Αιγοπρόβατα
Τα αιγοπρόβατα ανήκουν στα μηρυκαστικά. Τα μηρυκαστικά αποτελούν υποτάξη οπληφόρων Θηλαστικών, της τάξης Αρτιοδάκτυλα. Στα μηρυκαστικά το πέλμα έχει εξελιχτεί με δύο (2) δάχτυλα και συνήθως φέρουν κέρατα, κυρίως τα αρσενικά. Χαρακτηρίζονται από την μεγάλη χωρητικότητα του στομαχιού τους, το οποίο αποτελείται από τέσσερα (4) διαμερίσματα, που είναι κατά σειρά: Η Μεγάλη Κοιλία, η οποία χωρίζεται στο ραχιαίο και τον κοιλιακό σάκκο, ο Κεκρύφαλος, ο Εχίνος ή Βιβλίο και το Ήνυστρο, το οποίο αποτελεί το πραγματικό στομάχι των μυρυκαστικών.
Στα μηρυκαστικά εκτός απ'τα αιγοπρόβατα, ανήκουν τα βοοειδή, οι βούβαλοι, η καμηλοπάρδαλη, τα ελάφια, οι τάρανδοι, τα ζαρκάδια, οι αντιλόπες και οι γαζέλες. Τα μηρυκαστικά είναι φυτοφάγα και καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες φυτικών τροφών, κυρίως χλόης. Είναι ζώα των εκτεταμένων ανοιχτών πεδιάδων, μη επιθετικά. Τα μηρυκαστικά, κατά τη λήψη της τροφής τους την προωθούν σχεδόν αμάσητη στη μεγάλη κοιλία και, όταν αργότερα βρεθούν σε ηρεμία, την επαναφέρουν στο στόμα τους, όπου τότε υφίσταται μια δεύτερη, κανονική μάσηση. Το φαινόμενο αυτό χαρακτηρίζεται ως μηρυκασμός.
Φυλές αιγοπροβάτων
Τα αιγοπρόβατα που εκτρέφονται στη χώρα μας ανήκουν σε δύο κατηγορίες φυλών. Υπάρχουν λοιπόν οι:
- Αυτόχθονες φυλές αιγοπροβάτων, όπως είναι του Αγρινίου, του Άργους, της Ζακύνθου, της Θράκης, το Καλαρρύτικο, το Καραγκούνικο, της Καρύστου, της Φριζάρτας (Άρτας) κ.ά. όσο αφορά στα πρόβατα και της Σκοπέλου [1] και της Εγχώριας Αίγας όσο αφορά στις αίγες.
- Ξενικές φυλές αιγών και προβάτων στη χώρα μας οι κυριότερες από τις οποίες είναι:η φυλή Assaf, η φυλή Awassi, η φυλή Fresian Milk Sheep, η φυλή Sardinian, η φυλή Alpine, η φυλή Saanen, η φυλή Toggenburg, η φυλή LaMancha και η φυλή Oberhasli. Στον παρακάτω σύνδεσμο υπάρχουν ακόμα περισσότερες ξενικές φυλές αιγοπροβάτων. φυλές [2].
Στον πίνακα που ακολουθεί υπάρχουν στοιχεία για τους εγκεκριμένους ή αναγνωρισμένους οργανισμούς για τη διατήρηση ή κατάρτιση γενεαλογικού βιβλίου ή μητρώου της φυλής. Εγκεκριμένοι οργανισμοί για διατήρηση γενεαλογικού βιβλίου ή μητρώου της φυλής[3]
Μορφολογικά χαρακτηριστικά προβάτου φυλής Ζακύνθου
Η φυλή Ζακύνθου [4] διαφέρει σημαντικά από τις άλλες ελληνικές φυλές και ανήκει στα αναμικτόμαλλα και στενόουρα πρόβατα και έχει επιπλέον διαδοθεί στα βορειοδυτικά παράλια της Πελοποννήσου, στις περιοχές του Μεσολογγίου και της Πρέβεζας, καθώς και στα παράλια του νομού Θεσπρωτίας.
