχώματος στο υπόλοιπο σώμα είναι σχεδόν σε όλα τα πρόβατα της φυλής λευκός. Η φυλή ανήκει στα αναμικτόμαλλα πρόβατα με μικρή σχετικά αναλογία αγανωδών τριχών.

Το μέσο μέγεθος των ποιμνίων ανέρχεται σε περίπου 150 πρόβατα, τα οποία σταβλίζονται σε παραδοσιακές, πρόχειρες εγκαταστάσεις.

Η διατροφή τους στηρίζεται στις βοσκές. Βόσκουν σε ενοικιαζόμενους και ιδιόκτητους ορεινούς βοσκότοπους με πτωχή βλάστηση κατά το μεγαλύτερο διάστημα του έτους. Κατά την περίοδο του θηλασμού και το αρχικό διάστημα της άμελξης χορηγούνται συμπυκνωμένες ζωοτροφές και μηδική.

Οι προβατίνες της φυλής πραγματοποιούν στην πλειονότητά τους τον πρώτο τοκετό στην ηλικία των 18 μηνών περίπου. Οι τοκετοί των ώριμων προβατίνων αρχίζουν από το Σεπτέμβριο και τελειώνουν το Μάρτιο, με αιχμή τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο. Το μέσο μέγεθος των τοκετοομάδων είναι 1,1 έως 1,2 αρνιά, τα οποία απογαλακτίζονται κατά μέσο όρο στην ηλικία των 60 ημερών με σωματικά βάρη από 14 έως 16 κιλά . Οι προβατίνες αμέλγονται δύο φορές ημερησίως έως τα τέλη Ιουνίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία των παραγωγών, η μέση αμελγόμενη ποσότητα γάλακτος ανέρχεται σε 80 έως 100 κιλά. Το παραγόμενο γάλα διατίθεται στα τυροκομεία της περιοχής για την παραγωγή διαφόρων τύπων τυριών.

Βιβλιογραφία

Φυλή Κατσικά (Ηπείρου)

Φυλή Κατσικά (Ηπείρου)

Η φυλή προβάτου Κατσικά δημιουργήθηκε προπολεμικά στην περιοχή του Κατσικά, ενός παραλίμνιου χωριού στο Ν. Ιωαννίνων από διασταυρώσεις του ορεινού προβάτου Ηπείρου με το καραμάνικο πεδινό πρόβατο που είχε προέλευση την Κεντρική Τουρκία.

Εκτρέφεται σήμερα σε έναν αριθμό 1633 προβάτων από 5 εκτροφείς στην περιοχή του Κατσικά του Ν.Ιωαννίνων και στη μικρή Γότιστα παραποτάμια υγρή περιοχή του ορεινού τμήματος της Ηπείρου.

Η φυλή Κατσικά παρουσιάζει ομοιομορφία στο χρωματισμό. Τα ζώα είναι λευκά, με μελανές κηλίδες στα αυτιά, στο στόμα, γύρω από τους οφθαλμούς και τις παρειές του προσώπου. Διαφοροποιήσεις παρατηρούνται στο μέγεθος των κηλίδων και στην ύπαρξη ή όχι μελανών κηλίδων γύρω από το στόμα. Το κεφάλι του προβάτου είναι κωνοειδές, το επιρρίνιο κυρτό και τα αυτιά μάλλον μεγάλα και ημικρεμάμενα. Τα αρσενικά στο μεγαλύτερο ποσοστό φέρουν μεγάλα και ισχυρά κέρατα. Η ουρά του δεν είναι πολύ μακριά (μήκος 24 εκατοστά περίπου). Θεωρείται πρόβατο μέσης σωματικής διάπλασης. Το σωματικό βάρος των κριών είναι 69 κιλά και των προβατίνων 49 κιλά. Ο μαστός παρουσιάζει καλή πρόσφυση και οι θηλές έχουν μάλλον κάθετη προς το έδαφος κατεύθυνση με μήκος 3,5 εκ. Το ύψος του ακρωμίου στα αρσενικά είναι 68-72cm ενώ στα θηλυκά 58-62 .

Το μαλλί του είναι πυκνό, χωρίς σημαντική αξία με απόδοση 1,5 έως 2 κιλά ανά ζώο.

Η γονιμοποίηση των προβατίνων συνήθως αρχίζει από τα μέσα Μαΐου και διαρκεί έως το τέλος Ιουνίου και οι τοκετοί πραγματοποιούνται από τα μέσα Οκτωβρίου έως το τέλος Νοεμβρίου. Ένα ποσοστό περίπου 25-30% των προβατίνων έχουν τοκετό από Ιανουάριο έως το Μάρτιο. Η πολυδυμία κυμαίνεται από 1,0-1,6 αρνιά ανά τοκετό.

Το βάρος των αρνιών κατά τον απογαλακτισμό σε ηλικία 6 εβδομάδων είναι 12-13 κιλά. Οι αποδόσεις των προβάτων της φυλής είναι σχετικά υψηλές. Ο μέσος όρος γαλακτοπαραγωγής κυμαίνεται από 90-170 κιλά γάλακτος και η μέση διάρκεια γαλακτοπαραγωγής κυμαίνεται από 140-180 ημέρες.

Βιβλιογραφία

Φυλή Κεφαλληνίας

Φυλή Κεφαλληνίας

Τα πρόβατα της φυλής Κεφαλληνίας εκτρέφονται στο ομώνυμο νησί σε αριθμό 35000 καθαρόαιμα ζώα. Το πρόβατο της Κεφαλληνίας λέγεται ότι προέρχεται από την Ιθάκη όπου συναντώνται λίγα πρόβατα της φυλής ακόμα και σήμερα. Παρουσιάζει πολύ μεγάλες ομοιότητες με το πρόβατο της Καρύστου και φέρει ορισμένα κοινά γνωρίσματα και με το πρόβατο Πηλίου.

Το τρίχωμα όλων σχεδόν των προβάτων της φυλής έχει λευκό χρωματισμό. Είναι πρόβατο με καλή για την κατηγορία του ποιότητα μαλλιού. Όλα τα ακάλυπτα από μαλλί μέρη του σώματος όπως η κεφαλή, η κοιλιά, τα άκρα και το κάτω μέρος του τραχήλου έχουν κιτρινόφαιο χρώμα.

Η κεφαλή του είναι μετρίου μεγέθους και έχει σχήμα κωνικό. Η μύτη είναι ευθυτενής στα θηλυκά και ελαφρώς κυρτή στα αρσενικά. Και στα δύο φύλα φαίνεται η χαρακτηριστική αυλάκωση κάτω από το μέτωπο με την περιοχή του στόματος να είναι λίγο εξογκωμένη.

Τα αυτιά είναι μικρά και ημιόρθια. Τα πόδια του είναι ισχυρά και μετρίου ύψους κατάλληλα για αναρριχήσεις στις δύσκολες βουνοπλαγιές του νησιού. Τα αρσενικά έχουν μεγάλα και ισχυρά κέρατα, ελικοειδή με φόρα προς τα πλάγια. Σε ένα ποσοστό περίπου 20% φέρουν κέρατα και τα θηλυκά ζώα.

Ο μαστός είναι κανονικός και με καλή πρόσφυση στους κοιλιακούς μύες. Οι θηλές του μαστού είναι μικρές (3,1εκ.) με πλαϊνή κατεύθυνση. Οι εκτροφείς του προβάτου αυτού υποστηρίζουν πως αρμέγονται εύκολα.

Ο κύριος όγκος των τοκετών πραγματοποιείται κατά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο. Κάθε προβατίνα γεννάει κατά μέσο όρο 1,3 αρνιά ανά τοκετό και το βάρος των αρνιών μετά το θηλασμό που διαρκεί 30-40 ημέρες ανέρχεται σε 9-10 κιλά.

Το μέσο μέγεθος των εκτρεφόμενων ποιμνίων της φυλής είναι 150 περίπου πρόβατα ανά εκμετάλλευση. Οι προβατίνες παράγουν κατά μέσο όρο 140-170 κιλά γάλακτος σε κάθε γαλακτική περίοδο, με το οποίο παρασκευάζονται διάφοροι τύποι τυριών.

Η διατροφή των προβάτων όλο το χρόνο στηρίζεται στις βοσκές των ορεινών βοσκοτόπων οι οποίοι είναι μάλλον κακής ποιότητας. Κατά την περίοδο του θηλασμού και το πρώτο διάστημα του αρμέγματος χορηγούνται συμπληρωματικές ζωοτροφές.

Πρόκειται για πρόβατα μετρίου μεγέθους (ζυγίζουν 58Kg τα αρσενικά και 44Kg τα θηλυκά ενώ το ύψος του ακρωμίου φτάνει τα 65cm στα αρσενικά και τα 60cm για τα θηλυκά), η μέση γαλακτοπαραγωγή ανέρχεται στα 150-180kg κι ο δείκτης πολυδυμίας τους στο 1,3.

Βιβλιογραφία

Φυλή Κύμης

Φυλή Κύμης

Κοιτίδα της φυλής αυτής είναι η περιοχή Κύμης στην Εύβοια όπου εκτρέφεται κατά το οικόσιτο σύστημα.

Σήμερα ο εκτρεφόμενος πληθυσμός του προβάτου είναι περίπου 882 ζώα σε 10 ποίμνια.

