Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Ασθένειες πιπεριάς"

Τελευταία αναθεώρηση της 10:37, 9 Ιουλίου 2015

Περονόσπορος

Προσβολή πιπεριάς από Περονόσπορο

Η ασθένεια αυτή οφείλεται στον μύκητα Phytophthora tabacina. Εντοπίζεται σε φυτά πιπεριάς, σε άλλα καλλιεργούμενα είδη, αλλά και σε είδη του γένους Nicotiana (π.χ καπνός). Αποτελεί αρκετά διαδεδομένη μυκητολογική προσβολή και προκαλεί μεγάλες ζημιές τόσο κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης των καρπών όσο και μετά τη συγκομιδή κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης αυτών. Τα συμπτώματα είναι ορατά σε όλα τα μέρη του φυτού και εκδηλώνονται με τη μορφή υποκίτρινων κηλίδων αρχικά στα κατώτερα φύλλα, που στη συνέχεια γίνονται καστανόμαυρες. Οι κηλίδες τελικά ξηραίνονται. Στο κάτω μέρος των φύλλων και στην περιοχή αυτών των κηλίδων σχηματίζεται λευκή εξάνθηση. Για την εξάπλωση της ασθένειας απαιτούνται συνθήκες υψηλής σχετικής υγρασίας (90%) και μέσης θερμοκρασίας (10^oC) για τουλάχιστον 8 ώρες κυρίως κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η ασθένεια μπορεί να ελεγχθεί σε θερμοκηπιακή καλλιέργεια αρκετά με αερισμό του χώρου, καθώς επιτυγχάνεται ικανοποιητικός έλεγχος της σχετικής υγρασίας της ατμόσφαιρας. Επιπλέον, καλό είναι να χρησιμοποιούνται υγιή σπορόφυτα κατά τη μεταφύτευση και η αποφυγή ύπαρξης φυτών ντομάτας ή πατάτας σε διπλανή καλλιέργεια. Σε έντονες προσβολές τα φυτά ψεκάζονται με χαλκό ή κατάλληλα χαλκούχα σκευάσματα που επιτρέπονται στη βιολογική καλλιέργεια.

Pythium spp

Προσβολή ριζικού συστήματος πιπεριάς από Pythium

Το παθογόνο βρίσκεται στο έδαφος και προσβάλλει όλα τα μέρη του φυτού και προκαλεί τήξεις των νεαρών φυταρίων και σήψεις στους καρπούς και στις ρίζες. Το σημείο προσβολής έχει χρώμα αρχικά λευκοκίτρινο και τελικά καστανό. Σε συνθήκες υψηλής υγρασίας στα προσβεβλημένα σημεία δημιουργείται πλούσιο λευκό μυκήλιο και πάνω σε αυτό σχηματίζονται τα ζωοσπόρια, που αποτελούν τα μολύσματα που μεταφέρονται με τη βροχή, το νερό άρδευσης, τον άνθρωπο και τα εργαλεία. Βασικό προληπτικό μέτρο αποτελεί η άμεση απομάκρυνση των προσβεβλημένων φυτών από την καλλιέργεια. Ως θεραπευτικό μέτρο αναφέρεται η εφαρμογή θειοχαλκίνης (γαλαζόπετρα) με ριζοπότισμα.

Φυτοφθόρα

Προσβολή καρπού πιπεριάς από Φυτοφθόρα

Τα είδη φυτοφθόρας που προσβάλλουν την πιπεριά είναι η Phytophthora capsici, Phytophthora parasitica, Phytophthora citrophthora και Phytophthora criptogea. Προσβάλλουν όλα τα μέρη του φυτού προκαλώντας τήξεις, έλκη στο λαιμό, σήψεις στις ρίζες και τους καρπούς. Η προσβολή ξεκινάει με υδατώδεις κηλίδες που σχηματίζονται στην περιοχή του λαιμού του φυτού και στους καρπούς, που ακουμπούν στο έδαφος. Το παθογόνο παραμένει στο έδαφος για πολλά χρόνια. Ιδανικές συνθήκες για την εκδήλωση της προσβολής είναι υψηλή εδαφική υγρασία και θερμοκρασία 18-30^oC. Σαν μέτρα αντιμετώπισης συνιστώνται τα ίδια περίπου με τον Pythium spp. Επιπλέον, αναφέρεται η αποφυγή σπορείων με συνεκτικό έδαφος και η εφαρμογή ποτισμάτων σε αραιά χρονικά διαστήματα. Τα υπολείμματα από προηγούμενη καλλιέργεια φυτών της ίδιας οικογένειας θα πρέπει να απομακρύνονται, για την αποφυγή πιθανής μετάδοσης της ασθένειας. Η μεταφύτευση πρέπει να γίνεται μόνο σε υγιή φυτά και αυτά θα πρέπει να φυτεύονται σε μεγαλύτερες αποστάσεις για καλύτερο αερισμό των φυτών. Σε περίπτωση παρουσίας της ασθένειας, τα φυτά θα πρέπει να απομακρύνονται με όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα του ριζικού συστήματος. Τέλος, οι καρποί δεν θα πρέπει να έρχονται σε επαφή με το έδαφος γιατί αυξάνεται ο κίνδυνος προσβολής τους από την ασθένεια.