Τα μορφολογικά χαρακτηριστικά της φυλής είναι τα εξής:
- Ο χρωματισμός είναι λευκός. Λίγα μόνο άτομα φέρουν μικρές μαύρες κηλίδες στο κεφάλι. Τέτοιες κηλίδες υπάρχουν συχνά και στο ακρορρίνιο, στις άκρες των αυτιών και τα άκρα.
- Η κεφαλή είναι μετρίου έως μεγάλου μεγέθους. Η κατατομή (επιρρίνιο) είναι ισχυρώς κυρτή, ιδιαίτερα στα αρσενικά, τα οποία δίνουν την εντύπωση ζώου έτοιμου να αγωνιστεί. Οι προβατίνες είναι κατά κανόνα ακέρατες ενώ οι κριοί έχουν συνήθως ισχυρά ελικοειδή κέρατα. Το επιρρίνιο είναι κυρτό και εξογκωμένο. Τα αυτιά είναι μεγάλα και κρεμάμενα.
- Τα πόδια έιναι πολύ ψηλά (44,4cm). Ο τράχηλος είναι μακρύς και λεπτός. Ο κορμός μακρύς, κυλινδρικός, καλής διαπλάσεως (75cm). Η ράχη είναι ευθεία, μετρίως ευρεία. Ο θώρακας είναι μέσου βάθους και εύρους με περίμετρο (101cm.) Η λεκάνη σχετικά επικλινής.
- Ο μαστός είναι καλώς ανεπτυγμένος. Η ουρά του είναι μακριά στενή και ισοπαχής με διαστάσεις 36 cm μήκος και 4,0cm πλάτος.
- Το μέγεθος του σώματος έιναι από τα μεγαλύτερα στα ελληνικά πρόβατα. Η εριοκάλυψη είναι σχετικώς περιορισμένη. Το κεφάλι, το άνω τρίτο του τραχήλου και πολλές φορές και η κάτω επιφάνεια αυτού, το στήθος, η κοιλιά και τα κάτω άκρα καλύπτονται μόνο από καλυπτήριες τρίχες και είναι γυμνά από έριο. Το υπόλοιπο σώμα καλύπτεται από έριο αραιώς εκφυόμενο. Οι τρίχες είναι μακριές, εντεριωνούχες, μεγάλης διαμέτρου, λείες αλλά άστηλπνες οι οποίες δεν βάφονται, αγανώδεις (60-70%), με μικρότερη αναλογία των εριωδών (30-40%). Στη βιβλιογραφία παρακάτω γίνεται αναλυτική αναφορά στο πρόβατο της φυλής Ζακύνθου και στα αναπαραγωγικά του χαρακτηριστικά.
Βιβλιογραφία
- ↑ Σφάλμα παραπομπής: Μη έγκυρη ετικέτα
<ref>· δεν δίνεται κείμενο για παραπομπές με όνομα.CE.91.CE.AF.CE.B3.CE.B1_.CF.86.CF.85.CE.BB.CE.AE.CF.82_.CE.A3.CE.BA.CE.BF.CF.80.CE.AD.CE.BB.CE.BF.CF.85 - ↑ Σφάλμα παραπομπής: Μη έγκυρη ετικέτα
<ref>· δεν δίνεται κείμενο για παραπομπές με όνομα.CE.A6.CF.85.CE.BB.CE.AD.CF.82_.CE.B5.CE.B9.CF.83.CE.B1.CE.B3.CF.89.CE.B3.CE.AE.CF.82 - ↑ Σφάλμα παραπομπής: Μη έγκυρη ετικέτα
<ref>· δεν δίνεται κείμενο για παραπομπές με όνομα.CE.95.CE.B3.CE.BA.CE.B5.CE.BA.CF.81.CE.B9.CE.BC.CE.AD.CE.BD.CE.BF.CE.B9_.CE.BF.CF.81.CE.B3.CE.B1.CE.BD.CE.B9.CF.83.CE.BC.CE.BF.CE.AF - ↑ Αναπαραγωγικά χαρακτηριστικά του προβάτου φυλής Ζακύνθου", Μεταπτυχιακή μελέτη του Βαφειαδάκη Θεόδωρου, Αθήνα 2010
Ανατομικά χαρακτηριστικά προβάτων
Στα ανατομικά χαρακτηριστικά των προβάτων συμπεριλαμβάνεται και το γεννητικό τους σύστημα.[1]
Το γεννητικό σύστημα του κριού, όπως και όλων των αρσενικών θηλαστικών, αποτελείται από τους όρχεις, την εκφορητική οδό του σπέρματος (επιδιδυμίδα, σπερματικός πόρος, ουρήθρα, πέος) και τους βοηθητικούς γεννητικούς αδένες (κυστοειδής αδένας, προστάτης, βολβουρηθραίος αδένας). Το γεννητικό σύστημα των προβατίνων αποτελείται από τις δύο ωοθήκες, τους δύο ωαγωγούς ή σάλπιγγες, τη μήτρα, τον κόλπο, τον πρόδρομο του κόλπου και το αιδοίο.