Η φυλή αυτή λόγω του αριθμού των εκτρεφόμενων ατόμων έχει καταταχθεί στην κατηγορία "ευαίσθητη" στις προστατευόμενες από εξαφάνιση αυτόχθονες φυλές. Περιοχές που ενδείκνυται ως κατάλληλες για εκτροφή είναι όλες οι πεδινές και ημιορεινές περιοχές των χωριών της περιοχής της Κύμης.

Η πλειονότητα των προβάτων έχουν λευκό χρωματισμό σε όλο το σώμα εκτός από τα αυτιά, το στόμα και γύρω από τα μάτια που επεκτείνεται σε πολλές περιπτώσεις προς τις παρειές του προσώπου όπου είναι μεύρος ή φαιόμαυρος.

Η κεφαλή του είναι μετρίου μεγέθους και τριγωνική ενώ η μύτη του είναι ελαφρώς κυρτή και τα αυτιά του είναι μετρίου μεγέθους. Τα αρσενικά φέρουν μεγάλα και ισχυρά κέρατα ενώ τα θηλυκά σπανίως φέρουν κέρατα. Το βάρος των αρσενικών είνια κατά μέσο όρο 75 κιλά και των θηλυκών 66 κιλά. Το ύψος του ακρωμίου τους είναι 62-72cm στα αρσενικά ενώ για τα θηλυκά είναι 65-68cm. Ο μαστός τους είναι μάλλον χαλαρός και με όχι ιδιαίτερα καλή πρόσφυση με τους κοιλιακούς μύες ενώ οι θηλές είναι πλαϊνές αφήνοντας ένα μικρό σακούλιασμα προς το κάτω μέρος.

Οι τοκετοί είναι διασπαρμένοι από τον Οκτώβριο μέχρι τον Μάρτιο με μεγαλύτερη συγκέντρωση τους μήνες Δεκέμβριο και Ιανουάριο Ο δείκτης πολυδυμίας είναι 1,7 αρνιά ανά τοκετό/ Οι αμνάδες με καλές συνθήκες εκτροφής μπαίνουν στην αναπαραγωγή σε ηλικία 8 μηνών αλλά συνήθως μπαίνουν στην ηλικία των 12-13 μηνών.

Τα αρνιά σφάζονατι αμέσως μετά τον απογαλακτισμό συνήθως σε ηλικία 60 ημερών με σωματικό βάρος 15-18 κιλά. Παράγεται περίπου 150-170 λίτρα γάλακτος.

Η εριοπαραγωγή είναι γύρω στο 2-2,5 κιλά. Το μαλλί του είναι λεπτό, πυκνό και καλύπτει όλο το σώμα εκτός από την κεφαλή, το κάτω μέρος του λαιμού, τα πόδια και μεγάλο μέρος της κοιλιάς.

Όσον αφορά στη διατροφή του, συμπληρωματικές ζωοτροφές δίνονται κατά τον τελευταίο μήνα της κύησης και τους πρώτους μήνες της γαλουχίας.

Βιβλιογραφία

Φυλή Ευδήλου Ικαρίας

Φυλή Ευδήλου Ικαρίας

Το πρόβατο Ευδήλου Ικαρίας πρόκειται για ένα ζώο μεσαίου έως μεγάλου σωματικού μεγέθους. Το ύψος του ακρωμίου του (δηλαδή του υψηλότερου σημείου στην πλάτη) φτάνει στα 74cm για τα αρσενικά πρόβατα, τα 66cm για τα θηλυκά ζώα. Το σωματικό βάρος τους κυμαίνεται γύρω στα 60kg για τους κριούς και 47kg για τις προβατίνες της φυλής.

Ο χρωματισμός των ζώων αυτών είναι λευκός. Έχουν μικρό και στενό κεφάλι. Το επιρρίνιο είναι μακρύ και ελάχιστα κυρτό. Τα αυτιά τους είναι σχετικά μεγάλα, πλάγιας διεύθυνσης, ελαφρώς ημικρεμάμενα. Οι κριοί εμφανίζονται με ισχυρά ελικοειδή κέρατα, ενώ τα θηλυκά είναι ακέρατα ή με κέρατα ατελώς ανεπτυγμένα. Τα άτομα της φυλής είναι ομοιόμαλλα και αναμικτόμαλλα. Η ουρά είναι τριγωνικού μήκους 30cm και μετρίου πλάτους 9cm.

Ο αριθμός πολυδυμίας ανέρχεται στο 1,5. Η εποχή των τοκετών είναι τον Ιανουάριο. Όσον αφορά στα παραγωγικά τους χαρακτηριστικά, η γαλακτοπαραγωγή ανέρχεται στα 150kg γάλακτος.

Η διατροφή γίνεται σε βοσκές οπωρώνων κατά κανόνα φτωχές κατά τη θερινή περίοδο. Γίνεται επίσης χορήγηση σανού χόρτου και συμπυκνώματος αραβοσίτου και βαμβακόπιτας.

Βιβλιογραφία

Φυλή Αστερουσίων

Η φυλή εκτρέφεται στον ορεινό όγκο των Αστερουσίων, νοτίως της πεδιάδας της Μεσσαράς. Ο συνολικός αριθμός των αμιγών Αστερουσιανών προβάτων εκτιμάται σε περίπου 2.500 άτομα.

Το πρόβατο της φυλής αυτής ανήκει στα μικρόσωμα πρόβατα. Από σωματομετρήσεις σε 27 ώριμες προβατίνες δύο ποιμνίων, προέκυψε ότι το ύψος ακρωμίου και το σωματικό βάρος των ζώων ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 56cm και 34kg, αντίστοιχα. Το κεφάλι του Αστερουσιανού προβάτου είναι μεσαίου μεγέθους με ευρύ μέτωπο, ευθύγραμμο επιρρίνιο και τριγωνικό πρόσωπο. Τα αυτιά είναι σχετικά μικρού μεγέθους, με πλάγια διεύθυνση. Το ποσοστό των κερασφόρων προβατινών είναι σχετικά χαμηλό, έως 10%. Χαρακτηριστικό των κεράτων είναι η πολύ λεπτή κατάληξή τους (μαχαιρωτά κέρατα). Το μήκος του σώματος ανέρχεται σε 62cm περίπου ενώ το βάθος και το εύρος του στήθους σε 27 και 20cm, αντίστοιχα, και η περίμετρος του θώρακα σε 72cm περίπου. Η ουρά του είναι λεπτή και μακριά, καλυπτόμενη από μαλλί. Στα θηλυκά που προορίζονται για αναπαραγωγή αποκόπτεται στην ηλικία των 2 μηνών. Ο μαστός κατά κανόνα έχει κανονική διάπλαση με μήκος θηλών γύρω στα 2,2cm.

Ο χρωματισμός του τριχώματος στο Αστερουσιανό πρόβατο είναι λευκός. Στα ακάλυπτα από μαλλί μέρη του σώματος επικρατεί σε ποσοστό από 60-70% ο κοκκινωπός χρωματισμός, ενιαίος ή με τη μορφή κηλίδων γύρω από τους οφθαλμούς. Το υπόλοιπο τμήμα του κεφαλιού, δηλαδή το μέτωπο, το επιρρίνιο και τα χείλη, είναι λευκό. Ο μαύρος χρωματισμός στα αντίστοιχα μέρη της κεφαλής απαντάται σε ποσοστό 30% των ζώων. Το ποσοστό των ζώων με λευκό κεφάλι (λιβανό) είναι πολύ μικρό. Τα πρόβατα αυτά έχουν μόνο ένα λεπτό δακτύλιο ανοικτού μαύρου ή καφέ χρώματος γύρω από τους οφθαλμούς. Τα λοιπά ακάλυπτα από μαλλί μέρη του σώματος είναι λευκά με κοκκινωπές ή μαύρες κηλίδες.

Η φυλή ανήκει στα αναμικτόμαλλα πρόβατα με μικρό ποσοστό μακριών και ίσων τριχών. Το μαλλί είναι ποιοτικά κατώτερο από το μαλλί του προβάτου Ανωγείων αλλά ανώτερο από το μαλλί του προβάτου Σφακίων.

Οι αποδόσεις της φυλής είναι σχετικά χαμηλές, αλλά με μεγάλη παραλλακτικότητα από ποίμνιο σε ποίμνιο. Οι βοσκότοποι είναι σε μεγάλο βαθμό υποβαθμισμένοι, γεγονός που οφείλεται στις χαμηλές βροχοπτώσεις και στο γεγονός ότι πολλοί κτηνοτρόφοι διατηρούν και μεγάλα ποίμνια αιγών που βόσκουν στους ίδιους βοσκοτόπους. Πολλοί παραγωγοί χορηγούν στα ζώα τους μίγματα ζωοτροφών και σανό μηδικής σχεδόν καθόλη τη διάρκεια του έτους.

Βιβλιογραφία

Φυλή Ανωγείων (Ψηλορείτικη, Μεταξόμαλλη)

Φυλή Ανωγείων

Η φυλή Ανωγείων εκτρέφεται σε υψόμετρο άνω των 600 μέτρων στις πλαγιές του Ψηλορείτη. Εκτός απ' την ευρύτερη περιοχή των Ανωγείων στη βορειοδυτική πλευρά του όρους, εκτρέφεται και στη νοτιοδυτική του πλευρά στις κοινότητες Λοχριά, Φουρφουρά και Πλατάνια της επαρχίας Αμαρίου. Εκτιμάται ότι ο αριθμός των αμιγώς εκτρεφόμενων ζώων κυμαίνεται από 4.500 έως 5.000 ζώα σε 19 ποίμνια.