Ριζοκτόνια

Προσβολή τμήματος πιπεριάς από Ριζοκτόνια

Πρόκειται για ασθένεια που οφείλεται στον μύκητα Rhizoctonia solani. Το παθογόνο προσβάλλει τα φυτά σε όλα τα στάδια ανάπτυξης τους, προκαλώντας τήξεις νεαρών φυταρίων, καστανέρυθρα έλκη στην περιοχή του λαιμού, σηψιρριζίες και σήψεις στα φύλλα και στους καρπούς. Στα έλκη στην περιοχή του λαιμού σχηματίζεται καστανό μυκήλιο. Οι προσβεβλημένες ρίζες τελικά νεκρώνονται και το ίδιο και τα φύλλα νεκρώνονται μετά από τη προσβολή τους από το παθογόνο. Οι καρποί που ακουμπούν στο χώμα ή βρίσκονται πολύ κοντά στο έδαφος, εμφανίζουν καστανές και με ομόκεντρους κύκλους κηλίδες. Ακολούθως γίνονται μαλακές και βυθίζονται. Ο μύκητας διατηρείται στο έδαφος και στα φυτικά υπολείμματα και η εκδήλωση της ασθένειας ευνοείται από θερμοκρασίες 15-20^oC. Συνιστώνται τα ίδια προληπτικά και θεραπευτικά μέτρα, όπως αναφέρονται και στην περίπτωση του Pythium και της Φυτοφθόρας.

Φελλώδης σηψιρριζία

Η ασθένεια αυτή οφείλεται στον μύκητα Pyrenochaeta lycopersici, το οποίο είναι παθογόνο εδάφους που προσβάλλει τις ρίζες, προκαλώντας καστανό μεταχρωματισμό και σήψη του φλοιού. Στις μεγαλύτερης ηλικίας ρίζες, προκαλεί αποφέλλωση των προσβεβλημένων ιστών. Συνήθως το παθογόνο εισέρχεται στο φυτό από πληγές στις ρίζες. Ιδανικές θερμοκρασίες για την ανάπτυξη της ασθένειας είναι 15-20^oC. Η ηλιοαπολύμανση αποτελεί τον κυριότερο τρόπο αντιμετώπισης της ασθένειας, καθώς έχει αποδειχθεί αποτελεσματικότερη ακόμα και από χημική απολύμανση του εδάφους. Εναλλακτικά η καλλιέργεια της πιπεριάς εντάσσεται σε κάποιο πρόγραμμα αμειψισποράς και παράχωμα των ασθενικών φυτών για ανάπτυξη καινούριων υγιών ριζών. Υπάρχουν ακόμα και ανθεκτικά υβρίδια πιπεριάς ή ανθεκτικά υποκείμενα πάνω στα οποία μπορεί να γίνει ο εμβολιασμός των επιθυμητών ποικιλιών.

Σκληροτινίαση

Προσβολή καρπού πιπεριάς από Σκληροτινίαση

Η ασθένεια αυτή οφείλεται στον μύκητα εδάφους Sclerotinia sclerotiorum, που προσβάλλει κυρίως τα ανεπτυγμένα φυτά στην περιοχή του λαιμού, στο στέλεχος και τους καρπούς. Στην περιοχή του λαιμού σχηματίζεται υδατώδης μεταχρωματισμός. Τελικά η προσβεβλημένη περιοχή σχίζεται. Στα σημεία προσβολής και κάτω από συνθήκες υπερβολικής υγρασίας σχηματίζεται περιοχή λευκού χρώματος (μυκήλιο) με μαύρα στίγματα (σπόρια του μύκητα). Στους καρπούς προκαλούνται μαλακές υγρές σήψεις καθώς και επίσης μετασυλλεκτικές σήψεις. Η ασθένεια αναπτύσσεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας του εδάφους και γι' αυτό κύριο μέτρο πρόληψης αποτελεί η αποφυγή υπερβολικής υγρασίας στο έδαφος. Η εφαρμογή 3-4ετούς αμειψισποράς και η απομάκρυνση των προσβεβλημένων φυτών μειώνουν αρκετά την πιθανότητα εμφάνισης της ασθένειας. Η εδαφοκάλυψη με μαύρο πλαστικό ή το λιάσιμο του εδάφους σε περιόδους που δεν υπάρχει καλλιέργεια στο έδαφος βοηθάει στην καταπολέμηση της ασθένειας.