Αναπαραγωγή αιγοπροβάτων
Έχει γίνει γενικώς παραδεκτό πως η σωστή και καλή διαχείριση [2] της αναπαραγωγής των προβάτων είναι το μυστικό της αποδοτικότητας μιας εκμετάλλευσης. Η αναπαραγωγή είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον τοκετό, άρα ο εκτροφέας θα πρέπει να καθορίσει τον επιθυμητό χρόνο του τοκετού και να υπολογίσει πέντε μήνες πριν, έτσι ώστε να πραγματοποιήσει τον «μάρκαλο». Για να έχει ο εκτροφέας μια πραγματικά επιτυχημένη αναπαραγωγή (μάρκαλο), θα πρέπει να γνωρίζει τους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την περίοδο αναπαραγωγής (μαρκάλου). Πιο συγκεκριμένα: η εποχή: Τα πρόβατα ανήκουν στα εποχικά πολύοιστρα ζώα. Η εποχή που οργάζουν συνήθως στη χώρα μας είναι από το Μάϊο μέχρι τον Οκτώβριο, ανάλογα με την περιοχή που εκτρέφονται και τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν, η διάρκεια της ημέρας Όλα τα πρόβατα είναι φωτοευαίσθητα και αυτό σημαίνει ότι η αναπαραγωγική τους δραστηριότητα επηρεάζεται από τη διάρκεια του ηλιακού φωτός, η θερμοκρασία: Όταν ο καιρός είναι ζεστός, κυρίως τους θερινούς μήνες, τα κριάρια μπορεί να μην είναι γόνιμα. (Η υψηλή θερμοκρασία επηρεάζει το σπέρμα, μειώνεται και η επιθυμία επίβασης), η ηλικία: Παίζει σημαντικό ρόλο στην αναπαραγωγική δραστηριότητα των προβάτων, η διατροφή: Η αύξηση του επιπέδου διατροφής αυξάνει την αναπαραγωγική δραστηριότητα των προβάτων. η γενική υγεία: Η καλή υγεία του κοπαδιού ανταμείβεται με την γέννηση περισσότερων και υγιέστερων αμνών.
Η λειτουργία της αναπαραγωγής[1] είναι ένα πολύπλοκο βιολογικό φαινόμενο. Η αναπαραγωγή επιτυγχάνεται με τη συνεργασία του αναπαραγωγικού και του ενδοκρινικού συστήματος των ζώων, με το δεύτερο να παράγει τις απαιτούμενες ορμόνες, που θα συγχρονίσουν και θα ελέγξουν την διαδικασία της αναπαραγωγής. Η ανάγκη για ύπαρξη μεγάλου αριθμού ατόμων υψηλής γενετικής αξίας μας έχει οδηγήσει σε εξωγενείς χειρισμούς και ρυθμίσεις των γεγονότων που καθορίζουν την αναπαραγωγική διαδικασία των ζώων. Επιπρόσθετα η έκρηξη της τεχνολογικής ανάπτυξης προσφέρει όλα εκείνα τα εργαλεία που κάνουν δυνατή την ενασχόληση και την πρακτική εφαρμογή μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής όπως η κλωνοποίηση και η παραγωγή διαγονιδιακών ζώων. Στη διατριβή που ακολουθεί με θέμα "Η τεχνολογία της υποστηριζόμενης αναπαραγωγής στο πρόβατο" αναλύονται οι τεχνικές της υποστηριζόμενης αναπαραγωγής. Η τεχνολογία της υποστηριζόμενης αναπαραγωγής στο πρόβατο[3].