Η φυλή ανήκει στα πλέον μικρόσωμα Ελληνικά πρόβατα. Από σωματομετρήσεις προέκυψε ότι το μήκος ακρωμίου ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 57cm και το σωματικό βάρος σε 27kg. Το κεφάλι του προβάτου της φυλής είναι μετρίου μεγέθους με ελαφρώς κυρτό επιρρίνιο. Τα αυτιά είναι σχετικά μικρά με πλάγια διεύθυνση και καλύπτονται από βραχύ τρίχωμα. Το βάθος και το εύρος του στήθους ανέρχονται κατά μέσο όρο σε 28 και 18cm, αντίστοιχα, ενώ η περίμετρος του θώρακα κυμαίνεται γύρω στα 74cm και το μήκος του σώματος γύρω στα 64cm. Οι προβατίνες φέρουν κέρατα σε ποσοστό γύρω στο 10%. Μικρό είναι επίσης το ποσοστό των κερασφόρων κριών. Ιδιαίτερο γνώρισμα της φυλής είναι η ομοιογένεια, η λεπτότητα και η στιλπνότητα του μαλλιού, γεγονός το οποίο κατά πάσα πιθανότητα οφείλεται σε μεταλλαγή. Ο χρωματισμός του τριχώματος είναι λευκός. Στα ακάλυπτα από μαλλί μέρη του σώματος, όπως στο κεφάλι, το κάτω μέρος του τραχήλου, στην κοιλιακή χώρα και τα άκρα, επικρατεί το κοκκινωπό χρώμα σε ποσοστό 80-85%.

Πρόκειται για ζώο εξαιρετικά λιτοδίαιτο και ανθεκτικό, με λεπτά και ισχυρά άκρα. Κατά τη θερινή περίοδο, από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο, βόσκει στα αλπικά λιβάδια του ορεινού όγκου του Ψηλορείτη. Συχνά παρατηρείται απώλεια των κοπτήρων από το τρίτο έτος της ηλικίας των ζώων. Αυτό οφείλεται στην αναζήτηση τροφής ανάμεσα στις πέτρες και τις σχισμές των βράχων και στην προσπάθεια εκρίζωσης αποφαγωμένων θάμνων και ετήσιων φυτών από το ελάχιστο χώμα που υπάρχει ανάμεσα στις πέτρες. Γενικά η διατροφική κατάσταση των ζώων είναι μέτρια έως κακή. Τα ποίμνια όπου πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις δεν αμέλγονται. Το γαλακτοπαραγωγικό δυναμικό και η πολυδυμία της φυλής είναι δύσκολο να εκτιμηθούν, αφού τα ζώα κατά κανόνα υποσιτίζονται. Τελευταία, ορισμένοι παραγωγοί άρχισαν να χορηγούν συμπληρωματική τροφή στα ζώα τους. Σε πολλές περιπτώσεις έχουν εισαχθεί στα ποίμνια κριοί της φυλής Σφακίων με σκοπό την αναβάθμιση της γαλακτοπαραγωγικής τους ικανότητας, χωρίς όμως σημαντική επιτυχία.

Βιβλιογραφία

Φυλή Κοζάνης

Φυλή Κοζάνης

Πρόβατο Κοζάνης ονομάζεται σε μερικές περιοχές της βόρειας Ελλάδας το ορεινό πρόβατο της χώρας που δεν ανήκει σε μία συγκεκριμένη φυλή. Είναι πρόβατο με υψηλό ποσοστό γονιδίων ορεινών φυλών που έχουν εξαφανιστεί ή τείνουν να εξαφανιστούν, όπως το Σαρακατσάνικο, το Αρβανιτοβλάχικο, το Γραμμουστιανό κ.ά. και με πολύ μικρό ποσοστό γονιδίων πεδινών φυλών, όπως της Καραγκούνικης, Χίου κ.ά.

Μερικές εκατοντάδες χιλιάδες πρόβατα με αυτό το γενετικό υλικό εκτρέφονται σήμερα στα ορεινά και ημιορεινά διαμερίσματα του μεγαλύτερου ηπειρωτικού τμήμταος της χώρας. Πολλά απ' τα εκτρεφόμενα ποίμνια μετακινούνται κατά τους χειμερινούς μήνες σε πεδινές περιοχές, κυρίως της Θεσσαλίας. Εξαιτίας της μεγάλης παραλλακτικότητας που παρουσιάζει στην εμφάνιση και τις αποδόσεις του, δεν είναι δυνατή η λεπτομερής περιγραφή του. Σε γενικές γραμμές το ύψος ακρωμίου και το σωματικό βάρος των θηλυκών είναι 60-62cm και 42-45kg αντίστοιχα. Σταβλίζεται στην πλειονότητά του σε παραδοσιακά ποιμνιοστάσια και η διατροφή του στηρίζεται στις βοσκές και συμπληρώνεται με συμπυκνώματα και μηδική κατά την περίοδο της γαλουχίας. Έχει πολυδυμία 110 έως 120% και μέση γαλακτοπαραγωγή 80-100kg.

Βιβλιογραφία

Φυλή Λέσβου

Φυλή Λέσβου

Η φυλή προβάτου Λέσβου ανήκει στα ημιπαχύουρα, αναμικτόμαλλα πρόβατα. Εκτρέφεται κυρίως στα νησιά της Λέσβου και της Λήμνου σε ένα πληθυσμό 260.000 ζώων, σε 1650 κοπάδια. Η φυλή αυτή πιθανόν να δημιουργήθηκε επιτόπια από διασταύρωση ή να εισήχθη κατά το παρελθόν από τη Μικρά Ασία. Εδώ και πολλά χρόνια όμως έχει διαδοθεί και εκτρέφεται και σε άλλα νησιά του Αιγαίου καθώς και σε περιοχές της Μακεδονίας, της Θράκης, της Πελοποννήσου και της Στερεάς Ελλάδας.

Το πρόβατο της φυλής Λέσβου φημίζεται για την γαλακτοπαραγωγική του ικανότητα και την ανθεκτικότητά του ακόμα και σε πολύ δύσκολες συνθήκες περιβάλλοντος. Είναι ιδανικό για την αξιοποίηση φτωχών σε βλάστηση ημιορεινών και ορεινών βοσκών.

Στη φυλή αυτή κυριαρχεί ο λευκός χρωματισμός με μελανές και καστανές κηλίδες γύρω από τη μύτη, τα αυτιά και τα άκρα. Συναντώνται ενίοτε πρόβατα τελείως μελανά, καστανά ή ποικιλόχρωμα καστανά.

Η κεφαλή είναι κωνοειδής, μικρή και λεπτή με μύτη ελαφρώς κυρτή. Τα αυτιά είναι μικρά και πέφτουν προς τα κάτω. Τα κριάρια και ένα μικρό ποσοστό των προβατινών φέρουν κέρατα. Ο μαστός είναι καλά αναπτυγμένος και η ουρά είναι πολύ μακριά και σχεδόν εφάπτεται με το έδαφος. Η φυλή κατατάσσεται στις μεσαίου μεγέθους φυλές. Το σωματικό βάρος κυμαίνεται για τους κριούς γύρω στα 67kg και για τις προβατίνες γύρω στα 50kg.

Όσον αφορά στις αναπαραγωγικές τους ιδιότητες η φυλή θεωρείται σχετικά πρώιμη. Ένα ποσοστό 40% περίπου των αμνάδων γονιμοποιείται πρώτη φορά στην ηλικία των 9 μηνών, ενώ οι υπόλοιπες οχεύονται κατά το επόμενο έτος. Το μεγαλύτερο ποσσοστό τοκετών πραγματοποιείται τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο. Η πολυδυμία κυμαίνεται από 1,1 - 1,2 αρνιά ανά τοκετό. Το βάρος των αρνιών μετά τον απογαλακτισμό που γίνεται στις 45-50 ημέρες είναι 8-12 κιλά ενώ ένα ποσοστό 20-25% παχύνονται για να σφαγούν σε ηλικία 4-5 μηνών και ζυγίζουν 17-20 κιλά.

Η γαλακτοπαραγωγή διαφέρει από ποίμνιο σε ποίμνιο και επηρεάζεται από την διατροφή, την ηλικία των προβατίνων, την εποχή των τοκετών και τη διάρκεια αρμέγματος. Η γαλακτοπαραγωγή κυμαίνεται κατά μέσο όρο στα 140-160 κιλά και η διάρκεια αρμέγματος κυμαίνεται από 90-250 ημέρες. Το 78% περίπου του παραγόμενου γάλακτος μετατρέπεται σε τυριά (φέτα, λαδοτύρι, κασέρι, γραβιέρα) και το υπόλοιπο καταναλώνεται νωπό ή χρησιμοποιείται για την παρασκευή γιαουρτιού.

Τα πρόβατα διατηρούνται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους σε βοσκοτόπους ή ελαιώνες και σε στάβλους. Σχεδόν όλο το χρόνο τους χορηγούνται συμπληρωματικές τροφές.