Σκληροτίαση

Προσβολή υπέργειου τμήματος πιπεριάς από Σκληροτίαση

Η προσβολή της ασθένειας αυτής οφείλεται στον μύκητα Sclerotium rolfsii. Το παθογόνο αυτό εντοπίζεται στο έδαφος και προσβάλλει όλα τα μέρη του φυτού (ρίζα και υπέργειο τμήμα) και σε όλα τα στάδια ανάπτυξής του. Προκαλεί ακόμα τήξεις σπορίων και μετασυλλεκτικές σήψεις στους καρπούς. Στα σημεία προσβολής και κάτω από συνθήκες υπερβολικής υγρασίας σχηματίζεται μυκήλιο λευκού χρώματος με καστανά στίγματα (σπόρια του μύκητα). Η ασθένεια ευνοείται από συνθήκες κακής στράγγισης του εδάφους, χαμηλού pH και υψηλής θερμοκρασίας (30-35^oC). Η ασθένεια αναπτύσσεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας του εδάφους και γι' αυτό κύριο μέτρο πρόληψης αποτελεί η αποφυγή υπερβολικής υγρασίας στο έδαφος.

Αδρομυκώσεις

Προσβολή πιπεριάς από Βερτισίλλιο

Προσβολή φυτείας πιπεριάς από Φουζάριο

Οι αδρομυκώσεις οφείλονται στο φουζάριο (Fuzarium oxysporum f.sp.capsici) και στο βερτισίλλιο (Verticillium dahliae). Πρόκειται για παθογόνα που ζουν στο έδαφος και προκαλούν σοβαρές ζημιές στα προσβεβλημένα φυτά. Η προσβολή ξεκινάει από το ριζικό σύστημα, στη συνέχεια τα παθογόνα εισέρχονται στα αγγεία του ξύλου του φυτού, δυσχεραίνουν την κυκλοφορία του νερού και τελικά προκαλούν ξήρανση των φυτών λόγω ελλιπής τροφοδοσίας του σε νερό. Αρχικά μαραίνεται το μισό φυλλάριο, ενώ στα κατώτερα φύλλα εμφανίζονται μεσονεύριες χλωρώσεις. Το φυτό παρουσιάζει μάρανση. Αρχικά τα παλαιότερα φύλλα εμφανίζουν μεσονεύριες χλωρώσεις και στη συνέχεια πέφτουν. Τα ίδια συμπτώματα παρουσιάζουν στη συνέχεια και τα ανώτερα φύλλα. Η χαρακτηριστική ένδειξη της προσβολής των φυτών από αυτά τα 2 παθογόνα είναι ο καστανός μεταχρωματισμός των αγγείων του ξύλου σε κάθετη τομή του στελέχους του φυτού. Τα παθογόνα παραμένουν στα φυτικά υπολείμματα του εδάφους για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η περίσσεια αζώτου, η μικρή φωτοπερίοδος και η έλλειψη φωτισμού κάνουν τα φυτά περισσότερα ευπαθή στην προσβολή. Η ασθένεια αναπτύσσεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας του εδάφους και γι' αυτό κύριο μέτρο πρόληψης αποτελεί η αποφυγή υπερβολικής υγρασίας στο έδαφος και βελτίωση της στράγγισης του έδαφους. Η υπερβολική αζωτούχα λίπανση των φυτών προκαλεί έντονα συμπτώματα των φυτών από τα 2 παθογόνα, καθώς δημιουργούνται ευνοϊκότερες συνθήκες για την ανάπτυξη τους. Ακόμα η υπερβολική άρδευση των φυτών προκαλεί εντονότερα συμπτώματα στα ασθενή φυτά. Η εφαρμογή της 3-4ετούς αμειψισποράς, η απομάκρυνση των προσβεβλημένων φυτών και η καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας μειώνουν αρκετά την πιθανότητα εμφάνισης της ασθένειας. Σημαντική κρίνεται ακόμα η απολύμανση του εδάφους (σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες) με ατμό και η ηλιοαπολύμανση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Αλτερναρίωση