Ασθένειες αιγοπροβάτων
Οι ασθένειες απ' τις οποίες προσβάλλονται τα αιγοπρόβατα είναι οι εξής:
Οι κυριότερες παθήσεις των αιγοπροβάτων
Πολύ συχνά στην αιγοπροβατοτροφία συναντάμε αρκετές παθήσεις[8]των ζώων. Οι κυριότερες απ' αυτές είναι: οι μαστίτιδες, η οικονομική σημασία των οποίων οφείλεται στην απώλεια της λειτουργίας του μαστικού αδένα και στην ανάγκη πρόωρης σφαγής των προβατίνων και αιγών. Η λοιμώδης αγαλαξία που χαρακτηρίζεται κυρίως από φλεγμονώδεις εντοπίσεις στο μαστό, στις αρθρώσεις και στους οφθαλμούς. Η πνευμονική αδενωμάτωση, η οποία πρόκειται για μια προοδευτική αναπνευστική νόσο που επηρεάζει τα ενήλικα ζώα. Η λοιμώδης ποδοδερματίτιδα που είναι μια μεταδοτική λοίμωξη του άκρου ποδός των αιγοπροβάτων και πολλές άλλες. Η πρόληψη των νοσημάτων [9] αποτελεί τον πιο ορθό τρόπο αντιμετώπισής τους. Αυτό έχει πια αναγνωριστεί απ' όλους και γι' αυτό στην προληπτική κτηνιατρική αφιερώνεται όλο και μεγαλύτερο μέρος των δραστηριοτήτων των κτηνιάτρων και των κτηνιατρικών υπηρεσιών. Οι λόγοι που επιβάλλουν την πρόληψη είναι οικονομικοί και δημόσιας υγείας.
Σήμανση ζώων
Όπως και στα βοοειδή έτσι και στα αιγοπρόβατα γίνεται σήμανση. Αυτή γίνεται με δύο τρόπους:
- με τα τυπικά ενώτια που τοποθετούνται στα αυτιά του ζώου και
- με τους στομαχικούς βόλους ηλεκτρονικής σήμανσης.
Το χρώμα του ενωτίου είναι κίτρινο RAL η δε γραφή του μαύρη, ανεξίτηλη, τυπωμένη με LASER και ευανάγνωστη για τουλάχιστον 7 χρόνια. Το χρώμα του ενωτίου δεν περιέχει κάδμιο και μόλυβδο σε ανιχνεύσιμα επίπεδα. Το ενώτιο είναι κατασκευασμένο από πολυουρεθάνη ελαστικής υφής, ανθεκτική σε θερμοκρασίες από -10 έως 50oC, αντιμικροβιακή και πρέπει να μπορεί να παραμένει επί του ζώου, συνεχώς μετά την τοποθέτησή του, επί τουλάχιστον 7 χρόνια, χωρίς να προκαλεί οποιαδήποτε βλάβη σε αυτό. Όλες οι πληροφορίες για τις προδιαγραφές μέσων σήμανσης αιγοπροβάτων δίνονται στη συνέχεια.Προδιαγραφές μέσων σήμανσης αιγοπροβάτων.[10] Όσο αφορά στους στομαχικούς βόλους, ο χρησιμοποιούμενος εξοπλισμός θα πρέπει να πλένεται σχολαστικά και να απολυμαίνεται μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας σε ένα κοπάδι και οπωσδήποτε πριν τη χρησιμοποίησή του σε άλλη εκμετάλλευση. Στο παρακάτω pdf ακολουθούν αναλυτικές οδηγίες για την τοποθέτηση των στομαχικών βόλων στα ζώα.Τοποθέτηση στομαχικών βόλων.[10]Στην καρτέλα που ακολουθεί (με όνομα "Μητρώο εκμετάλλευσης αιγοπροβάτων") καταγράφονται όλα τα στοιχεία τις εκμετάλλευσης, όπως τι τύπος παραγωγικής κατεύθυνσης είναι (αναπαραγωγής, γαλακτοπαραγωγής, κρεοπαραγωγής, μικτή), στοιχεία για την έδρα της εκμετάλλευσης (δήμος, τοποθεσία, κωδικός αγροτεμαχίου κλπ.), τα στοιχεία του κατόχου ή υπεύθυνου της εκμετάλλευσης κ.ά.Μητρώο εκμετάλλευσης αιγοπροβάτων[10]Ακολουθεί η αίτηση χορήγησης έγκρισης μέσων σήμανσης ζωικού κεφαλαίου Αίτηση χορήγησης έγκρισης μέσως σήμανσης ζωικού κεφαλαίου αλλά και το σχετικό ΦΕΚ με τον κανονισμό για τις διαδικασίες έγκρισης μέσων σήμανσης.Κανονισμός για τις διαδικασίες έγκρισης μέσων σήμανσης
Αιγοπρόβειο γάλα
Το γάλα κατέχει ξεχωριστή θέση ανάμεσα στα άλλα ζωικά και φυτικά τρόφιμα διότι είναι η αποκλειστική τροφή, για τον άνθρωπο αλλά και για τα θηλαστικά ζώα, κατά το πρώτο στάδιο της ζωής τους. Από αυτό συμπεραίνεται ότι το γάλα περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ένας νέος οργανισμός για να αναπτυχθεί και ιδιαίτερα, επάρκεια πρωτεϊνών και αλάτων.