Βιβλιογραφία

Φυλή Ορεινό Ηπείρου (Μπούτσικο)

Φυλή Ορεινό Ηπείρου (Μπούτσικο)

Είναι ο κύριος εκπρόσωπος της εγχώριας λεπτόουρης και αναμικτόμαλλης φυλής . Θεωρείται βελτίωση του γνήσιου Βλάχικου προβάτου. Ανήκει στα μικρόσωμα, ανθεκτικά και λιτοδίαιτα πρόβατα. Έχει λεπτά, κοντά και πολύ ισχυρά άκρα. Είναι μεγάλη η παραλλακτικότητα των χρωματισμών του. Ο συντελεστής πολυδυμίας είναι 1,1.

Η γαλακτοπαραγωγή φτάνει τα 80 kg με περιεκτικότητα λίπους 7,6%. Η γαλακτοπαραγωγή των ελεγχόμενων Μπούτσικων προβάτων στο Κέντρο Γενετικής Βελτίωσης Ζώων (ΚΓΒΖ) Ιωαννίνων ανέρχεται στα 114 kg. Ο ρυθμός ανάπτυξης ανέρχεται στα 160 g ανά ημέρα (105 μέρες). Το βάρος των ενηλίκων προβάτων είναι 55 kg για τα αρσενικά και 45 kg για τα θηλυκά.

Βιβλιογραφία

Φυλή Πηλίου

Φυλή Πηλίου

Το πρόβατο αυτής της φυλής εκτρέφεται στο νομό Μαγνησίας. Υπάρχουν 28 εκτροφείς με 10-200 πρόβατα ο καθένας (στοιχεία 2009).

Πρόκειται για αναμικτόμαλλο, δασύ με πλούσια προκόμη πρόβατο. Ανήκει στα λεπτόουρα και μικρόσωμα. Ο χρωματισμός είναι ομοιόμορφος (κιτρινόφαιο χρώμα κυρίως, υπάρχουν όμως λίγα ζώα με κοκκινόμαυρο χρώμα στο κεφάλι ή σε όλο το σώμα).

Τα αυτιά είναι μικρά (στο 70% των ζώων), ελλείπουν (15%) ή είναι μετρίου μεγέθους (15%). Οι τοκετοί είναι δίδυμοι σε ποσοστό 10-15% και η εποχή των τοκατών είναι απ' το Δεκέμβριο έως τον Ιανουάριο. Η γαλακτοπαραγωγή ανέρχεται στα 80-120Kg ανά προβατίνα σε περίοδο 120 ημερών. Το βάρος του κυμαίνεται στα 59Kg για τα αρσενικά και τα 43Kg για τα θηλυκά. Το ύψος του ακρωμίου είναι 63cm για τα αρσενικά και 58cm για τα θηλυκά.

Βιβλιογραφία

Φυλή Σαρακατσάνικο

Φυλή Σαρακατσάνικο

Στο νομό Ροδόπης το 2001 υπήρχε ένα ποίμνιο με μόλις 8 αρσενικά πρόβατα και 200 θηλυκά. Το 2009 υπήρχαν 1128 ζώα σε 4 ποίμνια.

Ανήκει στα αναμικτόμαλλα και λεπτόουρα πρόβατα. Το πρόβατο της φυλής Σαρακατσάνικο είναι μικρόσωμο.

Η περίοδος των τοκετών είναι τον Ιανουάριο με δέικτη πολυδυμίας 1. Τα αρνιά θηλάζουν για τρεις μήνες. Η γαλακτοπαραγωγή ανέρχεται στα 50 kg ανά προβατίνα. Ενώ το βάρος τους είναι στα 69kg για τα αρσενικά και 41kg για τα θηλυκά. Το ύψος του ακρωμίου είναι 65cm για τα αρσενικά και 56cm για τα θηλυκά.

Βιβλιογραφία

Φυλή Σερρών

Φυλή Σερρών

Εκτρέφεται στην πεδιάδα του νομού Σερρών. Το 70% περίπου των προβάτων είναι λευκά με μαύρο χρώμα στην κεφαλή, την κάτω τραχηλική χώρα, τα άκρα και την κάτω κοιλιακή χώρα. Υπάρχουν 5.585 ζώα σε 31 εκτροφές (στοιχεία του 2009). Είναι ομοιόμαλλο και λεπτόουρο. Ανήκει στα μεγαλόσωμα πρόβατα.

Ο χρωματισμός αυτής της φυλής είναι λευκός ή υποκίτρινος με μαύρο κεφάλι και άκρα, τα οποία είναι ψηλά, λεπτά και ισχυρά. Είναι ανθεκτικό πρόβατο και έχει καλή διάπλαση αποδιδόμενων σφαγίων. Ο συντελεστής πολυδυμίας είναι 1,35. Η γαλακτοπαραγωγή ανέρχεται στα 110kg σε 165 μέρες με λιποπεριεκτικότητα 7,5%.

Ο ρυθμός ανάπτυξης των προβάτων είναι 220 g την ημέρα κατά το θηλαμσό (διαρκεί 60 μέρες). Το βάρος των ενήλικων είναι 85kg για τα αρσενικά και 60kg για τα θηλυκά. Το ύψος του ακρωμίου είναι 75cm για τα αρσενικά και 67cm για τα ηθλυκά.

Βιβλιογραφία

Φυλή Σκοπέλου (Γλώσσας)

Φυλή Σκοπέλου (Γλώσσας)

Υπάρχουν 2850 ζώα σε 20 ποίμνια (στοιχεία του 2009). Το πρόβατο της φυλής Σκοπέλου είναι συνήθως οικόσιτο. Είναι ομοιόμαλλο, λεπτόουρο και μέσου μεγέθους πρόβατο. Ο χρωματισμός του είναι λευκός με μαύρες κηλίδες στο πρόσωπο. Τα άκρα του είναι κοντά αλλά όχι ισχυρά. Ανήκει στα ευαίσθητα πρόβατα.

Ο μαστός της φυλής αυτής είναι καλά αναπτυγμένος, αλλά χωρίς ικανοποιητική πρόσφυση. Είναι ιδιαίτερα γόνιμο πρόβατο και συχνά δίφορο. Η εριοκάλυψη είναι περιορισμένη. Ο συντελεστής πολυδυμίας είναι 1,84. Η γαλακτοπαραγωγή του ανέρχεται στα 180kg σε 200 μέρες με λιποπεριεκτικότητα 6,7%.

Ο ρυθμός ανάπτυξης των προβάτων της φυλής είναι 300g την ημέρα κατά το θηλασμό (ο οποίος διαρκεί 50 μέρες). Το σφάγιο είναι μέτριας ποιότητας. Το βάρος των ενηλίκων ανέρχεται στα 65Kg για τα αρσενικά και στα 50kg για τα θηλυκά.

Βιβλιογραφία

Φυλή Σφακίων

Φυλή Σφακίων

Η φυλή Σφακίων εκτρέφεται στο δυτικό τμήμα της Κρήτης, κυρίως στο νομό Χανίων. Υπάρχουν περισσότερα από 60.000 καθαρόαιμα ζώα. Είναι λεπτόουρα, αναμικτόμαλλα πρόβατα και μικρόσωμα.

Ο χρωματισμός τους είναι λευκός με μαύρες κηλίδες στα μάτια και τα άκρα, τα οποία είναι σχετικά ψηλά, λεπτά και ιδιαίτερα ισχυρά. Το ζώο της φυλής αυτής εμφανίζει οίστρους όλο το έτος. Ο συντελεστής πολυδυμίας του είναι 1,36.

Η γαλακτοπαραγωγή του ανέρχεται στα 130 Kg με λιποπεριεκτικότητα 5,2%. Η διάρκεια της γαλακτικής περιόδου είναι 145 ημέρες. Ο ρυθμός ανάπτυξης των προβάτων είναι 155g ανά ημέρα (για 65 μέρες). Το βάρος των ενήλικων ζώων είναι 60 Kg για τα αρσενικά και 40 Kg για τα θηλυκά. Το ύψος του ακρωμίου είναι 65 cm για τα αρσενικά και 58 cm για τα θηλυκά.

Βιβλιογραφία

Φυλή Φλώρινας (Πελαγονίας)

Φυλή Φλώρινας (Πελαγονίας)

Η φυλή αυτή έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τις φυλές Κύμης και Γλώσσας Σκοπέλου και υπάρχει η άποψη ότι όλα σχεδόν τα ζώα της φυλής Φλώρινας-Πελαγονίας προέρχονται από τη φυλή Χαλκιδικής η οποία έχει εξαφανιστεί.

Ο χρωματισμός της φυλής παρουσιάζει ομοιομορφία. Το σώμα είναι λευκό ενώ τα περισσότερα πρόβατα φέρουν μελανό δακτύλιο γύρω από τους οφθαλμούς. Πολλά από αυτά φέρουν μαύρες κηλίδες στα αυτιά και μερικά και στην άκρη του στόματος και στα άκρα. Μικρό ποσοστό δε φέρει καθόλου μαύρες κηλίδες και ένα άλλο επίσης μικρό ποσοστό φέρει μαύρες κηλίδες στο σώμα.