Προσβολή φύλλων πιπεριάς από Αλτερναρίωση

Τα δύο είδη παθογόνων που ευθύνονται για την ασθένεια αυτή είναι οι Alternaria solani και Alternaria alternata. Το Alternaria solani προσβάλλει τα φυτά της πιπεριάς σε όλα τα στάδια ανάπτυξής του. Αρχικά εμφανίζονται στα κατώτερα παλιά φύλλα με τη μορφή καστανού χρώματος κυκλικών ή γωνιωδών κηλίδων, που παρουσιάζουν συγκεντρικούς κύκλους. Αντίστοιχες κηλίδες και επιπλέον βυθισμένες μπορεί να εμφανιστούν σε όλα τα μέρη του φυτού, ακόμα και στους καρπούς. Στην περίπτωση του Alternaria alternata, τα συμπτώματα είναι μετασυλλεκτικά πάνω στους καρπούς. Συγκεκριμένα στην αρχή οι κηλίδες είναι υδαρείς και γκρίζου χρώματος, ενώ στη συνέχεια καστανές, ελαφρά βυθισμένες και με εξάνθηση μαυρού χρώματος. Το παθογόνο εντοπίζονται στο έδαφος, στα υπολείμματα από προηγούμενη καλλιέργεια, σε μολυσμένους σπόρους, μολυσμένα φυτάρια κατά τη μεταφύτευση και σε ζιζάνια. Η μόλυνση ξεκινάει με σπόρια του μύκητα, που μεταφέρονται τον άνεμο, βροχή ή με τον ίδιο τον άνθρωπο. Η ασθένεια αναπτύσσεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας του εδάφους και γι' αυτό κύριο μέτρο πρόληψης αποτελεί η αποφυγή βλάστησης των σπορίων του μύκητα. Ως προληπτικά μέτρα αναφέρονται η χρήση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού (σπόρου ή νεαρά φυτάρια κατά τη μεταφύτευση). Ακόμα η σωστή θρέψη των φυτών, συντελεί στην ανθεκτικότητα των φυτών στην προσβολή από τα παθογόνα. Η χρήση ποικιλιών ή υβριδίων ανθεκτικών στην ασθένεια και η καταστροφή υπολειμμάτων προηγούμενης καλλιέργειας φυτών πιπεριάς, μελιτζάνας και πατάτας κρίνεται αναγκαία στη περίπτωση αποφυγής της προσβολής.

Βοτρύτης

Προσβολή καρπού πιπεριάς από Βοτρύτη

Η μεγαλύτερη απειλή για την πιπεριά είναι αυτή η ασθένεια. Οφείλεται στον μύκητα Botrytis cinerea. Πρόκειται για παθογόνο που προσβάλει αρκετά είδη λαχανικών και εμφανίζεται κυρίως σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες, προσβάλλοντας όλα τα μέρη του φυτού. Οι προσβεβλημένοι ιστοί του στελέχους μαλακώνουν, γίνονται υδαρείς και στη συνέχεια νεκρώνονται. Πάνω στα φύλλα και σε πληγές πάνω στο στέλεχος σχηματίζονται κηλίδες, εντοπισμένες σε ομόκεντρους κύκλους. Οι κηλίδες μοιάζουν αρκετά με εκείνες της αλτερνάριας, αλλά εδώ καλύπτονται με χαρακτηριστικό γκρίζο μυκήλιο. Στους καρπούς η προσβολή ξεκινάει από τα σέπαλα και στη συνέχεια εισέρχεται στον καρπό, προκαλώντας μαλάκωμα. Τα συμπτώματα ξεκινούν από το κάτω μέρος του καρπού. Το παθογόνο προκαλεί και μετασυλλεκτικές σήψεις, χωρίς να είναι αρχικά ορατή η προσβολή των καρπών. Για την ανάπτυξη του παθογόνου είναι απαραίτητη η υψηλή υγρασία (πχ βροχοπτώσεις) και θερμοκρασία 15-20^oC. Η μεταφορά του μολύσματος (κονίδια του μύκητα) γίνεται κυρίως με άνεμο. Το παθογόνο συμπεριφέρεται ως σαπρόφυτο, καθώς παρουσιάζεται πάνω στους νεκρούς φυτικούς ιστούς (πληγές, νεκρά σέπαλα κα). Η ασθένεια αναπτύσσεται σε συνθήκες υψηλής υγρασίας του εδάφους και της ατμόσφαιρας. Γι' αυτό κύριο μέτρο πρόληψης αποτελεί η αποφυγή υπερβολικής υγρασίας στο χώρο ανάπτυξης των φυτών (κυρίως στο θερμοκήπιο). Σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες καλό είναι να λαμβάνονται προληπτικά μέτρα, όπως αύξηση της νυχτερινής θερμοκρασίας και αύξηση του αερισμού κατά τη διάρκεια της ημέρας. Ακόμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ανθεκτικά υποκείμενα, αραιή φύτευση ή απομάκρυνση των παλιών ξεραμένων φύλλων (λόγω ηλικίας). Η σωστή θρέψη των φυτών και η μείωση της διαφοράς θερμοκρασίας μεταξύ ημέρας και νύχτας, όταν η διαφορά είναι μεγάλη, μειώνει την πιθανότητα εξασθένησης των φυτών και προσβολής τους από το παθογόνο.