Το αιγοπρόβειο γάλα παρουσιάζει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, λίπος και στερεά συστατικά από το αγελαδινό, γεγονός που επηρεάζει την απόδοση και τις ιδιότητες του τυριού. Από τα δύο είδη γάλακτος απουσιάζει το καροτένιο και το τυρί που προκύπτει είναι από τη φύση του λευκό. Το λίπος του αιγοπρόβειου γάλακτος είναι πηγή συστατικών που συνεισφέρουν στη γεύση και το άρωμα του ώριμου τυριού. Συγκεκριμένα περιέχει σημαντικές ποσότητες καπροϊκού (C6:0), καπρυλικού (C8:0) και καπρινικού (C10:0) οξέος, τα οποία συμβάλλουν στην τυπική πικάντικη, πιπεράτη γεύση της φέτας.
[11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [18] [19] [20] [21] [22] [23]
Πληροφοριακά στοιχεία
Σχετικές σελίδες
- Εκτροφή αιγοπροβάτων
- Βοοειδή
- Αυτόχθονες φυλές αιγοπροβάτων στην Ελλάδα
- Φυλές αιγοπροβάτων που εισάγονται στη χώρα μας
- Μορφολογικά χαρακτηριστικά προβάτου φυλής Ζακύνθου
- Ανατομικά χαρακτηριστικά προβάτων
- Αναπαραγωγή αιγοπροβάτων
- Ασθένειες αιγοπροβάτων
- Οι κυριότερες παθήσεις αιγοπροβάτων
Βιβλιογραφία
- ↑ 1,0 1,1 "Μελέτη ίδρυσης προβατοτροφικής επιχείρησης δυναμικότητας 500 προβατίνων.", Μεταπτυχιακή εργασία του Γιολδάση Χ. Δημήτριου, Αθήνα 2010.
- ↑ Οδηγίες διαχείρισης κοπαδιού προβάτων κατά την αναπαραγωγή
- ↑ "Η τεχνολογία της υποστηριζόμενης αναπαραγωγής στο πρόβατο", Μεταπτυχιακή μελέτη της Χαβελέ Μαρίας, Αθήνα 2010.
- ↑ 4,0 4,1 Ασθένειες αιγοπροβάτων
- ↑ Γεωπονικό πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Ζωικής Παραγωγής, Εργαστήριο ανατομίας και φυσιολογίας αγροτικών ζώων, 2008 "Καταρροϊκός πυρετός προβάτων (Νόσος bluetongue)"
- ↑ Σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια
- ↑ Ευλογιά αιγοπροβάτων
- ↑ "Διερεύνηση των αιτιών που οδηγούν τα μεγάλα αιγοπρόβατα (μεγαλύτερα των 14 μηνών) σε σφαγή." Μεταπτυχιακή διατριβή της Παγώνα Π. Αναστασίας, Θεσσαλονίκη 2010.