Το κεφάλι του προβάτου είναι μεσαίου έως μεγάλου μεγέθους

Βιβλιογραφία

Φυλή Φριζάρτα (Άρτας)

Φυλή Φριζάρτα (Άρτας)

Το πρόβατο φυλής Φριζάρτα δημιουργήθηκε κατά την περίοδο 1960-1980. Προήλθε από τη διασταύρωση του εγχώριου πεδινού προβάτου Άρτας με κριούς της φυλής Ανατολικής Φρισλανδίας, κυρίως όμως μετά το 1968 με τη χρήση της τεχνητής σπερματέγχυσης και τη συνεχή εφαρμογή της επιλογής των ομοιόμορφων και καλύτερων σε αποδόσεις προβατίνων και κριών, προσαρμοσμένων καλά στις τοπικές εδαφοκλιματικές συνθήκες. Tο πρόβατο της φυλής Άρτας προήλθε από το ορεινό ηπειρώτικο πρόβατο με την επίδραση άλλων ελληνικών πεδινών φυλών όπως Καραμάνικου, Κατσικά και Αγρινίου κατά κύριο λόγο αλλά και των Χίου, Ζακύνθου, Καραγκούνικης. Αρχικά ο πληθυσμός ενδημούσε στην περιοχή της Ηπείρου αλλά με τον καιρό εξαιτίας των πολύ καλών του αποδόσεων εξαπλώθηκε και στην δυτική Πελοπόννησο και στον νομό Αιτωλοακαρνανίας. Είναι πολύ καλά προσαρμοσμένο σε πεδινές περιοχές με υγρό κλίμα αλλά απαιτεί κυρίως λόγω των υψηλών του αποδόσεων και της ευαισθησίας του σε μεγάλες θερμοκρασίες καλές συνθήκες σταβλισμού διατροφής και περιποίησης.

Έχει μεγάλη μορφολογική ομοιότητα με το Φρισλανδόμορφο πρόβατο. Ο χρωματισμός του προβάτου αυτού είναι κατά κανόνα λευκός. Ελάχιστα άτομα, φέρουν ερυθροκαστανούς δακτύλιους γύρω από τα μάτια ή κηλίδες στο επιρρίνιο και στα άκρα των αυτιών. Η διαφορά αυτή σε σχέση με το Φρισλανδόμορφο πρόβατο οφείλεται στις αρχικές διασταυρώσεις με το εγχώριο πρόβατο. Το κεφάλι του είναι γυμνό ακέρατο ευρυμέτωπο με επιρρίνιο ελαφρώς κυρτό ή και ευθύ. Τα αυτιά είναι λεπτά σχεδόν διαφανή μετρίου με οριζόντια κατεύθυνση. Συμπαγές ακρορρίνιο με χοντρά χείλη. Τα μάτια είναι μελανού ή καστανού χρωματισμού και σε μερικά άτομα έως γαλανού, ζωηρά και καλής έκφρασης. Τα αυτιά είναι λεπτά, σχεδόν ρόδινου χρωματισμού με ελάχιστες καλυπτήριες τρίχες. Είναι γενικά μεγάλου μεγέθους με εξαίρεση ορισμένα άτομα, στα οποία είναι μέτρια. Είναι ευκίνητα και η στάση τους σχεδόν οριζόντια. Ο τράχηλος είναι μέσου μήκους έως και μακρύς κοντύτερος και ευρύτερος όμως στα αρσενικά σε σχέση με τα θηλυκά. Ο κορμός είναι μακρύς με ευρύ και εύσαρκο ακρώμιο και πλατιά μακριά ράχη. Το στήθος του έχει βάθος 32 εκ. και εύρος 20 εκ. περίπου. Η περίμετρος του θώρακα είναι 103 εκ. περίπου με υψηλά άκρα και σχετικά χοντρά. Η ουρά δεν καλύπτεται από μαλλί έχει μήκος περίπου 20 εκ. και είναι στρογγυλή και λεπτή. Ο μαστός είναι πολύ ανεπτυγμένος έχει αρμονική διάπλαση και επικρατεί στο οπίσθιο μεσόσκελο. Είναι ομοιόμαλο πρόβατο και η κεφαλή η κάτω τραχηλική χώρα, η κάτω κοιλιακή χώρα, τα κάτω άκρα και η ουρά δεν καλύπτονται από μαλλί. Το σωματικό του βάρος είναι 80-120 Kg για τα αρσενικά και 65-80 Kg για τα θηλυκά.

Το πρόβατο Φριζάρτα σε σχέση με άλλα βελτιωμένα πρόβατα που εκτρέφονται στην Ελλάδα έχει μία από τις καλύτερες αναπαραγωγικές και παραγωγικές ιδιότητες. Ειδικότερα έχει πρώιμη ανάπτυξη μεγάλο συντελεστή πολυδυμίας, καλής ποιότητας σφάγιο και υψηλή γαλακτοπαραγωγή. Το πρόβατο φυλής Φριζάρτα έχει γενικά πρώιμη γενετήσια ωριμότητα. Οι αρνάδες εισέρχονται στην αναπαραγωγή, κατά κανόνα, σε ηλικία 8-10 μηνών και σε ποσοστό 85-90%, έχουν τον πρώτο τους τοκετό σε ηλικία 13-15 μηνών. Οι νεαροί κριοί αρχίζουν την αναπαραγωγική τους δραστηριότητα μετά την συμπλήρωση της ηλικίας του πρώτου έτους ή σε σωματικό βάρος άνω των 35 Kg. Η πολυδυμία κυμαίνεται από 1,7-1,8 περίπου με τον τύπο του τοκετού που επικρατεί των διδύμων με την προϋπόθεση η διατροφή να είναι η ενδεδειγμένη.

Το σωματικό βάρος των αρνιών στη γέννηση είναι 3-5 Kg, ενώ στον απογαλακτισμό 15-17 Kg. Η συχνότητα γεννήσεων είναι ανά 12μηνο. Η εμπορεύσιμη γαλακτοπαραγωγή ανέρχεται στα 200-350 Kg γάλακτος με λιποπεριεκτικότητα 5,5-6,8%. Η απόδοση των αρνιών σε σφάγιο είναι 60-65% και η εριοπαραγωγή τους είναι 1,5-2,5 Kg.

Βιβλιογραφία

Φυλή Χίου

Φυλή Χίου

Το πρόβατο της φυλής Χίου κατάγεται από το νότιο πεδινό τμήμα της νήσου Χίου. Προήλθε πιθανόν από διασταυρώσεις ομοιόμαλλων λεπτόουρων προβάτων της Χίου με αναμικτόμαλλα παχύουρα πρόβατα της Μικράς Ασίας.

Σήμερα θεωρείται μία από τις πιο περιζήτητες φυλές για την αναβάθμιση των ποιμνίων και τα ζώα αναπαραγωγής πωλούνται σε ιδιαίτερα υψηλές τιμές. Εκτρέφεται κυρίως στους νομούς Κιλκίς, Μαγνησίας, Πέλλας, Θεσ/νίκης, Χαλκιδικής, Σερρών. Ημαθίας, Έβρου, Γρεβενών, Βοιωτίας, Πιερίας, Καρδίτσας και Τρικάλων.

Είναι η πιο γνωστή ελληνική φυλή προβάτων στο εξωτερικό και ιδιαίτερα δημοφιλής σε όλη την επικράτεια λόγω των υψηλών του αποδόσεων σε γάλα, της υψηλής πολυδυμίας της και προσαρμοστικότητάς της στις διάφορες κλιματολογικές συνθήκες.

Ο χρωματισμός της φυλής είναι λευκός με μαύρες κηλίδες στο πρόσωπο, τα αυτιά, τα άκρα και την κοιλιακή χώρα. Δεν υπάρχει πρόβατο της φυλής χωρίς μαύρες κηλίδες στο πρόσωπο και τα άκρα. Η κεφαλή του χιώτικου προβάτου είναι κωνική με σχετικά μακρύ πρόσωπο. Τα αυτιά είναι μεγάλου μεγέθους, ημικρεμάμενα. Τα άκρα του είναι ιδιαίτερα υψηλά, λεπτά και ευθύγραμμα, αλλά ευαίσθητα σε ανώμαλες επιφάνειες. Οι προβατίνες είναι ακέρατες, μόνο σε ένα ποσοστό 30% των θηλυκών παρατηρούνται υποτυπώδη κέρατα. Τα αρσενικά φέρουν ισχυρά, αναπτυγμένα, μαύρα ελικοειδή κέρατα.

Η ουρά των προβάτων αυτών είναι κωνοειδής και φθάνει μέχρι το ακροτάρσιο. Η διάπλαση της ουράς αποτελεί μειονέκτημα της φυλής επειδή δυσκολεύει τη φυσική οχεία και το άρμεγμα των προβατίνων. Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών πολλοί εκτροφείς κόβουν την ουρά των θηλυκών αμνών λίγες ημέρες μετά τη γέννησή τους. Το χιώτικο πρόβατο ανήκει στα ομοιόμαλλα πρόβατα. Η ποιότητα του μαλλιού δεν είναι ιδιαίτερα καλή, αλλά και η παραγόμενη ποσότητα μαλλιού είναι χαμηλή.. Συνήθως η κεφαλή, τα άκρα, το κάτω τμήμα του τραχήλου και του κορμού δεν καλύπτονται από μαλλί. Η πρόσφυση του μαστού συχνά δεν είναι καλή, με αποτέλεσμα ο μαστός να είναι κρεμάμενος και κατά το τελυεταίο στάδιο της κυήσεως και το πρώτο διάστημα της γαλουχίας να αγγίζει το έδαφος. Το πρόβατο Χίου είναι από τα πιο μεγαλόσωμα ελληνικά πρόβατα. Το μέσο σωματικό βάρος των αρσενικών είναι 87 κιλά και των θηλυκών 66 κιλά.