Ωΐδιο

Προσβολή σε φύλλο πιπεριάς από Ωΐδιο

Η ασθένεια αυτή οφείλετα στα είδη Leveillula taurica (ατελής μορφή) και Oidiopsis taurica (τέλεια μορφή). Το παθογόνο προσβάλλει κυρίως τα ώριμα φύλλα και αναπτύσσεται περισσότερο σε ξηρές περιοχές. Πάνω στα φύλλα σχηματίζονται συνήθως κυκλικές κηλίδες και κάτω από ευνοϊκές συνθήκες, μπορεί να σχηματιστεί υπόλευκη εξάνθηση στην επάνω επιφάνεια των φύλλων ακριβώς πάνω από τις κηλίδες. Τα κονίδια του μύκητα μεταφέρονται με τον αέρα και αποτελούν τα αρχικά μολύσματα των φυτών. Ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη της ασθένειας είναι θερμοκρασία 25^oC και χαμηλή σχετική υγρασία (μέχρι 75%). Σε υπαίθριες καλλιέργειες πιπεριάς, το θειάφισμα των φυτών δίνει πολύ καλά αποτελέσματα. Σε θερμοκηπιακές καλλιέργειες το θειάφισμα δρα προληπτικά και θεραπευτικά με την προϋπόθεση ότι η θερμοκρασία δε θα είναι υψηλή για την αποφυγή καψίματος των φυτών.

Ανθράκωση

Προσβολή καρπού πιπεριάς από Ανθράκωση

Η ανθράκωση είναι η σοβαρότερη μυκητολογική ασθένεια της πιπεριάς. Οφείλεται στους μύκητες Colletotrichum capsici, Colletotrichum coccdes και Colletotrichum gloeosporiodes. Το κύριο σύμπτωμα της ασθένειας είναι η εμφάνιση κυκλικών, υδαρών κηλίδων, πάνω σε ώριμους καρπούς. Στη συνέχεια οι κηλίδες αποκτούν καστανό μεταχρωματισμό και εμφανίζονται ελαφρώς βυθισμένες. Τα συμπτώματα αυτά παρουσιάζονται συνήθως μετά τη συγκομιδή. Σε συνθήκες έντονης υγρασίας παρουσιάζεται πάνω στις κηλίδες πορτοκαλοκάστανος μεταχρωματισμός, υπό τη μορφή ομόκεντρων συγκεντρικών κύκλων, που αποτελούν τα σπόρια του μύκητα. Το παθογόνο παραμένει πάνω στα υπολείμματα της καλλιέργειας και σε ζιζάνια και με τη βοήθεια των σταγόνων της βροχής μεταφέρεται και στα φυτά της καλλιέργειάς μας. Ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη του παθογόνου είναι 25-30^oC. Συστήνονται προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση της ασθένειας και λιγότερο θεραπευτικά μέτρα. Τέτοια μέτρα είναι η χρησιμοποίηση υγιούς σπόρου και φυταρίων κατά τη μεταφύτευση. Η άρδευση των φυτών δεν πρέπει να γίνεται με τεχνητή βροχή και γενικά διαβροχή του φυλλώματος και των καρπών. Η καταστροφή των υπολειμμάτων από προηγούμενη καλλιέργεια και των ζιζανίων γύρω από τα φυτά για περιορισμό διάδοσης των μολυσμάτων. Η συντήρηση των καρπών πρέπει να γίνεται σε χαμηλή θερμοκρασία, γύρω στους 10^oC για επιβράδυνση της ανάπτυξης του μύκητα .

Κλαδοσπορίωση

Προσβολή καρπού πιπεριάς από Κλαδοσπορίωση

Η κλαδοσπορίωση οφείλεται στα είδη Cladosporium herbarum και Cladosporium cladosporioides. Τα συμπτώματα αναφέρονται στην εμφάνιση κυκλικών, ελαφρά ελαφρά βυθισμένων κηλίδων και την παρουσία εξάνθησης μαύρου χρώματος σε συνθήκες υψηλής υγρασίας. Η εκδήλωση αυτών των συμπτωμάτων γίνεται κυρίως μετά τη συγκομιδή των καρπών. Η επιβίωση του μύκητα γίνεται σε υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας, ενώ η μετάδοση του γίνεται με το σπόρο και με τη βοήθεια του ανέμου. Για την αντιμετώπιση εφαρμόζονται τα ίδια προληπτικά μέτρα όπως και στην περίπτωση της ανθράκωσης.