- ↑ "Πρόληψη λοιμωδών νοσημάτων των αιγοπροβάτων", Δρ. Ζωή Δημαρέλη-Μαλλή, Αναπληρώτρια Ερευνήτρια, Ινστιτούτο Κτηνιατρικών Ερευνών Θεσσαλονίκης.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Σήμανση αιγοπροβάτων
- ↑ Το πρόβλημα της αγαλαξίας
- ↑ ΕΘΙΑΓΕ Αυτόχθονες Φυλές Αγροτικών Ζώων
- ↑ Αίγες, φυλές
- ↑ Πρόβατα, φυλές
- ↑ "Αυτόχθονες φυλές αιγοπροβάτων στην Ελλάδα, Παρούσα κατάσταση, προβλήματα και προοπτικές", Ιωσήφ Μπιζέλης, Αν. Καθηγητής Γ.Π.Α.
- ↑ Κέντρο Γενετικής Βελτίωσης Ζώων Αθήνας, Αιγοπρόβατα
- ↑ "Προσδιορισμός των γενοτύπων προβάτων ως προς το γονίδιο της τρομώδους νόσου (Scraple) με βάση το DNA των σωματικών κυττάρων του γάλατος και σχέση μεταξύ γενοτύπων και ζωοτεχνικών χαρακτηριστικών", Διδακτορική διατριβή της Ψηφίδη Α. Ανδρονίκης, Κτηνίατρος, Θεσσαλονίκη 2010.
- ↑ "Μελέτη του γονιδίου της πρωτεΐνης prion σε αίγες υγιείς και με τρομώδη νόσο.", Διδακτορική διατριβή της Φραγκιαδάκη Γ. Ειρήνης, Κτηνίατρος-Μ.Τ.Σ. Ζωϊκής παραγωγής, Υπότροφος Ι.Κ.Υ.
- ↑ Το κατσικίσιο γάλα
- ↑ Βιολογική αιγοπροβατοτροφία ΣΒΒΕ, "Μελέτη για τη βιολογική εκτροφή αιγοπροβάτων και την παραγωγή βιολογικών προϊόντων με βάση το αιγοπρόβειο γάλα", Ιούνιος 2003.
- ↑ "Ευλογιά (Pox)", Δρ. Ευτυχία Ξυλούρη-Φραγκιαδάκη, Κτηνίατρος-Υγιεινολόγος, Αναπλ. Καθηγήτρια Υγιεινής Αγρ. Ζώων, Τμήμα Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής και Υδατοκαλλιεργειών, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
- ↑ "Αναπαραγωγικά χαρακτηριστικά του προβάτου φυλής Ζακύνθου", Μεταπτυχιακή μελέτη του Βαφειαδάκη Θεόδωρου, Αθήνα 2010.
- ↑ Λιστερίωση αιγοπροβάτων, Δρ. Ευτυχία Ξυλούρη-Φραγκιαδάκη, Κτηνίατρος-Υγιεινολόγος, Αναπλ. Καθηγήτρια Υγιεινής Αγρ. Ζώων, Τμήμα Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής και Υδατοκαλλιεργειών, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Σφάλμα παραπομπής: Η ετικέτα <ref> με όνομα «.CE.95.CE.B3.CE.BA.CE.B5.CE.BA.CF.81.CE.B9.CE.BC.CE.AD.CE.BD.CE.BF.CE.B9_.CE.BF.CF.81.CE.B3.CE.B1.CE.BD.CE.B9.CF.83.CE.BC.CE.BF.CE.AF» που ορίζεται μέσα στο <references> δεν χρησιμοποιείται σε προηγούμενο κείμενο.
Σφάλμα παραπομπής: Η ετικέτα <ref> με όνομα «.CE.A6.CF.85.CE.BB.CE.AD.CF.82_.CE.B5.CE.B9.CF.83.CE.B1.CE.B3.CF.89.CE.B3.CE.AE.CF.82» που ορίζεται μέσα στο <references> δεν χρησιμοποιείται σε προηγούμενο κείμενο.
Σφάλμα παραπομπής: Η ετικέτα <ref> με όνομα «.CE.91.CE.AF.CE.B3.CE.B1_.CF.86.CF.85.CE.BB.CE.AE.CF.82_.CE.A3.CE.BA.CE.BF.CF.80.CE.AD.CE.BB.CE.BF.CF.85» που ορίζεται μέσα στο <references> δεν χρησιμοποιείται σε προηγούμενο κείμενο.