Η φυλή είναι σχετικά πρώιμη και συγκαταλέγεται στις πολύδυμες φυλές. Τα καλά διατρεφόμενα θηλυκά εισέρχονται στην αναπαραγωγή στην ηλικία τω 8-9 μηνών. Οι νεαροί κριοί θεωρούνται κατάλληλοι για είσοδο στην αναπαραγωγική διαδικασία στην ηλικία των 8 μηνών.

Το ποσοστό σύλληψης μετά από συγχρονισμό του οίστρου και διενέργεια τεχνητής σπερματέγχυσης μπορεί να ανέλθει στο 45%. Η πολυδυμία κυμαίνεται από 1,6-2,0 αρνιά ανά τοκετό, ανάλογα με το σύστημα εκτροφής και την ηλικία της προβατίνας και το μέσο βάρος γέννησης των αρνιών κυμαίνεται από 3,2 έως 4,5 κιλά.

Είναι ζώο υψηλών αποδόσεων με μέση γαλακτοπαραγωγή 260 έως 380 κιλά αμελγόμενου γάλακτος για μέση περίοδο αρμέγματος 174-230 ημέρες. Για να επιτευχθούν οι υψηλές αποδόσεις απαιτείται να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη διατροφή των ζώων και στις συνθήκες σταβλισμού. Η φυλή είναι κατάλληλη για εκτατικά και ημιεκτατικά συστήματα εκτροφής. Το σωματικό βάρος των αρνιών κατά τον απογαλακτισμό, που γίνεται 42 ημέρες μετά τη γέννηση κυμαίνεται από 12 έως 14 κιλά. Το πρόβατο Χίου αντιμετωπίζει κατά κανόνα προβλήματα υγείας σε περιοχές όπου επικρατεί υψηλή υγρασία.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η φυλή παρουσιάζει αυξημένη ευαισθησία στην προσβολή από τη νόσο της προϊούσας πνευμονίας και ότι προσβάλλονται τα ζώα υψηλής γαλακτοπαραγωγής. Είναι επίσης ευάλωτο και στις μαστίτιδες.

Λόγω των υψηλών αποδόσεων τα ζώα έχουν αυξημένες διατροφικές ανάγκες οι οποίες καλύπτονται εκτός από τη βόσκησή τους σε βοσκοτόπους και με τη χορήγηση συμπληρωματικών ζωοτροφών κατά το τέλος της περιόδου εγκυμοσύνης και της πρώτης περιόδου της γαλουχίας.

references

Αυτόχθονες φυλές αιγών στην Ελλάδα

Φυλή Σκοπέλου

Κατσίκα Φυλής Σκοπέλου

Τράγος Φυλής Σκοπέλου

Η Αίγα φυλής Σκοπέλου είναι ένα μεγαλόσωμο ζώο (το μέσο βάρος των ενήλικων αρσενικών είναι 70–75 kg περίπου, ενώ εκείνο των ενήλικων θηλυκών είναι 56–60 kg περίπου) με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που οφείλονται κυρίως στις τοπικές περιβαλλοντικές συνθήκες και τον ευγονισμό. Επί σειρά ετών οι κτηνοτρόφοι της περιοχής εφήρμοσαν ελεγχόμενη αναπαραγωγή ξεχωρίζοντας τα ζώα εκείνα που τους επέτρεπαν την βελτίωση της απόδοσης των κοπαδιών τους.

Η Αίγα φυλής Σκοπέλου εκτρέφεται σήμερα στα νησιά Σκόπελος, Αλόννησος, Σκιάθος ενώ συναντάται και στα ερημονήσια Κυρα Παναγιά, Περιστέρα, Γιούρα, Σκάτζουρα, Πιπέρι και Ψαθούρα. Σε σχέση με τις γίδες που συναντάμε στην υπόλοιπη Ελλάδα το σώμα της Αίγας Σκοπέλου καλύπτεται από κοντό και λείο τρίχωμα όπου κυριαρχεί το ερυθρόφαιο χρώμα με λευκές συνήθως κηλίδες. Το σχήμα της κεφαλής είναι τριγωνικό με ευθείες γραμμές και το μεγαλύτερο ποσοστό φέρει κέρατα σπαθοειδή ενώ τα αυτιά της είναι μικρά και όρθια.

Η Αίγα φυλής Σκοπέλου δίνει υψηλότερη γαλακτοπαραγωγή σε σχέση με άλλες φυλές αιγών που ζουν σε παρόμοιες συνθήκες διαβίωσης όπως Δαμασκού και Μάλτας. Η μέση γαλακτοπαραγωγή έφτασε τα 329lt (192 ημέρες άμελξης) για τη χρονική περίοδο 2005-2006. Ανάμεσα στα 5,4 εκατομμύρια αιγών που εκτρέφονται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, η Αίγα φυλής Σκοπέλου είναι η μοναδική φυλή στην οποία το κάθε ζώο της συνοδεύεται από γενεαλογικό πιστοποιητικό. Τα πιστοποιητικά γενεαλογίας (pedigree) είναι έντυπα που δείχνουν το γενεαλογικό δέντρο των ζώων, καθώς και τις αποδόσεις τους, τις αποδόσεις των γονέων τους, όπως επίσης και διάφορα αναπαραγωγικά στοιχεία που χρησιμεύουν για την επιλογή των πιο παραγωγικών ζώων.

Το πιστοποιητικό γενεαλογίας περιέχει τις ακόλουθες πληροφορίες:

• Oργανισμό έκδοσης,
• Ονομασία γενεαλογικού βιβλίου,
• Αριθμός καταχώρισης στο γενεαλογικό βιβλίο,
• Μέθοδος αναγνώρισης (κωδικό ενωτίου),
• Την ημερομηνία γέννησης και το φύλο του ζώου,
• Tο ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του ιδιοκτήτη-εκτροφέα,
• Την καταγωγή του ζώου αναπαραγωγής με τους κωδικούς ενωτίου των γονέων του και των πάππων του,
• Το πρόσφατο αποτέλεσμα του ελέγχου αποδόσεων και της κληρονομικής αξίας για το ίδιο το ζώο, τους γονείς και τους πάππους του,
• Τον τόπο και την ημερομηνία έκδοσης,
• Την υπογραφή του υπεύθυνου τήρησης γενεαλογικού βιβλίου.

Στην επαρχία Σκοπέλου ο συνολικός αριθμός των εκτρεφόμενων γιδιών εκτιμάται στα 11.000 ζώα περίπου.

Βιβλιογραφία

Φυλή Εγχώριας Αίγας

Φυλή Εγχώριας Αίγας

Αναφέρεται σε όλους τους τύπους που βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια. Είναι μακρύτριχη και φέρει κέρατα. Είναι μετρίου αναστήματος με ύψος ακρωμίου 73-74 cm για τα αρσενικά και 65-66 cm για τα θηλυκά. Έχουν ζωηρή ιδιοσυγκρασία και είναι φυλή προσαρμοσμένη σε ξηρά κλίματα. Υπάρχει μεγάλη παραλλακτικότητα των μορφολογικών και παραγωγικών χαρακτηριστικών των αιγών αυτών. Δεν είναι γενετικά σταθεροποιημένα.

Το βάρος των ενηλίκων ανέρχεται στα 40-65 Kg για τα αρσενικά και στα 30-50 Kg για τα θηλυκά. Ο χρωματισμός της φυλής παραλλάσσει σε ευρέα όρια. Υπάρχουν άτομα μονόχρωμα μαύρα, καστανά, λευκά, κοκκινωπά ή με διάφορους συνδυασμούς. Είναι ζώα ανθεκτικά και λιτοδίαιτα.

Η μέση γαλακτοπαραγωγή τους φτάνει τα 50-100Kg στις ορεινές περιοχές ενώ στις ημιορεινές και πεδινές περιοχές φτάνει τα 120-250Kg. Παρουσιάζουν υψηλή γονιμότητα, με μικρό δείκτη πολυδυμίας (1,1). Στις πεδινές περιοχές εκτρέφονται ως οικόσιτες ή ημιοικόσιτες αίγες υψηλότερων αποδόσεων, που προήλθαν από διασταυρώσεις αναβάθμισης εγχώριων αιγών με ξένες φυλές υψηλών αποδόσεων.

Φυλές αιγοπροβάτων που εισάγονται στη χώρα μας

Κυριότερες ξενικές φυλές προβάτων

Η φυλή Assaf

Φυλή Assaf

Το πρόβατο Assaf είναι αποτέλεσμα της διασταύρωσης του Ισραηλιτικού γαλακτοπαραγωγικού προβάτου Awassi. Το 1955, ερευνητές του οργανισμού Γεωργικής έρευνας του Ισραήλ ξεκίνησαν την γενετική βελτίωση του Awassi. Διαπιστώθηκε τελικά οτι ο καλύτερος αιματολογικός συνδιασμός είναι 3/8 East Friesland και 5/8 Awassi. Οι περισσότεροι Ισραηλίτες αιγοπροβατοτρόφοι έχουν υιοθετήσει το Assaf όχι μόνο γιατί θεωρείται ως το κορυφαίο γαλακτοπαραγωγικό πρόβατο, αλλά και γιατί αποτελεί άριστο παραγωγό του Μουτόν.