Σήψη καρπών

Σήψη καρπού πιπεριάς

Η σήψη καρπών της πιπεριάς οφείλεται στον μύκητα Rhizopus stolonifer. Προκαλούνται μετασυλλεκτικά συμπτώματα στους καρπούς και μεταφέρονται από τον ένα μολυσμένο καρπό στον διπλανό υγιή κατά τη διάρκεια της συντήρησης τους. Εμφανίζονται με τη μορφή υγρής σήψης που εκδηλώνονται σε ολόκληρο το φυτό και πάνω σε αυτή σχηματίζεται λευκή εξάνθηση. Το παθογόνο παραμένει στα φυτικά υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας και οι μολύνσεις των καρπών ξεκινούν συνήθως από κάποια πληγή που υπάρχει πάνω σε αυτούς. Ιδανικές συνθήκες για την εκδήλωση της ασθένειας είναι θερμοκρασία γύρω στους 25^oC και υψηλή σχετική υγρασία. Εφαρμόζονται τα ίδια μέτρα αντιμετώπισης, όπως και στην περίπτωση της ανθράκωσης.

Βακτηριακή στιγμάτωση

Προσβολή φύλλου και καρπού πιπεριάς από Βακτηριακή στιγμάτωση

Αρκετά διαδεδομένη ασθένεια στην Ελλάδα, που εντοπίζεται στη ντομάτα και την πιπεριά και οφείλεται στο παθογόνο βακτήριο Pseudomonas syringae pv. capsici. Η ασθένεια προσβάλει όλα τα μέρη του φυτού. Στα φύλλα σχηματίζονται σκουρόχρωμες γωνιώδεις κηλίδες, που περιβάλλονται κίτρινη άλω. Στη συνέχεια οι κηλίδες ενώνονται και σχηματίζουν ολόκληρες νεκρωτικές περιοχές πάνω στα φύλλα. Στα υπόλοιπα μέρη του φυτού, μίσχους, ποδίσκους, βλαστούς και καρπούς σχηματίζονται πάλι κηλίδες σκούρου χρώματος χωρίς όμως την περιμετρική κίτρινη άλω. Στους καρπούς οι κηλίδες είναι ελαφρώς υπερυψωμένες. Η μετάδοσης της ασθένειας γίνεται με μολυσμένο σπόρο και με το συνδυασμό βροχής και ανέμου. Το παθογόνο παραμένει στο έδαφος, στη περιοχή του ριζικού συστήματος ή επιφυτικά πάνω σε άλλα φυτά. Ιδανικές συνθήκες για την εξάπλωση της ασθένειας είναι θερμοκρασία 25^oC και υψηλή σχετική υγρασία 80%. Κύριο προληπτικό μέτρο αποτελεί η ξερίζωση των προσβεβλημένων φυτών με όσο το δυνατό περισσότερο ριζικό σύστημα και η καταστροφή τους. Η άρδευση των φυτών θα πρέπει να γίνεται με σταγόνες και όχι με καταιονισμό ή με αυλάκια, για την αποφυγή διαβροχής των φυτών. Ιδιαίτερα τα ασθενικά φυτά θα πρέπει να σταματήσουν να αρδεύονται για την αποφυγή διάδοσης των παθογόνων. Στην περίπτωση εντοπισμού της ασθένειας στην καλλιέργεια θα πρέπει μετά τη τελευταία συγκομιδή των φυτών να καταστραφούν. Η 3ετής αμειψισπορά με φυτά, που δεν προσβάλλονται από την ασθένεια κρίνεται αναγκαία. Οι χρησιμοποιούμενοι σπόροι πρέπει να είναι υγιείς ή διαφορετικά να γίνεται προληπτική απολύμανση τους με εμβάπτιση των σπόρων σε ζεστό νερό (50^oC) για διάρκεια περίπου 25 λεπτών. Ακόμη θετικό θεωρείται η χρήση ανθεκτικών ποικιλιών και η καταστροφή των υπολειμμάτων της καλλιέργειας.

Βακτηριακή κηλίδωση

Προσβολή φύλλων και καρπού πιπεριάς από Βακτηριακή κηλίδωση

Η βακτηριακή κηλίδωση στην πιπεριά προκαλείται από το βακτήριο Xanthomonas vesicatoria. Το παθογόνο αυτό παρουσιάζεται σε καλλιέργειες ντομάτας και πιπεριάς. Κύριο σύμπτωμα της κηλίδες σε φύλλα, στέλεχος και καρπούς, που στη συνέχεια όμως εδώ ξηραίνονται. Τα φύλλα επιπλέον κιτρινίζουν περιμετρικά. Για την καταπολέμηση της ασθένειας αυτής, εφαρμόζονται τα ίδια μέτρα που αναφέρονται και στην βακτηριακή στιγμάτωση