Το Assaf παρουσιάζει πολυδυμία 3 αρνιά στα δύο χρόνια και παράγει κατά μέσο όρο 500 λίτρα γάλακτος στις 210 μέρες γαλακτικής περιόδου, με 7,5% λιπαρά. Ο μέσος όρος γαλακτοπαραγωγής για όλες τις γαλακτικές περιόδους είναι 650 λίτρα στις 239 ημέρες ανά γαλακτική περίοδο (530 λίτρα στην τυπική γαλακτική περίοδο των 210 ημερών). Προκύπτει επομένως ότι ο μέσος όρος παραγωγής γάλακτος ανά ημέρα είναι 3,45 λίτρα. Κατά συνέπεια οι αριθμοί αυτοί υπερβαίνουν τις παραγωγές των Λακόν και Αβάσσι. Μόνο οι αποδόσεις των βελτιωμένων Αβάσσι τείνουν να πλησιάσουν αυτές των Ασσάφ. Η μέγιστη παραγωγή παρουσιάζεται συνήθως γύρω στην 54η ημέρα, ενώ στο τέλος της γαλακτικής περιόδου η παραγωγή κυμαίνεται στα 1,5 λίτρα.

Πρόκειται για ζώα γαλακτοπαραγωγής με κυρτό προφίλ, υπερμετρικές και μακριές γραμμές. Το κεφάλι είναι μεγάλο και σε αρμονία με το υπόλοιπο σώμα, μακρύ και με κυρτό προφίλ. Τα αυτιά του είναι μεγάλα, πλατιά και μακριά και συνήθως εμφανίζουν μια καμπύλη στην άκρη τους. Κατά κύριο λόγο δεν έχουν κέρατα αλλά δεν αποκλείεται να διαθέτουν. Το στήθος είναι μακρύ, δυνατό και μυώδες και με αρκετές φορές μακρύ τρίχωμα. Έχουν πλατύ και μακρύ κορμό με ελαφρώς τοξωτά πλευρά. Ευθεία πίσω οσφυϊκή γραμμή και πλατιά ουρά. Των θηλυκών οι μαστοί είναι συμμετρικοί με μεγάλες προς μεσαίες θηλές, τοποθετημένες στο κάτω μέρος του μαστού. Έχουν ισχυρά άκρα με μέση αναλογία μήκους προς κορμό. Οπλές συμμετρικές και σκληρές. Λευκό τρίχωμα, που σε μερικές περιπτώσεις είναι κοκκινωπό στο κεφάλι και το στήθος. Το βάρος των θηλυκών κυμαίνεται μεταξύ 60 και 70 κιλών, ενώ τα αρσενικά φτάνουν τα 100 κιλά.

Βιβλιογραφία

Η φυλή Fresian Milk Sheep

Φυλή Fresian Milk Sheep

Η καταγωγή των φυλών προβάτων Fresian είναι η περιοχή του Friesland που εκτείνεται κατά μήκος της ακτής North Sea δυτικά από το ποταμό Weser στα βορειοανατολικά της Γερμανίας κατά μήκος της βόρειας ακτής της Ολλανδίας και νότια στο ποταμό Schelde (Scheldt) στα σύνορα της Ολλανδίας και του Βέλγιου.

Η οικογένεια των φυλών προβάτων Fresian είναι τύπου marsh, συμπεριλαμβανομένου των προβάτων East Fresian Milk (Deutsches Friesisches Milchschaf) από την ανατολική Friessland, τη Γερμανία και από την Ολλανδία, τα πρόβατα Dutch Friesian Milk (Fries Melkschaap) από τη δυτική Friesland και το πρόβατα Zeeland Milk (Zeeuwes Melkschaap) από το νησί Zeeland. Αυτές οι φυλές είναι όμοιες στην εμφάνιση, χωρίς κέρατα και στα δύο φύλα, με άσπρο μαλλί και άσπρα πρόσωπα, αυτιά, και πόδια χωρίς μαλλί. Το πιο διακριτικό φυσικό χαρακτηριστικό τους είναι η “rat – ουρά” λεπτή και χωρίς μαλλί. Εκτυπώσεις από τις αρχές του 19ου αιώνα δείχνουν πρόβατα Fresian με “κοντή ουρά”, το οποίο δηλώνει μια σύνδεση με τις φυλές Northern European Short Tail, το Finish Landrace και το Romanov, το οποίο είναι συνεπές με την υψηλή γονιμότητα των Fresians. Το γερμανικό πρόβατο East Fresian Milk είναι η πιο γνωστή και πιο σημαντική από τις φυλές Fresian είναι η φυλή που είναι γνωστή στην επιστημονική λογοτεχνία ως “East Fresian”.Βρίσκεται σε μικρούς αριθμούς σε πολλά μέρη της χώρας, ως οικιακό ζώο παραγωγής γάλακτος. Το μέγεθος του νεογνού αναφέρεται ως μέσος όρος 2.25 αρνιών με απόδοση γάλακτος 500-700 kg ανά γαλουχία, η ηψυλότερη μέση απόδοση γάλακτος που καταγράφηκε για οποιαδήποτε φυλή γάλακτος. Η παραγωγή μαλλιού είναι περίπου 4.5 kg ανά προβατίνα με καθαρή απόδοση μαλλιού 65% και λεπτότητα 50/56s//48/50s (Γερμανικό Υπουργείο Γεωργίας). Το ώριμο βάρος της φυλής είναι ανάμεσα σε 150 ως 200 pounds (70-90 kg).

To East Fresian θεωρείται να είναι το πρόβατο με την υψηλότερη παραγωγή γαλακτοκομικών στον κόσμο. Είναι πολύ εξειδικευμένα ζώα και αποδίδουν ελάχιστα κάτω σε εκτεταμένα και μεγάλα κοπάδια. Ίσως δεν είναι απλή σύμπτωση ότι η περιοχή Friesland είναι επίσης η περιοχή καταγωγής της φυλής προβάτων Friesian, συμπεριλαμβανομένης του Holstein, η οποία έχει την υψηλότερη απόδοση γάλακτος από κάθε φυλή ζώων. Τα βοοειδή Friesian και τα πρόβατα East Friesian είναι όμοια σε άλλους σημαντικούς τομείς. Και οι δύο έχουν παράγει εξαιρετικές διασταυρωμένες φυλές με προσαρμοσμένες τοπικές φυλές.

Βιβλιογραφία

Η φυλή Awassi

Φυλή Awassi

Το Awassi εξελίχθηκε ως μια νομαδική φυλή προβάτων μέσα στους αιώνες, με φυσική και επιλεκτική αναπαραγωγή για να γίνει η φυλή με την υψηλότερη παραγωγή γάλακτος στη Μέση Ανατολή. Η φυλή είναι τύπου Near Eastern Fat–tailed. Η μέση προβατίνα έχει πάνω από 300 λίτρα ( 650 pounds) ανά γαλουχία 210 ημερών και δεν είναι ασυνήθιστο για θηλυκά να έχουν σε 210 μέρες γαλουχίας πάνω από 750 λίτρα (1625 pounds). Σε σύγκριση η γαλουχία της μέσης αμερικάνικης φυλής είναι περίπου 100 – 200 pounds ανά γαλουχία.

Η φυλή είναι ήρεμη με τους ανθρώπους, εύκολα συνεργάζεται μαζί τους και αρμέγεται εύκολα. Όταν αρμέγεται με μηχάνημα, μπορεί να αρμεχτεί μέσα σε 4 – 6 λεπτά. Η φυλή έχει επίσης το πλεονέκτημα της φυσικής ανθεκτικότητας και της βοσκής. Η φυλή είναι κατάλληλη για εκτατικό σύστημα εκτροφής (βόσκηση).

Το Awassi έχει καφέ πρόσωπο και πόδια με τρίχωμα που ποικίλλει σε χρώμα από καφέ έως άσπρο. Μερικά μπορούν να βρεθούν με μαύρα, άσπρα, γκρί ή κεφάλια με σημάδια.. Τα αρσενικά έχουν κέρατα και τα θηλυκά συνήθως δεν έχουν κέρατα.

Βιβλιογραφία

Κυριότερες ξενικές φυλές αιγών

Η φυλή Alpine

Τράγος φυλής Alpine

Η φυλή αίγας Alpine που έχει ως τόπο προέλευσης τις Γαλλικές Άλπεις περιλαμβάνει πολλούς τύπους:

• Γαλλικές αλπίνες,
• Ελβετικές αλπίνες,
• Αμερικάνικες αλπίνες,
• Βρετανικές αλπίνες,
• Αυστραλιακές αλπίνες.