Ιός του κίτρινου καρουλίασματος των φύλλων της τομάτας

Προσβολή φυτείας πιπεριάς από κίτρινου καρουλίασματος των φύλλων της τομάτας

Η συγκεκριμένη ίωση δεν είναι αρκετά συνηθισμένη σε καλλιέργειες πιπεριάς στη χώρα μας. Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ασθένειας είναι νανισμός των φυτών και κατσάρωμα των νεαρών φύλλων της κορυφής. Όταν τα φυτά προσβληθούν σε μεγαλύτερο στάδιο ανάπτυξης τότε σταματούν να αναπτύσσονται άλλο και να σχηματίζουν καινούριους σταυρούς. Ο ιός παραμένει σε φυτικά υπολείμματα προηγούμενων καλλιεργειών (ντομάτα, καπνός, φασολιά, πιπεριά, μελιτζάνα και φακή). Μοναδικός τρόπος μεταφοράς του ιού είναι με τον αλευρώδη του καπνού. Κύριο προληπτικό μέτρο είναι η αποφυγή μόλυνσης των φυτών. Τέτοια μέτρα αποτελεί η τοποθέτηση εντομοστεγών δικτύων στα παράθυρα των θερμοκηπίων, η χρήση κίτρινων παγίδων στο εσωτερικό του θερμοκηπίου, η χρήση υγιών φυτών κατά τη μεταφύτευση, η καταστροφή των προσβεβλημένων φυτών της καλλιέργειας και αυτοφυών πιθανών ξενιστών πριν από την εγκατάσταση της καλλιέργειας (θερμοκηπιακή καλλιέργεια). Στις υπαίθριες πάλι καλλιέργειες πιπεριάς μπορεί να χρησιμοποιηθεί δίχτυ σκίασης για την αποφυγή εισόδου του αλευρώδη. Ακόμα μπορεί να χρησιμοποιηθούν ανθεκτικές ποικιλίες και υβρίδια.

Ιός του κηλιδωτού μαρασμού της ντομάτας

Προσβολή μέρους φυτείας πιπεριάς από Ιό κηλιδωτού μαρασμού της ντομάτας

Ο ιός αυτός εκτός από την πιπεριά, προσβάλλει τη ντομάτα, τη μελιτζάνα και τον καπνό. Η μετάδοση του ιού σε πιπεριά και ντομάτα γίνεται με τον θρίπα της Καλιφόρνιας, ενώ σε φυτά καπνού η μετάδοση της ασθένειας γίνεται με τον θρίπα του καπνού. Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα της συγκεκριμένης προσβολής είναι ο σχηματισμός γκρίζων κηλίδων πάνω στα φύλλα. Τα φύλλα στη συνέχεια καρουλιάζουν και νεκρώνονται. Οι καρποί από τα προσβεβλημένα φυτά παρουσιάζουν κηλίδες κατά ομόκεντρους κύκλους. Οι νέες βλαστήσεις είναι ξερές και τα φυτά παρουσιάζουν νανισμό. Εάν η προσβολή εκδηλωθεί σε νεαρά φυτά, τότε αυτά μετά από λίγες εβδομάδες καταστρέφονται. Κύρια προληπτικά μέτρα αποτελούν η καταστροφή των προσβεβλημένων φυτών και των ζιζανίων τόσο στην περιοχή του σπορείου όσο και στην καλλιέργεια. Στην περίπτωση που έχει εντοπιστεί ο ιός σε κάποια περιοχή καλό είναι να αποφεύγεται η καλλιέργεια 2-3 χρόνια. Τέλος θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την καταπολέμηση των φορέων του ιού, δηλαδή του θρίπα. Μετά το τέλος της καλλιέργειας σε περιοχές που υπάρχουν αντίστοιχα συμπτώματα προτείνεται η αγρανάπαυση του εδάφους για τουλάχιστον 1 μήνα μέχρι την επόμενη καλλιέργεια για περιορισμό του πληθυσμού των φυτών.

Ιός του θαμνώδους νανισμού της ντομάτας

Η συγκεκριμένη ίωση δεν είναι αρκετά συνηθισμένη στην Ελλάδα, αλλά μπορεί να προσβάλλει την ντομάτα, μελιτζάνα και πιπεριά. Χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ασθένειας είναι η νέκρωση του κορυφαίου μεριστώματος (περιορισμός της βλαστικής ανάπτυξης), ο νανισμός των φυτών και η υποβάθμιση της παραγωγής καρπών (ποσοτικά και ποιοτικά). Η μετάδοση της ασθένειας γίνεται μέσω άλλων μολυσμένων φυτών (με το χυμό των φυτών) ή ακόμα και με μολυσμένο σπόρο. Ο συγκεκριμένος ιός παρουσιάζει ανθεκτικότητα στην υψηλή θερμοκρασία και επιβιώνει πάνω στα φυτικά υπολείμματα και στο έδαφος για 5-7 μήνες μέχρι να προσβάλλει την επόμενη καλλιέργεια. Κύρια προληπτικά μέτρα αποτελούν η χρησιμοποίηση υγιούς σπόρου, εφαρμογή αμειψισποράς στην καλλιέργεια τομάτας, μελιτζάνας και πιπεριάς (τουλάχιστον 1 χρόνο) και άμεση καταστροφή προσβεβημένων φυτών.