Οι γίδες Αλπίνες είναι ζώα μιας φυλής από τις πιο δημοφιλείς και πιο φημισμένες για την υψηλή γαλακτοπαραγωγή. Κατ αρχήν οι αγρότες χρησιμοποίησαν αυτή τη φυλή για να καλύψουν τις ανάγκες της κάθε οικογένειας σε γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα, με την πάροδο όμως του χρόνου χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή γάλακτος προς πώληση –βιομηχανοποίηση.Οι συντριπτική πλειοψηφία των αιγών είναι χαριτωμένα ζώα μεσαίου- μεγάλου μεγέθους και είναι η μόνη φυλή της οποίας όλα ανεξαιρέτως τα ζώα έχουν όρθια αυτιά μικρομεσαίου μεγέθους . Οι χρωματισμοί ποικίλλουν :λευκοί, καφέ, μαύροι και πολλές και διαφορετικές χρωματικές προσμείξεις. Κατά την επιλογή αυτών το κύριο βάρος είχε επικεντρωθεί στην γαλακτοπαραγωγή, το μέγεθος, την ομοιομορφία και όχι στην σταθεροποίηση συγκεκριμένων χρωματισμών.Ενώ στα ζώα που κατά καιρούς εισήχθηκαν στη Βόρειο Αμερική η ένταση της επιλογής για περισσότερη ομοιομορφία, μεγαλύτερο μέγεθος και περισσότερη γαλακτοπαραγωγή ήταν και εξακολουθεί να είναι πιο μεγάλη και πιο επισταμένη.

Όλα τα Αlpine είναι ζώα ευπροσάρμοστα σε κάθε κλίμα γεγονός που συνεπάγεται άριστη υγιεινή κατάσταση και αποδόσεις να ανταποκρίνονται στο μέγιστο του κληρονομικού τους δυναμικού που φθάνει στα 600-700 κιλά σε περίοδο 200 ημερών.

Βιβλιογραφία

Η φυλή Saanen

Φυλή Saanen

Η κατσίκα Saanen (Ζάανεν) κατάγεται από την ομώνυμη περιοχή της Ελβετίας, από όπου διαδόθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι ζώο μεγαλόσωμο (ΖΒ αιγών 60-70 κιλά) με τελείως λευκό χρωματισμό, κοντό τρίχωμα, με σωματική διάπλαση τυπικά γαλακτοπαραγωγική και θαυμάσια ανεπτυγμένο μαστό. Και τα δύο φύλα φέρουν γένι.

Είναι η πιο γαλακτοπαραγωγική φυλή του κόσμου και η απόδοσή της ξεπερνά συχνά τα 1.000 κιλά γάλακτος το χρόνο, ενώ υπάρχουν άτομα που έχουν ξεπεράσει τα 2.000 κιλά. Η γονιμότητα και η πολυδυμία είναι υψηλή (μέση πολυδυμία 200%, κατά κανόνα γεννούν δίδυμα, ενώ υπάρχουν άτομα που γεννούν τρίδυμα και τετράδυμα).

Στη χώρα μας στα πρώτα χρόνια της εισαγωγής της (1950) αντιμετώπισε κάποια προβλήματα προσαρμογής τα οποία όμως γενικά ήταν λίγα και προέρχονταν κυρίως από τις κακές συνθήκες διατροφής, ενώ έχει υψηλές θρεπτικές ανάγκες σαν μεγαλόσωμο ζώο, γι’ αυτό και η γαλακτοπαραγωγή της ήταν σχετικά χαμηλή. Σήμερα όμως η γαλακτοπαραγωγή της και στις ελληνικές εκτροφές είναι ικανοποιητική (500-700 κιλά/έτος).

Χρησιμοποιήθηκε σε μεγάλη κλίμακα σε διασταυρώσεις με τις ντόπιες φυλές και έδωσε άριστα αποτελέσματα. Πάντως για να αποδώσει ικανοποιητικά πρέπει οι συνθήκες εκτροφής να είναι ευνοϊκές και κυρίως να εξασφαλίζουν άφθονη και πλούσια ζωοτροφή, γι’ αυτό και εκτρέφεται κατά βάση ως οικόσιτη ή ημιοικόσιτη.

Βιβλιογραφία

Η φυλή Toggenburg

Φυλή Toggenburg

Το Toggenburg είναι μια ελβετική γαλακτοκομική κατσίκα από την κοιλάδα Toggenburg της Ελβετίας στο Obertoggenburg. Θεωρείται επίσης ως η παλιότερη, γνωστή γαλακτοκομική φυλή κατσίκας.

Αυτή η φυλή είναι μεσαίου μεγέθους, επίμονη, δυνατή και σε εγρήγορση στην εμφάνιση. Ελαφρώς μικρότερη από τις άλλες αλπικές φυλές, το θηλύκο ζυγίζει τουλάχιστον 55 kg.

Τα μαλλιά είναι μεσαίου μεγέθους, μαλακά, λεπτά και επίπεδα. Το χρώμα του είναι στερεό και κυμαίνεται από fawn σε σκούρο σοκολατί με καμία προτίμηση σε κάποια απόχρωση. Διακριτά λευκά σημάδια είναι ως εξής: λευκά αυτιά με σκούρο σημάδι στη μέση, δύο λευκές ρίγες κάτω στο πρόσωπο, πάνω από κάθε μάτι ως το ρύγχος, πίσω πόδια λευκά από τους ταρσούς ως τις οπλές, μπροστά πόδια λευκά από τα γόνατα προς τα κάτω, ένα λευκό τρίγωνο σε κάθε πλευρά της ουράς, λευκό σημάδι μπορεί να υπάρχει στα προγούλια ή σε αυτή την περιοχή εάν δεν υπάρχουν προγούλια. Διάφοροι βαθμοί κρεμώδων σημαδιών αντί καθαρού λευκού είναι αποδεκτά αλλά όχο εππιθυμητά. Τα αυτιά είναι όρθια. Οι γραμμές του προσώπου μπορεί να είναι κοίλες ή ευθείες, ποτέ ρωμαικές.

Τα Toggenburgs αποδίδουν καλύτερα σε ψυχρότερες συνθήκες. Χαρακτηρίζονται για την εξαιρετική ανάπτυξη του μαστού και την υψηλή παραγωγή γάλακτος και έχουν μέση δοκιμή λιπαρών 3.7%.

Βιβλιογραφία

Η φυλή LaMancha

Φυλή LaMancha

Η κατσίκα LaMancha προέρχεται από το Όρεγκον, από την κα. Eula Frey από κατσίκες short-eared, ενός είδους που βρέθηκε όχι μόνο στη LaMancha αλλά σε ολόκληρη την Ισπανία. Έχει εξαιρετική γαλακτοκομική ιδιοσυγκρασία και είναι επίμονο ζώο που μπορεί να αντέξει μεγάλη ταλαιπωρία και ακόμη να παράγει. Μέσα από επίσημη δοκιμή, αυτή η φυλή έχει εδραιωθεί στην παραγωγή γάλακτος με υψηλά λιπαρά.

Το πρόσωπο του LaMacha είναι ευθύ με τα αυτιά να είναι το διακριτικό χαρακτηριστικό της φυλής. Υπάρχουν δύο είδη αυτιών LaMancha. Στα θηλυκά το αυτί δεν έχει κανένα πλεονέκτημα έναντι των άλλων.

Το gopher αυτί περιγράφεται ως εξής: περίπου μέγιστο μήκος μιας ίντσας αλλά κατά προτίμηση δεν υφίσταται με πολύ λίγο ή καθόλου χόνδρο. Το τελείωμα του αυτιού πρέπει να είναι περιστραμένο προς τα πάνω ή προς τα κάτω. Αυτό είναι το μόνο είδος αυτιού, το οποίο θα καταστήσει τα αρσενικά κατσίκια επιλέξιμα για καταχώρηση.

Το "elf αυτί" περιγράφεται ως εξής: περίπου μέγιστο μήκος δύο ίντσες επιτρέπεται. Το τελείωμα του αυτιού πρέπει να είναι προς τα πάνω ή προς τα κάτω.

Οποιοδήποτε χρώμα ή συνδυασμός χρωμάτων είναι δεκτό χωρίς κάποια προτίμηση. Τα μαλλιά είναι κοντά, λεπτά και γυαλιστερά.

Βιβλιογραφία

Η φυλή Oberhasli

Φυλή Oberhasli

Το Oberhasli είναι μια ελβετική γαλακτοκομική κατσίκα. Η φυλή είναι μεσαίου μεγέθους, δυνατό και σε εγρήγορση στην εμφάνιση. Το χρώμα της είναι chamois. Τα θηλυκά μπορεί να είναι μαύρα αλλά το chamois προτιμάται. Το chamois περιγράφεται ως: Bay που κυμαίνεται από ανοικτό σε βαθύ κόκκινο με το μεταγενέστερο πιο επιθυμητό. Λίγα άσπρα μαλλιά ανάμεσα στο τρίχωμα και τα αυτιά επιτρέπονται. Τα σημάδια πρέπει να είναι: δύο μαύρες ρίγες κάτω στο πρόσωπο, πάνω από κάθε μάτι. Μέτωπο σχεδόν μαύρο, μαύρες ρίγες από τη βάση κάθε αυτιού που συνεχίζουν κατά μήκος του λαιμού και στην πλάτη. Μια μαύρη κοιλιά και μαστό. Μαύρα πόδια κάτω από τα γόνατα και τους ταρσούς. Τα αρσενικά συνήθως έχουν περισσότερο μαύρο στο κεφάλι από τα θηλυκά, μαύρα μουστάκια και μαύρα μαλλιά κατά μήκος των ώμων και κάτω στο στήθος. Τα αρσενικά συχνά έχουν περισότερα λευκά μαλλιά μέσα στο τρίχωμα από τα θηλυκά.

Το πρόσωπο είναι ευθύ. Διακρίνεται μια ρωμαϊκή μύτη.