Ιός του μωσαϊκού του καπνού

Προσβολή φύλλου πιπεριάς από Ιό του μωσαϊκού του καπνού

Η συγκεκριμένη ίωση είναι αρκετά διαδεδομένη στην Ελλάδα και προσβάλλει όλα τα σολανώδη λαχανικά με εξαίρεση τη μελιτζάνα η οποία παρουσιάζει ανθεκτικότητα μεγάλη. Έχουν εντοπιστεί διάφορες φυλές του παθογόνου με διαφορετική εμφάνιση συμπτωμάτων πάνω στα φυτά και διαφορετικούς ξενιστές. Μία φυλή του ιού προκαλεί χλώρωση των νεύρων των φύλλων, μείωση της βλαστικής ανάπτυξης του φυτού και παραμόρφωση των φύλλων (καρούλισμα, κατσάρωμα και νημάτωση). Άλλη φυλή πάλι προκαλεί βυθισμένες νεκρώσεις στα νεύρα, τους βλαστούς και τους μίσχους των φύλλων και νεκρωτικές κηλίδες σε φύλλα και καρπούς. Τέλος, παρουσιάζονται και συμπτώματα ποικιλόχρωσης στα φύλλα, νανισμού των φυτών και μεγάλες κυκλικές νεκρωτικές κηλίδες στους καρπούς. Η μετάδοση της ασθένειας γίνεται με τον άνθρωπο κατά τη διάρκεια των καλλιεργητικών φροντίδων της καλλιέργειας, με μολυσμένο σπόρο, με επαφή μολυσμένων φυτών καλλιέργειας ή ζιζανίων - ξενιστών σε υγιή φυτά. Κύρια προληπτικά μέτρα αποτελούν η χρησιμοποίηση υγιούς σπόρου, εφαρμογή αμειψισποράς στην καλλιέργεια ντομάτας, μελιτζάνας, πιπεριάς, πατάτας και καπνού, άμεση καταστροφή προσβεβλημένων φυτών ή άλλων ζιζανίων - ξενιστών του ιού, απολύμανση του εδάφους με ατμό και προσοχή κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των καλλιεγητικών φροντίδων των φυτών.

Ιός του μωσαϊκού της αγγουριάς

Προσβολή καρπού πιπεριάς από Ιό του μωσαϊκού της αγγουριάς

Προσβολή φύλλου πιπεριάς από Ιό του μωσαϊκού της αγγουριάς

Η ίωση αυτή είναι αρκετά διαδεδομένη στην Ελλάδα με διάφορες μορφές και με μεγάλο αριθμό ξενιστών σε κηπευτικά, ανθοκομικά και ζιζάνια. Ένα χαρακτηριστικό σύμπτωμα μιας φυλής του ιού ειναι η στρένωση των φύλλων ή νημάτωση, εμφάνιση μωσαϊκού στα φύλλα, περιορισμός της βλαστικής ανάπτυξης και της καρποφορίας και τέλος η ποιοτική υποβάθμιση των καρπών (αλλοίωση του χρώματος). Άλλη φυλή του ιού προκαλεί μείωση της ανάπτυξης του φυτού με χαρακτηριστικό ιώδη χρωματισμό των νευρώσεων στην κάτω επιφάνεια των φύλλων, έντονο καρούλιασμα των φύλλων προς τα επάνω, κύρτωση των μίσχων των φύλλων προς τα μέσα και σκλήρυνση (λόγω αφυδάτωσης) του περικάρπιου των καρπών (κοντά στο ποδίσκο του καρπού). Η μετάδοση του ιού γίνεται με τη βοήθεια των αφίδων, με τον άνθρωπο κατά τη διάρκεια των καλλιεργητικών φροντίδων και με επαφή μολυσμένων φυτών (της καλλιέργειας ή ζιζανίων) πάνω σε υγιή φυτά. Κύρια προληπτικά μέτρα αποτελούν η λήψη μέτρων για περιορισμό του πληθυσμού των αφίδων, χρησιμοποίηση υγιών φυταρίων κατά τη μεταφύτευση, απομάκρυνση των μολυσμένων φυτών της καλλιέργειας ή ξενιστών ζιζανίων και τέλος προσοχή κατά τη διάρκεια εκτέλεσης των καλλιεργητικών φροντίδων των φυτών.

^[1]

Βιβλιογραφία

1. ↑ Τεχνική βιολογικής καλλιέργειας λαχανικών - Πιπεριά, του Χαράλαμπου Θανόπουλου Msc Γεωπόνος, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα 2008.